Ir al contenido

Ir al índice

17 YACHAQANA

‘Noqaqa, Jehovaj kamachin kani’

‘Noqaqa, Jehovaj kamachin kani’

1, 2. 1) ¿Imaynatá waturikoj runa Mariata napaykorqa? 2) ¿Imaraykutaj Mariaj kausaynin tijrarqa?

MARIAQA, wasinman uj runa chayasqanmanta tʼukulla kasharqa. Imaraykuchus chay runaqa mana tatasninta waturejchu chayarqa, manaqa payta. Mariataj chay runa mana Nazaretmantachu kasqanta sutʼita repararqa. Imaraykuchus juchʼuy llajtitapeqa, tukuypis rejsinakunku, chayraykutaj waj llajtayojkunaqa sutʼi reparay kaj kanku, Mariata waturej runataj mayllamanpis rejtin sutʼi rejsiy kanman karqa. Chay runaqa “qampi Diospa khuyakuynin kachun. [Jehová] Señorqa qanwan kashan. Tukuy warmismanta aswan bendecisqa kanki”, nispa napaykorqa (Lucas 1:26-28 leey).

2 Ajinata Bibliaqa, Galilea Nazaretmanta, Elij ususin Mariamanta parlayta qallarin. Mariaqa, Josewan casarakunanpaj mañaqasqaña karqa, chay runaqa Jehovapi sinchʼi creeyniyoj karqa, nitaj qhapaj runachu. Chaywanpis Mariaqa, casarakuytawan Josewan khuska llankʼaspa, familianta uywaysispa ima kausananta yuyarqañachá. Jinallapi waturikoj runaqa, Dios imatachus Mariaman kamachisqanta willarqa, chaytaj kausayninta tijrachinman karqa.

3, 4. Mariamanta cheqa kajta yachakunapaj, ¿imastá qonqapuna tiyan, chantá imatá ruwana tiyan?

3 Ashkha runas, Biblia Mariaj kausayninmanta pisillata parlasqanmanta tʼukunku. Imaraykuchus Bibliaqa, imaynatachus kausasqanmanta mana anchatachu parlan, imayna warmichus kasqanmantapis pisillata parlan, imayna rijchʼayniyojchus kasqanmantataj ni imata parlanchu. Chaywanpis paymanta mayta yachakusunman.

4 Mariamanta yachakunapajqa, ñaupajtaqa imatachus llulla religiones paymanta yachachiwasqanchejta umanchejmanta orqhonanchej tiyan. Chayrayku Mariata imaynatachus cuadrospi pintasqankuta, yesopi, valorniyoj rumipi ruwasqasta ima qonqapuna tiyan. Chantapis, qonqanallanchejtaj tiyan waj yachachiykunata mayqenkunachus llampʼu sonqo Mariata “Diospa Maman” kasqanta jina, “Janaj pachamanta Kamachej” kasqanta jina qhawachinku. Astawanpis imatachus Biblia paymanta yachachisqanta ukhuncharina, imaraykuchus Bibliaqa, sinchʼi creeyninmanta, imatachus paymanta yachakuyta atisqanchejmanta ima parlan.

Uj ángel Mariata waturerqa

5. 1) Ángel Gabriel napaykojtin María tʼukushaj qhepakusqanmanta, ¿imatá yachakunchej? 2) ¿Imatá María jina Diosmanta yachakusunchej?

5 Mariata waturikojqa, uj ángel karqa, Gabriel sutiyoj. Chantá Mariaqa, chay ángel “tukuy warmismanta aswan bendecisqa kanki” nejtin, mayta “tʼukorqa”, tapukorqataj imaraykuchus ajinata napaykusqanta (Luc. 1:29). ¿Pitaj Mariata bendicerqa? Mariaqa, ni pi runapis payta allinpaj qhawananta suyarqachu, chaywanpis angelqa, Dios allinpaj qhawasqanta nerqa. Mariaqa Dios allinpaj qhawananta munarqa, chaywanpis mana jatunchakorqachu Dios allinpajña qhawasqanmanta. Mariaj kausaynenqa, Dios allinpaj qhawanawanchejpaj mayta kallpachakunata yachachiwanchej, nitaj ni jaykʼaj Dios allinpaj qhawawanña nispa jatunchakunata ima. Chantapis María jina yachakusunchej, Dios jatunchakojkunaj contranpi sayaykusqanta, kʼumuykojkunatataj yanapasqanta (Sant. 4:6).

