1, 2. 1) ¿Baʼaxten maʼ kiʼimak u yóol Ana le táan u líiʼskuba utiaʼal le viajeoʼ? 2) ¿Baʼaxoʼob jeʼel k-kanik tiʼ u tsikbalil u kuxtal Anaeʼ?

UTIAʼAL maʼ u sen tuukul tiʼ le talamiloʼob ku máansikoʼ, Anaeʼ yaʼab baʼaloʼob táan u listokíintik utiaʼal le viajeoʼ. Loʼobaleʼ unaj kiʼimak u yóol yoʼolal le baʼax ku beetkoʼ. Elcana, u yíichameʼ, suuk u bin yéetel tuláakal u familia u adorartoʼob Dios teʼ tabernáculo yaan Silooʼ. Jéeobaeʼ ku yaʼalik unaj kiʼimak u yóol máak ken xiʼik adorariʼ (xok Deuteronomio 16:15). Anaeʼ desde tu chichnil uts tu tʼaan u bin adorariʼ tumen jach ku taasik kiʼimak óolal tiʼ. Baʼaleʼ tsʼoʼok u máan wa jaypʼéel jaʼaboʼob káajak u máansik talamiloʼob.

² Letiʼeʼ jach yaabiltaʼan tumen u yíicham, yéetel leloʼ junpʼéel bendición. Baʼaleʼ Elcanaeʼ yaan uláakʼ u yatan. U kʼaabaʼeʼ Penina, yéetel mantatsʼ ku yilik u beetik u muʼyaj Ana. Lelaʼ bey u beetik cada ken xiʼikoʼob u adorartoʼob Jéeobaoʼ. ¿Baʼax ku beetik? Yéetel u maas kʼaʼanaʼanileʼ, ¿bix u yáantaʼal Ana tumen u fe utiaʼal ka chúukpajak u yóol? Wa teech táan a sen muʼyaj yéetel minaʼantech kiʼimak óolaleʼ, u tsikbalil u kuxtal Anaeʼ jach jeʼel u líiʼsik a wóoleʼ.

3, 4. ¿Máakalmáak le kaʼapʼéel nojoch talamiloʼob tu muʼyajtaj Anaoʼ, yéetel baʼaxten maʼ chéen chʼaʼabil úuchik u aktáantik cada junpʼéeliʼ?

³ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ yaan kaʼapʼéel baʼax beetik u muʼyaj kaʼach Ana. Le yáaxoʼ maʼ xaaneʼ maʼ jach talam u yilik u aktáantikiʼ, baʼaleʼ le uláakʼoʼ maas nojoch yéetel maʼ tu páajtal u beetik mix baʼal tu yoʼolal. Le yáax baʼax beetik u muʼyajoʼ letiʼe u yantal ichil junpʼéel familia tuʼux kaʼatúul le atantsiloʼoboʼ, yéetel letiʼeʼ jach pʼektaʼan tumen le uláakʼ atantsiloʼ. Le u kaʼapʼéeloʼ tumen maʼ tu páajtal u yantal u paalal. Lelaʼ junpʼéel baʼax jach ku beetik u muʼyaj juntúul koʼolel u kʼáat ka yanak u paalal. Baʼaleʼ tu kʼiiniloʼob Anaeʼ, u pʼáatal minaʼan u paalal wa máaxeʼ ku taasik maas yaʼabkach muʼyajil tiʼ. Lelaʼ beyoʼ tumen cada familiaeʼ ku yantal u paalal utiaʼal maʼ u saʼatal u chʼiʼibal. Le oʼolal u pʼáatal minaʼan u paalal wa máaxeʼ kʼaas u yilaʼal yéetel suʼtsil.

⁴ Wa maʼ tu yoʼolal le baʼaxoʼob ku beetaʼaltiʼ tumen Peninaoʼ, Anaeʼ jeʼel u chúukpajal u yóol u aktáant le maas nojoch talamil yaantiʼoʼ. Le u yantal kaʼatúul u yatan wíinikoʼ maʼatech u taasik kiʼimak óolal. Lelaʼ beyoʼ tumen mantatsʼ ku beetik u yantal ketlanoʼob,  baʼateʼel yéetel muʼyajil. Tu jardinil Edeneʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj chéen juntúul u yatan máak unaj u yantal (Gén. 2:24). Tuláakal le talamiloʼob anchaj tu yotoch Elcanaoʼ, ku yeʼesiktoʼon baʼaxten ku yaʼalik le Biblia maʼ maʼalob ka yanak kaʼatúul u yatan máakoʼ.

