Ir al contenido

Ir al índice

23 YACHAQANA

Perdonayta yachakorqa

Perdonayta yachakorqa

1. ¿Imaraykutaj Pedro manchay llakisqa kasharqa?

PEDROQA, imaynatachus Jesús chay kutipi payta qhawasqanta ni jaykʼaj qonqapunmanchu karqa. Ruwasqanwan Jesusta llakichisqantachus chayri phiñachisqantachus, ¿Jesuspa uyanpi reparanmanchu karqa? Mana yachanchejchu imaraykuchus Bibliaqa kayllata nin: “Chantá Señorqa kutirikuspa, Pedrota qhawarerqa”, nispa (Luc. 22:61). Chay kutipiraj Pedroqa manchayta pantaykusqanta reparakorqa. Jesuspa nisqantaj juntʼakorqa, imaraykuchus Pedroqa, imatachus mana ruwasajchu nisqanta ruwarqa: Yachachejninta qhesacharqa. Chayrayku Pedroqa manchay llakisqapuni kasharqa.

2. ¿Imatataj Pedro yachakorqa, imaynatataj ruwasqan yanapawasunman?

2 ¿Apóstol Pedro perdonta tariyta atinmanchu karqa? Arí. Pedroqa jatun creeyniyoj kasqanrayku, pesachikuspa pantasqanta allincharqa, ajinamanta Jesuspa perdonninta tarerqa, wajkunatapis perdonayta yachakorqa. Noqanchejpis perdonayta yachakunanchej tiyan. Apóstol Pedroj pantasqanmanta yachakuytaj mayta yanapawasunchej.

Maytaraj yachakunan karqa

3, 4. 1) ¿Imatataj Pedro, Jesusta taporqa, chantá imatataj ichá yuyasharqa? 2) ¿Imaynatá Jesús, Pedrota reparacherqa jaqay tiemponmanta runas jina yuyashasqanta?

3 Sojta killa ñaupajta Capernaumpi kashaspa Pedroqa, Jesusta taporqa: “Señor, wawqey contrayta juchallikojtenqa, mashkha kutitataj juchasninta perdonasajri? Qanchis kutitachu?”, nispa. Qanchis kutita nispa ichapis, may khuyakuyniyoj kasqanta yuyakusharqa, imaraykuchus jaqay tiempopi religionta kamachejkunaqa kinsa kutillata perdonana kasqanta yachachej kanku. Jesustajrí kuticherqa: “Noqa niyki: Mana qanchis kutillatachu; astawanqa, qanchis chunka kuti qanchiskamaraj”, nispa (Mat. 18:21, 22).

4 Chayta nispaqa, pillapis ima sajratapis ruwawasqanchejmanta mana yuyarikunallanchejtapunichu yachachisharqa, manaqa ashkha kutita perdonananchejta yachachisharqa (1 Cor. 13:4-6). Jesusqa, Pedrota reparachiyta munarqa chay tiempopi runas jina yuyashasqanta, imaraykuchus chay runasqa, pillapis ima sajratapis ruwasqanmanta yuyarikullajpuni kanku. Chaywanpis cheqa cristianosqa, pillapis contrankuta ima sajratapis ruwasqanmanta qonqapuspa, ashkha kutista perdonanku (1 Juan 1:7-9 leey).

5. ¿Maykʼajtaj perdonay may allin kasqanta reparanchej?

5 Pedroqa, mana imatapis Jesusman kuticherqachu, chaywanpis Jesuspa nisqan, ¿sonqonman chayarqachu? Wakin kuteqa, perdonanawanchejta necesitasparaj, wajkunata perdonay may allin kasqanta reparanchej. Chaytaj Pedroj kausayninpi rikukorqa. Pedroqa, Jesús wañupunan pʼunchay ñaupaj chʼisin ashkha kutispi Jesús perdonananta necesitarqa.

