1, 2. (a) Imbe bôlô Nôa ni lihaa jé ba bé sal? (b) Mambe mandutu ba bi boma?

NÔA a yé telep inyu kogol nyuu yé. Baa u yé tehe nye a yii i ngii nkok inyu noi ndék, a béñgege soso nkuu u u téé nye i bisu? Béba njiñ i hitjo i nkañ homa nyensôna, yak liyôgbe li bisélél ba ngwélél li nôôga homa nyensôna. Ha homa a yiine, Nôa a nla tehe kiki bon bé ba nsal ni ngui inyu oñ soso nkuu. Hala a yé môm ma ñwii nano le nwaa wé nu gwéha, bon bé ni bakia bé, ba nhôla nye mu bôlô i. Ba mal sal libim li bôlô, ndi ba ngi gwé ngandak bôlô i mélés!

² Bôt ba nkoñ wap ba ntehe bo kiki bijôñ bi bôt. Kiki ba ntehe nkuu u nyoñ su, hala nyen yak bôt ba nol bo hiol, ba nhémle bé le Ntida Malép w’a loo kel yada inyu tjé nkoñ isi wonsôna. Nôa a yé béhe bo le ndutu i yé njel, ndi inyu yap, nya jam i i nla bé bôña. Hala a njôp bé bo i boña le ngim mut i ñôbôs niñ yé, ni niñ i lihaa jé inyu nya bôlô njék i. Ndi Yéhôva, Djob li Nôa, a bé tehe nye nya ipe.

3. Inyuki Bibel i nkal le “Nôa a ba hiôm ni Nyambe”?

³ Bañga i Djob i nkal le: “Nôa a ba hiôm ni Nyambe.” (Añ Bibôdle 6:9.) Hala a nkobla le kii? Hala a nkobla bé le Djob a bé hiôm hana isi, tole Nôa a bi hiôm nyoo i ngii. Ndi hala a nkobla le Nôa a bé tibil nôgôl Djob, a gwéhék ki nye ngandak, a bé wengoñle nye ni Yéhôva ba bé hiôm ntôñ kiki mawanda. Dikôô di ñwii i mbus ha, Bibel i mpot jam lini inyu Nôa: “Inyu hémle [i Nôa] . . . nyen a kwéhne nkoñ isi nkaa.” (Lôk Héber 11:7) Lelaa a bi boñ hala? Kii hémle yé i nla niiga bés i len ini?

4, 5. I dilo di Nôa, lelaa béba i bi nañ ikété nkoñ isi?

⁴ Nôa a bi nañ ikété nkoñ isi het béba i bé nayak. Nkoñ isi u bé ndugi béba i dilo di sôgôlsôgôl wé Hénok, nu yak nye a bé kiha ni Djob. Hénok a bi bôk pot le ngwa mbagi w’a loo i  ngii ba ba nyan Yéhôva. Nano, i ngéda Nôa, béba i nyamb mayoo. Inyu Yéhôva, hisi hi ñôbi inyule hi yé nyonok ni bisañ. (Bibôdle 5:22; 6:11; Yuda 14, 15) Kii i ñôbôs mam letee ni likala li?

⁵ Jam li bilim li bi bôña ipôla biañgel. Wada ikété yap a bi kolba Yéhôva, a yila Satan Nsohop ngéda a bi pot Djob béba, a tinde ki Adam bo Éva i kwo ikété béba. I dilo di Nôa, biañgel bipe bi bi bôdôl kolba énél i Yéhôva. Ba bi tjôô tel Djob a bi ti bo i ngii, ba lo hana isi, ba yoñ manyuu ma bôt ba binam, ba bii ki balam ba bôda. Bini biañgel bi bé ngôk, bi tôñôk ndik gwotama, kayélé bi tinde bôt i boñ mam mabe kiyaga.​—Bibôdle 6:1, 2; Yuda 6, 7.

6. (a) Lelaa maboñok ma Néfilim ma bé tihba bôt ba binam? (b)  Mambe makidik Yéhôva a bi yoñ?