5. ¿Baʼaxten Peninaeʼ tu yilaj u beetik u muʼyaj Ana, yéetel bix tu beetil?

⁵ Elcanaeʼ maas u yaabiltmaj Ana. Jeʼex suukaʼanil u beetik le judíoʼoboʼ, Elcanaeʼ táanil tsʼoʼok u beel yéetel Ana, ka máan jaʼaboʼobeʼ tsʼoʼok u beel yéetel Penina. Kex wa bey úuchik wa maʼatecheʼ, baʼax jach k-ojleʼ, Peninaeʼ jach celosa, le oʼolal jejeláas bix úuchik u beetik u muʼyaj Ana. Lelaʼ maases tu beetaj tumen letiʼeʼ ku páajtal u yantal u paalal. Peninaeʼ jiʼijinak u yantal kaʼach u paalal, yéetel cada ken yanak juntúul tiʼeʼ ku maas nojbaʼalkúuntkuba. Tu lugar u chʼaʼik óotsilil tiʼ Ana yéetel u líiʼsik u yóol tumen maʼ tu páajtal u yantal u paalaleʼ, letiʼeʼ maases tu kaxtaj bix jeʼel u beetik u muʼyajeʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal u «beetik u okʼom óoltaʼal» u yóoleʼ, Peninaeʼ ku pʼaʼastik wa ku yaʼalik baʼaloʼob tiʼ Ana (1 Sam. 1:6). Letiʼeʼ chéen u yóoliliʼ u beet u kʼasaʼanileʼ. Yéetel tu beetaj u muʼyaj Ana jeʼex u kʼáateʼ.

6, 7. 1) Kex Elcana tu yilaj u líiʼsik u yóoleʼ, ¿baʼaxten Anaeʼ maʼ tʼaanaj tiʼ u kʼasaʼanil Peninaiʼ? 2) ¿Pʼektaʼan wa Ana tumen Dios le oʼolal maʼ tu páajtal kaʼach u yantal u paalal? Tsole (ilawil le tsolajiloʼ).

⁶ Le súutuk maas uts tu tʼaan Penina u beetik u muʼyaj Anaeʼ, letiʼe ken xiʼikoʼob adorar cada jaʼab teʼ tabernáculo yaan Silooʼ. Tiʼ tuláakal le baʼax ku kʼuʼubul tiʼ Jéeobaoʼ, Elcanaeʼ ku tsʼáaik le jaats unaj u tsʼáaik tiʼ cada juntúul «tiʼ u j-xibil paalal bey xan tiʼ u x-chʼupul paalal» Peninaoʼ. Kex beyoʼ, tiʼ Anaeʼ tsʼaʼab le jaats maas maʼalob tiʼ tuláakaloʼ. Tumen celosa yoʼolal leloʼ, utiaʼal u mixbaʼalkúuntik Anaeʼ, Peninaeʼ ku pʼaʼastik yéetel ku kʼaʼajsik tiʼ Ana maʼ tu páajtal u yantal u paalal, leloʼ ku beetik u sen okʼol yéetel ku pʼáatal maʼ tu páajtal mix u janal. Elcanaeʼ maʼ béeychaj u beetik mix baʼaliʼ, baʼaleʼ tu tsʼáaj cuenta táan u sen muʼyaj Ana yéetel maʼ táan u jaanliʼ, le oʼolal tu yilaj u líiʼsik u yóol. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼ: «¿Ana baʼaxten ka wokʼol? ¿Baʼaxten lubaʼan a wóol, mix xan ta janal? ¿Maʼ wa [maas] utsil a tiaʼalintmailen tiʼ diez a paaloʼobiʼ?» (1 Sam. 1:4-8).

