1, 2. ¿Baʼax táan u yúuchul le ka tʼaanaj Samuel yéetel le israelitaʼoboʼ, yéetel baʼaxten kʼaʼabéet kaʼach u beetik u kʼexik baʼax yaan tu puksiʼikʼaloʼob?

SAMUELEʼ tu paktaj tuláakal le máaxoʼob muchʼlajoʼoboʼ. Le israelitaʼoboʼ muchʼaʼaboʼob tumen Samuel tu kaajil Gilgal (Guilgal), letiʼeʼ tsʼoʼok u máan yaʼab jaʼaboʼob joʼopʼok u beetik u profetail yéetel u juezil tiʼ le kaajoʼ. Lelaʼ úuch tu mesil mayo wa junio, yéetel tsʼoʼok u xáantal káajak le yáaxkʼiinoʼ. Le trigooʼ jach kʼaankʼan u yilaʼal tumen tsʼoʼok u pʼiistal utiaʼal jochbil. Ichil le máaxoʼob muchʼukbaloʼoboʼ pʼáat mix máak ku yuʼubaʼal u tʼaan. ¿Baʼax jeʼel u beetik Samuel utiaʼal u kʼexik baʼax yaan tu puksiʼikʼaloʼobeʼ?

² Le máakoʼoboʼ maʼ tu yilkoʼob kaʼach bukaʼaj kʼaasil le u pechkuba u kʼáatoʼob ka tsʼaʼabak juntúul rey tiʼoboʼ. Maʼ tu tsʼáajoʼob cuenta wa ikil u beetkoʼobeʼ táan u sutik u paachoʼob tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ u profeta. Yéetel le baʼax tu beetoʼobaʼ, ¡tu yeʼesoʼob maʼ u kʼáatoʼob ka gobernartaʼakoʼob tumen Jéeobaiʼ! ¿Baʼax túun jeʼel u beetik Samuel utiaʼal maʼ u seguer u kúulpachkúuntkoʼob Jéeobaeʼ?

3, 4. 1) ¿Baʼaxten tʼaanaj Samuel tiʼ bix tu meyajtil Dios tu táankelmil? 2) ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le bix úuchik u yeʼesik fe Samueloʼ?

³ Samueleʼ tu yaʼalajtiʼob: «Teneʼ tsʼoʼok in nuxiʼibtal, tsʼoʼok u saktal in pool». U sakil u pooleʼ, ku yeʼesik jach u yojel le baʼax ku yaʼalikoʼ. Tsʼoʼoleʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ tin nuʼukbesaj a beeleʼex líikʼbal tin táankelmil tak bejlaʼeʼ» (1 Sam. 11:14, 15; 12:2). Kex tsʼoʼok kaʼach u chʼíijil Samueleʼ, láayliʼ kʼajaʼantiʼ bix tu meyajtil Jéeoba tu táankelmileʼ. Le baʼaloʼob maʼalobtak tu chʼaʼtuklaj tu táankelmiloʼ, le áant utiaʼal ka yanak junpʼéel fe muʼukʼaʼan tiʼ yéetel ka chúukpajak u yóol u meyajt Jéeoba.

⁴ Utiaʼal maʼ u pʼáatal minaʼan u fejeʼ, Samueleʼ mantatsʼ tu yilaj u kanáantik yéetel u muʼukʼaʼankúuntik, lelaʼ bey tu beetiloʼ tumen tiʼ kajakbal kaʼach ichil máaxoʼob minaʼan u fejoʼob yéetel maʼ chúukaʼan u yóoloʼob tiʼ Jéeobaiʼ. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ kʼaʼabéet k-kanáantik yéetel  k-muʼukʼaʼankúuntik k-fe tumen kuxaʼanoʼon ichil kʼasaʼan máakoʼob minaʼan u fejoʼob (xok Lucas 18:8). ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ Samueleʼ? Koʼox ilik baʼaxoʼob tu beetaj tu paalil.

5, 6. ¿Baʼaxten Samueleʼ maʼ líikʼ jeʼex u maasil paalaloʼobeʼ, yéetel baʼaxten u taataʼobeʼ u yojloʼob yaan u kanáantaʼal tubeel?

