Ke i miñañ

Ke i miño mi bibuk

PES MÔM IMA NI AA

A nigil nwéhél ipañ Nwet wé

A nigil nwéhél ipañ Nwet wé

1. Imbe ngéda i yé béba ngandak i niñ i Pétrô?

PÉTRÔ a yé mbén i hôya ngéda mis mé ma bi bomna ni ma Yésu. Baa Pétrô a ñañ ikété mis ma Yésu le a nwéha Nwet wé nyuu, tole Nwet a ñunbene nye? Di nla bé yi. Bitilna bi nkal ndigi le: “Nwet a hielba, a nun Pétrô.” (Lukas 22:61) Ndi mis ma Yésu ma nhôñlaha Pétrô béba keñi a mboñ. A ntip yaga tañba Nwet wé. Jam le a bi téé mbén le a’ boñ bé ngéda Yésu a bi kal nye le a’ tañba nye. Hala a yé béba ngéda i niñ i Pétrô.

2. (a) Kii Pétrô a nigil i boñ? (b) Inyuki ñañ wé u nla hôla bés?

2 Pétrô a nlehel bé ñem inyule a yé mut hémle keñi. A ngi gwé pôla i kodol mahôha mé ni i nigil nlôm jam inyu nwéhél. Hiki wada wés a nlama nigil nlélém jam. Di béñge lelaa Pétrô a nkôhna biniigana munu mangéda mabe a ntégbaha.

A gwé ngandak mam i nigil

3, 4. (a) Imbe mbadga Pétrô a mbat Yésu? (b) Mambe mahoñol Pétrô a gwé? (c) Lelaa Pétrô a ñunda le a mbôdôl yoñ bilem bi bôt ba ngéda yé?

3 Sôñ isamal i bisu bi ngéda, i tison i Kapernaum het a nyééne, Pétrô a nkôôge Yésu bebee, a bat nye le: “A Nwet, mantata a boñ me béba maboña mañen ndi me nwéhél nye? Baa maboña masaambok?” Bebeg Pétrô a nhoñol le ibale a nwéhél ngélé isaambok, wee a nwéhél ngandak. Ha ngéda i, baéga ba bibase ba bé niiga le mut a nlama ndigi nwéhél ngélé aa. Yésu a ntimbhe Pétrô le: “Ha letee ni ngélé isaambok bé, ndi letee ni môm masaambok ma ngélé ni isaambok.”​—Matéô 18:21, 22, MN.

4 Baa Yésu a yé kal Pétrô le a tila ñañga u bibéba bi mam bôt ba mboñ nye? To! Ndi ngéda a mboñ le 7 a yila 77, hala a yé inyu niiga le gwéha i ntéé bé ngim nwaa inyu nwéhél. (1 Korintô 13:4, 5) Yésu a ñunda le Pétrô a mbôdôl yoñ bilem bi bôt ba ngéda yé, ba ba gwé minledek mi miñem, ba boñok minsoñgi inyu nwéhél. Ndi, i bôt ba nsômbôl kôna Djob, ba nlama ba bebee i nwéhél bape ibabé nwaa.​ 1 Yôhanes 1:7-9.

5. Imbe ngéda di ntibil nigil nseñ u nwéhél?

5 Pétrô a mpééna bé Yésu. Ndi baa biniigana bi Yésu bi ntihba ñem wé? Ngim mangéda, di ntibil ndik nok nseñ u nwéhél ngéda di gwé ngôñ le ba nwéhél bés. Jon di témb di béñge le mam ma bi tagbe ilole Yésu a nwo. Mu mangéda mabe ma, Pétrô a mboñ ngandak mahôha ma ma mbat le Nwet wé a nwéhél nye.

A gwé ngôñ ni nwéhél i Yésu

6. (a) Kii Pétrô a mboñ ngéda Yésu a noode niiga baôma suhulnyu? (b) Ndi kii Yésu a mboñ nye?

