Lutani apo pali nkhani

VYA ŴACHINYAMATA ŴAKUFUMBA

Kasi Nkharo Njakukhumbikwa Nadi?

Kasi Nkharo Njakukhumbikwa Nadi?

‘Ine ŵanthu ŵakukhumba yayi kunitawuzga, so palije chifukwa chakuti nane niŵatawuzgenge?’

‘Ka nichite kuyowoya kuti “tawonga” panji kuti “phepani”?’

Ŵanung’una ŵane ningaŵachindika yayi. Asi tose tili ŵamunyumba yimoza?’

Pa ivyo vyayowoyeka pachanya apa, kasi pali fundo yinyake iyo ukukolerana nayo? Usange ni nthena, ndikuti ulije nkharo.

 Ivyo ukwenera kumanya pa nkhani ya nkharo

 Para uŵenge na nkharo vikovwirenge pa vigaŵa vitatu ivi:

  1.   Mbiri yako. Umo ukuchitira na ŵanthu vilongorenge usange uli na nkharo panji yayi. Usange ndiwe wa nkharo ŵanthu ŵakuchindikenge. Usange ulije nkharo ŵakuwonenge kuti ndiwe wakujitemwa, kweniso vingakusuzga kusanga ntchito na vinthu vinyake viwemi. Baibolo likuti: “Munthu wankhaza wakujichemera suzgo.”—Zintharika 11:17.

  2.   Ŵabwezi ŵako. Baibolo likuti: “Vwarani chitemwa, pakuti chitemwa chikukakilira ŵanthu pamoza.” (Ŵakolose 3:14) Chitemwa ntchakuzirwa para tikukhumba kuŵa na ŵabwezi. Para ŵanthu tikuŵachindika ŵatitemwenge. Palije uyo wangatemwa kuchezga na munthu wankhwesa kweniso wambura nkharo.

  3.   Umo ukuchitira na ŵanthu. Jennifer wakati: “Para ndiwe wa ntchindi, ŵanthu awo mbambura nkharo ŵakukuchindika. Usange ulije nkharo ŵanthu ŵangakutemwa yayi. Baibolo likuti: “Mweso uwo mukupimira ŵanyinu, ndiwo ŵazamumupimiranipo.”—Mateyu 7:2.

 Manya kuti: Zuŵa lililose tikusangana na ŵanthu ŵakupambanapambana. Umo tichitirenge nawo ndimo iwo ŵachitirenge nase. Unenesko ngwakuti, nkharo njakukhumbikwa!

 Umo ungachitira

  1.   Ujifumbe usange uli na nkharo. Jifumba kuti: ‘Kasi ŵalara nkhuŵachindika? Kasi nkhuyowoya kuti “nawonga” panji kuti “phepani”? Kasi para nkhuyowoya na ŵanthu nkhutangwanika na kuŵerenga panji kulemba mameseji? Kasi nkhuchindika ŵapapi ŵane na ŵabali ŵane, panji nkhuŵatora waka kuti “mbamunyumba yakwithu”?’

     Baibolo likuti: “Yambani ndimwe kulongora ntchindi ku ŵanyinu.”—Ŵaroma 12:10.

  2.   Ivyo ungachita. Lemba vinthu vitatu ivyo ukuwona kuti ungasintha. Msungwana munyake wa vyaka 15 zina lake Allison wakati: “Nkhukhumba kuti nitegherezgenge para ŵanthu ŵakuyowoya m’malo mwakuyowoyanga waka.” Davide wa vyaka 19 wakati iyo wakukhumba kusintha kuti waleke kutangwanika na mameseji uku wakuyowoya na ŵanthu nanga ŵangaŵa ŵabali ŵake. Iyo wakati: “Ni ntchindi yayi, vikuŵa nga ukuŵaphalira kuti imwe nilije namwe ntchito, wakuzirwa ni uyo nkhuyowoya nayo apa.” Edward, wa vyaka 17, wakayowoya kuti wakukhumba kuti waleke kutimbanizga ŵanyake para ŵakuyowoya. Jennifer uyo wayowoyeka mu nkhani iyi wakawona kuti ntchiwemi kusintha umo wakuchitira na ŵachekuru. Iyo wakati: “Nkhaŵatawuzganga waka luŵiro na kufumapo kukachezga na ŵanthanga zane. Kweni sono nili kusintha. Sono nkhuchezga nawo kuti niŵamanye makora. Ndipo vyanovwira kuti niŵe wantchindi.”

     Baibolo likuti: “Kulaŵiska pa ivyo imwe mukukhumba pera yayi, kweniso ivyo ŵanyinu ŵakukhumba.”—Ŵafilipi 2:4.

  3.   Ujiwone usange ukusintha nadi. Kwa mwezi umoza, ujiwone usange ukusintha umo ukuyowoyera panji umo ukuchitira vinthu. Para mwezi wamara, jifumba kuti: ‘Kasi sono ndine wantchindi? Kasi ni mpha apo ningasintha?

     Baibolo likuti: “Ivyo mukukhumba kuti ŵanthu ŵamuchitiraninge, ndivyo namwe muŵachitirenge.”—Luka 6:31.