Skip to content

Skip to table of contents

CHAANDAANO 21

Wakazunda Penzi Lyakuyoowa Akuzumbuuzya

Wakazunda Penzi Lyakuyoowa Akuzumbuuzya

1-3. Niinzi nzyaakabona Petro sikati, alubo niinzi zyakali zyachitika mansiku?

 PETRO ulikubeleka changuzu mansiku oonse kukwalapula bwaato. Mumuni ngwaakabona kunkomwe yalwizi yakubuzwezuba chakali chitondeezyo chakuti kwaba kubucheedo na? Mawulu aakwe akali atalisya kuchisa akaambo kakukwalapula kwama-awa miingi. Guwo lyakali kupupulula masusu aakwe lyakapa kuti muLwizi lwaGalili mube mayuwe. Mayuwe aakali kuuminina aabwaato nkubuli kunembo, akutapula maanzi atontola aakapa kuti anabe. Pesi Petro wakazumanana kukwalapula.

2 Aali chimwi chiindi Petro abeenzinyina bakasiide Jesu kali alikke kuli imwi nkomwe yalwizi. Mubuzuba oobo, bakali babona Jesu kalikusanina bantu biingi loko, kabelesya zinkwa abaswi bache. Bantu bakayanda kubikka Jesu kuti abe mwaami wabo pesi wakakaka nkaambo taakali kuyanda kuliswaanizya muli zyapolitikisi. Alubo, wakali kuyanda kuyiisya basikumutobela kuti ambabo batatoli lubazu muli zyapolitikisi. Jesu wakazwa aakali nkamu yabantu mpawo wakagada bwaato abasikwiiya bakwe akuya kuliimwi nkomwe yalwizi ooko nkwaakakubasiya, mpawo wakaya kuchilundu kuyookomba kali alikke.​—Mk. 6:35-45; bala Johane 6:14-17.

3 Mweezi wakali waba aafwiifwi kuzula. Nibakanjila mumaanzi mweezi wakali aakati pesi aachiindi eechi wakali waba aafwiifwi kubbila. Nikuba oobo, bakali beenda kwamakkilomita mache buyo. Alubo, teebakali kumvwanana kabotu pe chiindi nibakali kwaambuula akaambo kamusindo wamoya amayuwe aamulwizi. Kweelede kuti Petro wakali wabbila mumizeezo.

Kwaminyaka iibili, Petro wakali wayiya zintu zyiingi kuzwa kuli Jesu, pesi kwakachili zintu zyiingi nzyakeelede kwiiya

4. Nkamboonzi Petro naali chikozyano chibotu nchitweelede kutobelezya?

4 Kuli zintu zyiingi nzyaakali kuyeeya. Petro wakali waba aaminyaka iibili kali waswaanana aJesu wakuNazareta. Wakayiya zintu zyiingi, nikuba oobo, kwakachili zintu zyiingi nzyakeelede kwiiya. Chiyandisyo chakwe chakwiiya nikuba kuti wakali kuswaanana abuyumu-yumu bwakuzumbuuzya akuyoowa chipa kuti aabe chikozyano chibotu chakutobelezya kulindiswe. Atubone kuti nkamboonzi.

“Twamujana Mesiya”!

5, 6. Petro wakali kupona buumi buli biyeni?

5 Petro taakwe naakazoobuluba pe buzuba mbwaakaswaanana aJesu. Mwanikaakwe, Andreya nguwe wakamubuzya kuti: “Twamujana Mesiya.” Majwi aaya akachincha buumi bwaPetro. Alubo taakwe naakazoobweeda pe kuba mbuli mbaakabede.​—Joh. 1:41.

6 Petro wakali kukkala ku Kkapenawume, dolopo lili kunkomwe yalwizi lwaGalili iili kunyika. We amwanikaakwe Andreya bakali kubelekaamwi aJakkobo aJohane bana baZebbediya mubbizinesi lyakuteya baswi. Petro wakali kukkala amwanakazi wakwe, banyinazyala amwanikaakwe, Andreya. Kusanina mpuli iili boobu kwiinda mubbizinesi lyakuteya baswi kwakali kuyanda manguzu, kubeleka changuzu akubelesya nzila zisiyene-siyene. Yeeya mbubakali kubeleka mansiku, kuwaala tunyandi twabo akati kamaato aabili mpawo kutudonsa kuchitila kuti bajate baswi basiyene-siyene. Alubo ulakonzya kuyeeya mbubakali kubeleka sikati, kubamba baswi akubawuzya, kusuma tunyandi akutusazya.

