A Yw Proffwydoliaethau Meseianaidd yn Profi Mai Iesu Oedd y Meseia?
Ateb y Beibl
Ydyn. Tra oedd Iesu ar y ddaear, cyflawnodd lawer o broffwydoliaethau am “y blaenor Meseia,” yr un a fyddai’n dod “i achub y byd.” (Daniel 9:25, Beibl Cysegr-lân; 1 Ioan 4:14) Hyd yn oed ar ôl ei farwolaeth, fe wnaeth Iesu gyflawni proffwydoliaethau Meseianaidd.—Salm 110:1; Actau 2:34-36.
Beth yw ystyr “Meseia”?
Ystyr y gair Hebraeg Ma·shiʹach (Meseia) a’r gair Groeg cyfatebol Chri·stos (Crist) yw “Un Eneiniog.” Felly, ystyr “Iesu Grist” yw “Iesu yr Un Eneiniog,” neu “Iesu’r Meseia.”
Yn nyddiau’r Beibl, tywelltid olew ar ben dyn wrth ei benodi i swydd gydag awdurdod arbennig. (Lefiticus 8:12; 1 Samuel 16:13) Duw a benododd Iesu fel y Meseia—swydd ag awdurdod mawr iddi. (Actau 2:36) Ond, yn hytrach nag eneinio Iesu ag olew, fe wnaeth Duw ei eneinio a’i ysbryd glân.—Mathew 3:16.
A allai mwy nag un person gyflawni proffwydoliaethau Meseianaidd?
Na allen. Fel y mae ôl bys yn perthyn i un person yn unig, mae cyflawniad proffwydoliaethau yn y Beibl yn cyfeirio at un Meseia yn unig. Sut bynnag, mae’r Beibl yn rhybuddio: “Bydd llawer i ‘Feseia’ ffug a phroffwydi ffug yn dod ac yn gwneud gwyrthiau syfrdanol. Bydden nhw’n twyllo’r bobl hynny mae Duw wedi eu dewis petai’r fath beth yn bosib!”—Mathew 24:24.
A yw’n bosib y bydd y Meseia yn ymddangos yn y dyfodol?
Nac ydy. Dywedodd y Beibl y byddai’r Meseia yn un o ddisgynyddion Dafydd, brenin Israel. (Salm 89:3, 4) Sut bynnag, mae’r achau Iddewig sy’n rhestru disgynyddion Dafydd wedi cael eu colli, yn ôl pob tebyg wedi eu difa pan ddinistriwyd Jerwsalem gan y Rhufeiniaid yn 70 OG. a Ers hynny, ni fu’n bosib i neb brofi ei fod yn perthyn i linach frenhinol Dafydd. Ar y llaw arall, er bod yr achau hynny ar gael yn amser Iesu, nid oedd hyd yn oed ei elynion yn llwyddo i brofi nad oedd Iesu yn ddisgynnydd i Dafydd.—Mathew 22:41-46.
Faint o broffwydoliaethau Meseianaidd sydd yn y Beibl?
Ni ellir fod yn bendant ynglŷn â’r nifer o broffwydoliaethau sy’n cyfeirio at y Meseia. Er enghraifft, gellir cyfri proffwydoliaethau mewn ffyrdd gwahanol, hyd yn oed mewn testunau sydd yn amlwg yn cyfeirio at y Meseia. Mae Eseia 53:2-7 yn rhestru sawl nodwedd a fyddai’n perthyn i’r Meseia. Bydd rhai yn gweld y darn cyfan yn un broffwydoliaeth, tra bydd eraill yn gweld pob nodwedd yn broffwydoliaeth unigol.
Rhai proffwydoliaethau Meseianaidd a gyflawnwyd gan Iesu
Proffwydoliaeth |
I’w chael yn |
Cyflawniad |
|---|---|---|
Yn ddisgynnydd i Abraham |
||
Yn ddisgynnydd i Isaac, mab Abraham |
||
Wedi ei eni o lwyth Jwda |
||
Yn perthyn i linach y Brenin Dafydd |
Eseia 9:7 |
|
Wedi ei eni o wyryf |
Eseia 7:14 |
|
Wedi ei eni ym Methlehem |
Micha 5:2 |
|
Ei enwi’n Immanuel b |
Eseia 7:14, BCND |
|
O gefndir tlawd |
Eseia 53:2 |
|
Plant yn cael eu lladd ar ôl ei eni |
Jeremeia 31:15 |
|
Wedi ei alw allan o’r Aifft |
Hosea 11:1 |
|
Wedi ei alw’n Nasaread c |
Eseia 11:1, BC |
|
Negesydd yn dod o’i flaen |
Malachi 3:1 |
|
Wedi ei eneinio’n Feseia yn 29 OG d |
Daniel 9:25 |
|
Wedi ei gydnabod yn Fab gan Dduw |
Salm 2:7 |
|
Yn selog dros dŷ Dduw |
Salm 69:9 |
|
Cyhoeddi newyddion da |
Eseia 61:1 |
|
Ei weinidogaeth yng Ngalilea yn olau llachar |
Eseia 9:1, 2 |
|
Gwneud gwyrthiau, fel Moses |
Deuteronomium 18:15 |
|
Cyhoeddi neges Duw, fel Moses |
Deuteronomium 18:18, 19 |
|
Yn iacháu llawer |
Eseia 53:4 |
|
Heb dynnu sylw ato’i hun |
Eseia 42:2 |
|