Mariaqa, Dios allinpaj qhawasqanmanta mana jatunchakorqachu

6. ¿Ima sumaj ruwayta japʼinantataj Gabriel, Mariaman nerqa?

6 Mariaqa, llampʼu sonqo kanan karqa, imaraykuchus angelqa, ni imawan kikinchakoj sumaj ruwayta japʼinanta nerqa. Uj wawitayoj kananta, chay wawitataj tukuy runasmanta sumaj runa kananta ima willarqa. Chantapis nillarqataj: “[Jehová] Diostaj David tatanpa trononta payman konka. Jacobpa ayllunpitaj wiñaypaj camachenka. Gobiernonmantarí mana tucucuynin [kanqachu]”, nispa (Luc. 1:32, 33, Mosoj Testamento, 1956). Mariaqa, yacharqa Dios waranqa kuraj watas ñaupajta, Davidman, mirayniymanta uj kamachej wiñaypaj kamachinanta nisqanta (2 Sam. 7:12, 13). Mariaj wawantaj, ¡Mesías kanan karqa, pitachus Diospa llajtan may unayña suyasharqa!

Ángel Gabrielqa, Mariaman uj sumaj ruwayta japʼinanta nerqa

7. 1) Imatachus angelta tapurisqan, ¿imatá Mariamanta rikuchin? 2) ¿Imatá Mariamanta, waynas sipaskuna ima yachakunkuman?

7 Chantapis angelqa, “Patapi Kaj Diospa Churin” sutichasqa kananta nillarqataj. ¿Imaynatá María Diospa Churinta nacechikunman karqarí? ¿Imaynatá wawayoj rikhurinman karqarí? Mariaqa, Josewan casarakunankupaj mañaqasqaña karqa, chaywanpis niraj casarasqachu kasqanrayku angelta nerqa: “Chantá imaynataj kay kanqa? Noqaqa qharita mana rejsinichu”, nispa (Luc. 1:34, Qheshwa Biblia). Mariaqa qhariwarmi jina niraj puñuykusqanmanta mana pʼenqakorqachu, astawanqa allinpaj chayta qhawarqa. Kay tiempopi may chhika waynas, sipaskuna ima, qhariwarmi jina puñuykuymanta wañurishanku, mana qhariwarmi jina puñuykojkunatataj asipayanku. Cheqamanta kay pachaqa mayta tijrakushan chaywanpis Jehovaqa kikillanpuni (Mal. 3:6). Diosninchejqa, Mariaj tiemponpi jina, kunanpis khuchichakuypi mana urmajkunata may allinpaj qhawan (Hebreos 13:4 leey).

8. ¿Imaynatá María juchasapa kaspapis, mana juchayoj wawitata nacechikunman karqarí?

8 Mariaqa, Diosman cheqa sonqo kaspapis, juchasapallapuni karqa. Chayrayku, ¿imaynatá Diospa Churinta mana juchayojta nacechikunman karqarí? Gabriel nerqa: “Espíritu Santo qanman jamonqa, Diospa atiynintaj llanthusonqa; chay mana juchayoj nacej wawaqa sutichasqa kanqa Diospa Churin”, nispa (Luc. 1:35). “Mana juchayoj” nispaqa, llimphu, mana chʼichiyoj, Diospaj tʼaqasqa kasqanta niyta munan. Runasqa, juchasapas kayninkuta wawasninkuman herenciata jina saqenku. Chayrayku Jehovaqa, uj milagronejta Churinpa kausayninta Mariaj wijsanman churanan karqa, espíritu santonwantaj, nisunman atiyninwan, ‘llanthunan’ karqa chay wawita mana juchayoj nacekunanpaj. ¿Gabrielpa nisqanta María creerqachu? ¿Imatataj kuticherqa?

Mariaj kutichisqan

9. 1) ¿Imatataj wakin runas mana creeyta atinkuchu? 2) ¿Imaynatá Mariaj creeyninta ángel Gabriel kallpacharqa?

