Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

MGBAVOLƐ NEE MBƐLƐRA BIZA KƐ

Saa Awie Mɔ Ka Me Nwo Edwɛkɛ Ɛ?

Saa Awie Mɔ Ka Me Nwo Edwɛkɛ Ɛ?

 Deɛmɔti ɔyɛ nyane la

Ndɛneyelɛ ne bie wɔ ɛkɛ a anyebolo wɔ nu. Kɛ neazo la, saa ɔsɛkye awie duma kpalɛ mɔɔ ɔlɛ la a. Saa anyebolo ɛnle nu bɔbɔ a, ɔyɛ nyane titili wɔ mekɛ mɔɔ awie mɔɔ ɔle ɛ gɔnwo kpalɛ la baha ɛ nwo edwɛkɛ ahile awie mɔ la.​—Edwɛndolɛ 55:12-14.

“Mendele kɛ me gɔnwo bie ɛlɛka me nwo edwɛkɛ kɛ mendwenle awie mɔ anwo. Ɔyɛle me nyane kpalɛ! Ɛnee mennwu deɛmɔti ɔwɔ kɛ ɔka zɔhane edwɛkɛ ne la.”​—Ashley.

Nɔhalɛ edwɛkɛ: Saa ahenle mɔɔ ɛlɛka ɛ nwo edwɛkɛ ne la le ɛ gɔnwo anzɛɛ ɔnle ɛ gɔnwo bɔbɔ a, ɔyɛ nyane kɛ ɛbade kɛ awie mɔ ɛlɛka ɛ nwo edwɛkɛ ɛtane la.

 Mɔɔ ɛnrɛhola ɛnrɛyɛ​—ɛnrɛhola ɛnrɛzi ndɛneyelɛ ne adenle

Bie a adwenle bie ati a menli baha ɛ nwo edwɛkɛ a. Bie mɔ a le:

Adwenle kpalɛ bie ati. Bɛbɔle alesama mɔɔ bɛdwenle bɛ gɔnwo mɔ anwo a. Ɔti ɔnyɛ se kɛ yɛbaha awie anwo edwɛkɛ. Nɔhalɛ nu, Baebolo ne maa yɛ anwosesebɛ kɛ ‘yɛdwenle awie mɔ anwo.’​Felepaema 2:4.

“Menli ala a ɛka bɛ nwo edwɛkɛ a ɔyɛ anyelielɛ a!”​—Bianca.

“Nɔhalɛ nu, dahuu mekulo kɛ menwu debie mɔɔ ɛlɛkɔ zo wɔ awie mɔ ɛbɛlabɔlɛ nu na meka nwolɛ edwɛkɛ mekile awie mɔ. Mennwu deɛmɔti meyɛ zɔ la noko ɔmaa me nye die.”​—Katie.

Amaa bɛ nye alie. Wɔ tete ne, ɛnee menli ne bie “nyia mekɛ a bɛnva bɛnyɛ debie biala kɛ bɛfa bɛka anzɛɛ bɛtie ninyɛne fofolɛ nwo edwɛkɛ ala.” (Gyima ne 17:21) Zɔhane ala a ɔde ye ɛnɛ a!

“Ɔdwu mekɛ ne bie na awie ɛnnyia debie ɛnga nwolɛ edwɛkɛ a, ɔtɛnla aze ɔhyehyɛ bie amaa menli aha nwolɛ edwɛkɛ.”​—Joanna.

Anwodozo mɔɔ bɛnlɛ la ati. Adwenle kpalɛ bie ati, Baebolo ne bɔ yɛ kɔkɔ kɛ yɛmmafa yɛ nwo yɛtoto awie mɔ anwo. (Galeehyeama 6:4) Mɔɔ yɛ nyane la a le kɛ, anwodozo mɔɔ bie mɔ ɛnlɛ la ati bɛka menli anwo edwɛkɛ ɛtane amaa bɛ muala bɛayɛ ko.

“Saa awie ye ndɛne a, ɔmaa bɛnwu kɛzi ɔde la. Fane dɔɔnwo ne ala ɔmaa bɛnwu kɛ ɔ nye bolo ahenle ne mɔɔ ɔlɛka ɔ nwo edwɛkɛ la. Bɛka edwɛkɛ mɔɔ ɛnle nɔhalɛ la bɛkile awie mɔ amaa bɛade nganeɛ kɛ bɛle kpalɛ bɛtɛla ahenle ne mɔɔ bɛlɛka ɔ nwo edwɛkɛ la.”​—Phil.

Nɔhalɛ edwɛkɛ: Saa ɛkulo o anzɛɛ ɛngulo o, menli baha ɛdawɔ nee awie mɔ anwo edwɛkɛ.

 Mɔɔ ɛbahola wɔayɛ​—ɔnle kɛ ɛmaa ɔgyegye wɔ

Ɛnrɛhola ɛnrɛdua awie mɔ mɔɔ bɛnga ɛ nwo edwɛkɛ a, noko ɛbahola wɔakpa mɔɔ ɛkulo kɛ ɛyɛ la. Saa ɛte kɛ awie mɔ ɛlɛka ɛ nwo edwɛkɛ a, ɛbahola wɔayɛ ninyɛne nwiɔ.