⁵ Samueleʼ maʼ líikʼ jeʼex u maasil paalaloʼobeʼ. Chéen pʼelak luʼsaʼabik u chuʼucheʼ, le yaan kex óoxpʼéel jaʼaboʼob tiʼ wa junpʼíit maaseʼ, káaj u meyajtik Jéeoba teʼ tabernáculo yaan tu kaajil Silooʼ; lelaʼ tiʼ yaan maas tiʼ 30 kilómetros tiʼ Ramá, le kaaj tuʼux síijoʼ. Ana yéetel Elcanaeʼ tu bisoʼob Samuel utiaʼal ka u meyajt Jéeoba bey nazareo tuláakal u kʼiiniloʼob u kuxtaleʼ. * ¿Baʼaxten bey beetaʼabik tiʼ Samueloʼ? ¿Maʼ wa yaabiltaʼan kaʼach tumen u taataʼobiʼ?

⁶ Jach junpuliʼ maʼ beyiʼ. Letiʼobeʼ u yojloʼob jach yaan u kanáantaʼal tubeel Samuel tu kaajil Siló. Elí, u nojchil le sacerdoteʼoboʼ tu yilaj ka kanáantaʼak maʼalob tumen jach yaʼab u yáantaʼal tumen le chan xiʼipaloʼ. Teʼ tabernaculooʼ yaan xan jujuntúul koʼoleloʼob maʼalob nuʼuktaʼanil bix u meyajoʼobiʼ (Éxo. 38:8; Jue. 11:34-40).

7, 8. 1) ¿Bix úuchik u yáantaʼal Samuel tumen u taataʼob utiaʼal ka seguernak u meyajtik Dios? 2) Le taatatsiloʼob bejlaʼoʼ, ¿baʼax jeʼel u páajtal u kankoʼob tiʼ u taataʼob Samueleʼ?

⁷ U jaajileʼ Ana yéetel Elcanaeʼ junpuliʼ maʼ tu tuʼubsoʼob u yáax paaloʼobiʼ. Letiʼeʼ síij úuchik u núukaʼal u payalchiʼ Ana le ka tu kʼáataj tiʼ Dios ka yanak juntúul u paaloʼ. Tsʼoʼoleʼ wa ku yantaleʼ tu yaʼalaj yaan u kʼubiktiʼ utiaʼal u meyajt tuláakal u kʼiinil u kuxtal. Cada jaʼab ken xiʼik xíimbaltbil tumen Anaeʼ ku bisaʼal junpʼéel túumben nookʼ tiʼ minaʼan u kʼabil utiaʼal u beetik le meyajoʼob kʼubéentaʼantiʼ teʼ tabernaculooʼ, le nookʼaʼ Ana chuyik tiʼ. Jach ku kiʼimaktal wal u yóol Samuel ken xíimbaltaʼak tumen u taataʼob. Letiʼeʼ jach uts tu tʼaan u líiʼsaʼal u yóol kaʼach tumen u taataʼob yéetel yaabilaj, bey xan ka áantaʼak u yil jach yaʼab u tojol le u meyajtik Jéeoba teʼ tabernaculooʼ.

⁸ Le taatatsiloʼob bejlaʼoʼ jach yaʼab baʼaloʼob maʼalobtak jeʼel u kankoʼob tiʼ Elcana yéetel tiʼ Anaeʼ. U suukileʼ le taatatsiloʼoboʼ maases ku yilik u tsʼáaikoʼob táanil le baʼaxoʼob kʼaʼabéet tiʼ u paalaloʼoboʼ, maʼ letiʼe u maas meyajtikoʼob Diosoʼ. Baʼaleʼ u taataʼob Samueleʼ tu tsʼáajoʼob táanil ichil u kuxtaloʼob u meyajtikoʼob Jéeoba, leloʼ letiʼe baʼax áant Samuel utiaʼal ka muʼukʼaʼanchaj u fejoʼ (xok Proverbios 22:6).