⁷ Kex maʼ k-ojel wa yaan baʼax tu beetaj Elcana le ka aʼalaʼab baʼal tiʼ Anaoʼ, tu tsʼáaj cuenta jach yaachajaʼan u yóol ikil maʼ tu páajtal u yantal u paalal. Ana xaneʼ jach nojoch baʼal wal tu yilil le bix úuchik u yeʼesaʼal yaabilaj tiʼ tumen u yíichamoʼ. * Baʼaleʼ Elcanaeʼ maʼ tʼaanaj yoʼolal u kʼasaʼanil Peninaiʼ; le Biblia xanoʼ maʼatech u yaʼalik wa Anaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Elcana le baʼax beetaʼabtiʼoʼ. Maʼ xaaneʼ tu tsʼáaj cuentaeʼ wa  ku yaʼalik wa baʼaxeʼ chéen yaan u maas nojochtal le talamiloʼ. ¿Jeʼel wa u beetik kaʼach Elcana ka xuʼuluk le talamiloʼ? ¿Yaan wa kaʼach u maas pʼektaʼal Ana tumen Penina, u paalal yéetel tumen u palitsiloʼob? Kex tu yotoch yaan kaʼach Anaeʼ, cada kʼiin ku máaneʼ ku yuʼubik bix u bin u maas pʼektaʼal.

8. Le ken beetaʼaktoʼon wa baʼax kʼaasileʼ, ¿bix jeʼel u líiʼsik k-óol k-ojéeltik Jéeobaeʼ juntúul Dios ku beetik justicia?

⁸ Kex Elcana maʼ kʼuch u yil tuláakal le baʼax kʼaas ku beetik Penina tiʼ Anaoʼ, Jéeobaeʼ táan kaʼach u yilik tuláakal le baʼax ku yúuchloʼ. U Tʼaan Dios, le Bibliaoʼ, ku yaʼalik le baʼax úuchoʼ yéetel ku yeʼesik u kʼaʼanaʼanil u kanáantik máak maʼ u beetik xan u kʼasaʼanil yoʼolal celos wa yoʼolal pʼektajil. Baʼaleʼ le máaxoʼob maʼ kʼasaʼanoʼob yéetel maʼ u pʼekmoʼob mix máakeʼ, jeʼex Anaeʼ, ku líikʼil u yóol u yojéeltikoʼob Jéeobaeʼ yaan u beetik justicia le kʼiin u tukultmajoʼ bey xan jeʼex u tukultmiloʼ (xok Deuteronomio 32:4). Maʼ xaaneʼ Anaeʼ u yojel kaʼach leloʼ, le oʼolal tu kʼáataj áantaj tiʼ Jéeoba.

9. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le úuchik u chʼaʼtuklik u viajar Ana tak Siló kex u yojel yaan u beetaʼal u muʼyaj tumen Peninaoʼ?

⁹ Le táan u sáastaloʼ tuláakal le familia táan u beetik jejeláas baʼaloʼoboʼ. Tuláakloʼob, tak le paalaloʼoboʼ, táan u yilik u listokíintikubaʼob utiaʼal u viajaroʼob. * Le viaje ken u beet le nojoch familia tak Silooʼ maas tiʼ 30 kilómetros u náachil. Xíimbalileʼ jeʼel u bisik junpʼéel wa tak kaʼapʼéel kʼiinoʼobeʼ tumen yaan u máanoʼob tu luʼumil Efraín, teʼeloʼ yaʼab puʼukoʼob yaniʼ. Anaeʼ maʼ pʼáat tu yotoch kex u yojel yaan u beetaʼal u muʼyajiʼ. Yéetel le baʼax tu beetaʼ, tu yeʼesaj tiʼ le máaxoʼob meyajtik Dios baʼax unaj u beetkoʼob xanoʼ. Junpuliʼ maʼ unaj u xuʼulul k-adorartik Jéeoba chéen tumen yaan baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku beetaʼal t-contraiʼ. Wa ku xuʼulul k-adorartikeʼ, maʼ ken k-kʼam le bendicionoʼob jeʼel u yáantkoʼon ka chúukpajak k-óoloʼ.

10, 11. 1) ¿Baʼaxten tu yilaj Ana u séeb bin teʼ tabernaculooʼ? 2) ¿Baʼax tu jach aʼalaj Ana ich payalchiʼ tiʼ Jéeoba?