9 Ashkha runas, cristiano nichikojkunaj wakin yachachejkunasninku ima, uj sipas mana qhariwan puñuykuspalla wawayoj kananta mana creeyta atinkuchu. Chay runasqa, yachayniyoj kaspapis, ángel Gabriel, “Diospajqa mana imapis mana atikojqa kanchu” nisqanta, mana creeyta atinkuchu (Luc. 1:37). Mariaqa jatun creeyniyoj kasqanrayku angelpa nisqanta creerqa. Chaytaj mana ninayanchu imapipis creesqallanta. Astawanpis, Mariaqa allin yuyayniyoj runa jina creenanpajqa pruebasta necesitarqa. Gabrieltaj, nisqanta María creenanpaj, ayllunmanta mana wawayoj kayta atej Elizabetpis, uj milagronejta wawayoj kananta willarqa.

10. Diospa Churinta necechikuy may allin kajtinpis, ¿imaraykutaj Mariapaj chayta juntʼay mana atinanpaj jinallachu karqa?

10 ¿Imatá María ruwarqa? Diosmanta uj sumaj ruwayta japʼisqanta juntʼanan karqa, ángel Gabrielnejta Dios nisqanta juntʼanantataj allinta yacharqa. Diospa Churinta nacechikuy may sumaj kajtinpis, Mariaqa chayta juntʼayta nichá atillanmanchu karqa. Josewan casarakunanpipis tʼukurerqachá. ¿Onqoj kasqanta yachaspa José paywan casarakuyta munanmanrajchu karqa? Mariaqa, ichá chay sumaj ruwayta japʼisqanta mana juntʼayta atinanpaj jinachu qhawarqa, imaraykuchus Diospa may munasqa Churinta wijsanpi apanan karqa. Chantapis wawita nacekojtin kay sajra pachamanta jarkʼanan karqa. ¡Chay ruwaytaj may jatun karqa!

11, 12. 1) ¿Jehovaj wakin kamachisnin nisqanta kasukullarqankuchu? 2) Ángel Gabrielman imatachus kutichisqan, ¿imatá Mariamanta rikuchin?

11 Bibliaqa, Diospa wakin kamachisnin cheqa sonqo kaspapis, kamachisqanta juntʼanankupaj iskaychakusqankuta rikuchin. Sutʼincharinapaj Moisesqa, Diospa sutinpi parlananpaj, mana allintachu parlayta atisqanta nerqa (Éxo. 4:10). Jeremiaspis, Diospa kamachisqanta juntʼananpaj, “waynallaraj” kasqanta nerqa (Jer. 1:6). Jonastaj, Diospa kamachisqanta mana juntʼayta munaspa, ¡ayqerqa! (Jon. 1:3.) Mariarí, ¿imatá ruwarqa?

12 María imaynatachus angelman kutichisqantaqa kunankama creeyniyojkuna yuyarikullanpuni. Imaraykuchus kasukuspa, llampʼu sonqowan angelman nerqa: “Noqaqa Señorpa kamachin kani. Diospa munaynin ruwasqa kachun noqapi nisqaykiman jina”, nispa (Luc. 1:38). Jaqay tiempopi kamachi sipaskunaqa, pisipaj qhawasqas kaj kanku, patronninkutataj chʼinmanta kasukoj kanku. Mariapis Jehová Diosta Patronninta jina qhawarqa. Chantá yacharqa, Jehová cheqa sonqo kamachisninta ni jaykʼaj saqerparisqanta, chay sumaj ruwayta japʼisqanta tukuy sonqo juntʼajtillan Jehová bendecinanta ima (Sal. 18:25, NM).

Mariaqa, Jehová yanapananta yacharqa chayrayku paypi atienekorqa

13. Imatachus Dios mañawasqanchejta mana juntʼayta atinapaj jina kasqanta yuyajtinchej, ¿imaynatá Mariaj ruwasqan yanapawasunman?