Jesusqa ashkha kutispi Pedrota perdonarqa

6. Llampʼu sonqo kayta apostolesninman Jesús yachachishajtin, ¿imatá Pedro nerqa, chantá imaynatá Jesús kuticherqa?

6 Jesusqa, chay chʼisillatawanña runa jina kausanan karqa. Discipulosninmantaj maytaraj yachachinan karqa. Chay chʼisi discipulosninpa chakisninta mayllaspa, llampʼu sonqo kayta yachacherqa, imaraykuchus kamachislla chakista mayllaj kanku. Chayrayku Pedroqa Jesusman nerqa: “Qanchu chakisniyta mayllawanki? [...] Mana jaykʼajpis chakisniyta mayllawankichu”, nispa. Imaraykuchus mayllayta munasqanta Jesús sutʼinchajtintaj, Pedroqa “makisniyta, umaytawan mayllaway” nispa nerqa. Jesús phiñakunanmantaqa, kʼachamanta imaraykuchus chakisninkuta mayllasqanta discipulosninman sutʼincharqa (Juan 13:1-17).

7, 8. 1) ¿Imatá Pedro ruwarqa waj apóstoles jina? 2) ¿Imaynamantá Jesús kʼacha kasqanta, perdonayta yachaj kasqanta ima rikucherqa?

7 Tumpamantawan apostolesqa, siminakuyta qallarerqanku pichus aswan kurajpaj qhawasqa kasqanmanta. Pedropis paykunawan khuskachá siminakusharqa. Chaywanpis Jesusqa, munakuywan paykunata yuyaycharqa, astawanpis payllawanpuni kasqankuta allinpaj qhawasqanta nerqa. Chantá nillarqataj: “Kunan chʼisi noqata tukuyniykichej saqerpariwankichej”, nispa. Chay ratopacha Pedroqa, ni jaykʼaj payta saqerparinanta nerqa, paywan khuska wañunan kashajtinpis. Jesustaj payman nerqa: “Kunan tutapacha, manaraj gallo iskay kutita waqashajtin, qan kinsa kutita ninki noqata mana rejsiwasqaykita”, nispa. Pedrotaj, wajkuna payta saqerpajtinkupis, ni jaykʼaj payta saqerparinanta jatunchakuspa nerqa (Mat. 26:31-35; Mar. 14:27-31; Luc. 22:24-28; Juan 13:36-38).

8 Jesús discipulosninpaj may pacienciayoj kasqanqa, tʼukunapaj jina, imaraykuchus tumpamantawan mayta ñakʼarinanta yachaspapis, apostolesninpa kʼacha kaykunasninta qhawashallarqapuni. Chay tutapacha apóstol Pedro payta mana rejsisqanta ninanta yacharqa, chaywanpis payman nerqa: “Qampajrí noqa mañapuyki, creesqayki ama pisiyanampaj. Qantaj kutirikuspa, kallpachay hermanosniykita”, nispa (Luc. 22:32). Jesusqa, paypi mayta atienekorqa, chayrayku pesachikuspa kutirinpusqantawan cheqa sonqollapuni Diosta sirvinanmanta mana iskaychakorqachu. Jesusqa may kʼacha kasqanta, perdonayta yachaj kasqanta ima rikucherqa.

9, 10. 1) ¿Imaraykutaj Jesús Getsemaní huertapi Pedrota kʼamerqa? 2) ¿Imatataj Pedroj kausaynin rikuchiwanchej?

9 Pisi horasninman Getsemaní huertapi, Pedroqa ashkha kutispi Jesuswan kʼamichikorqa. Jesusqa, may llakisqa kasharqa, amigosninpa yanapaynintataj necesitarqa. Chayrayku Diosmanta mañakamunankama, Pedrota, Santiagota, Juantawan mana puñuspa suyanankuta nerqa, chaywanpis sapa kutimuspa, paykunata puñushajta tariparqa. Ajinapis Jesusqa, paykunata perdonarqa nerqataj: “Cheqatapuni espiritoqa wakichisqa kashan kasunapaj, aycha cuerpotajrí pisi kallpayoj”, nispa (Mar. 14:32-41).

