Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

ФӔСИВӔДЫ ФАРСТАТӔ

Кӕд скъолайы хорз нӕ ахуыр кӕнын, уӕд мӕ бон цы у саразын?

Кӕд скъолайы хорз нӕ ахуыр кӕнын, уӕд мӕ бон цы у саразын?

 «Мӕ къласӕгтӕй чидӕртӕ къласы фӕбадынц, чиныг дӕр сӕм нӕ вӕййы, афтӕмӕй ӕмӕ ахуыргӕнӕгмӕ хъусыны бӕсты наушникты музыкӕмӕ фӕхъусынц. Ӕмӕ стӕй ӕвзӕр бӕрӕггӕнӕн куы райсынц, уӕд дис фӕкӕнынц! Фӕлӕ ис, мӕнау ӕдзух йӕ уроктыл чи фӕбады, фӕлӕ уӕддӕр йӕ бӕрӕггӕнӕнтӕ хорз кӕмӕн нӕ вӕййынц, ахӕмтӕ. Афтӕ цӕмӕн рауайы, уый не ’мбарын. Ӕнӕхъӕн къуыри алы бон дӕр суанг ӕнафонмӕ дӕ уроктӕ куы ахуыр кӕнай ӕмӕ стӕй ӕвзӕр бӕрӕггӕнӕн куы райсай, уӕд дын зын куыннӕ уыдзӕн!» (Йоландӕ).

 Йоландӕ куыд хъуыды кӕны ды дӕр афтӕ хъуыды кӕныс? Ӕцӕгдӕр, вӕййы афтӕ, ӕмӕ скъоладзау ӕвзӕр бӕрӕггӕнӕн кӕнӕ цалдӕр ӕвзӕр бӕрӕггӕнӕны куы райсы, уӕд йӕ къухтӕ ӕруадзы.

 Ӕрыгӕттӕй ӕвзӕр чи фӕахуыр кӕны, уыдонӕй иуӕй-иутӕ ницыуал фӕаразынц, цӕмӕй хуыздӕр ахуыр кӕнын райдайой. Чидӕртӕ та скъоламӕ бынтондӕр нал фӕцӕуынц. Кӕд, мацыуал аразай кӕнӕ скъоламӕ мауал цӕуай, уый ӕнцондӕр у, уӕддӕр ис ӕндӕрхуызон бакӕнӕн. Базон, дӕ бон цавӕр ӕхсӕз къахдзӕфы у саразын, цӕмӕй хуыздӕр ахуыр кӕнай.

 Дӕ бон цы у аразын

  •   Уроктӕ ма цух кӕн. Чи зоны, ахъуыды кӕнай, уый ӕнӕуи дӕр зонын, зӕгъгӕ. Фӕлӕ скъола цас арӕхдӕр цух кӕнай, уыйас ӕвзӕрдӕр ахуыр кӕндзынӕ.

     «Уроктӕ-иу цух кодтой, сӕ бӕрӕггӕнӕнтӕ нымады дӕр кӕмӕ нӕ уыдысты, уыдон, ӕмӕ-иу уый сӕхицӕн фыддӕр уыд» (Матфей).

     Библийы уагӕвӕрд: «Адӕймаг цы байтауа, уый ӕркӕрддзӕн» (Галатӕгтӕм 6:7).

  •   Урочы цы фӕаразын хъӕуы, уый-иу араз. Урокты кӕй вӕййыс, уый хорз у. Фӕлӕ уый фаг нӕу. Сӕйраг хъуыдытӕ-иу цыбыртӕй фысс. Ахуыргӕнӕг исты куы фембарын кӕны, уӕд-иу ӕм лӕмбынӕг хъус. Гӕнӕн куы уа, уӕд-иу урочы рӕстӕг фарстатӕ дӕтт.

     «Ахуыргӕнӕгмӕ бирӕ фарстатӕ фӕдӕттын, уымӕн ӕмӕ йӕ куы базоны, ахуыргӕнинаг темӕ кӕй не ’мбары, уӕд ӕй хуыздӕр бамбарын кӕны» (Оливия).

     Библийы уагӕвӕрд: «Куыд хъусут, уымӕ лӕмбынӕг кӕсут» (Лукайы 8:18).

  •   Сайгӕ ма кӕн. Хорз бӕрӕггӕнӕнтӕ райсыны тыххӕй скъоладзаутӕ ахуыргӕнджыты фӕсайынц. Зӕгъӕм, кӕрӕдзийӕ сфыссынц. Уый иуӕй сайдыл нымад у, иннӕмӕй та афтӕмӕй ӕппындӕр ницы базондзынӕ.

     «Кӕд цӕмӕндӕр дзуапп нӕ зоныс, уӕддӕр-иу иннӕтӕй ма сфысс. Сайгӕ куы кӕнай, уӕд дын уый ницы пайда ӕрхӕсдзӕн. Афтӕмӕй зын фарстатӕ дӕхӕдӕг скъуыддзаг кӕнын нӕ сахуыр уыдзынӕ, фӕлӕ-иу ӕдзух иннӕтӕм ӕнхъӕлмӕ кӕсдзынӕ» (Джонатан).