9, 10. 1) ¿Bix kaʼach le tabernaculooʼ, yéetel baʼax ku yuʼubik Samuel yoʼolal le kiliʼich kúuchilaʼ? (Ilawil xan le tsolajiloʼ.) 2) Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax meyajiloʼob tsʼaʼan u beet kaʼach Samuel, yéetel bix a tuklik jeʼel u beetik le táankelem paalaloʼob jeʼex letiʼoʼ?

⁹ Chéen tukult bix tʼaʼajil u bin u líikʼil Samuel, bix u xíimbaltik  yéetel u kʼaj óoltik le puʼukoʼob yaan tu baʼpach Silooʼ. Desde teʼeloʼ ku páajtal u yilik kaʼach bix tsʼamlik le káaj bey xan le sen chowak kʼóom luʼum yaan tu káap le witsoʼoboʼ; maʼ xaaneʼ jach ku kiʼimaktal u yóol cada ken u pakt tuʼux yaan u tabernáculo Jéeoba. Lelaʼ jach tu jaajil junpʼéel kiliʼich kúuchil kaʼachi. * Tsʼoʼok cuatrocientos jaʼaboʼob beetaʼak yáanal u nuʼuktaj Moisés, yéetel chéen tiʼ ku adorartaʼal Jéeoba teʼ kʼiinoʼoboʼ.

¹⁰ Samueleʼ jach u yaabiltmaj u meyajtik Jéeoba teʼ tabernaculooʼ. Ka máan kʼiineʼ tu tsʼíibtaj: «Le táankelem Samueloʼ, bin u kaʼaj u meyaj tu táan Yuumtsil u búukintmaj u efod [de] lino» (1 Sam. 2:18). Le nookʼ minaʼan u kʼabil ku tsʼáaik kaʼach Samueloʼ ku yeʼesik ku yáantik le sacerdoteʼob teʼ tabernaculooʼ. Kex maʼ tiʼ u chʼiʼibal le sacerdoteʼob u taaloʼ, tsʼaʼan jujunpʼéel meyajoʼob u beet, jeʼex le u jeʼik le joonajoʼob yaan tu táankabil le tabernaculooʼ yéetel ku yáantik Elí le jach tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼ. Kex jach kiʼimak u yóol ikil u meyaj teʼeloʼ, yaan baʼax beet u káajal u chiʼichnaktal u puksiʼikʼal. Lelaʼ úuch yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak ku beetaʼal kaʼach tu yotoch Jéeobaoʼ.

11, 12. 1) Ofni yéetel Fineeseʼ, ¿bix úuchik u yilkoʼob u leyoʼob Jéeoba? 2) U paalal Elieʼ, ¿baʼaxoʼob kʼaastak tu beetoʼob yéetel bix meyajnajik le páajtalil yaan kaʼach tiʼoboʼ? (Ilawil xan le tsolajiloʼ.)

¹¹ Desde tu paalileʼ, Samueleʼ tu yilaj u beetaʼal baʼaloʼob jach kʼaastak bey xan u meyaj kʼaas le páajtalil tsʼaʼan tiʼ le máakoʼoboʼ. Elieʼ yaan kaʼatúul u paalal kaʼachi, u kʼaabaʼobeʼ Ofni yéetel Finees. U libroil Samueleʼ ku yaʼalik: «U paalal Elieʼ sen loolob wíinikoʼob kaʼachi, mix baʼal Yuumtsil u tiaʼaloʼob» (1 Sam. 2:12). Le kaʼapʼéel baʼaxoʼob ku yaʼalik le tekstoaʼ junpʼéeliliʼ baʼax u kʼáat u yeʼese. Ofni yéetel Fineeseʼ loolob wíinikoʼob kaʼach tumen maʼatech u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ Jéeoba. Letiʼobeʼ junpuliʼ maʼ tu yeʼesoʼob tsiikil tiʼ u leyoʼob Jéeobaiʼ, le oʼolal lúuboʼob tiʼ uláakʼ kʼebanoʼob.