10 Chaymantataj, ashkha runas espadasniyoj, kʼaspisniyoj ima jamorqanku. Chaypacha Jesuswan, discipulosninwanqa, imallatapis allin yuyaywan ruwananku karqa. Pedrotajrí ajinata ruwananmantaqa, usqhayllata espadanta sikʼikuspa, kuraj kaj sacerdotej kamachinpa ninrinta wajtaspa qholurparerqa. Jesustaj watejmanta may pacienciawan Pedrota kʼamerqa, chay kamachejpa ninrintapis llankhaykuspa kʼaskaykuchiporqa. Discipulosninmantaj espadata mana oqharinankuta nerqa, chay nisqantataj kunanpis kasukushanchej (Mat. 26:47-55; Luc. 22:47-51; Juan 18:10, 11). Arí, Jesusqa, ¡ashkha kutispi paciencianta Pedroman rikucherqa! Pedroj kausaynenqa, tukuypis sapa kuti pantasqanchejta rikuchiwanchej (Santiago 3:2 leey). Chayrayku tukuypis perdonasqa kayta necesitanchej. Chaywanpis Pedroqa, chay chʼisipi astawanraj pantaykorqa.

Pedroqa maytapuni pantaykorqa

11, 12. 1) ¿Imaraykutaj nisunman Pedro mana manchachikoj runa kasqanta? 2) ¿Imaynamantataj Pedro nisqanta mana juntʼarqachu?

11 Jesús chay runasman noqatachus maskʼashawankichej chayqa, saqeychej apostolesniy ripunankuta, nerqa. Pedrotaj, Jesusta jarkʼananpaj ni imata ruwayta atispa, waj apostoleswan ayqerikaporqa.

12 Uj ratomantawan, Pedrowan, Juanwanqa, niña ayqesharqankuchu. Ichá Anaspa wasi qayllanpi qhepakorqanku, imaraykuchus Jesusta ñaupajta Anaspa wasinman aparqanku. Chaymanta Jesusta waj ladomanñataj apashajtinku, Pedrowan, Juanwan “karu qhepallanta” qhaterqanku (Mat. 26:58; Juan 18:12, 13). Mana nisunmanchu Pedro manchachikoj runa kasqanta, imaraykuchus, espadasniyoj, kʼaspisniyoj, chhika runaspa qhepanta risharqa, chantá yuyarina ujnin soldadoj ninrinta wajtaspa qholurparisqanta. Chaywanpis, ¿manachu nerqa ni jaykʼaj Jesusta saqerparinanta, paywan wañunan kashajtinpis? (Mar. 14:31.)

13. ¿Imaynatá Jesuspa qhepanta rinanchej tiyan?

13 Pedro jina kunanpis ashkha runas, Jesuspa qhepanta rishasqankuta mana reparachikuyta munaspa, “karu qhepallanta [Jesusta] qhat[ishanku]”. Chaywanpis aswan qhepaman Pedrollataj, Jesuspa qhepanta rinanchejpaj, qayllitamanta qhatinanchej kasqanta nerqa, wajkuna chejniwajtinchejpis (1 Pedro 2:21 leey).

14. ¿Imatá Pedro ruwasharqa Jesusta juchachashajtinku?

14 Juanwan, Pedrowanqa, kuraj sacerdote Caifaspa jatun wasinkama chayarqanku, chaywanpis Juanlla pationman yaykorqa, Pedrotajrí calle punkupi qhepakorqa. Chantá Juan llojsimuspa, punkuta qhawaj warmita parlapayaytawan Pedrota pusaykorqa. Patiopiña kashaspataj, Pedroqa waj ladomansina riporqa nitaj Jesusta maskʼajchu rerqa. Astawanqa patiopi waj kamachisman qayllaykorqa paykunawan khuska nina qayllapi qʼoñikunanpaj. Ashkha runastaj Jesuspa contranta llullakuspa parlanankupaj, Caifaspa wasinman yaykusharqanku (Mar. 14:54-58; Juan 18:15, 16, 18).

15, 16. ¿Imaynatá juntʼakorqa imatachus Jesús, Pedro ruwananta nisqan?