⁶ Ngim biañgel i bi yoñ manyuu ma bôt ba binam, i bana maada ma nyega ni bôda hana ’isi, kayéle i gwal mimpémba mi bon. Bibel i nsébél bo le Néfilim, hala a nkobla le “bakwés bôt bape.” Néfilim i bé tééñga ngandak, i bi yônôs nkoñ isi ni bisañ, i tindge ki bôt i yan Djob. Yak Djob a bi tehe le “béba i mut i ba keñi hana isi, ni le hégda yosôna i mahoñol ma ñem wé, i ba ndik béba ngéda yosôna.” Jon Yéhôva a bi yoñ makidik le, i mbus 120 ñwii, a ga tjé béba nkoñ isi u.​—Añ Bibôdle 6:3-5.

7. Imbe ndutu Nôa ni nwaa wé ba bé boma mu biliya gwap i tat bon bap le bilôñ bibe bi ngéda yap bi yoña bañ bo?

 ⁷ Hégda ki lelaa i bé ndutu i néñés bon ikété ntén nkoñ isi u! Ndi hala nyen Nôa a bi boñ. A bééna bañga nwaa. Ngéda Nôa a bi pamna 500 ñwii, nwaa a bi gwélél nye bon bôlôm baa: Sém, Ham, ni Yafet. * Nôa ni nwaa wé ba bé lama tat bon bap le bilôñ bibe bi yoña bañ bo. Bon bôlôm ba mbéna gwés bôt ba gwé ngui ni lôs. Hala yaga nyen Néfilim i bé! Bebeg, inyu hala nyen bôt ba bé bégés bo. Nôa ni nwaa wé ba bé bé le ba kéñ bon bap njel i nok miñañ mi ntoñol mimpémba mi mam Néfilim i bé boñ. Ndi ba bi niiga bo mam malam ma Yéhôva Djob, nu a ñoo béba. Ba bé lama hôla bon bap i tehe le bisañ ni ngolba i nkoñ isi, bi nsiidaha Yéhôva ñem.​—Bibôdle 6:6.

8. I len ini, lelaa bagwal ba ba gwé pék ba nla kôna ndémbél i Nôa bo nwaa?

⁸ Bagwal i len ini, ba nla nok mahoñol ma Nôa bo nwaa. Nkoñ isi wés u yôni ni bisañ ni ngolba. Yak bitison bi yôni ni mintonba mi boñge ba wanda mi mi ntééñga bôt. Mintuk inyu boñge mi yé nyonok ni bisañ. Bagwal ba ba gwé pék, ba mboñ kii yosôna ba nla inyu jôs mahoñol mabe ma, ba niigaga bon bap le Yéhôva a yé Djob li nsañ, nu a ga sôk a tjé ba bobasôna ba ngwés bisañ. (Tjémbi 11:5; 37:10, 11) Bagwal ba nla hôla bon bap i oo béba. Hala nyen Nôa bo nwaa ba bi boñ. Bon bap ba bi yila biloñge bi bôt, ba bii ki bôda ba ba bééna ngôñ i bii bañga Djob le Yéhôva, kiki mut nu bisu mu niñ yap.

9, 10. (a) Imbe oda i Yéhôva i bi héñha niñ i Nôa? (b) Kii Yéhôva a bi kal Nôa inyu bikeñi ni njômbi i nkuu?

⁹ Kel yada, niñ i Nôa i héñha héñha yosôna. Yéhôva a bi kwélés ngwélél wé nu gwéha, a kal nye sômbôl yé i tjé nkoñ isi u ngéda i. Djob a ti Nôa ini oda: “Béñél wemede nkuu ni mabap ba gôfer.”​—Bibôdle 6:14.