¹⁰ Ka tsʼoʼok u xíimbaloʼob bul kʼiin tiʼ junpʼéel kaʼanal yéetel chʼoʼochʼot bejeʼ, tu yiloʼob tsʼoʼok u náatsʼloʼob tu kaajil Siló. Le kaajaʼ tiʼ yaan tu kaʼanlil junpʼéel puʼukeʼ yéetel baʼpachtaʼan tumen uláakʼ nukuch puʼukoʼob. Jeʼex u bin u náatsʼloʼobeʼ, Anaeʼ táan u sen tuklik baʼaxoʼob ken u yaʼal tiʼ Jéeoba ich payalchiʼ. Le ka kʼuchoʼobeʼ tuláakloʼob kulajoʼob janal. Chéen pʼelak úuchik u yantal u súutukileʼ Anaeʼ bin tu tabernáculo Jéeoba. Elí, u nojchil le sacerdoteʼoboʼ, tiʼ kulukbal naatsʼ tiʼ u marcoil le joonajoʼ. Baʼaleʼ Anaeʼ maʼ tu tsʼáaj cuentaiʼ tumen táan u sen tuklik baʼax ken u yaʼal tiʼ Dios ich payalchiʼ. Teʼ tabernaculooʼ  ku yuʼubik jach yaan u chʼenxikintaʼal tumen Dios. Wa mix máak naʼatik bix u yuʼubikubaeʼ, u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ jeʼel u naʼatikeʼ. Tumen jach yaachajaʼan u yóoleʼ joʼopʼ tak u yokʼol.

¹¹ Tumen táan u sen kikilankil ikil u yokʼoleʼ, chéen ichil u tuukul ku payalchiʼ tiʼ Jéeoba. Le táan u kaxtik bix jeʼel u yaʼalik le baʼaxoʼob ku muʼyajtikoʼ joʼopʼ tak u kikilankil u bóoxel u chiʼ. Tsʼoʼoleʼ xáanchaj táan u payalchiʼ yéetel tu yaʼalaj tiʼ u Taata yaan teʼ kaʼan tuláakal le baʼax yaan tu puksiʼikʼaloʼ. Baʼaleʼ Anaeʼ maʼ chéen tu kʼáataj tiʼ Dios ka tsʼaʼabak juntúul u paal jeʼex táan u sen tsʼíiboltikoʼ. Kex tumen u kʼáat ka bendecirtaʼakeʼ, letiʼeʼ u kʼáat xan u yil baʼax jeʼel u páajtal u tsʼáaik tiʼ Dioseʼ. Le oʼolal tu yaʼalajtiʼeʼ, wa ku yantal juntúul u chan hijoeʼ yaan u kʼubiktiʼ utiaʼal ka u adorart tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtal (1 Sam. 1:9-11).

12. Jeʼex tu beetil Anaoʼ, ¿bix unaj k-payalchiʼ tiʼ Jéeoba?

¹² Anaeʼ tu yeʼesaj bix unaj u payalchiʼ le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Jeʼex u beetik juntúul taatatsil yéetel u chan hijoeʼ, Jéeobaeʼ yéetel yaabilaj ku yaʼalik ka u jeʼekʼabt máak u puksiʼikʼal tiʼ letiʼ, yéetel maʼ u sajaktal xan u yaʼal le talamiloʼob ku máansikoʼ (xok Salmo 62:8; 1 Tesalonicailoʼob 5:17). Dioseʼ tu beetaj u tsʼíibtik apóstol Pedro yoʼolal le payalchiʼob ku beetik máakoʼ: «Pʼateʼex tu kʼab [Jéeoba] tuláakal le kuuch chiʼichnakkúuntikeʼexoʼ, tumen letiʼeʼ jach u tsʼaamaj u yóol u yáanteʼex» (1 Ped. 5:7).

13, 14. 1) ¿Baʼax tu jáan aʼalaj Elí yoʼolal Ana, yéetel baʼaxten bey tu beetiloʼ? 2) ¿Baʼax k-kanik tiʼ le bix úuchik u núukik Ana le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Elioʼ?

