Mateo 5:1-48
-
KU KAʼANSAJ TEʼ MONTAÑAOʼ (1-48)
-
Jesúseʼ ku káajal u kaʼansaj teʼ montañaoʼ (1, 2)
-
Nueve baʼaxoʼob taasik kiʼimak óolal (3-12)
-
Le taʼab yéetel le sáasiloʼ (13-16)
-
Ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik le Leyoʼ (17-20)
-
Le kʼuuxiloʼ (21-26), u tusik u núup máak (27-30), le divorciooʼ (31, 32), u jurar máak (33-37), u vengarkuba (38-42), u yaabiltik u enemigoʼob (43-48)
-
5 Le ka tu yilaj Jesús le yaʼabkach máakoʼoboʼ naʼak teʼ montañaoʼ, ka tsʼoʼok túun u kutaleʼ taal u discípuloʼob tu yiknal.
2 Letiʼ túuneʼ káaj u kaʼansaj táan u yaʼalik:
3 «Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku tsʼáaikoʼob cuenta kʼaʼabéet u nuʼuktaʼaloʼob tumen Diosoʼ,+ tumen u tiaʼaloʼob u Reinoil kaʼan.
4 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob lubaʼan u yóoloʼoboʼ tumen yaan u líiʼsaʼal u yóoloʼob.+
5 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob maʼ séeb u kʼuuxiloʼoboʼ,+ tumen yaan u tiaʼalintikoʼob le luʼumoʼ.+
6 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob wiʼijoʼob yéetel ukʼajoʼob+ tiʼ justiciaoʼ,* tumen yaan u beetaʼaltiʼob justicia.+
7 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku chʼaʼikoʼob óotsililoʼ,+ tumen yaan u chʼaʼabal óotsilil tiʼob.
8 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob minaʼan baʼax kʼaas tu puksiʼikʼaloʼoboʼ,+ tumen yaan u yilkoʼob Dios.
9 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku yilkoʼob ka yanak jeetsʼeliloʼ,+ tumen yaan u yaʼalaʼaltiʼob u paalaloʼob Dios.
10 Kiʼimak u yóol le máaxoʼob ku chʼaʼpachtaʼaloʼob ikil u beetkoʼob baʼax maʼaloboʼ,+ tumen u tiaʼaloʼob u Reinoil kaʼan.
11 Kiʼimakchajak a wóoleʼex kéen poʼopochʼaʼakeʼex,+ kéen chʼaʼpachtaʼakeʼex+ yéetel kéen aʼalaʼak jeʼel baʼaxak maʼ jaajtak ta contraʼex tin woʼolaliʼ.+
12 Kiʼimakchajak a wóoleʼex, jach kiʼimakchajak a wóoleʼex,+ tumen nojoch baʼax kun siibilteʼex+ tumen Dios.* Tak le profetaʼob kuxlajoʼob táanil tiʼ teʼexoʼ bey úuchik u chʼaʼpachtaʼaloʼoboʼ.+
13 Teʼexeʼ beyeʼex u taʼabil+ yóokʼol kaabeʼ, chéen baʼaleʼ wa le taʼab ku saʼatal u chʼóochʼiloʼ, ¿jeʼel wa u páajtal u kaʼa chʼóochʼkintaʼaleʼ? Maʼ, baʼaxeʼ ku pʼáatal mix baʼal u biilal yéetel ku puʼulul táankab+ utiaʼal ka pepeʼchaʼataʼak tumen le máakoʼoboʼ.
14 Teʼexeʼ beyeʼex u sáasilil yóokʼol kaabeʼ.+ Maʼ tu páajtal u taʼakaʼal junpʼéel kaaj yaan tu yóokʼol junpʼéel montaña.
15 Le kéen tʼaʼabak junpʼéel lámparaeʼ* maʼatech u nokkíintaʼal junpʼéel xaak tu yóokʼol, baʼaxeʼ ku tsʼaʼabal kaʼanal utiaʼal ka u sáasilkunt tuláakal le máaxoʼob yanoʼob ichil le najoʼ.+
16 Teʼex xaneʼ juulnak a sáasileʼex tu táan le máakoʼoboʼ,+ utiaʼal ka u yiloʼob le maʼalob baʼaloʼob ka beetkeʼexoʼ+ yéetel ka u alabartoʼob a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ.+
17 Maʼ a tuklikeʼex wa taalen in xuʼuls le Ley wa le baʼax tu kaʼansaj le profetaʼoboʼ. Maʼ taalen in xuʼulsiʼ, baʼaxeʼ taalen in béeykunte.+
18 Tu jaajil kin waʼalikteʼexeʼ tuláakal le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼan ichil le Leyoʼ yaan u béeytal, tumen maas jeʼel u xuʼulul tiʼ le kaʼan yéetel tiʼ le luʼumoʼ ke ka pʼáatak maʼ u béeytal junpʼéel chan letra wa junpʼéel chan punto yaan ichil le Leyoʼ.+
19 Le oʼolaleʼ le máax maʼ tu beetik tak chéen junpʼéel tiʼ u maas chichnil le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Ley, yéetel ku yaʼalik* tiʼ u maasil maʼ u beetkoʼob xaneʼ, yaan u yaʼalaʼal maʼ maʼalob* utiaʼal u Reinoil kaʼaniʼ. Chéen baʼaleʼ jeʼel máaxak ka u beet yéetel ka u yaʼal ka beetaʼakeʼ yaan u yaʼalaʼal maʼalob* utiaʼal u Reinoil kaʼan.
