Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

MGBAVOLƐ NEE MBƐLƐRA BIZA KƐ

Kɛ Ɔkɛyɛ Na Me Awovolɛ Alie Me Ali Ɛ?

Kɛ Ɔkɛyɛ Na Me Awovolɛ Alie Me Ali Ɛ?

 Mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛnwu ye

Saa wɔ awovolɛ balie wɔ ali a, ɔgyi wɔ nɔhalɛlilɛ zo. Wɔ awovolɛ mɛla mɔɔ ɛdi zo la le kɛ ɛlɛtua kakɛ bie la. Ɛtua wɔ awovolɛ tieyɛ nwo kakɛ, na fane dodo mɔɔ ɛlɛfa nɔhalɛlilɛ ‘wɔadua’ la bie a bɛbamaa wɔ fanwodi dɔɔnwo. Mɔɔ nee ɛhye ɛnle ko la, saa wɔanli nɔhalɛ a mmamaa ɔyɛ wɔ nwanwane kɛ wɔ awovolɛ bade mekɛ mɔɔ bɛfa bɛmaa wɔ la azo.

Ɔdie mekɛ na wɔ awovolɛ alie wɔ ali. Ɔwɔ kɛ ɛmaa wɔ awovolɛ nwu ye kɛ ɛkola ɛdi ɛzonlelilɛ nwo gyima kolaa na bɛamaa wɔ fanwodi dɔɔnwo.

NƆHALƐ EDWƐKƐ: “Kɛ kpavolɛ la, ɛnee meze mɔɔ me awovolɛ kpondɛ avi me ɛkɛ ne la, ɔti meyɛ me nwo kɛ melɛyɛ mɔɔ bɛkpondɛ la noko ɛnee meyɛ mɔɔ mekulo la wɔ fealera nu. Ɛhye maanle ɔyɛle se kɛ me awovolɛ balie me ali. Wɔ mekɛ ekyi anu, menzukoale kɛ menrɛhola menrɛyɛ ɛhye: Menzukoale kɛ adenle ko pɛ ala a mebahola mealua zo meanyia fanwodi a na tɛ yemɔ a le adalɛbɔlɛ. Ɔwɔ kɛ ɛdi nɔhalɛ na awie mɔ alie wɔ ali.”​—Craig.

 Mɔɔ ɛbahola wɔayɛ

Ka nɔhalɛ​—bɔbɔ wɔ mekɛ mɔɔ ɔyɛ se la. Awie ko biala fo noko saa ɛbɔ adalɛ ɛfa ɛkeda zo (anzɛɛ wɔanga nɔhalɛ mɔɔ wɔ nu la amuala) a ɔbazɛkye anwodozo mɔɔ wɔ awovolɛ lɛ wɔ wɔ nu la. Wɔ adenle fofolɛ zo, saa wɔ awovolɛ nwu wɔ kɛ ɛdi nɔhalɛ kpalɛ a, bɛbanwu ye kɛ wɔnyi mɔɔ ɛbalie wɔ nvonleɛ wɔado nu a. Na sonla zɛhae a bɛbahola bɛalie ye bɛali a.

“Tɛ nvonleɛ mɔɔ ɛyɛ la a ɛnrɛmaa bɛnrɛlie wɔ bɛnrɛli a, emomu mɔdenle mɔɔ ɛbɔ kɛ ɛkeda zo la a ɛnrɛmaa bɛnrɛlie wɔ bɛnrɛli dahuu a.”​—Anna.

Baebolo ne ka kɛ: “Yɛkulo kɛ yɛfa nɔhalɛlilɛ yɛbɔ yɛ ɛbɛla wɔ debie biala anu.”​—Hibuluma 13:18.

  • Dwenle ɛhye anwo: Saa wɔ awovolɛ biza wɔ ɛleka mɔɔ ɛlɛkɔ nee mɔɔ ɛkayɛ la a, asoo ɛka nɔhalɛ ne amuala ɛkile bɛ? Anzɛɛ saa wɔ awovolɛ biza wɔ ɛleka mɔɔ ɛhɔle nee mɔɔ ɛhɔyɛle la a, asoo ɛka mɔɔ bɛkulo kɛ bɛnwu ye la amuala ɛkile bɛ ɔ?