6 I kôkôa ini i yé tôbôtôbô. Kôkôa i nsôk i niñ i Yésu hana isi. Yésu a ngi gwé ngandak mam le a nlama niiga banigil bé, téntén suhulnyu. Yésu a nti bo ndémbél ilam ngéda a njôwa makôô map. I bôlô ini, i yé inyu mut a nsôk ikété minkol. Pétrô a nhel ndugi, a bat too Yésu a njôwa yak nye makôô. I mbus, a ntjél le Yésu a jôwa nye makôô mé. Sôk i nsôk, a nkal Yésu le a jôwa ndik bañ nye makôô, ndi a jôwa yak nye moo ni ño. Ndi Yésu a nhônba Pétrô, a toñle nye mbeñee inyuki a mbôñôl hala.​—Yôhanes 13:1-17.

7, 8. (a) Mambe mahôha mape ma Pétrô Yésu a nhônba? (b) Lelaa Yésu a nke ni bisu i bana mahoñol ma nwéhél ni ma loñgeñem?

7 Ndék ngéda mbus ha, Pétrô a ntémb a boñ jam li li nlémél bé Yésu. Jomol li mbôô ipôla baôma inyu yi njee a nloo. Ibabé nkaa, Pétrô a nyoñ ngaba keñi mu jomol li li ñunda ngôk wap. Ndi to hala, Yésu a nkodol bo ni loñgeñem, a bégés yak bo inyu jam lilam ba mboñ: Ba ntéñbe i noñ nye, nye Nwet wap. Ndi a nyis bo le bobasôna b’a tjôô nye. Pétrô a ntañ, a kal le a yé mbén i tjôô Yésu, to ibale i mpam le a wo. Ha nyen Yésu a nkal le Pétrô a ga tañba nye ngélé aa i u u, ilole kôp i ñoñ ngélé iba. Pétrô a ntémb a tañ, a bép yak woo i tôl le a ntéñbe i gwés Yésu iloo bana baôma bape.​—Matéô 26:31-35; Markô 14:27-31; Lukas 22:24-28; Yôhanes 13:36-38.

8 Baa Yésu a yé bebee i lehel ñem inyu Pétrô? Yak ikété mangéda mabe, Yésu a nke ni bisu i béñge bilem bilam bi baôma, ha bibomb gwap bé. To hala kiki a nyi le Pétrô a ntañba nye, Yésu a nkal nye le: “Me bi yemhe inyu yoñ le hémle yoñ i mal bañ; ndi we ngéda u mal hielba, u lédhak lôkisoñ.” (Lukas 22:32) Bibañga bini bi ñunda le Yésu a yé nkwoog nkaa le Pétrô a ga tam bibéba gwé, a témb a téñbe i gwélél Djob. Kinje mahoñol ma nwéhél ni ma loñgeñem!

9, 10. (a) I wom Gétsémané, inyuki Pétrô a kôli le Yésu a kodol nye? (b) Kii hihéga hi Pétrô hi nhôñlaha bés?

9 I mbus ha ki, i wom u Gétsémané, Pétrô a ntémb a boñ mam ma ma mbat le Yésu a kodol nye. Yésu a mbat Pétrô, Yôhanes ni Yakôbô le ba yén péé, nye a soohege ha ipañ. Yésu a yé ikété ndutu keñi, a gwé ngôñ le ba hôla nye. Ha nyen ngandak ngélé, Pétrô ni bana bape ba yé ke hiap ’ilo. Yésu a nok bo, a nwéhél ki bo, inyu hala nyen a nkal le: “Mbuu u neebe yaga, ndi minsôn mi mbomb.”​—Markô 14:32-41.