7. Petro wakamvwaanzi atala aJesu, alubo nkamboonzi makani aaya naakali kubotezya?

7 Bbayibbili lyaamba kuti Andreya wakali sikwiiya waJohane Mubbabbatizi. Petro wakali kuswiilizya loko mwanikaakwe chiindi naakali kwaambuula atala amulumbe waJohane. Limwi zuba, Andreya wakabona Johane kali kutondeka Jesu wakuNazareta akwaamba kuti: “Amubone, Mwanaambelele waLeza!” Chakufwambaana, Andreya wakaba mutobeli waJesu mpawo wakabuzya Petro makani aabotezya aakuti: Mesiya wakali wasika! (Joh. 1:35-40) Nikwakachitika kupapila mumuunda wa-Edeni muminyaka iili 4 000 yakali yayinda, Jehova wakasyomezya kuti kwakali kuyooba muntu uuyandikana loko wakali kuyoopa bantu bulangilizi. (Matl. 3:15) Andreya wakali wamubona Muvuni ooyu, Mesiya kumugama. Petro alakwe wakachijaana kuti akamubone Jesu.

8. Zina Jesu ndyaakapa Petro lyakali kwaambaanzi, alubo nkamboonzi bamwi nibali aamibuzyo atala azina eelyo?

8 Kusikila aachiindi eecho, Petro wakazibinkene kuti nguSimoni naakuti Simiyoni. Pesi, Jesu wakamulanga mpawo wakaamba kuti: “‘Nduwe Simoni mwana waJohane, uzooyitwa kuti Kkefasi’ (nkukwaamba kuti “Petro” kuti lyasandululwa).” (Joh. 1:42) “Kkefasi” ndizina lizibinkene lyaamba “bbwe” naakuti “mwala.” Zili aantanganana kuti majwi aaJesu aakali aabupolofita. Wakali wabona kuti Petro wakali kuyooba bbwe lisimide naakuti litansunzuluki, lyakali kuyoogwasya bamwi batobeli baKkristu. Mbaakali kulibona na anguwe Petro? Kweelede kuti teembaakali kulibona pe. Nikuba bamwi bantu mazubaano babala Mabbuku Aamakani Mabotu babona zintu ziche loko zitondeezya kuti Petro wakali mbuli bbwe. Bamwi baamba kuti buntu bakwe bwaambidwe muBbayibbili butondeezya kuti taakali muntu wakali kukakatila pe naakuti kutansunzuluka, pesi wakali kuchincha-chincha.

9. Jehova aMwanaakwe, Jesu balangaanzi mulindiswe, alubo nkamboonzi nitweelede kwiisyoma nzila njibatubonaayo?

9 Petro wakali kulubizya alubo Jesu wakali kuzibona zyoonse eezi. Pesi mbuli Wisi, Jehova, Jesu wakali kulanga buntu bubotu mubantu. Jesu wakabona kuti Petro wakali abuntu bwiingi bubotu alubo wakali kuyanda kumugwasya kuti Petro atondeezye buntu oobu bubotu. Nikuba mazubaano, Jehova aMwanaakwe balanga buntu bubotu mbutulaabo. Tulakonzya kukataazikana kuti tubone kuti kuli buntu bubotu mbubakonzya kujana muli ndiswe pesi tweelede kusyoma nzila njibatubonaayo. Alubo tweelede kutondeezya kuti tulaachiyandisyo chakuti batuyiisye mbuli mbaakachita Petro.​—Bala 1 Johane 3:19, 20.

“Utayoowi Pe”

10. Niinzi nzyaakabona Petro, pesi wakabweeda kuli?

10 Kweelede kuti Petro kuzwa naakabonana aJesu bakasaanguna kweendaamwi chiindi naakali kukambawuka. Alubo, kweelede kuti Petro wakaliwo chiindi Jesu naakachita chigambyo chakwe chakusaanguna chakuchincha maanzi kuba wayini kumuchado wakali kuKkana. Kwiinda zyoonse, Petro wakawumvwa mulumbe waJesu uupa bulangilizi uuli atala aaBwaami bwaLeza. Nikuba oobo, Petro wakabweeda lubo kubbizinesi lyakwe lyakuteya baswi. Nikwakayinda myeezi, Petro wakazooswaanana lubo aJesu. Aachiindi eechi wakamutamba kuti amutobele kabanooyendaamwi mumulimu wakukambawuka kwabuumi bwakwe boonse.

11, 12. (a) Nguuli mulimo Petro ngwaakali kuchita mansiku? (b) Kuswiilila Jesu kweelede kuti kwakapa kuti Petro abe aamibuzyo iili?