Die wɔ ɛzonlelilɛ to nu. Di mɛla mɔɔ bɛhyehyɛ wɔ sua nu la amuala azo. Yɛ wɔ sua nu gyima ndɛndɛ. Saa ɛ nee awie yɛ ngyehyɛleɛ a, di wɔ mekɛ zo. Ɛdawɔ mumua ne yɛ wɔ sukulu gyimalilɛ ne. Di mekɛ mɔɔ bɛva bɛmaa wɔ kɛ ɛva ɛrɛla sua nu la azo.

“Saa wɔ awovolɛ maa ɛ nee ɛ gɔnwo mɔ finde na bɛka kɛ ɛrɛla sua nu 9:00 p.m., na ɛkɔ sua nu 10:30 a, mmamaa ɛ nye da kɛ bɛbamaa ɛ nee ɛ gɔnwo mɔ avinde kenle fofolɛ!”​—Ryan.

Baebolo ne ka kɛ: “Awie biala ɔdaye ɔbazoa ye gyimalilɛ nwo adesoa.”​—Galeehyeama 6:5, ɔbodwɛkɛ.

  • Dwenle ɛhye anwo: Asoo bɛze wɔ kɛ ɛdi mekɛ zo, ɛyɛ wɔ sua nu gyima na ɛdi mɛla zo​—bɔbɔ nuhua ne mɔɔ ɛ nye ɛnlie nwo la ɔ?

Nyia abotane. Saa wɔ nyɛleɛ bie ati wɔ awovolɛ ɛnlie wɔ ɛnli a, ɔbalie mekɛ na bɛazia bɛalie wɔ bɛali. Nyia ɛhulolɛ kɛ ɛbahendɛ.

“Me nye zo danle me wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee me awovolɛ ɛmmaa me nwolɛ adenle bie mɔ wɔ mekɛ mɔɔ menyianle ɛvolɛ bie la. Menwunle ye kɛ saa awie nyia ɛvolɛ dɔɔnwo a ɔngile kɛ yenyi. Menzɛlɛle me awovolɛ kɛ bɛmaa me nwolɛ adenle mɔɔ bamaa bɛanwu ye kɛ medi nɔhalɛ la. Ɔhyɛle ekyi, noko mengolale. Na menzukoale kɛ tɛ ɛvolɛ mɔɔ awie ɛli la a maa menli die ye di a; emomu ye nyɛleɛ.”​—Rachel.

Baebolo ne ka kɛ: “Bɛyɛ tieyɛ wɔ ninyɛne kɔsɔɔti anu.”​—2 Kɔlentema 2:9.

  • Dwenle ɛhye anwo: Amaa wɔ awovolɛ alie wɔ ali la, ninyɛne boni mɔ a ɛbahola wɔayɛ wɔava ‘wɔayɛ tieyɛ wɔ ninyɛne kɔsɔɔti anu’ a?

NZUZULƐ: Fa bodane bie mɔ le kɛ mekɛ zo ɛlilɛ, gyima mɔɔ ɛyɛ wɔawie, sua nu mɔɔ ɛba ye ndɛ anzɛɛ ninyɛne gyɛne sie ɛ nye zo. Maa wɔ awovolɛ ɛnwu kpɔkɛ mɔɔ wɔzi la na biza bɛ mɔɔ bɛ nye la kɛ ɛbayɛ amaa bɛalie wɔ bɛali la. Akee bɔ mɔdenle fa folɛdulɛ ɛhye yɛ gyima: “Bɛye subane dɛba ne mɔɔ nee bɛ alimoa ɛbɛlabɔlɛ ne le ko . . .  la bɛgua.” (Ɛfɛsɛsema 4:​22) Mekɛ ɛlɛkɔ la wɔ awovolɛ banwu anyuhɔlɛ mɔɔ ɛlɛnyia la!