MƆƆ ƐBAHOLA WƆAYƐ 1: Bu ɛ nye gua zo. Fane dɔɔnwo ne ala, saa anyebolo ɛnle edwɛkɛ ne anu a ɛbahola wɔabu ɛ nye wɔagua zo. Fa Baebolo folɛdulɛ ne yɛ gyima: “Mmafa ɛya ndɛndɛ.”​—Nolobɔvo ne 7:9.

“Ɛnee menli ɛlɛkeha kɛ me nee kakula nrenyia bie ɛlɛtu noko ɛnee metɛyiale ye ɛlɛ bɔbɔ! Ɛnee edwɛkɛ ne yɛ me ɛzelekɛ ɔti mendole me adwenle nu wɔ nwo.”​—Elise.

“Duma kpalɛ kola pɛ ndɛneyelɛ biala azo. Saa awie ka ɛ nwo edwɛkɛ ɛtane a, duma kpalɛ mɔɔ ɛlɛ la bapɛ edwɛkɛ ne azo ɔluakɛ menli ekyi bie a balie ali a. Ɛ nwo nɔhalɛ edwɛkɛ bamaa wɔali konim.”​—Allison.

Nzuzulɛ: Kɛlɛ (1) mɔɔ bɛhanle ye wɔ ɛ nwo la yɛɛ (2) kɛzi ɔmaanle ɛdele nganeɛ la. Saa ‘ɛyɛ koonwu na ɛdwenle’ nwolɛ ɛwie a, ɔnrɛyɛ se kɛ ɛbamaa ɛ rɛle avi.​—Edwɛndolɛ 4:4.

MƆƆ ƐBAHOLA WƆAYƐ 2: Biza ahenle mɔɔ hanle edwɛkɛ ne la. Bie a ɛnee ɛte nganeɛ kɛ ɛ nwo edwɛkɛ mɔɔ wɔde la ɛnle kpalɛ, ɔti ɔwɔ kɛ ɛbiza ahenle mɔɔ hanle edwɛkɛ ne la.

“Saa ɛbiza ahenle mɔɔ yele ɛ nwo ndɛne la edwɛkɛ a, ɔbamaa yeanwu ye kɛ ɔka awie mɔ anwo edwɛkɛ a bɛbade. Eza ɔbamaa wɔanyia adenle wɔahilehile edwɛkɛ ne anu na bie a wɔaziezie.”​—Elise.

Kolaa na wɔabiza awie mɔɔ ɛye ɛ nwo ndɛne edwɛkɛ la, suzu Baebolo ngyinlazo mɔɔ doɔdoa zo la anwo na bua kpuya mɔɔ boka nwo la.

  • “Andeamua le koasea.” (Mrɛlɛbulɛ 18:13) ‘Asoo meze edwɛkɛ ne amuala ɔ? Asoo ɔbahola yeayɛ kɛ ahenle mɔɔ hanle ndɛneyelɛ ne anwo edwɛkɛ hilele me la ande mɔɔ ɔdele la abo kpalɛ ɔ?’

  • “Ɔwɔ kɛ awie biala yɛ ye ndɛ tie edwɛkɛ, ɔmmapele ɔ nwo ɔtendɛ, yɛɛ ɔmmafa ɛya ndɛndɛ.” (Gyemise 1:19) ‘Asoo ɔle mekɛ kpalɛ mɔɔ mebahola me nee ahenle adendɛ ɔ? Medie medi kɛ kɛzi melɛdi edwɛkɛ ne anwo gyima la le kpalɛ ɔ? Anzɛɛ ɔwɔ kɛ memaa mekɛ gua nu na me ɛya ne ka aze ɔ?’

  • ‘Mɔɔ ɛkpondɛ kɛ menli yɛ maa wɔ la, ɛdawɔ noko yɛ zɔhane ala maa bɛ.’ (Mateyu 7:12) ‘Saa ɛdawɔ yɛɛ wɔye awie anwo ndɛne a, anrɛɛ kɛzi ɛbahulo kɛ bɛ nee wɔ badendɛ ɛ? Adenle boni azo a anrɛɛ ɛbahulo kɛ bɛ nee wɔ bazuzu edwɛkɛ ne anwo a? Edwɛkɛ agbɔkɛ anzɛɛ nyɛleɛ boni mɔ a baboa a?’

Nzuzulɛ: Kolaa na ɛ nee ahenle mɔɔ yele ndɛne ne adendɛ la, kɛlɛ edwɛkɛ mɔɔ ɛkulo kɛ ɛka la. Akee kendɛ maa dapɛne ko anzɛɛ nwiɔ ɛgua nu, sia kenga mɔɔ ɛhɛlɛle la na nea saa ɛbayɛ nzenzaleɛ bie wɔ nu a. Bieko, ɛ nee wɔ awovolɛ anzɛɛ ɛ gɔnwo kpanyinli bie ɛzuzu edwɛkɛ mɔɔ wɔhɛlɛ la anwo na biza ye adwenle wɔ nwo.

Nɔhalɛ edwɛkɛ: Ndɛneyelɛ le kɛ ninyɛne gyɛne mɔɔ sisi yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu la, yɛnrɛhola yɛnrɛzi ye adenle. Noko ɔnle kɛ ɛmaa ɔfo ɛ nwo zo!