11 Petro wakali walisimya kukubeleka changuzu nkwaakachita mansiku, kabali kweezya kuwaala tunyandi mulwizi pesi taakwe baswi mbibakali kucha pe. Kweelede kuti Petro wakeezya kubelesya luzibo lwakwe loonse kuyanduula ndawu zisiyene-siyene mulwizi kuti ajane ooko baswi nkubakali kulida. Zili aantanganana kuti mbuli basikuuzya baswi boonse amwi wakali kulombozya kuti ajane aawo maanzi mpaasiya, kuchitila kuti akonzye kucha baswi biingi aneti yakwe. Kuti kakuli kuti Petro wakaba amuzeezo ooyo, zyakapa kuti akataazikane loko. Petro taakali kuchita mulimu wakuteya baswi kayanda kunoneezegwa kupela pe, pesi nguwakali kupa kuti akonzye kusanina mpuli yakwe. Kumamanino, wakazoozwa kunkomwe yalwizi kataakwe muswi ngwaacha pe, alubo tunyandi twakali kuyanda kusanzigwa. Chiindi naakali kusanzya tunyandi, mpimpawo Jesu naakazoosika.

Petro wakazumanana kuswiilizya Jesu chiindi naakali kukambawuka atala amulumbe waBwaami bwaLeza

12 Kwakali bantu biingi bakali kuswiilila Jesu. Akaambo kakuti bantu bakali biingi Jesu wakakumbila Petro kuti aswenzye bwaato bwakwe mumaanzi. Eezi zyakapa kuti ijwi lyaJesu limvwike kabotu kubantu biingi mbaakali kuyiisya. Petro wakali kuswiilisisya mbuli bamwi bantu boonse bakali kunkomwe yalwizi. Wakazumanana kuswiilisisya Jesu chiindi naakali kwaambuula atala aaBwaami bwaLeza. Wakali aachilongezyo chibotu loko chakuzoogwasya Kkristu kukambawuka mulumbe uupa bulangilizi munyika yoonse. Pesi Petro wakali kuyookonzya na kugwasya Kkristu kukambawuka makani mabotu? Wakali kuzooyisanina biyeni mpuli yakwe? Alubo kweelede kuti Petro wakali kuyeeya atala akubeleka changuzu nkwaakachita mansiku kakutakwe muswi ngwaacha pe.​—Lk 5:1-3.

13, 14. Nchiichili chigambyo Jesu nchaakachitila Petro, alubo Petro wakachita biyeni?

13 Jesu naakamaninsya kuyiisya, wakabuzya Petro kuti: “Yinka aandawu iibbila, uwaale tunyandi twako kuti ujate baswi biingi.” Petro wakali kuzumbuuzya. Mpawo wakati: “Muyiisi, twabeleka changuzu busiku boonse, alubo taakwe nchitwajata pe. Pesi akaambo kakuti waamba oobo, ndilatuwaala tunyandi.” Petro wakali wamaninsya kusanzya tunyandi. Pesi nchaakatali kuyanda pe nkutuwaala lubo akaambo kakuti aachiindi eechi baswi teebakachili kweendeenda pe. Pesi wakazumina, alubo kweelede kuti wakiita beenzinyina kuti ambabo bamutobele.​—Lk. 5:4, 5.

14 Petro wakamvwa kulema nkwaakatali kuyeeyela pe chiindi naakatalisya kudonsa tunyandi. Kagambide wakadonsa amanguzu aakwe oonse mpo wakazoobona kuti tunyandi twakajatide baswi biingi loko! Kuzwa waawo, Petro wakakumbila beenzinyina bakali muli bumwi bwaato kuti bazoomugwasye. Chiindi nibakasika zyakaboneka aantanganana kuti bwaato bumwi teebwakali kukonzya pe kunyampula baswi boonse. Nkinkaako, bakabikka baswi mumaato oonse aabili. Nikuba oobo, akatalisya kubbila akaambo kakulema. Eezi zyakamumaninsya mate munkanwa Petro. Wakali wabona Jesu kalikuchita zigambyo pesi aachiindi eechi chigambyo nchaakachita chakali kugwasya nguwe. Jesu wakali amanguzu aakupa kuti baswi bacheegwe mutunyandi. Petro wakayoowa loko, mpawo wakafugama akwaamba kuti: “Zwa kulindime Mwaami, nkaambo ndili muntu uubisya.” Petro wakalimvwa kateeleli pe kukkala aamuntu wakali kubelesya nguzu zyaLeza munzila iili boobu.​—Bala Lukka 5:6-9.