¹³ Máakeʼ maʼatech u jach naʼatik bix u yuʼubikuba u maasil mix tech u chʼaʼik óotsilil jeʼex Jéeobaeʼ. Le táan u payalchiʼ Ana yéetel le táan u yokʼoloʼ, tʼaʼan tumen juntúul máax beet u jaʼakʼal u yóol. Lelaʼ Elí, le máax chéen táan kaʼach u yilik baʼax ku beetik Anaoʼ. Elí túuneʼ tu yaʼalajtiʼ: «¿Baʼax kʼiin bíin jáawak a káaltal? ¡Pʼat a wukʼik le vinooʼ!». Elieʼ tu yilaj táan u kikilankil u bóoxel u chiʼ Ana, táan u jajakʼ iikʼ yéetel jach minaʼan u yóol. Tu lugar u kʼáatiktiʼ wa yaan baʼax ku yúuchultiʼeʼ, tu séebaʼanil tu yaʼalaj kalaʼan (1 Sam. 1:12-14).

¹⁴ Teʼ súutuk jach táan u muʼyajoʼ, ¡jach wal yaachaj u yóol Ana yoʼolal le baʼax maʼ jaaj aʼalaʼabtiʼ tumen le máax tsʼaʼan u beet junpʼéel nojoch meyaj teʼ templooʼ! Kex beyoʼ Anaeʼ tu yeʼesaj bix unaj u yantaltoʼon fe. Letiʼeʼ maʼ xuʼul u adorartik Dios chéen yoʼolal le baʼax úuchoʼ. Yéetel tsiikil tu núukaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ yéetel tu tsolaj xan le baʼax ku yúuchultiʼoʼ. Maʼ xaaneʼ tumen suʼlakchaj Elieʼ, tu yaʼalajtiʼ: «Xiʼiktech utsil, bey xan ka u tsʼáa tiʼ teech u [Diosil] Israel baʼax tsʼoʼok a kʼáatiktiʼ» (1 Sam. 1:15-17).

15, 16. 1) ¿Baʼax úuch yéetel Ana le ka tsʼoʼok u jeʼik u puksiʼikʼal tiʼ Jéeoba yéetel u adorartik teʼ tabernaculooʼ? 2) ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Ana le ken joʼopʼok k-muʼyaj yoʼolal wa baʼaxeʼ?

¹⁵ ¿Baʼax úuch yéetel Ana le ka tsʼoʼok u jeʼik u puksiʼikʼal tiʼ Jéeoba  yéetel u adorartik teʼ tabernaculooʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Ku tsʼoʼokoleʼ Anaeʼ suunaj tuʼux [lukʼeʼ], ka bin janal, mix juntéen suunaj yaj óoltal» (1 Sam. 1:18). Letiʼeʼ xuʼul u chiʼichnaktal. Jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ, le nojoch kuuch yaan kaʼach tiʼoʼ tu pʼataj tiʼ juntúul máax jach táaj yaan u páajtalil, tiʼ Jéeoba, u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ (xok Salmo 55:22). ¿Yaan wa tiʼ baʼax talamil maʼ tu páajtal u yáantkoʼon Jéeoba? ¡Minaʼan! Letiʼeʼ jeʼel u páajtal u yáantik máak tiʼ jeʼel baʼaxak talamileʼ.

¹⁶ Le ken jach lúubuk k-óol yoʼolal wa baʼaxeʼ, unaj k-beetik jeʼex Anaeʼ yéetel unaj k-jeʼik k-puksiʼikʼal tiʼ Jéeoba le máax uʼuyik le payalchiʼoboʼ (Sal. 65:2). Wa yéetel nojoch fe k-payalchiʼeʼ, «u jeetsʼelil Dios ku táatsʼmáansik tuláakal tuukuloʼobeʼ» yaan u tsʼáaiktoʼon jeetsʼelil (Fili. 4:6, 7).

17, 18. 1) ¿Bix tu yeʼesil Elcana junpʼéeliliʼ u tuukul yéetel le baʼax tu yaʼalaj Anaoʼ? 2) ¿Baʼax tu tsʼáaj cuenta Penina?