¹² U leyoʼob Jéeobaeʼ jach tʼáalkab u tsolik bix unaj u beetik u meyaj le sacerdoteʼoboʼ bey xan bix unaj u kʼubkoʼob le siibaloʼob teʼ tabernaculooʼ. ¡Jach yaan baʼax oʼolal tsʼaʼab le leyoʼobaʼ! Le siibaloʼoboʼ tu chíikbesoʼob tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok u beetik Dios utiaʼal u perdonartik le kʼebanoʼ, utiaʼal ka pʼáatak maʼalobil máak tu táan yéetel ka u kʼam u nuʼuktaj yéetel u bendición. Baʼaleʼ u paalaloʼob Elieʼ tu  péeksoʼob uláakʼ sacerdoteʼob utiaʼal maʼ u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ le siibaloʼob ku kʼuʼubul tiʼ Jéeobaoʼ. *

13, 14. 1) ¿Baʼax úuch yéetel le máaxoʼob ku binoʼob kaʼach teʼ tabernáculo u bis u siibaloʼoboʼ? 2) ¿Baʼaxten Elieʼ maʼ tu beetuba juntúul maʼalob taatatsiliʼ yéetel mix juntúul maʼalob sacerdoteiʼ?

¹³ Máans ta tuukul bukaʼaj wal jaʼakʼik u yóol Samuel yoʼolal le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak ku chaʼabal u beetaʼal teʼ tabernaculooʼ. Maʼ xaaneʼ Samueleʼ tu yilaj u lukʼul yaʼab máakoʼob lubaʼan u yóoloʼob, beetaʼan u muʼyajoʼob yéetel mixbaʼalkúuntaʼanoʼob. Ichiloʼobeʼ táakaʼan le máaxoʼob óotsiloʼoboʼ, kabal u yóoloʼob, yéetel yaachajaʼan u yóoloʼob, ku binoʼob kaʼach teʼ tabernáculo utiaʼal ka líiʼsaʼak u yóoloʼob yéetel ka maas muʼukʼaʼanchajak u fejoʼoboʼ. Bix wal xan tu yuʼubiluba Samuel le ka tu yojéeltaj Ofni yéetel Fineeseʼ ku mixbaʼalkúuntikoʼob u leyoʼob Jéeoba ikil u núupkʼebantaloʼob kaʼach yéetel le koʼoleloʼob ku meyajoʼob teʼ tabernaculooʼ (1 Sam. 2:22). Maʼ xaaneʼ letiʼeʼ táan kaʼach u páaʼtik ka beetaʼak wa baʼax tumen Elí utiaʼal u yutskíintik le baʼaxoʼob kʼaastak ku beetaʼaloʼ.

¹⁴ Tu kʼab Elí yaan kaʼach u páajtalil u yutskíintaʼal le baʼax táan u bin u nojochtaloʼ. Tumen letiʼ u nojchil le sacerdoteʼoboʼ, letiʼ unaj u kanáantik le baʼaxoʼob ku yúuchul teʼ tabernaculooʼ. Jeʼex tuláakal taatatsileʼ, letiʼ unaj kaʼach u yáantik u paalal u yutskíintoʼob le baʼax kʼaas ku beetkoʼoboʼ. U jaajileʼ letiʼobeʼ táan kaʼach u loobiltikubaʼob tu juunaloʼob, yéetel táan xan u loobiltikoʼob le máaxoʼob ku taaloʼob tiʼ jejeláas tuʼuxoʼoboʼ. Baʼaleʼ Elieʼ maʼ tu beetuba juntúul maʼalob taatatsiliʼ mix tu beetaj le baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ juntúul u nojchil le sacerdoteʼoboʼ. Letiʼeʼ chéen tu chan wéej kʼeyaj u paalal (xok 1 Samuel 2:23-25). Baʼaleʼ maʼ chéen junpʼéel chan kʼeyaj kʼaʼabéet kaʼach tiʼobiʼ. Yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak ku beetkoʼoboʼ, letiʼobeʼ ku náajmatkoʼob u kíimloʼob.

15. ¿Baʼax tu túuxtaj Jéeoba aʼalbil tiʼ Elí, yéetel baʼax tu beetoʼob?