“Mwaami, . . . ndili muntu uubisya”

15. Jesu wakamuyiisya biyeni Petro kuti aleke kuzumbuuzya akuyoowa?

15 Munzila yaluzyalo Jesu wakati: “Utayoowi pe. Kuzwa lino unoozuba bantu kabali bawumi.” (Lk 5:10, 11) Eechi teechakali chiindi chakuti Petro azumbuuzye pe naakuti kuyoowa. Petro wakeelede kubikkila maanu kumulimu uuyandikana wakukambawuka kutali kuyeeya kuti wakali kuzooyisanina biyeni mpuli yakwe akuyoowa kuti wakali kuyookonzya na kukambawuka makani mabotu. Jesu wakali aamulimu mupati loko, mulimu wakali kuyoopa kuti bantu babe aabulangilizi. Wakali kubelekela Leza ooyo ‘uulekelela cakumaninina.’ (Is. 55:7) Jehova wakali kuyoogwasya Petro kuti ajane zintu ziyandikana zyakumubili azyamubukombi.​—Mt. 6:33.

16. Petro, Jakkobo aJohane bakachita biyeni chiindi Jesu naakabatamba kuti bamutobele, alubo nkamboonzi kusala nkubakachita nikuli kabotu loko?

16 Petro wakafwambaana kubweza ntaamu mbuli Jakkobo aJohane. Bbayibbili lyaamba kuti: “Bakabweedezya maato kumbali aalwizi, basiya zintu zyoonse mpawo bakamutobela.” (Lk. 5:11) Petro wakasyoma Jesu aLeza wakamutuma. Ooku kwakali kusala kubotu loko. Mazubaano, maKkristu balikutondeezya lusyomo kwiinda mukuzunda penzi lyakuzumbuuzya akuyoowa kuchitila kuti babelekele Leza. Jehova uulabalangania aabo bamusyoma.​—Int. 22:4, 5.

“Nkamboonzi Nwaazumbuuzya?”

17. Nziizili zintu Petro nzyaakali kuyeeya nikwakiinda minyaka iibili kuzwa naakabonana aJesu kakusaanguna?

17 Kweelede kuti kwakali kwayinda minyaka iibili kuzwa Jesu naakaswaanana aPetro kakusaanguna, chiindi Petro naakali kuyabweenda muLwizi lwaGalili kakuli guwo pati, mbuli mbutwabona kumasaangunino aachaandaano eechi. Tatuzi pe kuti Petro wakali kuyeeyaanzi loko, pesi kweelede kuti kuli zintu zyiingi nzyaakali kuyeeya. Jesu wakali wasilika banyinazyala, wakali wapa Nkambawuko Yakuchilundu, alubo chiindi achiindi kwiinda munjiisyo amilimu mipati njaakali kuchita wakali watondeezya aantanganana kuti nguwe wakasalidwe aJehova kuba Mesiya. Chiindi nichakali kuyabweenda, kulubizya kwaPetro kuswaanizya kuyoowa akuzumbuuzya kwakali kuya bucheya mbichaani-mbichaani. Jesu wakali wamusala kuti abe umwi wabaapostoli bakwe bali 12. Nikuba oobo, kuyoowa akuzumbuuzya teekwakayinamaninina pe kuli Petro.

18, 19. (a) Pandulula chintu nchaakabona Petro muLwizi lwaGalili. (b) Jesu wakachita biyeni chiindi Petro naakamukumbila kuti anguwe ayende aajulu aamaanzi?

18 Kuchiindi cha-awa yachine yakulinda kwamansiku, kweelede kuti kuzwa kuma 3 kuseeni kusikila nilyakazwa zuba kuma 6, Petro wakayimikila kukwalapula mpawo wakayimikila walanga kunembo. Wakabona chintu chakali kuyabweenda mumayuwe. Aakali mayuwe na akali kumunikwa aamweezi? Peepe, chakali chintu biya chakali chilamfu-lamfu. Wakali muntu! Nisimpe, wakali muntu biya wakali kuyabweenda aajulu aamaanzi! Chiindi naakasika aafwiifwi aabwaato, bakabona kuti wakali kuza kuli mbabo biya mubwaato. Kabayoowede basikwiiya bakayeeya kuti aakali masalamusi. Muntu ooyo wakati kuli mbabo: “Amube aachibindi! Ndime, mutayoowi pe.” Wakali Jesu!​—Mt. 14:25-28.