     Библийы уагӕвӕрд: «Мах алы хъуыддаджы дӕр фӕнды ӕнӕзӕрдӕхудтӕй архайын» (Дзуттӕгтӕм 13:18).

  •   Фыццаг уал-иу дӕ уроктӕ скӕн. Гӕнӕн куы уа, уӕд уал-иу иннӕ хъуыддӕгты разӕй (уӕлдайдӕр та хи аирхӕфсыны разӕй) дӕ хӕдзармӕ куыстытӕ скӕн a. Фыццаг уал-иу дӕ уроктӕ куы скӕнай, уӕд-иу стӕй хуыздӕр баулӕфдзынӕ.

     «Афтӕ кӕнын куы райдыдтон, ӕмӕ-иу фыццаг мӕ уроктӕ скодтон, уӕд мӕ бӕрӕггӕнӕнтӕ фӕхуыздӕр сты. Хӕдзармӕ-иу куы ’рбацыдтӕн, уӕд-иу мӕ фӕндыд иу гыццыл афынӕй кӕнын кӕнӕ музыкӕмӕ байхъусын. Фӕлӕ-иу архайдтон, цӕмӕй уал-иу мӕ хӕдзармӕ куыст скодтаин ӕмӕ стӕй та баулӕфыдаин» (Кальвин).

     Библийы уагӕвӕрд: «Ахсджиагдӕр цы у, уый сбӕлвырд кӕнут» (Филиппӕгтӕм 1:10).

  •   Ӕххуыс кур. Ӕфсӕрмы-иу ма кӕн, ӕмӕ-иу иннӕты ӕххуысыл сразы у. Дӕ ныййарджытӕй-иу уынаффӕ ракур. Ахуыргӕнӕгӕн-иу зӕгъ, цӕмӕй дын баххуыс кӕна, ӕмӕ дӕ ахуыр фӕхуыздӕр уа. Хатт та дӕ, чи зоны, репетиторы ӕххуыс дӕр бахъӕуа.

     «Ахуыргӕнӕгмӕ бацу ӕмӕ йын зӕгъ, цӕмӕй дын темӕ хуыздӕр бамбарын кӕна ӕмӕ дын дӕ ахуыр фӕхуыздӕр кӕнынӕн баххуыс кӕна. Уый йын, чи зоны, ӕхсызгон уа, ӕмӕ сразы уа» (Дейвид).

     Библийы уагӕвӕрд: «Бирӕ уынаффӕгӕнджытӕ кӕм уа, уым... алцыдӕр рауайдзӕн» (Ӕмбисӕндтӕ 15:22).

  •   Алы фадатӕй дӕр пайда кӕн. Хатт контролон куыстыты ӕмӕ тестыты ӕнӕмӕнг хӕслӕвӕрдтӕй уӕлдай вӕййы ӕндӕр хӕслӕвӕрдтӕ дӕр. Уыцы хӕслӕвӕрдтӕ дӕр-иу куы скӕнай, уӕд-иу, чи зоны, хуыздӕр бӕрӕггӕнӕн райсай. Стӕй-иу бацӕттӕ кӕн, зӕгъӕм, доклад. Контролон куыстӕй ӕвзӕр бӕрӕггӕнӕн куы райсай, уӕд та-иу ахуыргӕнӕджы бафӕрс, цы саразын дӕ хъӕуы, цӕмӕй йӕ сраст кӕнай.

    Ахуыр фӕхуыздӕр кӕнын абарӕн ис, музыкалон инструментыл цӕгъдын куыд ахуыр кӕнай, уыимӕ. Уый ӕнцон хъуыддаг нӕу, фӕлӕ йӕ фыдӕбоны аргъ у

     «Искӕцы предметӕй мӕ мӕ бӕрӕггӕнӕнтӕ фӕхуыздӕр кӕнын куы фӕфӕнды, уӕд ӕнцад нӕ фӕбадын. Мӕ ахуыргӕнджытӕн фӕзӕгъын, цӕмӕй мын исты хӕслӕвӕрдтӕ раттой кӕнӕ та, ӕвзӕр бӕрӕггӕнӕн кӕмӕй райстон, уыцы куыст ногӕй скӕнон» (Маккензи).

     Библийы уагӕвӕрд: «Цыфӕнды фыдӕбонӕй дӕр ис пайда» (Ӕмбисӕндтӕ 14:23).

a Дӕ уроктӕ кӕныныл цӕмӕй къаддӕр рӕстӕг хардз кӕнай ӕмӕ-иу сӕ хуыздӕр скӕнай, уый фӕдыл хорз уынаффӕтӕ ис статьяйы «Цы у мӕ бон саразын, цӕмӕй-иу мӕ уроктӕ иууылдӕр скӕнон?».