10 I bi nom bé, limut li bôt li nyek, ba ban-ga paminsoñ, bikék ni nwai. Ngéda ini, i yé ngéda inyu yoñ yihe. Ha nyen Pétrô, ibabé le a hek pék, a nyoñ pansoñ, a kek Malkus, a kit nye ôô. Yésu a nkodol Pétrô mbeñee, a timbis ôô u Malkus, a ti litiñ li li ñéga banigil bé letee ni len ini, le ba nlama bé jo bisañ. (Matéô 26:47-55; Lukas 22:47-51; Yôhanes 18:10, 11) Pétrô a ma boñ ngandak mahôha ma ma mbat le Nwet wé a nwéhél nye. Hihéga hié hi nhôñlaha bés le bés bobasôna di mboñ béba hiki ngéda. (Yakôbô 3:2.) Njee ikété yés a nla kal le a gwé bé ngôñ ni nwéhél i Djob hiki kel? Ndi Pétrô a yé ngi mal kand kuu. I u u, a mboñ béba keñi kiyaga.

Béba yé keñi

11, 12. (a) Lelaa Pétrô a ñunda le a gwé makénd ngéda ba ngwel Yésu? (b) Baa Pétrô a nyônôs jam a bi kadba le a’ boñ?

11 Yésu a nkal limut li nlo i gwel nye le, ibale nyen ba nyéñ, ba nwahak baôma bé ba ke. Pétrô a mbéñge ndigi ni mis lelaa ba nkañ Yésu inyule a nla bé boñ to yom. I mbus, Pétrô a mbada ngwéé kiki baôma bobasôna.

12 Mu ngwéé wap, Pétrô bo Yôhanes ba ntelep, bebeg i ndap i nlômbi Prisi keñi le Ana, het bôt ba nkena ndugi Yésu inyu bat nye mambadga. Ngéda ba nyodna Yésu ha inyu kena nye homa numpe, Pétrô bo Yôhanes ba noñ nye “kiñmbem,” hala wee ba bak ndék haa. (Matéô 26:58; Yôhanes 18:12, 13) Pétrô a ta bé mut woñi, inyule i mbéda makénd inyu noñ limut li nkena Yésu. Limut li bôt li gwé bijôl bi gwét, ni le i mut Pétrô a nkit ôô a yé mu lôñ i. Ndi Pétrô a ta bé i téñbe ni Yésu kiki a bi bép woo tôl le a’ boñ. A ta bé i unda hana le a yé bebee i wo inyu Nwet wé.​—Markô 14:31.

13. Kii i yé mpom njel inyu tibil noñ Kristô?

13 Yak i len ini, ngandak i nsômbôl noñ Kristô “kiñmbem,” kayéle mut nye ki nye a yi bañ hala. Ndik kiki Pétrô a nyik tila, mpom njel inyu tibil noñ Kristô i yé le di yén nye bebee, di téñbe i kôna ndémbél yé ikété mam momasôna to kii i mpémél bés.​—1 Pétrô 2:21.

14. Kii Pétrô a mboñ i ngéda bikééhene bi Yésu bi ntagbe?

14 Hala nyen Pétrô a noñ Yésu letee a pam i ndap keñi yada i Yérusalem. Ndap i Kaifa nu a yé Prisi keñi. A yé ngwañgwañ mut nu a gwé kunde keñi. I ndap i, i yé ikété kotoo. Pétrô a mpam i lijubul, ba tjél le a jôp. Yôhanes, nu Prisi keñi i nyi, a njôp behee len. A nlo i lijubul li lipénd inyu kal ntat nwemel le a nwas Pétrô a jôp. I nene le Pétrô a nyégle bé bebee ni Yôhanes, a noode bé to jôp ikété ndap inyu ba ipañ Nwet wé. A nyén i mbégdé, het minkol ni bagwélél ba mbapba hié inyu jôs lihep li juu, ba béñgege mbôñ i bitembee, i i nlo wada ni wada inyu om Yésu nsohi.​—Markô 14:54-57; Yôhanes 18:15, 16, 18.

15, 16. Toñol lelaa mbañ i Yésu le Pétrô a ntañba nye ngélé aa i nyon.