19 Petro wakavwila kuti: “Mwaami, kuti kuli nduwe, ndibuzye ndize kulinduwe kandili kweenda aajulu aamaanzi.” Kumasaangunino Petro wakali aachibindi. Kaboteledwe, Petro wakayanda kusimya lusyomo lwakwe kwiinda mukuyanda kuti anguwe aswaanizigwe muchigambyo chaJesu. Jesu wakamwiita. Mpawo Petro wakaseluka kuzwa mubwaato akutalika kweenda aajulu aamaanzi aakali amayuwe. Amuyeeye Petro mbaakalimvwa chiindi naakalyata aajulu aamaanzi akumvwa kuti akali mayumu zyakuti wakali kukonzya kweenda. Mpawo wakatalisya kweenda kaya kuli Jesu. Pesi kuli zyakazoochitika.​—Bala Mateyo 14:29.

“Naakalanga guwo, wakayoowa”

20. (a) Niinzi chakapa kuti Petro atabikkili maanu kuli Jesu, alubo niinzi zyakachitika? (b) Nchiichili chiiyo Jesu nchaakayiisya Petro?

20 Petro wakeelede kulanga kuli Jesu. Jesu wakali kubelesya manguzu aaJehova kuti ape kuti Petro akonzye kweenda aajulu aamaanzi aakali aamayuwe. Alubo, Jesu wakali kuchita oobo, akaambo kakuti Petro wakali aalusyomo muli nguwe. Pesi Petro wakanyonganisigwa. Bbayibbili lyaamba kuti: “Naakalanga guwo, wakayoowa.” Petro wakalanga mayuwe chiindi naakali kuuminina aabwaato amaanzi naakali kukaapika, mpawo wakayoowa. Zili aantanganana kuti Petro wakayeeya kalikubbila mumaanzi mulwizi. Chiindi naakali kuyungizya kuyoowa, lusyomo lwakali kuya kucheya. Mwaalumi wakali wawuzikwa kuti ndibbwe akaambo kakuti taakali kunsunzuka pe wakatalisya kubbila mbuli bbwe akaambo kakuti lusyomo lwakwe lwakali lwacheya. Nikuba kuti Petro wakali kukonzya kudwaya, aachiindi eechi taakwe naakachita oobo pe. Wakakwiila, akwaamba kuti: “Mwaami, ndivune!” Kuzwa waawo, Jesu wakamujata kuboko mpawo wamudonsa. Kabachili aajulu aamaanzi, Jesu wakayiisya Petro chiiyo chiyandikana loko chakuti: “Iwe nuuli aalusyomo luniini, nkamboonzi nwaazumbuuzya?”​—Mt. 14:30, 31.

21. Nkamboonzi kuzumbuuzya nikutali kabotu, alubo nga tulakuzunda biyeni?

21 ‘Kuzumbuuzya,’ majwi aaya alaanguzu loko! Kuzumbuuzya kulakonzya kutunyoongania. Kuti twakulekela kulakonzya kumaninsya lusyomo lwesu akupa kuti tutasimi mubukombi. Tweelede kukulwana. Kujana twakulwana biyeni? Kwiinda mukubikkila maanu kuzintu ziyandikana loko. Kuti twabikkila maanu kuzintu zituyoosya, zitumana manguzu alubo zinyongania bweenzuma mbutulaabo aJehova aMwanaakwe, kuzumbuuzya kulatuzunda. Pesi kuti twabikkila maanu kuli Jehova aMwanaakwe, zintu nzibakatuchitila chiindi, nzibalookutuchitila lino anzibayoochitila aabo babayanda, tulakonzya kuzunda penzi lyakuzumbuuzya.

22. Nkamboonzi nitweelede kutobelezya chikozyano chaPetro?

22 Chiindi Petro naakatobela Jesu mubwaato, guwo lyakasaanguna kumana mpawo Lwizi lwaGalili lwakabatama. Petro kalaamwi abamwi basikwiiya baJesu bakaamba kuti: “Kwaamba choonzyo uli Mwana waLeza.” (Mt. 14:33) Nikwakacha, kweelede kuti Petro wakaliswini kulumba mumoyo. Wakali wabona kuti taakeelede kuzumbuuzya akuyoowa. Nikuba oobo, kuli kuchincha nkwaakeelede kuchita kuti abe mbuli bbwe, Jesu ndyaakali waamba. Pesi Petro wakalilipedelede kuti azumanane kuchincha. Ulilipedelede na anduwe? Kutobelezya chikozyano chaPetro kulakonzya kukugwasya.