20 Tumen kin waʼalikteʼexeʼ wa maʼ tu jaajil a wóoleʼex ka beetkeʼex baʼax tojeʼ beyeʼex jeʼex le escribaʼob yéetel le fariseoʼoboʼ,+ yéetel maʼ kan ookleʼex tu Reinoil kaʼan.+
21 A wuʼuymeʼex aʼalaʼab tiʼ le máakoʼob úuchjeakiloʼ: ‹Maʼ unaj a kíimsik mix máakiʼ,+ chéen baʼaleʼ wa yaan máax ku kíimsik juntúul máakeʼ yaan u bisaʼal tu táan le juezoʼoboʼ›.+
22 Chéen baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼexeʼ le máax maʼ tu xuʼulul u kʼuuxil+ tiʼ u sukuʼuneʼ yaan u bisaʼal tu táan le juezoʼoboʼ. Le máax ku tʼanik u sukuʼun yéetel poochʼileʼ yaan u bisaʼal tu táan le Nukuch Juezoʼoboʼ, tsʼoʼoleʼ jeʼel máaxak ka u yaʼal tiʼ u sukuʼun: ‹¡J-maʼ naʼat, techeʼ mix baʼal a biilal!›, jeʼel u náajmatik u puʼulul ichil u kʼáakʼil le Gehenaoʼ.*+
23 Le oʼolaleʼ wa táan a bisik a kʼub junpʼéel baʼal teʼ altaroʼ+ chéen baʼaleʼ le tiaʼanech teʼeloʼ ku kʼaʼajaltech kʼuuxtech a sukuʼuneʼ,
24 pʼat aktáan tiʼ le altar* le baʼax ka biskoʼ. Táanileʼ xeen a wutskíint le problema yaantech yéetel a sukuʼunoʼ, kéen suunakech túuneʼ ka kʼubik.+
25 Wa yaan máax takik a pooleʼ ilawil a séeb utskíintik le problema yaantech tu yéeteloʼ, ilawil a beetik le táan a bineʼex tu táan le juezoʼ, wa maʼeʼ jeʼel u kʼubkech tiʼ le juezoʼ, le juez túunoʼ jeʼel u kʼubech tiʼ le carcelero utiaʼal ka u kʼalechoʼ.+
26 Tu jaajil kin waʼaliktecheʼ maʼ kan jóokʼol teʼ cárcel wa maʼ ta boʼotik tak le u tsʼook centavo* a pʼaxmoʼ.
27 A wuʼuymeʼex aʼalaʼab úuchjeakil: ‹Maʼ unaj a tusik a núupiʼ›.*+
28 Chéen baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼexeʼ le máax ku sen chaʼantik juntúul koʼolel+ utiaʼal u tsʼíiboltik u yantal baʼax u yil tu yéeteleʼ, ichil u puksiʼikʼaleʼ tsʼoʼok u tusik u yatan tu yéetel le koʼoleloʼ.+
29 Le oʼolaleʼ wa táan u beetaʼal a kʼebantal tumen a x-noʼoj icheʼ, luʼse ka a píikchʼinte.+ Tumen maas maʼalob ka pʼáatak minaʼan junxéetʼ a wíinklil ke ka píikchʼintaʼak tuláakal a wíinklil teʼ Gehenaoʼ.+
30 Wa táan u beetaʼal a kʼebantal tumen a x-noʼoj kʼabeʼ, xotʼe ka a píikchʼinte.+ Tumen maas maʼalob ka pʼáatak minaʼan junxéetʼ a wíinklil ke ka píikchʼintaʼak tuláakal a wíinklil teʼ Gehenaoʼ.+
31 Teʼexeʼ a wuʼuymeʼex xan u yaʼalaʼal: ‹Jeʼel máaxak ka u divorciartuba tiʼ u yataneʼ unaj u tsʼáaik u juʼunil divorcio tiʼ›.+
32 Chéen baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼexeʼ wa juntúul máak ku divorciarkuba tiʼ u yatan kex le koʼolel maʼ yanchajaʼan mix baʼal u yil yéetel wa máaxeʼ,* le máakoʼ jeʼel u beetik u kʼebantal le koʼolel wa ku kaʼa tsʼoʼokol u beel le koʼoleloʼ. Tsʼoʼoleʼ le máax ku tsʼoʼokol u beel yéetel le koʼolelaʼ ku kʼebantal xan.+
33 A wuʼuymeʼex xan aʼalaʼab tiʼ le máakoʼob úuchjeakiloʼ: ‹Maʼ unaj a jurar wa maʼ ken a béeykuntiʼ,+ baʼaxeʼ unaj a beetik tuláakal le baʼax a waʼalmaj tiʼ Jéeobaoʼ›.+
34 Chéen baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼex: maʼ a jurareʼex+ mix yoʼolal kaʼan, tumen leloʼ u trono Dios.