15 Ngéda Pétrô a nlo bebee ni hié, hingonda hi tadak nwemel, hi ntehe nye loñge. Hi yi nye. Hi kal le: “Yak we u bak béna Yésu, mut Galiléa.” Pétrô a nyeli. I jam li, li mpuhe nye, a tañ le a nyi bé Yésu, le a nyi bé to kii hingonda hi, hi yé pot. Pétrô a nke bebee ni lipénd inyu solop bôt, ndi hingonda hipe hi nyi nye, hi kal le: “Yak mut nunu a bak bona Yésu, mut Nasaret.” Pétrô a nai, a kal le: “Me nyi bé me mut nu.” (Matéô 26:69-72; Markô 14:66-68) Hana a yé ngélé i nyônôs iba le Pétrô a ntañba Yésu. Bebeg le ha nyen kôp i ñoñ inyu ngélé bisu. Ndi mahoñol mé ma yé mpuñglak kayéle a mbigda bé mbañ Yésu a pot, hala a yé ndék ngeñ nano.

16 Ndék ngéda i ntagbe, Pétrô a ngi noodege solop le ba yi bañ nye. Ndi ndék bôt i i yé mukété kotoo i nlo nye ipañ. Wada wap a yé mut lihaa li Malkus, i mut Pétrô a nkit ôô. A nkal Pétrô le: “Baa me ntehe bé béna nye i wom?” Ngéda a nok ndigi hala, Pétrô a mbôdôl pééna, a kalak le ba yé yoba. A nai, a sane le a ta bé mut nu, a tiihege le ndiihe i kwo ngii yé ibale a ntembee. Hala a mboñ ngélé aa le Pétrô a ntañba Yésu. Pétrô a yé ngi to mal pot, kôp i ntémb i oñ. Hala a yé ngélé iba le a nok kôp i ñoñ i u u.​—Yôhanes 18:26, 27; Markô 14:71, 72.

“Nwet a hielba, a nun Pétrô”

17, 18. (a) Kii Pétrô a mboñ ngéda a nôgda le a nwéha Nwet wé nyuu? (b) Bebeg le kii Pétrô a nhoñol?

17 I nlélém ngéda, Yésu a nyek i libebe, het a ntehe mbégdé. Kiki di ntoñol i bibôdle bi pes ini, mis mé ma mbomna ni ma Pétrô. Ha nyen Pétrô a nôgda toi le a nwéha Nwet wé nyuu ngandak. Pétrô a nyodi ha homa nu, kiññem i kééhak nye. A kahal hiôm mu manjel ma tison bebee ni maye ma kel. Gwiiha bi nlo nye mis. A kahal tehna puye puye. A nwahba, a bôô maéya.​—Markô 14:72; Lukas 22:61, 62.

18 Ngéda mut a nôgda le a mboñ béba keñi, a nla pala hoñol le ba nla bé nwéhél nye. Bebeg le Pétrô a bi bana nya mahoñol i. Ndi baa Pétrô a nla toi kôs nwéhél?

Baa a nla kôs nwéhél?

19. (a) Kii Pétrô a nôgda mbus béba yé? (b) Ndi kii i nyis bés le a nlehel bé ñem?

19 Ngéda kel i nye, Pétrô a nkônde nok njôghe, téntén ngéda a ntehe jam ba mboñ Yésu. Kiññem i nkônde ki tét nye ngéda ba nkép Yésu mbai i kel i, ba sôk ba nol nye. Bebeg le ndutu i mpat Pétrô ñem hiki ngéda a nhoñol le yak nye a nôkha Nwet wé njôghe i kel i nsôk i niñ yé. To hala kiki ndutu i Pétrô i yé keñi, a nlehel bé ñem. Di nyi hala inyule i mbus ha, ñañ u ñunda bés Pétrô nu a yé lôñni bana banigil bape. (Lukas 24:33) Ibabé pééna, baôma bobasôna ba ntam i mam ba bi boñ kôkôa i, ba kahal tina hogbe bo ni bo.