15 Pedro qʼoñikushajtintaj punkuta qhawaj warmeqa, Pedrota astawan allinta qhawarispa, nerqa: “Qampis Galilea llajtayoj Jesuswan purej kanki”, nispa. Pedrotaj, “mana payta rejsinichu, nitaj yachanichu imatachus nisqaykita” nispa nerqa. Mana reparachikuspallataj calle punkuman riporqa, punkuta llojsishajtintaj waj sipasñataj payta rikuspa, chaypi kajkunaman nerqa: “Kaypis nazareno Jesuswan kasharqa”, nispa. Pedrotajrí juramentowan nerqa: “Mana chay runata rejsinichu”, nispa (Mat. 26:69-72; Mar. 14:66-68). Chaypiwanqa iskay kutitaña Jesusta mana rejsisqanta nerqa. Chantá ichapis gallo waqajta uyarerqa, mancharisqa kashasqanraykutaj, mana yuyarikullarqapischu Jesús kay nisqanmanta: “Manaraj gallo waqayta, kinsa kutita ninki mana rejsiwasqaykita”.

16 Astawan mana reparachikuyta munashajtintaj, uj qotu runasñataj Pedroman qayllaykorqanku. Paykunamanta ujnintaj mayqenpatachus Pedro ninrinta qholurparisqa, chay runaj ujnin parienten karqa, Pedrotataj nerqa: “Manachu qanta huertapi paytawan rikorqayki?”, nispa. Pedrotaj kutin kutita juraspa nerqa: “Mana chay runata rejsinichu”, nispa. Chayta nispataj kinsa kutitaña Jesusta mana rejsisqanta nisharqa. Chay ratopachataj gallo waqarqa. Chaywantaj iskay kutitaña gallo waqajta uyarerqa (Juan 18:26, 27; Mar. 14:71, 72).

“Señorqa kutirikuspa, Pedrota qhawarerqa”

17, 18. 1) ¿Imatá ruwarqa Pedro mayta juchallikusqanta reparakuspa? 2) ¿Imatataj Pedro yuyanman karqa?

17 Chaypachallataj Jesusqa, uj balconman llojsimuspa Pedrota qhawarerqa. Jinallapi Pedroqa, maytapuni pantaykusqanta reparakorqa, imaraykuchus Yachachejninta qhesacharqa. Juchallikusqanmanta mayta llakikuspa jawaman llojsiporqa. Killa juntʼa kʼanchashajtillanrajtaj chʼin callesninta riporqa. May llakisqa kashasqanraykutaj, ni thaskiytapis aterqañachu, llakiyninwan atipachikuspataj sonqo nanayta waqarikorqa (Mar. 14:72; Luc. 22:61, 62).

18 Pillapis Pedro jina juchallikuspaqa, chay ruwasqan mana perdonanapaj jina jatun jucha kasqanta yuyanman. Cheqamantachá Pedropis jinata yuyarqa. ¿Pedrota Jesús perdonanmanchu karqa?

Juchallikusqan, ¿mana perdonanapaj jinachu karqa?

19. ¿Imaynataj Pedro kasharqa Jesús wañupusqantawan, chantá imaynatá yachanchej mana llakisqallapunichu qhepakusqanta?

19 Chay kutipi diantinta imayna llakisqapunichus Pedro kashasqanta mana yachanchejchu. Jesús mayta ñakʼarispa wañupusqantawan, ¡maytachá Pedrota sonqon juchacharqa Jesusta qhesachasqanmanta! Chantá, chay chʼisipi Yachachejninpa sonqonta nanachisqanpi tʼukurejtin, ¡astawanrajchá sonqon juchacharqa! Cheqamantapuni Pedroqa, manchay llakisqa kasharqa, chaywanpis mana jinallachu qhepakorqa. Biblia nisqanman jina Pedroqa, pisi tiemponman Jesuspa waj apostolesninwan tantakuyta qallarerqa (Luc. 24:33). Tukuyninkuchá chay chʼisi Jesusta saqerparisqankumanta mayta pesachikorqanku, chayrayku tantakuspa purajmanta sonqochanakorqanku.

20. ¿Imatá yachakunchej Pedroj ruwasqanmanta?