¹⁵ Tumen maaschaj le baʼax kʼaas ku beetaʼaloʼ, Jéeobaeʼ tu túuxtaj juntúul profeta maʼatech u yaʼalaʼal u kʼaabaʼ, utiaʼal u yaʼalik tiʼ Elí baʼax ku taal u kʼiinil u yúuchultiʼob. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Elí: «¿Baʼaxten ka táanilkuntik a paalaloʼob tiʼ teen[?]». Tsʼoʼoleʼ tu yaʼaleʼ u kʼasaʼan paalaloʼob Elieʼ tiʼ junpʼéeliliʼ kʼiin ken láaj kíimkoʼob, yaan u jach muʼyaj u familia yéetel yaan u xuʼulul u beetik le jatsʼuts meyaj tsʼaʼantiʼ bey sacerdoteoʼ. Le baʼax aʼalaʼabtiʼoboʼ, ¿tu péeksoʼob wa u xuloʼob le baʼax kʼaas ku beetkoʼoboʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ, Elí yéetel u paalaloʼobeʼ maʼ xuʼul u beetkoʼob le baʼax kʼaasoʼ (1 Sam. 2:27–3:1).

16. 1) ¿Baʼax maʼalob baʼaloʼob tu beetaj Samuel? 2) ¿Ku líiʼsik wa a wóol le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal tu yoʼolal Samueloʼ? Tsole.

¹⁶ ¿Tu ketuba wa Samuel yéetel le kʼasaʼan sacerdoteʼoboʼ? Kex táan  u beetaʼal yaʼab baʼaloʼob kʼaastak kaʼacheʼ, cada wa baʼax kʼiineʼ k-uʼuyik u yaʼalaʼal baʼaloʼob maʼalobtak yoʼolal Samuel. Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ 1 Samuel 2:18, ku yaʼalik: «Le táankelem Samueloʼ, bin u kaʼaj u meyaj tu táan Yuumtsil». Desde tu chichnileʼ Samueleʼ tu yilaj u jach kʼubik u yóol u meyajt Dios. Teʼ capítulo 2 versículo 21, le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Chan Samueleʼ xiʼik u bin u nojochtal tu táan Yuumtsil». Jeʼex úuchik u bin u nojochtaleʼ bey xan úuchik u maas muʼukʼaʼantal bix u biskuba yéetel Dios. Lelaʼ letiʼe baʼax áant utiaʼal maʼ u beetik baʼax kʼaasoʼ.

17, 18. 1) Le táankelmoʼob bejlaʼoʼ, ¿bix jeʼel u beetkoʼob jeʼex Samuel le ken yanakoʼob ichil máaxoʼob beetik baʼaloʼob kʼaastakeʼ? 2) ¿Baʼax eʼesik Samueleʼ tu chʼaʼtuklaj u beetik baʼax uts tu tʼaan Dios?

¹⁷ Maʼ xaaneʼ jach chéen chʼaʼabil jeʼel u tuklik Samueleʼ: «Wa u nojchil le sacerdoteʼob yéetel u paalaloʼob ku kʼebantaloʼob tu táan Jéeobaeʼ, teen xaneʼ jeʼel u páajtal in beetik jeʼel baʼaxak in kʼáateʼ». Baʼaleʼ le baʼaloʼob kʼaastak ku beetik uláakʼ máakoʼob, tuʼux táakaʼan tak le máaxoʼob tsʼaʼan páajtalil tiʼoboʼ, maʼ unaj u beetik k-tuklik jeʼel u páajtal k-kʼebantal xaneʼ. Bejlaʼeʼ yaʼab táankelmoʼob táan u beetkoʼob jeʼex Samueleʼ yéetel desde tu paaliloʼob táan u yilik u tsʼáaik u yóol u meyajtoʼob Jéeoba, kex tumen kuxaʼanoʼob ichil máaxoʼob ku beetkoʼob baʼaloʼob kʼaastak.