20. Bimbe biniigana di nla ôt munu ndémbél i Pétrô?

20 Hana ngéda ini nyen Pétrô a nyoñ makidik ma pék kiyaga. Ngéda ngwélél Djob a nkwo pes mbuu, jam li yé nseñ li ta bé mbek yé, ndi biliya ni makénd a mbana inyu tiimba telep ni inyu kodol béba yé. (Bingéngén 24:16.) Pétrô a ñunda le a gwé bañga hémle ngéda a nkodba ni lôkisañ i mbuu, to hala kiki kiññem i ngi kééhak nye. Ngéda mantata a nimis maséé mé tole kiññem i ntét nye, a nla bana ngôñ i ba nyetama. Ndi hala a yé béba jam ngandak. (Bingéngén 18:1) Njel pék i mbat le di yén bebee ni bagwélél ba Djob bape, inyu témbna ngui yés i pes mbuu.​—Lôk Héber 10:24, 25.

21. Umbe ñwin Pétrô a nok inyule a nkodba ni lôkisañ i mbuu?

21 Pétrô a ntégbaha ngéda lôñni lôkisañ i mbuu, inyu hala nyen a nkôs ñwin u mbuma ñañ le mim u Yésu u nyoi. Pétrô bo Yôhanes ba ñôt ngwéé i soñ het ba bi jô Yésu. Lijubul li soñ li yé nkwéhék. Yôhanes nyen a mbôk pam, bebeg inyule a yé mañge wanda iloo Pétrô. A nkoba le soñ i néhi, a nkon woñi i jôp. Ndi Pétrô a nkon bé woñi. Nye nunu a nlo a nhép peem peem, a jôp ikété soñ, a koba le i yé hôlô!​—Yôhanes 20:3-9.

22. Kii i mélés pééna ni ndutu ikété ñem u Pétrô?

22 Baa Pétrô a nhémle ngélé yada le Yésu a ntuge? To jam! Yak ngéda bôda ba ñañle bo le biañgel bi mpémél bo, bi kal bo le Yésu a ntuge, Pétrô a nhémle bé. (Lukas 23:55–24:11) Ndi ilole u u nsude, pééna ni ndutu bi bi yé ikété ñem u Pétrô, bi mal. Yésu a yé i niñ, nano a yé mpémba mut mbuu. A mpémél baôma bobasôna. Ndi ilole a mboñ hala, a gwé ndugi jam li tôbôtôbô a nlama boñ. I kel i, baôma ba nkal le: “Nwet a ntuge yaga ntiik, a mpémél Simôn!” (Lukas 24:34) Yak ñôma Paul a ntoñol jam li bi tagbe i kel i, ngéda a nkal le Yésu “a pémél Kéfa; mbus hala a pémél jôm ni ba.” (1 Korintô 15:5) Kéfa ni Simôn, môl mape ma Pétrô ma. Jon i nene le, i kel i, Yésu a mpémél Pétrô i ngéda Pétrô a yé nyetama

Pétrô a bi boñ ngandak mahôha ma ma bé bat le Nwet wé a nwéhél nye, ndi njee ikété yés a nla kal le a gwé bé ngôñ ni nwéhél i Djob hiki kel?

23. Inyuki bikristen bi nkwo ikété béba bi nlama hoñol ndémbél i Pétrô?

23 Bibel i nkal bé bés mam Yésu bo Pétrô ba bi kwel i kel i. Hala a mbéñge ndigi bo iba. Ndi di nla hégda maséé ma Pétrô i tehe le Nwet wé a yé i niñ, i bana pôla i kal nye i ndutu a nok, ni i bat nye nwéhél. Iloo yom ipe yo ki yo i nkoñ isi, Pétrô a gwé ngôñ le ba nwéhél nye. Di yé nkwoog nkaa le Yésu a nwéhél nye nwéhél yosôna. I len ini, bikristen bi nkwo ikété béba bi nlama hoñol ndémbél i Pétrô. Di kalbaga bañ le béba yés i yé keñi kayéle Djob a nla ha bé nwéhél bés. Yésu a nkôna Isañ nu “a nwéhél, a yaaba.”​—Yésaya 55:7.

Biyimbne bipe le a nwéhél nye

24, 25. (a) Toñol lelaa nlop u ntagbe inyu Pétrô i u u. (b) Kii Pétrô a mboñ ngéda a ntehe hélha jam Yésu a mboñ maye ma kel?