¹⁰ Maselna ni kiki bôt bahogi ba nhoñol, nkuu u, u bé bé sitima. Bisu bi nkuu bi bé nlélém ni mbus yé, u bééna bé to pagô. U bé ndigi kiki soso kwémbé. Yéhôva a bi toñle Nôa bikeñi bi nkuu, a toñle yak nye lelaa u nlama ba, a kal ki nye le a hoo hitjo i mbégdé ni ikété nkuu. Inyuki? Djob a bi toñol le: “Me me nlona ntida malép hana isi . . . gwom gwobisôna bi yé munu isi gw’a wo.” Ndi Yéhôva a bi boñ mana malômbla, tole manôgla ma tôbôtôbô ni Nôa: “W’a jôp nkuu, wemede ni bon boñ, ni nwaa woñ, yak ni baa ba bon boñ.” Nôa a bé lama ki jubus mintén mi binuga nwominsôna. Ndik bet ba ga ba ikété nkuu bon b’a pei Ntida Malép!​—Bibôdle 6:17-20.

11, 12. (a) Imbe soso bôlô Nôa a bééna? (b) Ni mambe mahoñol a bi sal bôlô i?

 ¹¹ Nôa a bééna soso bôlô. Nkuu u bé nkeñi kiyaga: U bé mbôñgô jam kiki bo 133 méta, pôk yé i bé bebee le 22 méta, ni ntel wé bebee le 13 méta. Sitima to yada mbañak ni kék i len ini, i mpam bé nkuu Nôa to bebee. Ndi baa Nôa a bi ke bôlô ngwéé? Baa a bi bôdôl tjelel inyu mandutu a mbôma, tole a kahal héñha mam inyu boñ le bôlô i tômbôl nye? Bibel i ntimbhe le: “Nôa a boñ hala; kii ngéda mam momasôna Nyambe a kal nye, hala nyen a boñ.”​—Bibôdle 6:22.

¹² Bebeg le bôlô i bi nom jam kiki bo 40 tole 50 ma ñwii. Ba bé lama kek bie, ba ôt minkok, ba kit bikék, ba sal gwo, ndi ba noñga gwo. Nkuu u bé lama bana ntel u ndap ndegi aa, ngandak bituñ ni nwemel wada. Bebeg ki le u bééna biwinda hiki pes, bebee ni nyôl. I nene ki le nyôl u bé mbañak kayéle malép ma tegep bañ mu, ndi ma kuli.​—Bibôdle 6:14-16.

13. (a) Umbe nson u bi lama ba ndutu iloo bôlô i oñ nkuu? (b) Lelaa bôt ba bi leege wo?

¹³ Kiki ñwii mi bé tagbe, yak nkuu u yoñok su, Nôa a bé lama ba maséé ni mahôla ma lihaa jé! Ndi, nson umpe u bi lama ba ndutu iloo bôlô i oñ nkuu. Bibel i nkal bés le Nôa a bé “ñañal telepsép.” (Añ 2 Pétrô 2:5.) Jon a bé nu bisu i béhe bôt ni makénd, i kal bo le tjiba i bibéba bi bôt gwobisôna i yé i njel. Lelaa bôt ba bi leege i ñwin u? Yésu a bi yik pot inyu yap, a kal le bôt ba bé yimbe bé jam li bé tagbe. A bi toñol le bôt ba bé ba pégi ngandak ni mam ma niñ​—kiki bo je, nyo ni mabii​—kayéle ba bé emble bé likalô li Nôa. (Matéô 24:37-39) Ibabé nkaa, ngandak i bi nol nye ni lihaa jé hiol, bebeg ki le bape ba bi kônha nye woñi, ba kolba ki nye ni ngui. Ba bé yak le ba noode ôbôs bôlô i maoñ a bé boñ.

