Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

MGBAVOLƐ NEE MBƐLƐRA BIZA KƐ

Duzu A Ɔwɔ Kɛ Menwu Ye Wɔ Nwɔhoalilɛ Nwo A?

Duzu A Ɔwɔ Kɛ Menwu Ye Wɔ Nwɔhoalilɛ Nwo A?

Nwɔhoalilɛ bahola aboa wɔ​—anzɛɛ ɔnrɛboa wɔ. Ɔ muala gyi mɔɔ ɛfa ɛdi nwɔhoa, kɛzi ɛdi nwɔhoa ne yɛɛ mekɛ dodo mɔɔ ɛfa ɛdi nwɔhoa ne la azo.

 Nvasoɛ boni a wɔ zo a?

Nwɔhoalilɛ bahola amaa wɔanyia kpɔkɛdelɛ kpalɛ. Baebolo ne die to nu kɛ “nwonane agbɔkɛ nu ɛkpundinlɛ hyia.” (1 Temɔte 4:8) Kpavolɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Ryan la hanle kɛ, “nwɔhoalilɛ le adenle ko mɔɔ boa maa yɛnyia anwosesebɛ a”. “Ɔle kpalɛ ɔtɛla kɛ ɛbadɛnla sua nu wɔabɔ vidio game la.”

Nwɔhoalilɛ kola maa ɛ nee menli bɔ nu yɛ ninyɛne na ɛnyia bɛnwozohomolɛ subane. Baebolo ne fa nwɔhoalilɛ yɛ ndonwo kilehile yɛ ɛzukoalɛdeɛ kpalɛ. Ɔka kɛ: “Menli dɔɔnwo a su ɛnriandilɛ a, noko bɛ nuhua ko ala yɛɛ asa ka nwolɛ ahyɛlɛdeɛ ne a.” Akee ɔtoa zo kɛ: “Awie biala mɔɔ kazu ɛnriandilɛ la siezie ɔ nwo kpalɛ wɔ adenle biala anu.” (1 Kɔlentema 9:​24, 25) Ɛzukoalɛdeɛ ne a le boni? Ɔhyia bɛnwozohomolɛ nee koyɛlɛ amaa awie ahola ali nwɔhoa ne anwo mɛla ne azo. Bɛlɛra bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Abigail la die ɛhye to nu. Ɔka kɛ, “Nwɔhoalilɛ ɛboa me ɛmaa menwu kɛzi me nee awie mɔ bayɛ ko nee kɛzi me nee bɛ badendɛ la.”

Nwɔhoalilɛ boa maa ɛnyia agɔnwolɛma. Nwɔhoa ka menli bɔ nu. Kpavolɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Jordan la ka kɛ, “Ɔle kɛ asɛɛ ɛzulɛ wɔ nwɔhoalilɛ kɔsɔɔti anu, noko saa ɛfa ɛyɛ wɔ adwenle kɛ ɔle anyelielɛ debie ala a, ɔmaa ɛnyia agɔnwolɛma.”

 Esiane boni a wɔ nu a?

Mɔɔ ɛfa ɛdi nwɔhoa ne la. Baebolo ne ka kɛ: ‘Gyihova sɔ kpalɛma nee amumuyɛma nea, na ɔkyi mɔɔ kulo konle konle la.’​—Edwɛndolɛ 11:5.

Basabasayɛlɛ da ali wienyi wɔ nwɔhoa bie mɔ anu. Kɛ neazo la, kakula bɛlɛra bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Lauren la nwunle kɛ: “Bodane mɔɔ boxing gyi zo la a le kɛ menli mɔɔ ɛlɛdi nwɔhoa ne la anu ko babo ɔ gɔnwo. Noko kɛ Kilisienema la, yɛtwe yɛ nwo yɛfi konle nwo, ɛhye ati, kɛmɔti a ɔwɔ kɛ yɛnea boxing yɛfa yɛdielie yɛ nye ɛ?”

Dwenle nwo: Asoo ɛdwenle kɛ ɛnrɛyɛ basabasa la ati, ɛfa ɛ nwo ɛfea nu anzɛɛ ɛnea nwɔhoa mɔɔ basabasayɛlɛ wɔ nu la ɔ? Saa ɔle zɔ a, kakye kɛ Edwɛndolɛ 11:5 ka kɛ Gyihova kyi sonla mɔɔ “kulo konle konle” la, tɛ awie mɔɔ fa ɔ nwo wula nu la angome.

