IŻ-ŻGĦAŻAGĦ JISTAQSU
Kif jistaʼ jkolli ftit privatezza?
Il-ġenituri għala jindaħlu?
Il-ġenituri tiegħek jgħidu li jagħmlu hekk għax jimpurtahom. Imma, int tħoss li huma qed jindaħlulek f’ħajtek. Pereżempju:
“Missieri jiħodli l-mowbajl, iġegħelni ntih il-password, u jaqrali l-messaġġi kollha li jkolli,” tgħid tfajla jisimha Erin. “Jekk ma nħallihx, jaħseb li għandi x’naħbi.”
Denise, li issa għandha ftit iktar minn 20 sena, tiftakar meta ommha kienet toqgħod tiċċekkja t-telefonati li kienet tagħmel. “Kienet tara kull numru u tistaqsini taʼ min hu u dwar xiex inkun tkellimt.”
Tfajla jisimha Kayla tgħid li darba ommha qrat mid-diary tagħha. “Fih kont nikteb dwar kif kont inħossni—anke affarijiet fuqha ġieli ktibt! Minħabba f’hekk, ma bqajtx nikteb iktar fid-diary.”
Ir-realtà hi: Il-ġenituri tiegħek huma responsabbli għal dak li tagħmel. Ukoll, int ma tistax tgħid lill-ġenituri tiegħek kif jagħżlu li jieħdu ħsieb din ir-responsabbiltà. Ġieli tħoss li qed jesaġerawhom? Jistaʼ jkun. Però, hemm xi affarijiet li int tistaʼ tagħmel biex ma tħossx li qed jindaħlulek daqshekk.
X’tistaʼ tagħmel
Kun open magħhom. Il-Bibbja tinkuraġġina biex “inġibu ruħna bl-onestà f’kollox.” (Ebrej 13:18) Agħmel sforz biex tagħmel dan mal-ġenituri tiegħek. Meta tkun onest u open magħhom, għandhom mnejn li jagħtuk iktar privatezza.
Aħseb dwar dan: Turihom bil-fatti li jistgħu jafdawk? Tobdi meta jtuk ħin li fih għandek tkun id-dar? Tgħidilhom min huma l-ħbieb tiegħek? Taħbi minnhom dak li tkun qed tagħmel?
“Jien nipprova nikkoopera mal-ġenituri tiegħi. Ngħidilhom dak kollu li jkun qed jiġri f’ħajti. Minħabba li ngħidilhom dak li jixtiequ jkunu jafu, huma jafdawni u jagħtuni iktar privatezza.”—Delia.
Kun paċenzjuż. Il-Bibbja tgħid: “Ibqgħu agħtu prova taʼ x’intom.” (2 Korintin 13:5) Biex il-ġenituri jaraw li int taʼ min jafdak jieħu ż-żmien, imma dan l-isforz huwa worth it.
Aħseb dwar dan: Xi darba, il-ġenituri tiegħek ukoll kienu żgħażagħ. Kif taħseb li dan jeffettwa l-mod taʼ kif huma jaġixxu miegħek?
“Jien naħseb li l-ġenituri ma jixtiqux li uliedhom jagħmlu l-istess żbalji li kienu għamlu huma.”—Daniel.
Ipprova ifhem lill-ġenituri. Ipprova ara l-affarijiet mill-ħarsa taʼ ġenitur. Il-Bibbja tgħid li mara kapaċi “tieħu ħsieb dak li jiġri f’darha” u missier tajjeb irabbi lit-tfal tiegħu “fid-dixxiplina u l-gwida mentali taʼ Ġeħova.” (Proverbji 31:27; Efesin 6:4) Biex il-ġenituri jagħmlu dan, bilfors iridu jkunu jafu x’qed jiġri f’ħajtek.
Aħseb dwar dan: Kieku kont ġenitur—li taf x’inhu għaddej fost iż-żgħażagħ—kont int tħalli lit-tifel jew it-tifla tiegħek tagħmel li trid mingħajr ma ssaqsiha xejn?
“Meta tkun żagħżugħ tħoss li l-ġenituri qed ‘jinvadu l-privatezza tiegħek.’ Imma issa li għandi 24 sena nifhem għala l-ġenituri jagħmlu hekk. Huma jagħmlu dan għax iħobbuna.”—James.