14. Bimbe biniigana mahaa ma bikristen ma nla ôt mu ndémbél i Nôa ni lihaa jé?

¹⁴ Ndi Nôa ni lihaa jé ba bi waa bé. To hala kiki ba bé niñ ikété nkoñ isi u bôt ba ba ntehe le ba nyôm, le ba yé bijôñ bi bôt, ni le ba nlep ngéda yap; ba bi téñbe i yônôs nson wap. I len ini, mahaa ma bikristen ma nla ôt ngandak biniigana mu ndémbél i hémle i Nôa ni lihaa jé. I pot maliga, di niñil i ngéda Bibel i nsébél le “dilo di nsôk” di hiai hibe hini. (2 Timôtéô 3:1) Yésu a bi kal le bôt ba hiai hiés ba ga ba kiki bôt ba ngéda i Nôa. Ibale bôt ba nkoñ isi ba ñemble bé ñañ nlam u Ane Djob, ba yanak bés tole ba kolbaga bés, di nlama bé hoñol le di yé ba bisu i kôs mam ma. Yak Nôa a bi kôs nlélém jam.

15. Mambe mandutu Nôa a bi boma ngéda a bééna jam kiki bo 600 ñwii?

¹⁵ Môm ma ñwii ma bi tagbe, yak maoñ ma nkuu ma mal. Nôa a bééna jam kiki bo 600 ñwii ha ngéda i, a bé a ma nimis ngandak bôt. Isañ Lamek a bi wo. * Ñwii mintan i mbus ha, sôgôl wé Métusala ngéda a bi pamna 969 ñwii, yak nye a wo. Ikété Bibel mut numpe a bi nom bé kiki nye. (Bibôdle 5:27) Métusala bo Lamek ba bi yi mut binam nu bisu le Adam.

16, 17. (a) Umbe ñwin u mondo Nôa a bi kôhna ngéda a bi pamna 600 ñwii? (b) Toñol jam Nôa ni lihaa jé ba ta bé le ba hôya?

¹⁶ Ngéda a bi pamna 600 ñwii, ha nyen Yéhôva Djob a bi ti sôgôlsôgôl Nôa ñwin u mondo: “Wemede ni ndap yoñ yosôna, ni jôp nkuu.” I nlélém ngéda, Djob a bi kal Nôa le a jubus mintén mi binuga nwominsôna ikété nkuu​—a bé lama yoñ bisaambok mu binuga bi yé bipubi (tole loñge i ti kiki sesema), a yoñ ki biba mu binuga bi ta bé bipubi.​—Bibôdle 7:1-3.

¹⁷ Hala a bé jam le mut a ta bé le a hôya. Dikôô di bilém di bé lôlak bahoma bobasôna! Bihogi bi kenek, bipe bi puuwege, bini bi ñôtbaga, bipe ki bi kwayege. Gwobisôna bi bééna ét, mintel, ni maôñg nya ndi nya. Di nlama bé hoñol le Nôa a bé noode  gwel bini binuga inyu nyégsa gwo i jôp ikété nkuu. Bitilna bi nkal le: Binuga gwomede bi bé ‘jôp ikété nkuu yak Nôa.’​—Bibôdle 7:9.

18, 19. (a) Lelaa di nla timbhe mambadga bôt ba ngwés pééna ba mbat inyu ñañ u Nôa? (b) Lelaa pék i Yéhôva i nene mu njel a bi pohol inyu péyés binuga?

¹⁸ I bôt ba ngwés pééna ba nla bat le: ‘Lelaa ntén jam unu u bé le u bôña? Lelaa binuga bi gwobisôna bi bé le bi niñ ntôñ ikété nsañ mukété nkuu?’ Ndi, baa hala a nla lel ngui i Nheg nu ngiinda yosôna? Ibale hala a mbéda, baa a nla bé tôñ bilém a bi heg, ni mômôs gwo nwee? U hôiga bañ le Yéhôva nyen a yé Djob li li bi heg binuga. Ni le ngandak ñwii i mbus ha, a bi bagal Tuye Nkôibaga, a boñ ki le hiañgaa hi telep siñ. Baa a ta ni bé le a boñ mam momasôna ma bi tagbe mu ñañ u Nôa? Di ntimbhe ibabé pééna le, hala yaga nyen a bi boñ!

