•  Pe e mafai ona e faia ni mea se tele i le taimi e tasi?

•  O se manatu sesē

•  Le auala e sili ona lelei

•  Tala a isi talavou

 Pe e te iloa fai ni mea se tele i le taimi e tasi? E toʻatele tagata e manatu o i latou na ola aʻe i mea faatekinolosi e mafai ona latou fai ni mea se tele i le taimi e tasi, nai lo o tagata matutua faatoʻā latou maua mea faatekinolosi ina ua matutua. Ae pe e saʻo lenā manatu?

 SAʻO pe SESĒ?

•   O le tele o mea e fai i le taimi e tasi e vave ai ona faataunuu le tele o mea.

•   O le fai soo o le tele o mea i le taimi e tasi, e mafai ona faaleleia ai lenā tomai.

•   E sili atu ona tomai talavou i le faia o le tele o mea i le taimi e tasi, nai lo o tagata matutua.

 Pe afai o lau tali o le “ioe” i se tasi o nei manatu, ua faasesēina la oe i le “manatu sesē e mafai ona fai ni mea se tele i le taimi e tasi.”

 Pe e te manatu e mafai ona e fai ni mea se lua i le taimi e tasi? E mafai ona e faia ni mea se lua i le taimi e tasi, ma e mafai ona e uaʻi atu lava i ai. O se faataʻitaʻiga, atonu e mafai ona mamā lou potu a o tapena ma faalogologo i se musika.

 Pe afai e te taumafai e fai ni galuega se lua e manaʻomia le uaʻi lelei i ai, atonu la o le a lē lelei uma na galuega. Atonu o le māfuaaga lenā na faamatala ai e se teine talavou e igoa iā Katherine le faia o le tele o mea i le taimi e tasi: “O le tomai e faaleaga ai mea uma i le taimi e tasi.”

 “Na lafo mai e se tagata se feʻau tusitusia na manaʻomia ona ou tali i ai ae o loo oʻu talanoa foʻi i se isi i le taimi lenā. Na ou taumafai e tali i lenā feʻau tusitusia ae i le taimi e tasi o loo oʻu talanoa i le isi tagata. O le iʻuga, e leʻi mafai ona ou uaʻi atu i le tele o mea na talanoa mai ai le tagata, ma e toetoe a o upu uma o laʻu feʻau tusitusia e sesē le sipelaina.”—Caleb.

 Na faapea mai Sherry Turkle o sē e tomai faapitoa i mea faatekinolosi: “Pe a tatou manatu e mafai ona tatou faia ni mea se tele i le taimi e tasi, . . . o le iʻuga o le a lē mafai ona uaʻi atoatoa atu i mea taʻitasi o loo tatou faia. O le faia o le tele o mea i le taimi e tasi, e faasesēina ai o tatou mafaufau ma manatu ai ua matuā lelei lava lo tatou faia o mea e tele i le taimi e tasi, ae o le mea moni ua atili ai ona leaga.” a

 “O nisi taimi ou te manatu ai e matuā lelei a laʻu mea lea fai o le text i le isi tagata, ae o loo talanoa foʻi i le isi i le taimi e tasi. Ae na ou iloa mulimuli ane, o le text lea na tatau ona lafo atu ae na ou tali leotele atu ai i le tagata na ma talanoa, ae o le mea lea na tatau ona ou talanoa ai lea na ou text ai!”—Tamara.

 O tagata e taumafai e fai ni mea se tele i le taimi e tasi e latou te faafaigatā mea mo i latou lava. O se faataʻitaʻiga, e masani lava e umi se taimi e latou te faia ai se galuega. Atonu foʻi e latou te toe faaaluina se taimi e toe faia ai se galuega na latou faapea ua uma. Po o le ā lava le tulaga, ae o i latou e taumafai e fai ni mea se tele i le taimi e tasi, e leai ni o latou taimi paganoa e fai ai ni mea e latou te mananaʻo ai!

 Ua faapea mai Thomas Kersting o se fomaʻi faapitoa o le mafaufau ma o se faufautua i se aʻoga: “Seʻi faapea o le faiʻai o se kapoti o loo teu lelei ai faila o faamatalaga tāua, o faiʻai la o tagata e taumafai e fai ni mea se tele i le taimi e tasi e matuā gaogaosā lava.” b

 “O le tele o galuega e te faia i le taimi e tasi, o le tele foʻi lenā o faamatalaga tāua e te misia. E uma ane e tele galuega ua e toe faia, ma maʻimau ai le tele o le taimi lea na e faapea ua e faasaoina.”—Teresa.

•   Ia toleni oe lava ina ia fai le galuega e tasi i le taimi e tasi. Atonu o se luʻi le faia faapea, aemaise lava pe afai ua e masani i le faia o mea e tele i le taimi e tasi, e pei o le faia o meaaʻoga ma text. O loo taʻua i le Tusi Paia, ia tatou “faamautinoa o mea e sili ona tāua.” (Filipi 1:10) E lē tutusa uma le tāua o galuega. O lea, ia filifili po o lē fea galuega e faamuamua, ona uaʻi atu lea i ai seʻia māeʻa.

   “O se mafaufau e lē uaʻi atu e pei a o se tamaitiiti, o nisi taimi e tatau ona fai i ai e leai e ui e foliga faigofie ona tuu e fai le mea e manaʻo ai.”—Maria.

•   ʻAlofia mea e tosina ese ai. Pe e faaosoosoina oe e siaki lau telefoni a o fai au suʻesuʻega? Ia tuu le telefoni i se isi potu. Tapē le TV ma aua le siakiina le Initaneti! Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia outou faaaogā tatau le taimi.”—Kolose 4:5.

   “Ua ou iloa e sili atu ona lelei le uaʻi atu i le mea e tasi i le taimi e tasi. O le faia faapea, ua ou fiafia ai e tapē ese lenā mea mai i laʻu lisi o mea e tatau ona fai ae fai le isi mea e sosoo ai. Ou te lagona ai le faamalieina moni.”—Onya.

•  Ia uaʻi lelei atu i talanoaga. O le uaʻi atu i lau telefoni a o talanoa ma le isi tagata, e lē gata e lē lelei aafiaga e oo i ai ae o se lē faaaloalo foʻi. O loo taʻua i le Tusi Paia, ia tatou feagai ma isi i le auala e tatou te mananaʻo e feagai ai ma i tatou.—Mataio 7:12.

   “O nisi taimi pe a ou talanoa atu i loʻu tuafafine, a o loo text i se isi pe taaloalo foʻi i lana telefoni. E matuā ou lē fiafia ai a! Ae o le mea moni, e faapena foʻi aʻu!”—David.