¹⁷ Le ka sáaschajeʼ Anaeʼ suunaj yéetel Elcana teʼ tabernaculooʼ. Maʼ xaaneʼ tu yaʼalaj tiʼ Elcana baʼax tu kʼáataj tiʼ Dios yéetel baʼax tu yaʼalaj u beetik wa ku béeykuntaʼal le baʼax tu kʼáatoʼ, lelaʼ tu beetaj tumen le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ ku yaʼalikeʼ le íichamtsiloʼ jeʼel u páajtal u paʼik le baʼax tu yaʼalaj u yatan wa maʼ junpʼéeliliʼ u tuukul tu yéeteloʼ (Núm. 30:10-15). Baʼaleʼ Elcana, juntúul máax jach yaan u fejeʼ, maʼ tu kʼexaj le baʼax tu yaʼalaj u beetik Anaoʼ. Baʼaxeʼ tu kaʼatúulaloʼob tu múul adorartoʼob Jéeoba teʼ tabernáculo táanil tiʼ u suutoʼob tu yotochoʼoboʼ.

¹⁸ ¿Baʼax kʼiin ka tu tsʼáaj cuenta Penina tsʼoʼok u pʼáatal maʼatech u beetik u muʼyaj Ana? Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik, baʼaleʼ ken u yaʼal «mix juntéen suunaj yaj óoltal[eʼ]» ku tsʼáaik naʼatbileʼ desde teʼ kʼiin jeʼeloʼ Anaeʼ maʼ kaʼa chiʼichnakchajiʼ. Jeʼel bixak úuchkeʼ, Peninaeʼ maʼ xáanchaj wal ka tu tsʼáaj cuenta maʼ tu páajtal u beetik u yaatal u yóol Anaiʼ. Le Biblia xanoʼ maʼatech u kaʼa chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Penina.

19. ¿Baʼax siibalil tu kʼamaj Ana, yéetel bix tu yeʼesil u yojel tiʼ máax u taal?

¹⁹ Jeʼex úuchik u máan le mesoʼoboʼ, le jeetsʼelil yaan kaʼach tiʼ Anaoʼ suunaj junpʼéel nojoch kiʼimak óolal. ¡Letiʼeʼ pʼáat embarazadail! Kex jach kiʼimak u yóoleʼ, maʼ tu tuʼubsaj tiʼ máax u taal le jatsʼuts siibaloʼ. Le ka síij u hijoeʼ, letiʼeʼ tu tsʼáaj u kʼaabaʼt Samuel, lelaʼ u kʼáat u yaʼal «u Kʼaabaʼ Dios» wa u chʼaʼchiʼitaʼal u kʼaabaʼ Dios jeʼex tu beetil letiʼoʼ. Teʼ jaʼab jeʼeloʼ letiʼeʼ maʼ bin Siló yéetel tuláakal le familia jeʼex suukiloʼ. Anaeʼ óoxpʼéel jaʼaboʼob pʼáat tu yotoch yéetel u hijo, tak ka tu luʼsaj u chuʼuch. Tuláakal le tiempooʼ tu muʼukʼaʼankúuntaj u yóol utiaʼal ken u bis u pʼat u hijo teʼ templooʼ.

20. Ana yéetel Elcanaeʼ, ¿bix úuchik u tsʼoʼokbeskoʼob le baʼax tu yaʼaloʼob tiʼ Jéeobaoʼ?

²⁰ Maʼ chéen chʼaʼabil wal úuchik u pʼatik u chan hijoeʼ. Baʼaleʼ u  yojel yaan u kanáantaʼal maʼalob tumen le koʼoleloʼob ku meyajoʼob teʼ tabernáculo yaan Silooʼ. Kex beyoʼ láayliʼ jach chichaneʼ yéetel mix juntúul maamatsil jeʼel u jáan yóotik u pʼat u paaleʼ. Ana yéetel Elcanaeʼ kiʼimak u yóoloʼob le ka tu bisoʼob u chan hijoʼoboʼ. Ka tsʼoʼok u kʼubkoʼob siibaloʼob tiʼ Dioseʼ, tu bisoʼob Samuel tu táan Elí, tsʼoʼoleʼ tu kʼaʼajsoʼobtiʼ le baʼax tu yaʼalaj Ana tiʼ Dios teʼ tabernáculo maʼ jach yaʼab jaʼaboʼob máanakoʼ.