35 Mix a jurareʼex yoʼolal le luʼumoʼ, tumen u kʼáancheʼil u tʼalkúuntik u yook;+ mix yoʼolal Jerusalén, tumen u kaajal le nojoch Reyoʼ.+
36 Maʼ unaj xan a jurareʼex yoʼolal a pooleʼexiʼ, tumen maʼ tu páajtal a sutkeʼex sakil wa booxil mix junkúul u tsoʼotsel a pooleʼex.
37 Baʼaxeʼ kéen a waʼaleʼex ‹yaan› a beetkeʼex junpʼéel baʼaleʼ beeteʼex; wa ka waʼalikeʼex ‹maʼataneʼ› maʼ a beetkeʼex;+ tumen le baʼax ku píitmáan tiʼ lelaʼ tiʼ le Kʼaasilbaʼal* u taaloʼ.+
38 A wuʼuymeʼex aʼalaʼab xan úuchjeakil: ‹Máax ku puchʼik u yich wa máaxeʼ unaj xan u puʼuchʼul u yich, máax ku jutik u koj wa máaxeʼ unaj xan u juʼutul u koj›.+
39 Chéen baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼex: maʼ a baʼateleʼex tu contra juntúul kʼasaʼan máak. Wa yaan máax ku lajkech ta x-noʼoj pʼuʼukeʼ, sut uláakʼ u tséel a pʼuʼuk tiʼ.+
40 Wa yaan máax xan u kʼáat u bisech tu táan le juezoʼob utiaʼal u tokik u yáal a nookʼeʼ, chaʼa xan u chʼaʼik uláakʼ u yáaloʼ.+
41 Wa yaan máax ku obligarkech a bis u kuuch yóokʼol junpʼéel kilómetroeʼ áant u bis yóokʼol kaʼapʼéel kilómetro.
42 Wa yaan máax ku kʼáatiktech wa baʼaxeʼ, tsʼáatiʼ, maʼ a sutik a paach tiʼ le máax ku kʼáatiktech taakʼin u majáantoʼ.*+
43 A wuʼuymeʼex aʼalaʼab úuchjeakil: ‹Unaj a yaabiltik a wéet máakil+ yéetel a pʼektik a enemigo›.
44 Chéen baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼex: maʼ u xuʼulul a yaabiltikeʼex a enemigoʼex,+ yéetel orarneneʼex tu yoʼolal le máaxoʼob chʼaʼpachtikeʼexoʼ.+
45 Beyoʼ yaan a weʼeskeʼex u paalaleʼex a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ,+ tumen letiʼeʼ ku beetik u jóokʼol kʼiin tu yóokʼol le máaxoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ bey xan tu yóokʼol le utsoʼoboʼ yéetel ku beetik u kʼáaxal jaʼ yóokʼol le utsoʼoboʼ bey xan yóokʼol le kʼasaʼan máakoʼoboʼ.+
46 Tumen wa ka yaabiltikeʼex le máaxoʼob yaabiltmileʼexoʼ, ¿baʼax boʼolil jeʼel u tsʼaʼabalteʼex tu yoʼolal leloʼ?+ ¿Maʼ wa láayliʼ letiʼe baʼax ku beetik le máaxoʼob kʼamik le impuestoʼoboʼ?
47 Wa chéen xan a sukuʼuneʼex ka saludarkeʼexeʼ, ¿jach wa nojoch baʼax ka beetkeʼex? ¿Maʼ wa láayliʼ letiʼe baʼax ku beetik le j-táanxel luʼumiloʼoboʼ?
48 Teʼex túuneʼ unaj a chúukaʼantaleʼex tiʼ tuláakal baʼal jeʼel bix a Taataʼex yaan teʼ kaʼan chúukaʼan tiʼ tuláakal baʼaloʼ.+
Notas
^ Wa «ku beetkoʼob baʼax u kʼáat Dios yéetel ku tsʼoʼokbeskoʼob le baʼax ku yaʼalik u leyoʼoboʼ».
^ Ich griegoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «teʼ kaʼanoʼ».
^ Ilawil página 2568.
^ Ich griegoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «ku kaʼansik».
^ Ich griegoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «u nojchil».
^ Ich griegoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «u maas chichnil».
^ Lelaʼ junpʼéel lugar tuʼux ku tóokaʼal kaʼach basura tu joʼokajil Jerusalén.
^ Ilawil página 2554.
^ Lelaʼ junpʼéel chan taakʼin jach junpʼíit u tojol. Ich griegoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «cuadrante». Ilawil «Cuadrante», página 2690.
^ Lelaʼ u kʼáat u yaʼal u yantal baʼax u yil juntúul íichamtsil wa juntúul atantsil yéetel máax maʼ u núupiʼ.
^ Wa «maʼ núupkʼebanchajaʼaniʼ». Ilawil «Núupkʼeban», página 2573.
^ Ich griegoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «le j-Kʼasaʼan».
^ Teʼelaʼ táan u yúuchul tʼaan tiʼ u majáantaʼal taakʼin x-maʼ interésil.