13 Wakin kutis Dios imatapis ruwananchejta mañawasunman, chaytaj ichá mana juntʼanapaj jina kasqanta yuyasunman. Chaywanpis Diosqa, Biblianejta Paypi tukuy sonqo María jina atienekunapaj yanapawanchej (Pro. 3:5, 6). Noqanchejrí, ¿María jinachu Jehovapi atienekusunchej? Chayta ruwasun chayqa, Jehová bendeciwasunchej, creeyninchejtaj astawan wiñanqa.

María, Elizabetta waturikoj rerqa

14, 15. 1) ¿Imaynatá Jehová, Mariata kallpacharqa Elizabetta waturikoj rejtin? 2) ¿Imatá Lucas 1:46-55 versiculospi Mariaj nisqanmanta rikuchin?

14 Ángel, Elizabetmanta nisqanqa, Mariata mayta kallpacharqa. ¿Pitaj Elizabetmanta astawan Mariata entiendenman karqarí? Chayrayku Mariaqa, kinsa chayri tawa pʼunchayta jina Judaj orqosninta Elizabetta waturikoj rerqa. Sacerdote Zacariaspa, warmin Elizabetpa wasinkuman chayajtintaj, Jehová creeyninta uj señalnejta kallpacharqa. Elizabetqa, Mariaj napaykusqanta uyarispa wijsan ukhupi wawitan kusiywan kuyurejta reparakorqa, espíritu santowan juntʼataj, Mariaman nerqa: “Señorniypa maman”, nispa. Imaraykuchus Dios, espíritu santonnejta payman willarqa, Mariaj wijsanpi kaj wawitaqa Señornin, Mesías kananta. Chantá Dios, Elizabetta yuyaycharqa, María cheqa sonqo, kasukoj kasqanrayku, “kusikuyniyojmin kanki creesqaykirayku”, nispa ninanpaj (Luc. 1:39-45). Cheqamanta imatachus Jehová, Mariaman nisqan juntʼakunanpuni karqa.

Mariawan Elizabetwan masichakusqankoqa iskayninkupaj uj sumaj bendición karqa

15 Imatachus María, Elizabetman kutichisqanqa Bibliapi qhelqasqa kashan (Lucas 1:46-55 leey). Bibliamanta kay versiculosllapi Mariaj nisqanmanta astawan sutʼinchan. Mariaj nisqanqa, Jehovaman may agradecesqa kasqanta rikuchin, Mesiaspa maman kananta saqesqanrayku. Chantapis nisqasnenqa rikuchin, Jehová jatunchakojkunata, atiyniyojkunata ima kʼumuykachachisqanta, rikuchillantaj llampʼu sonqowan Diosta yupaychayta munajkunata oqharisqanta. Nisqasnenqa, Diospa Palabrantapis sumajta rejsisqanta rikuchillantaj, imajtinchus yachakusqanman jina payqa, iskay chunka kuraj parlaykunata, Hebreo qhelqamanta oqharerqa. *

16, 17. 1) María, Jesús ima mana yuyaynillankumantachu yachachisqankumanta, ¿imatá yachakunchej? 2) ¿Imatá Mariawan, Elizabetwan masichakusqankumanta yachakusunman?

16 Mariaqa, Diospa Palabranta leerisqanpi, sumajta tʼukurej. chaywanpis yuyaynilllanmanta parlananmantaqa, llampʼu sonqowan Diosmanta Qhelqasqapi nisqanta oqharerqa. Wijsanpi kaj wawitapis, nacekuytawan wiñaspa kikillantataj ruwarqa: “Kay yachachisqayqa mana noqajtachu, manachayqa Kachamuwajniypata”, nispa (Juan 7:16). Noqanchejrí, ¿Bibliata jatunpajchu qhawanchej? Chayri, ¿yuyasqanchejman jinallachu yachachiyta munanchej? Cheqamantapuni Mariamanta mayta yachakusunman.

17 Mariaqa, Elizabetwan kinsa killata jina qhepakorqa, iskayninkutaj maytachá kallpachanakorqanku (Luc. 1:56). Kaytaj yuyarichiwanchej, sumaj amigosta ajllakoyqa, may allin kasqanta. Diosta munakojkunawan masichakusun chayqa Diosman astawan qayllaykusun (Pro. 13:20). Mariaqa Elizabetwan kinsa killata kaytawan wasinman kutiporqa. ¿Imatataj José, María onqoj kasqanta yachaytawan ruwarqa?