Tosturio wrth y rhai sy’n dioddef |
Eseia 42:3 |
|
Datgelu cyfiawnder Duw |
Eseia 42:1, 4 |
|
Cynghorwr Rhyfeddol |
Eseia 9:6, 7, BCND |
|
Cyhoeddi enw Jehofa |
Salm 22:22, BCND |
Ioan 17:6, BCND |
Defnyddio eglurebau |
Salm 78:2 |
|
Yn Arweinydd |
Daniel 9:25 |
Mathew 23:10, BCND |
Llawer yn gwrthod credu ynddo |
Eseia 53:1 |
|
Yn faen tramgwydd |
Eseia 8:14, 15 |
|
Cael ei wrthod gan bobl |
Salm 118:22, 23 |
|
Cael ei gasáu heb reswm |
Salm 69:4 |
|
Ymdeithio i Jerwsalem ar gefn asyn |
Sechareia 9:9 |
|
Plant yn ei foli |
Salm 8:2 |
|
Dod yn enw Jehofa |
Salm 118:26, BCND |
Ioan 12:12, 13, BCND |
Wedi ei fradychu gan gyfaill |
Salm 41:9 |
|
Wedi ei fradychu am 30 darn o arian e |
Sechareia 11:12, 13 |
|
Cyfeillion yn cefnu arno |
Sechareia 13:7 |
|
Tystion celwyddog yn ei gyhuddo |
Salm 35:11 |
|
Yn dweud dim o flaen ei gyhuddwyr |
Eseia 53:7 |
|
Pobl yn poeri arno |
Eseia 50:6 |
|
Cael ei daro ar ei ben |
Micha 5:1 |
|
Cael ei chwipio |
Eseia 50:6 |
|
Ni wnaeth daro’n ôl |
Eseia 50:6 |
|
Arweinwyr gwleidyddol yn cynllwynio yn ei erbyn |
Salm 2:2 |
|
Ei hoelio ar stanc gerfydd ei ddwylo a’i draed |
Salm 22:16 |
|
Pobl yn gamblo am ei ddillad |
Salm 22:18 |
|
Wedi ei gyfri gyda throseddwyr |
Eseia 53:12 |
|
Wedi ei watwar a’i sarhau |
Salm 22:7, 8 |
|
Wedi dioddef er mwyn pechaduriaid |
Eseia 53:5, 6 |
|
Ymddangos fel petai Duw wedi cefnu arno |
Salm 22:1 |
|
Rhoddwyd finegr a chyffur chwerw iddo |
Salm 69:21 |
|
Yn sychedig cyn iddo farw |
Salm 22:15 |
|
Wedi rhoi ei ysbryd yn nwylo Duw |
Salm 31:5 |
|
Aberthodd ei fywyd |
Eseia 53:12 |
|
Talodd y pridwerth er mwyn dileu pechod |
Eseia 53:12 |
|
Dim un asgwrn yn cael ei dorri |
Salm 34:20 |
|
Wedi ei drywanu |
Sechareia 12:10 |
|
Cael bedd dyn cyfoethog |
Eseia 53:9 |
|
Wedi ei atgyfodi |
Salm 16:10 |
|
Un arall i gymryd lle y bradwr |
Salm 109:8 |
|
Eistedd ar ddeheulaw Duw |
Salm 110:1 |
a Dywed Y Gwyddoniadur Cymreig: “Yr ydym yn cael lle cryf i gasglu fod [achau yr Iddewon] wedi cael eu cadw gyda chryn fanylrwydd hyd ddechrau y cyfnod Cristionogol, ac yn lled debyg, hyd ddinystr Ierusalem gan y Rhufeiniaid. Wedi hyny, gan fod eu dinystr mor fawr, a’u chwalfa mor lwyr, nid yw yn ymddangos i neb o honynt allu cadw eu hachres gyda dim cyssondeb.”
b Ystyr yr enw Hebraeg Immanuel yw “Mae Duw Gyda Ni.” Mae’n ddisgrifiad da o rôl Iesu fel y Meseia. Roedd ei bresenoldeb ar y ddaear a’i weithredoedd yn profi bod Duw gyda’i addolwyr.—Luc 2:27-32; 7:12-16.
c Ymddengys fod y term “Nasaread” yn dod o’r gair Hebraeg neʹtser, sy’n golygu “blaguryn.”
d Am fanylion cronoleg y Beibl ynglŷn â 29 OG fel y flwyddyn y byddai’r Meseia’n cyrraedd, gweler yr erthygl “Mae Proffwydoliaeth Daniel yn Rhagfynegi Dyfodiad y Meseia.”
e Mae’r broffwydoliaeth hon yn dod o lyfr Sechareia, ond mae Mathew yn cyfeirio ati fel “geiriau’r proffwyd Jeremeia.” (Mathew 27:9) Ymddengys fod llyfr Jeremeia weithiau wedi ei osod yn gyntaf yn adran yr Ysgrythurau a elwid yn “llyfrau’r Proffwydi.” (Luc 24:44) Mae’n debyg bod Mathew wedi defnyddio “Jeremeia” i gyfeirio at y casgliad cyfan gan gynnwys llyfr Sechareia.
Efallai Byddwch Hefyd yn Hoffi
DEFFRWCH!
Dynes Iddewig yn Esbonio Pam Wnaeth Hi Archwilio Ei Ffydd
Pa dystiolaeth a berswadiodd Racquel Hall mai Iesu oedd y Meseia roedd hi’n dyheu amdano?
DYSGEIDIAETHAU’R BEIBL
Rhowch Gynnig ar Ein Cwrs Beiblaidd
Rhowch gynnig ar astudiaeth Feiblaidd ryngweithiol gyda hyfforddwr personol.