20 Pedro, waj apostoleswan tantakuspa sumajta ruwasqanta nisunman, imaraykuchus Diospa mayqen kamachinpis juchapi urmajtenqa, pantasqanmanta llakisqallapuni kananmantaqa, kausayninta cheqanchananpaj kallpachakunanqa aswan allin (Proverbios 24:16 leey). Pedroqa, may llakisqa kashaspapis waj apostoleswan tantakuspa creeyniyoj kasqanta rikucherqa. Juchallikusqanchejmanta may llakisqa kashaspaqa, ichá wajkunamanta karunchakusunman (Pro. 18:1). Chaywanpis creeyninchej sinchʼi kananpajqa, tantakuykunaman rinallanchejpuni tiyan (Heb. 10:24, 25).

21. Pedro waj discipuloswan kashaspa, ¿imatá uyarerqa?

21 Pedro, Jesuspa waj discipulosninwan kashaspa, mana creenanpaj jina, Jesuspa cuerpon aya pʼampanapi manaña kashasqanta uyarerqa. Chantá pay, Juan ima aya pʼampanaman correrqanku. Juanqa, Pedromanta aswan sullkʼasina kasqanrayku aya pʼampanaman ñaupajta chayarqa, chaywanpis mana aya pʼampana ukhukamachu yaykorqa. Pedrotajrí qhepanta chayaspa mana iskaychakuspa aya pʼampana ukhuman yaykuykorqa, aya pʼampanatataj chʼusajllata tariparqa (Juan 20:3-9).

22. ¿Imaraykutaj Pedro manaña iskayrayasqachu kasharqa?

22 Qallariypeqa, Pedro mana creerqachu Jesús kausarimusqanta. Wakin cheqa sonqo warmispis, iskay ángeles nisqankuman jina, Jesús kausarimusqanta willasqankuta nillataj creerqachu (Luc. 23:55–24:11). Chaywanpis, niraj chay pʼunchay tukukushajtin, Pedroqa manaña iskayrayasqachu kasharqa, nitaj sinchʼi llakisqañachu, imaraykuchus Jesusqa, may atiyniyoj espíritu jina kausarimorqa, tukuy apostolesninmantaj rikhurerqa. Apóstoles nisqankuman jinataj, ñaupajtaqa Pedroman rikhurerqa (Luc. 24:34). Aswan qhepaman apóstol Pabloqa, Jesús kausarimusqanmanta parlaspa nerqa: “Chantá rikhurerqa Pedroman, chaymantataj chunka iskayniyoj apostolesman”, nispa (1 Cor. 15:5). Arí, chay pʼunchayllataj, Pedro sapallan kashajtin, Jesusqa payman rikhurerqa.

Pedroqa, ashkha kutispi Jesús perdonananta necesitarqa. ¿Pitaj perdonasqa kayta mana necesitanmanchu?

23. ¿Imaraykutaj cristianos jatun juchapi urmaspa Pedromanta yuyarikunanku tiyan?

23 Bibliaqa, imaynamantachus Pedroman rikhurisqanmanta mana sutʼita willanchu. Chaywanpis Pedroqa maytachá kusikorqa munasqa Yachachejninta watejmanta rikuspa, imaraykuchus pantasqanmanta pesachikuspa perdonta mañakuyta atinman karqa. Arí, Pedroqa, Jesús perdonananta mayta munarqa. Jesustaj mana iskaychakuspa payta perdonarqa. Kunanpis cheqa cristianosqa, maykʼajllapis juchallikuspa Pedromanta yuyarikunanku tiyan, nitaj yuyanankuchu tiyan ruwasqanku mana perdonanapaj jinachu kasqanta, imaraykuchus Jehovaqa, “runaj tukuy juchanta kantumanta pampachan”, Jesustaj Tatan jinallataj ruwarqa (Isa. 55:7).

Tukuy sonqo perdonarqa

24, 25. 1) Galilea qochapi Pedro chay chʼisi challwasta japʼisqanmanta sutʼinchay. 2) ¿Imatá Pedro ruwarqa sutʼiyashajtinña Jesús uj milagrota ruwasqantawan?