24 Yésu a nkal banigil bé le ba bôk i Galiléa, a nkoba bo nyoo. Ba mpam bañ, Pétrô a ke i lop tjobi i lom Galiléa. Bahogi ba nke ni nye. Pétrô ki nunu a yé i lom Galiléa, het a ntégbaha jôga li ngéda i niñ yé. Ngéda môñgô u ndeñg, a nogok liyôgbe li mangudga, a tihbaga pése ni moo mé: Mam mana mon Pétrô a meya, ma nlémél ki nye. I u u, ba ngwel bé hiobi to hiada.​—Matéô 26:32; Yôhanes 21:1-3.

Pétrô a nleñba ikété malép, a hok pam i nkoñngii

25 Ndi ngéda kel i nye, ba ntehe mut a yii i ngwañ lom, a badak bo le ba leñ pése yap ini pes i môñgô ipe. Ngéda ba mboñ hala, pése i nhôgôl 153 tjobi. Ha nyen Pétrô a nyil njee i mut nu a yé! A nkwo ikété malép, a hok letee ni ngwañ. Yésu a mbôm tjobi inyu mawanda mé i ngii makalak ma hié. I mbus, a pôdôs Pétrô.​—Yôhanes 21:4-14.

26, 27. (a) Imbe pôla Yésu a nti Pétrô ngélé aa? (b) Imbe yimbne Yésu a nti le a nwéhél Pétrô nwéhél yosôna?

26 Yésu a mbat Pétrô too a ngwés Nwet wé “iloo bana.” I nene le Yésu a mpot hala, a nandak tjobi hinoo. Ikété ñem u Pétrô, baa gwéha inyu bôlô i lop tjobi i nloo gwéha yé inyu Yésu? Kiki Pétrô a bi tañba Yésu ngélé aa, Yésu a nti nye pôla i pahal gwéha yé ngélé aa i bisu bi mawanda map. Hiki ngéda Pétrô a nkal le a ngwés Yésu, Yésu a ntoñle nye lelaa a unda gwéha i. Nson u Djob won u nlama bôk ikété niñ i Pétrô. A nlama jés, a lédhak, a téédaga bémba i Kristô, hala wee banigil bé.​—Lukas 22:32; Yôhanes 21:15-17.

27 Yésu a ñunda hana le Pétrô a ngi yii nseñ inyu yé ni inyu Isañ. Pétrô a nke bana mahee ikété likoda isi kunde i Kristô. Hala a yé toi yimbne keñi le Yésu a nwéhél Pétrô. Ibabé pééna, i konangoo ini, i ntihba ñem u Pétrô, a ñôt ki biniigana i mahôha mé.

28. Lelaa Pétrô a ñunda le a kôli ni jôl jé?

28 Pétrô a ga téñbe i yônôs nson wé ngandak ñwii. A ga lédés lôkisañ kiki Yésu a bi kal nye kel yada ilole a nwo. Lôñni hônba ni loñgeñem, Pétrô a ga sal i jés ni i tééda banigil ba Kristô. Simôn a ga unda toi le a kôli ni jôl Yésu a bi ti nye le Pétrô, hala wee liaa inyule a bi sôk a yila mbiñ mut ikété likoda, mut nu a umi siñ ikété hémle, a bak ndémbél ilam inyu bôt bape. Di nyi hala ngéda di ntehe bikaat biba Pétrô a bi tila ikété Bibel. Bikaat bi, bi ñunda ki le Pétrô a bi hôya bé biniigana bi Yésu inyu nwéhél.​—1 Pétrô 3:8, 9; 4:8.

29. Lelaa di nla kôna hémle i Pétrô ni konangoo i Nwet wé?

29 Yak bés di tééda biniigana bi. Baa di mbéna bat Djob nwéhél inyu mahôha més? Baa di neebe i nwéhél i, ni hémle le i nla ti bés kiññem i mpôp? Baa yak bés di nwéhél bôt bape? Ibale di mboñ hala, wee di yé i kôna hémle i Pétrô ni konangoo i Nwet wé.