Mariawan, Josewan

18. ¿Imatá María Joseman willarqa, chantá imaynataj José kasharqa?

18 Mariaqa, Josewan parlananpaj mana suyarqachu onqoj kasqan sutʼi kanantaraj. Chantá niraj Joseman willashaspa, imatachus José ninanpi tʼukurerqachá. Mana manchachikuspataj, angelpa nisqanta willarqa. Joseqa, Mariaj nisqanta uyarispa maytachá llakikorqa, creeyta munajtinpis, tukuy ima María payta wasanchasqanta rikucherqa. Bibliaqa, José imaspichus yuyasqanta mana ninchu, manaqa divorciakuyta munasqallanta nin. Jaqay tiempopi casarakunankupaj parlasqaña kajkunataqa, casarasqasta jinaña qhawaj kanku. Chayrayku Joseqa, Mariamanta pakayllamanta divorciakuyta munarqa mana pʼenqaypi, nitaj chʼampaypi rikhurichiyta munaspa (Mat. 1:18, 19). Mariaqa, mayta phutikorqa Joseta llakisqata rikuspa, nitaj juchacharqachu mana creesqanmanta.

19. ¿Imaynatá Jehová, Joseta yanaparqa allinta ajllananpaj?

19 Jehovaqa, Joseta yanaparqa allinta ajllananpaj. Angelninnejtataj uj mosqoypi Joseman willarqa, María uj milagronejta onqoj rikhurisqanta. Chayta yachaspa Joseqa, manaña llakikorqachu, María jinataj Jehovaj munayninta ruwarqa. Mariawan casarakorqa, jinamanta Jehovaj Churinta tukuy sonqo uywarqa (Mat. 1:20-24).

20, 21. Mariamanta, Josemantawan, ¿imatá yachakunkuman casarasqas, casarakuyta yuyajkuna ima?

20 Casarasqas, casarakuyta yuyajkuna ima, Josej, Mariaj kausayninkumanta mayta yachakunkuman, paykunaqa yaqha iskay waranqa watas ñaupajta kausarqanku. Joseqa, María uj sumaj mama kasqanta rikuspa, Jehová angelninnejta kamachisqanta kasukusqanmanta kusikorqachá. Yacharqataj imata ruwanapajpis Diospi atienekuy may allin kasqanta (Sal. 37:5; Pro. 18:13). Payqa, familianmanta uma jina, tukuy imapi khuyakuyta, kʼacha kayta ima rikuchillarqapunichá.

21 María, Josewan casarakuyta munasqanmanta, ¿imatá yachakunchej? Rikunchej jina Joseqa, Mariaj nisqanta mana creeyta atillarqachu, chaywanpis Mariaqa pacienciawan imatachus José ruwananta suyakorqa, imaraykuchus José familianmanta uma kanan karqa. Ajinamanta pacienciawan suyakuy, may allin kasqanta yachakorqa, chaytataj kay tiempomanta hermanaspis yachakunkuman. Chantapis Josewan, Mariawanqa, purajmanta sutʼita, mana llullakuspa parlay, allin kasqanta rikorqanku (Proverbios 15:22 leey).

22. ¿Imaynatá Josewan, Mariawan casarasqa kausayninkuta sumajmanta qallarerqanku, chantá imatá ruwananku karqa?

22 Josewan, Mariawan casarasqa kausayninkuta sumajmanta qallarerqanku. Imajtinchus iskayninku Jehovata imamantapis astawan ñaupajta munakorqanku, chantapis munakuyniyoj, allin tatas kaspa, Diosta kusichiyta munarqanku. Chaywanpis jatuchaj chʼampaykunata atipananku karqa, jatuchaj tʼinkastataj japʼinanku karqa. Diospa Churin Jesustataj uywananku karqa.

^ párr. 15 Chay parlaykunapitaj Mariaqa, cheqa sonqo Anaj nisqantapis oqharillarqatajsina, pitachus Jehová uj wawitata qospa bendecillarqataj. (“Iskay sumaj mañakuykuna”, nisqa recuadrota, 6 yachaqanapi qhawariy.)