24 Jesusqa, discipulosninta Galileaman rinankuta nerqa, chaypi paykunawan tinkunanpaj. Galileaman chayajtinkutaj Pedroqa, challwasta japʼej rerqa, paywan khuskataj waj discipulospis rillarqankutaj. Pedroqa, unaytaña challwiri jina llankʼasqanrayku qochapiña kashaspa, chʼipasta japʼispa, yaku qhollchoqeyashajta rikuspa ima, kusisqachá kasharqa. Chaywanpis chay tutantin mana uj challwallatapis japʼerqankuchu (Mat. 26:32; Juan 21:1-3).

Pedroqa, usqhayllata qochaman phinkiykuytawan qocha kantukama waytʼarqa

25 Sutʼiyamushajtinñataj, uj runa rikhurispa chʼipata botej pañannejman choqaykunankuta nerqa. ¡Chayta ruwaspataj 153 challwasta japʼerqanku! Chay ratopacha Pedroqa, chay runa Jesús kasqanta reparaspa qochaman phinkiykuspa qocha kantukama waytʼarqa. Jesustaj brasa patapi challwasta chayachispa paykunaman jaywarqa. Chantá Pedrota parlapayarqa (Juan 21:4-14).

26, 27. 1) ¿Imatá Jesús kinsa kutita Pedrota tapurerqa? 2) ¿Imaynatá Jesús, Pedrota perdonasqanta rikucherqa?

26 Chay ashkha challwasta japʼisqanmanta parlaspa, Pedrota taporqa: “Munakuwankichu kaykunamanta astawan?”, nispa. ¿Challwiri jina llankʼaytachu astawan Pedro munakorqa, chayri Jesustachu? Chay pʼunchaykunallapi Pedroqa, kinsa kutita Jesusta mana rejsisqanta nerqa. Kunantaj Jesusqa, waj discipulosninpa ñaupaqenkupi, kinsa kutita Pedrota tapurerqa payta munakusqantachus manachus. Chay kinsa kutispi Jesusta munakusqanta nejtinkama, Jesusqa, munakuyninta rikuchinanta Pedroman nerqa. ¿Imaynamantá? Ovejasninta michipuspa, nisunman Jesuspa discipulosninta yanapaspa (Luc. 22:32; Juan 21:15-17).

27 Ajinamanta Jesusqa, Pedroman rikucherqa paypaj, Tatanpaj ima may valorniyojraj kasqanta, qotuchakuypi cristianosta sumajta yanapananta ima. ¡Ajinamanta Pedrota perdonasqanta rikucherqa! Perdonasqanmantataj Pedroqa, maytachá Jesusman agradecekorqa.

28. ¿Imaynatataj Pedro sutinman jina ruwarqa?

28 Jesús kamachisqanman jina Pedroqa, may chhika watasta hermanosta kallpachaspa llankʼarqa. Pacienciawan, munakuywan imataj, Jesuspa discipulosninta yanaparqa. Pedroqa, sutinman jina, (sutenqa “rumi” niyta munan) creeypi sinchʼita sayarqa, qotuchakuypitaj atienekunapaj jina karqa. Chaytaj iskay cartasta qhelqasqanpi rikukun, mayqenkunachus Bibliaj waj librosninwan khuska kashan. Chantá chay cartasninpeqa, Jesús jina wajkunata perdonayta yachakusqanta mana qonqapusqan, sutʼi rikukullantaj (1 Pedro 3:8, 9; 4:8 leey).

29. ¿Imatá Pedroj creeyninmanta, Jesús khuyakuyniyoj kasqanmanta ima yachakunchej?

29 Noqanchejpis apóstol Pedro jinallataj perdonayta yachakunanchej tiyan. ¿Sapa pʼunchaychu Jehová Diosmanta perdonta mañakunchej imallapipis pantasqanchejmanta? ¿Jehová perdonawasqanchejpichu atienekunchej, juchanchejta pampachasqanmanta mana iskaychakuspa? ¿Wajkunata tukuy sonqochu perdonanchej? Ajinata ruwaspaqa, apóstol Pedro jina creeyniyoj kasqanchejta, Jesús jinataj khuyakuyniyoj kasqanchejta rikuchisunchej.