¹⁹ I yé maliga le Djob a bé le a pohol njel ipe inyu péyés binuga. Ndi ikété pék yé, Yéhôva a bi gwélél njel i i nhôñlaha bés le i bibôdle, bôt ba binam bon a bi ti bôlô i tééda binuga. (Bibôdle 1:28) Jon ngandak bagwal i len ini, i ngwélél ñañ u Nôa inyu niiga bon bap le Yéhôva a ndiihe binuga ni bôt ba binam a bi heg.

20. Bebeg le kii Nôa ni lihaa jé, ba bé ba pégi i boñ mu sonde i nsôk ilole Ntida Malép u mbôdôl?

²⁰ Yéhôva a bi kal Nôa le Ntida Malép u ga lo i mbus sonde  yada. I jam li, li bi lama pégdaha lihaa li Nôa. Hoñol bôlô i bé béda inyu jôpna binuga gwobisôna ni bijek gwap, inyu bôñgôl gwo i nya i kôli, ni inyu tjek nkus u lihaa li Nôa loñge. Nwaa Nôa ni baa ba bilok gwé le Sem, Ham, ni Yafét, bon ba bé lama béñge jam li tôbôtôbô inyule ba bé lama boñ le niñ ikété nkuu i ba lam.

21, 22. (a) Inyuki hala a nlama bé hélés bés le bôt ba ngéda Nôa ba bi yimbe bé jam li bé tagbe? (b) Imbe ngéda bôt ba bi waa ndegle Nôa ni lihaa jé?

²¹ Ndi kii bôt ba libôga jap ba bé boñ? Letee ni ha, ba ‘bé yimbe bé’ jam li bé tagbe​​​—to hala kii mam momasôna ma bé unda le Yéhôva a yé sayap biliya bi Nôa. Ba bi lama yimbe le binuga bi yé lôl bahoma bobasôna inyu jôp ikété nkuu. Ndi di hel bañ le hala a kal bé bo to jam. Nlélém jam i len ini, bôt ba nyoñ bé ngéda i yimbe le di niñil i dilo di nsôk di hiai hini. Ndi kiki ñôma Pétrô a bi bôk pot, bôt ba mandegle ba nyan i bet ba ñemble mabéhna ma Djob. (Añ 2 Pétrô 3:3-6.) Ibabé pééna, Nôa ni lihaa jé ba bi kôs nlélém jam.

²² Mandegle map ma bi mal imbe ngéda? Bitilna bi nkal le ngéda Nôa a bi jôpna lihaa jé ni binuga ikété nkuu, “Yéhôva a yibne nye mu.” Ibale bôt ba mandegle ba bé ha bebee, lini liboñok li Djob li bi lama yip bo manyo. Ndi ibale hala bé, nop nyen a bi sal i bôlô i, inyule a bi no bañga linog! Nop a bi no, a no letee a mil hisi hiosôna, ndik kiki Yéhôva a bi kal.​—Bibôdle 7:16-21.

23. (a) Kii i nyis bés le Yéhôva a bé bé maséé ni nyemb i bibéba bi bôt i dilo di Nôa? (b) Inyuki mut nu a gwé pék a nlama kôna hémle i Nôa i len ini?

²³ Baa Yéhôva a bé maséé ni nyemb i bibéba bi bôt bi? Heni! (Ezékiel 33:11) I pot maliga, a bi ti bo pôla i héñha ni boñ mam ma téé sép. Ndi baa ba bé toi le ba boñ hala? Ndémbél i niñ Nôa i ntimbhe mbadga i. Kiki a bé hiôm ni Yéhôva, a nôglak ki Djob jé ikété mam momasôna, Nôa a bi unda le to numbe mut a yé le a kôhna tohi. Inyu hala nyen i bi kéla le hémle yé i bi kwés nkoñ isi u ngéda yé nkaa, i yelel ki bibéba bi bôt ba ngéda yé. Hémle yé i bi tééda nye ni lihaa jé i niñ. Ibale u nkôna hémle i Nôa, w’a la yible wemede ni bôt u ngwés njel tohi. Ndik kiki Nôa, u nla hiôm ni Yéhôva Djob, u yila ki liwanda jé i boga ni boga!