21. Le payalchiʼ tu beetaj Anaoʼ, ¿bix tu yeʼesil jach yaan u fe tiʼ Jéeoba? (Ilawil le cuadro: « Kaʼapʼéel payalchiʼob maʼatech u tuʼubsaʼaloʼob».)

²¹ Ana túuneʼ tu beetaj junpʼéel payalchiʼ, lelaʼ beetaʼab u tsʼaʼabal teʼ Biblia tumen Diosoʼ. Le ken a xok le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Ana tsʼíibtaʼan teʼ 1 Samuel 2:1-10, tiʼ cada tʼaan tu beeteʼ yaan a wilik jach nojoch le fe anchajtiʼoʼ. Letiʼeʼ jach tu nojbeʼenkúuntaj Jéeoba ikil u meyajtiʼ u páajtalil utiaʼal u mixbaʼalkúuntik le máaxoʼob ku nojbaʼalkúuntikubaʼoboʼ, ikil u bendecirtik le máax ku beetaʼal u muʼyajoʼ yéetel ikil u luʼsik u kuxtal wa u tokik tiʼ kíimil wa máaxoʼ. Letiʼeʼ tu kiʼikiʼtʼantaj u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ tumen minaʼan uláakʼ jach kiliʼich jeʼex letiʼeʼ, jach toj baʼax ku beetik yéetel jach ku tsʼoʼokbesik baʼax ku yaʼalik. Le oʼolal bakáan tu yaʼalaj Ana: «¡Minaʼan uláakʼ [Dios] jeʼel bix techeʼ!». Jach jeʼel u páajtal u kʼubik u yóol máak tiʼ Jéeobaeʼ, tumen letiʼeʼ maʼatech u kʼexpajal yéetel ku kanáantik le máaxoʼob táan u sen beetaʼal u muʼyajoʼob ku kʼáatkoʼobtiʼ ka áantaʼakoʼoboʼ.

22, 23. 1) ¿Baʼaxten k-aʼalik Samueleʼ u yojel yaabiltaʼan kaʼach tumen u taataʼob? 2) ¿Bix úuchik u maas bendecirtaʼal Ana tumen Jéeoba?

²² Samueleʼ jach kiʼimakchaj wal u yóol úuchik u yantaltiʼ juntúul maamatsil jach yaan u fe tiʼ Jéeobaiʼ. Kex ku tsʼíiboltik kaʼach u nojochtal yiknal u taataʼobeʼ, mix juntéen tu yuʼubaj wa tuʼubsaʼan. Cada jaʼabeʼ Anaeʼ ku bin Siló yéetel ku bisik junpʼéel nookʼ minaʼan u kʼabil utiaʼal u meyaj tiʼ Samuel teʼ  tabernaculooʼ. Cada puntada wal ku tsʼáaik tiʼ le nookʼ ku chuyikoʼ ku yeʼesik jach bukaʼaj u yaabiltmaj u hijo yéetel jach u kʼáat u kanáante (xok 1 Samuel 2:19). Chéen máans ta tuukul bix u tsʼáaik Ana u búukint u túumben nookʼ u chan hijo, bix u tatsʼik tu yóokʼol yéetel bix u kiʼikiʼtʼantik le táan u paktik yéetel yaabilajoʼ. Junpʼéel nojoch siibal taal tiʼ Dios úuchik u yantal tiʼ Samuel juntúul maamatsil beyoʼ, ken nojochchajkeʼ yaan u kʼuchul u beetuba junpʼéel bendición utiaʼal u taataʼob bey xan utiaʼal u kaajil Israel.

²³ Ana xaneʼ kiʼikiʼtʼantaʼab tumen Dios. Tsʼaʼab xan u páajtalil u yantal uláakʼ cinco u paalal yéetel Elcana (1 Sam. 2:21). Baʼaleʼ le maas nojoch bendición anchajtiʼoʼ letiʼe u maʼalob biskuba yéetel Jéeoba, u Taata yaan teʼ kaʼanoʼ, yéetel lelaʼ maas muʼukʼaʼanchaj jeʼex máanik le jaʼaboʼoboʼ. Wa ku yantaltoʼon junpʼéel fe jeʼex le anchaj tiʼ Anaoʼ, yaan xan k-kʼamik yaʼab utsiloʼob.