Kɛzi ɛdi nwɔhoa ne la. Baebolo ne ka kɛ: “Bɛmmayɛ debie biala angomedi nu anzɛɛ adubɛnwo nu; dahuu bɛva anwoazehanlɛ bɛbu bɛ gɔnwo mɔ bɛdɛla bɛ nwo bɔbɔ.”​—Felepaema 2:3.

Ɔle nɔhalɛ kɛ ɛzulɛ wɔ ekpunli nwiɔ mɔɔ ɛlɛpemgbe debie nwo la avinli ɛdeɛ. Noko saa ɔbaye kɛ adenle biala anu ɔwɔ kɛ ɛdi konim a yemɔ ɛnrɛmaa anyelielɛ mɔɔ wɔ nwɔhoa ne anu la ɛnrɛdɛnla ɛkɛ. Kpavolɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Brian la ka kɛ, “Ɛzulɛ subane bahola anyia yɛ nwo zo tumi. Saa ɛbɔ mɔdenle wɔ nwɔhoalilɛ bie anu a, ɔwɔ kɛ ɛnyia mɛlɛbɛnwoaze subane kpalɛ.”

Dwenle nwo: Kakula nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Chris la nwunle kɛ, “Dapɛne biala mɔɔ bɛbabɔ bɔlo la, awie boda.” Ɛhye ati, biza ɛ nwo kɛ, ‘Duzu a maa bɛta bɛboda a? Boni a mebahola meayɛ amaa ɛbodalɛ ne azo ade a?’

Mekɛ dodo mɔɔ ɛfa ɛdi nwɔhoa ne. Baebolo ne ka kɛ: “Bɛnwu mɔɔ le kpalɛ la.”​—Felepaema 1:​10.

Ɔwɔ kɛ ɛnwu mɔɔ nwolɛ hyia wɔ la; maa sunsum nu ninyɛne ɛlimoa. Nwɔhoa dɔɔnwo wɔ ɛkɛ mɔɔ saa ɛlɛdi bie anzɛɛ ɛlɛnea a, ɔdie mekɛ kpalɛ. Kakula bɛlɛra ko mɔɔ bɛfɛlɛ ye Daria la se; “Me nee me mame di butule wɔ mekɛ dodo mɔɔ mefa menea nwɔhoalilɛ wɔ TV zo mɔɔ anrɛɛ mebahola meava meayɛ debie mɔɔ nvasoɛ wɔ zo la anwo.

Nwɔhoalilɛ mɔɔ ɛfa wɔ adwenle wɔazie zo somaa la le kɛ ɛlɛfa ngyenle dɔɔnwo wɔagua wɔ aleɛ nu la

Dwenle nwo: Saa wɔ awovolɛ tu wɔ folɛ wɔ ninyɛne mɔɔ anwo hyia wɔ la anwo a ɛtie ɔ? Kakula bɛlɛra bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Trina la ka kɛ: “Saa me nee me mediema nea nwɔhoalilɛ na yɛanyɛ ninyɛne mɔɔ anwo hyia la a, me mame kakye yɛ kɛ menli mɔɔ wɔ nwɔhoalilɛ ne anu la balie bɛ ahatualɛ saa yɛnea bɛ anzɛɛ yɛannea bɛ a. Ɔbiza yɛ kɛ ‘Nwane a badua kakɛ a?’ Mɔɔ ɛnee ɔkpondɛ yeahile la ɛne: Menli mɔɔ wɔ nwɔhoalilɛ ne anu la ɛlɛyɛ bɛ gyima. Noko saa yɛanyɛ yɛ gyimalilɛ mɔɔ bɛvale bɛmaanle yɛ wɔ sukulu la nee gyimalilɛ ngakyile mɔɔ ɛha la a, yɛnrɛhola yɛnrɛnlea yɛ nwo kenle bie. Mɔɔ ɛnee me mame ɛlɛka ahile yɛ la a le kɛ, ɔnle kɛ nwɔhoalilɛ mɔɔ yɛnea anzɛɛ bɔlo mɔɔ yɛbɔ la yɛ debie mɔɔ nwolɛ hyia yɛ wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu a.”