•  Ira na qasenivuli vakarerevaki

•  Ka o rawa ni cakava

•  O na vosa vakacava vei nomu qasenivuli?

•  Ka era kaya nomu icaba

 Era dau tiko ga na qasenivuli era dau veitotaki, era namaka vakasivia na ka, se yalodredre.

•   E kaya o Luis, e yabaki 21: “E dau vosavosa ca e dua noqu qasenivuli qai dau beci keimami . Sa voleka tiko nona cegu, e kila gona o koya ni sega ni sake.”

•   E nanuma lesu Melanie, e yabaki 25 na noda dau vakalolomataki koya o nona qasenivuli ni vakatauvatani kei ira na vo ni gone. E kaya: “Dua na vuna e cakava kina qori vei au ni duatani na noqu lotu. E kaya ni vinaka me matau rawa tiko vei au na noqu dau vakalolomataki.”

 Ke dau ca na nomu qasenivuli, qo na ka o rawa ni cakava mo marautaka kina na vuli. Tovolea mada so na vakatutu qo.

•   Dau yalorawarawa. Era duidui na qasenivuli, e duidui tale ga na ka era namaka vei ira na gonevuli. Saga mo kila na ka e namaka vei iko nomu qasenivuli, qai muria sara vakavinaka.

   iVakavuvuli vakaivolatabu: “Na tamata vuku e vakarorogo ena vulica e levu na ka.”—Vosa Vakaibalebale 1:5.

   “Au sa qai liaca ni dodonu meu vakamatauni au ena itovo nei noqu qasenivuli, au sa qai cakava vinaka na noqu ka ni vuli me vaka e vinakata. E rawarawa sara ga kina na neirau veimaliwai.”—Christopher.

•   Dau veidokai. Dau vosa vakayalovinaka vei nomu qasenivuli. Kua ni sauma lesu na nona vosa, ke o kila mada ga ni o dina. Nanuma tiko nira raici iko tiko ni o dua na gonevuli, o sega ni itaba vata kei ira.

   iVakavuvuli vakaivolatabu: “Moni vosa ena yalovinaka ena gauna kece, me vakamasima, moni kila kina na ka moni tukuna vua na tamata yadua.”—Kolosa 4:6.

   “E dau tutu yadua mera qai dau dokai na qasenivuli vei ira na nodra gonevuli, ena vinaka vei iko o koya ke o dau veidokai.”—Ciara.

•   Dau rai donu. Era sega ni uasivi na qasenivuli. Kena ibalebale e tiko tale ga na ka era lomaocaocataka, na ka era leqataka me vakataki ira ga na kena vo. Kua gona ni tinimaka, ‘E dau ca na noqu qasenivuli’ se ‘E dau cati au na noqu qasenivuli.’

   iVakavuvuli vakaivolatabu: ‘Eda dau cala kece.’—Jemesa 3:2

   “E sega ni rawarawa na nodra cakacaka na qasenivuli. Au sega ni kila se rawa tu mada vakacava vei ira mera vakaraici ira kece na gonevuli me vinaka na nodra itovo qai vakavulici ira. Au dau vinakata gona me vinaka na noqu itovo me kua ni leqataki au kina o qasenivuli.”—Alexis.

•    Veivosaki kei rau na nomu itubutubu. Erau na dau tokoni iko tu ga na nomu itubutubu. Rau vinakata me toso vinaka na nomu ka ni vuli. Ena yaga tale ga vei iko na nomudrau ivakasala me vinaka kina nomu veimaliwai kei nomu qasenivuli cudrucudru.

   iVakavuvuli vakaivolatabu: “E seva na ka e nanumi ni sega na veivosaki.”—Vosa Vakaibalebale 15:22.

   “E levu na leqa era sa walia mai na noda itubutubu ni vakatauvatani kei keda na gone. Rogoca gona na nodrau ivakasala. Ena yaga vakalevu vei iko.”—Olivia.

 Ena so na gauna, ena vinaka mo na tukuna vei nomu qasenivuli na ka o sega ni taleitaka tiko vua. Ke o rere ni vosa vei koya, kua ni leqa ni drau na sega ni veivala ia drau na veivosaki ga. O na sega sara ga ni vakabauta na kena rawarawa kei na kena yaga.

 iVakavuvuli vakaivolatabu: “Meda guta mada ga na bula veiyaloni kei na ka ena vakauqeti keda yadua.”—Roma 14:19.

 “Ke dau duatani tu ga vei iko na nona itovo o nomu qasenivuli, tarogi koya se cava o cakava o vakacudrui koya kina. De dua ena rawa ni vukei iko na ka e tukuna mo kila na ka mo vakavinakataka.”—Juliana.

 “Ni o via vakamacalataka na nomu leqa vei qasenivuli, ena vinaka mo vosa vakayalovinaka, me kua tale ni dua me rogoci kemudrau, de dua ni se bera ni tekivu na vuli se ni sa suka. Eda nuitaka ni na rogoci iko, qai doka vakalevu na sala o vosa kina vua.”—Benjamin.

 KA E YACO DINA

 “E ca sara ga na noqu maka ni veitarogi, qai sega ni dau vukei au o noqu qasenivuli. Sa ca vei au na bula, au via biu vuli sara ga.

 “Au lai kere vakaisala tale vua e dua na qasenivuli. E kaya vei au: ‘Drau sega ga ni veikilai vinaka. Mo tukuna vua na leqa o sotava tiko. De dua na ka o cakava qori ena vukei ira tale ga na vo ni nomu lewenikalasi mera doudou ni vosa vei qasenivuli.’

 “Qo sara ga na iotioti ni ka au via cakava! Ia niu qai vakasamataka na ka e tukuna, au qai liaca ni dina tiko o koya. Keu vinakata me vinaka cake na ituvaki, e dodonu meu vakaliuliu.

 “Ena siga tarava, au lai raici noqu qasenivuli qai tukuna vua ena veidokai niu vakavinavinakataki koya vakalevu, au vinakata me yaga sara vakalevu vei au na nona veivakavulici. Ia e dau dredre vei au, au sega ni kila na ka meu cakava. E tukuna vei au eso na ka au rawa ni cakava, e qai tukuna mada ga ni na vukei au ni oti na vuli se me dau imeli mai vei au.

 “Au sega sara ga ni vakabauta na ka e yaco! Ni oti ga neirau veitalanoa, sa vinaka tale ga na neirau veimaliwai kei noqu qasenivuli, au marautaka sara ga na vuli.”—Maria.

 Vakatutu: Ke o sotava tiko na ituvaki dredre vei nomu qasenivuli, mo vakayagataka vinaka sara na gauna qori mo vulica kina eso na itovo ena vukei iko ni o sa uabula kina. E kaya o Katie e yabaki 22: “Ni sa oti nomu vuli, de dua o na sotavi ira eso na vakaitutu e sega ni vinaka na nodra itovo. Ke o sa vosota rawa e dua na qasenivuli yalodredre, o na kila vinaka na ka mo cakava vei na dua e dau yalodredre ena veigauna se bera mai.”