¹⁸ ¿Baʼax utsiloʼob tu kʼamaj Samuel úuchik u chʼaʼtuklik u beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Kaʼalikil chan Samueleʼ, xiʼik u bin u nojochtal, u kuxtaleʼ uts u yilaʼal tumen [Dios] bey xan tumen le máakoʼoboʼ» (1 Sam. 2:26). Samueleʼ tu yilaj u pʼáatal maʼalobil tu táan le máaxoʼob jach tu jaajil u yaabiltmoʼob Diosoʼ. Jéeoba xaneʼ jach tu yaabiltaj Samuel yoʼolal bix chúukpajik u yóol u meyajte. Letiʼeʼ jach u yojel Jéeobaeʼ yaan u xuʼulsik kaʼach tiʼ le kʼasaʼanil yaan Silooʼ, baʼaleʼ maʼ xaaneʼ u kʼáat u yojéelt baʼax kʼiin ken u beete. Junpʼéel áakʼab túuneʼ núukaʼabtiʼ baʼax kʼiin ken xuʼuluk u beetik u kʼasaʼanil u paalaloʼob Elí.

19, 20. 1) Tsikbalt baʼax úuch tiʼ Samuel junpʼéel áakʼab teʼ tabernaculooʼ. 2) ¿Bix tu yojéeltil Samuel máax tʼane, yéetel bix u tratartik kaʼach Elí?

¹⁹ Le maʼ yaʼab u bin u sáastal, le tʼaabal láayliʼ u sáasilil u lamparail le tabernáculo yéetel tuláakloʼob táan u weenloʼoboʼ, Samueleʼ tu yuʼubaj u tʼaʼanal tu kʼaabaʼ. Letiʼeʼ tu tuklaj Elí tʼanik kaʼacheʼ, tumen tsʼoʼok u jach chʼíijil yéetel tsʼoʼok u pʼáatal maʼ jach sáasil u paakatiʼ. Samueleʼ líikʼeʼ ka bin áalkabil u yil Elí. Chéen máans ta tuukul bix wal úuchik u bin Samuel x-maʼ xanabil yéetel tu séebaʼanil u yil wa yaan baʼax kʼaʼabéet tiʼ Elieʼ. ¡Jach túun jatsʼuts u yuʼubaʼal le baʼax tu beetaj Samueloʼ! Letiʼeʼ tu yeʼesaj tsiikil tiʼ Elí yéetel tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ. Kex yaʼab baʼax kʼaas ku beetkeʼ, láayliʼ letiʼ tsʼaʼan u beet u nojoch sacerdoteil tumen Jéeobaeʼ (1 Sam. 3:2-5).

²⁰ Samueleʼ tu yajsaj Elí, ka tu yaʼalajtiʼ: «Jeʼel tsʼoʼok in taal ta wiknalaʼ. ¿Baʼax utiaʼal ta tʼanajen?». Baʼaleʼ Elieʼ tu yaʼalajtiʼ maʼ letiʼ tʼaaniʼ yéetel tu yaʼalajtiʼ ka xiʼik kaʼa chital. Lelaʼ kaʼatéen bey úuchikoʼ. Tu yóoxtéen ka úucheʼ, Elieʼ tu naʼataj baʼax táan u yúuchul. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tiʼ Jéeobaeʼ maʼatech u jach meyaj náayoʼob mix profetaʼob utiaʼal u tʼaan yéetel le máaxoʼob meyajtikoʼ, lelaʼ yaan baʼax oʼolal maʼatech u beetik. Baʼaleʼ Elieʼ tu tsʼáaj cuenta Jéeoba tʼanik Samuel. Letiʼ túuneʼ tu yaʼalaj tiʼ Samuel ka suunak chital yéetel tu yaʼalajtiʼ bix ken u núukil ken kaʼa tʼaʼanak. Samueleʼ tu beetaj jeʼex aʼalaʼabiktiʼoʼ. Maʼ xáanchaj ka tu yuʼubaj u kaʼa tʼaʼanliʼ: «¡Samuel! ¡Samuel!». Letiʼ túuneʼ tu núukaj: «Tʼaanen, tumen a palitsileʼ táan u yuʼubikech» (1 Sam. 3:1, 5-10).

21. ¿Bix u tʼankoʼon Dios bejlaʼeʼ, yéetel baʼaxten jach kʼaʼanaʼan k-uʼuyik baʼax ku yaʼalik?

²¹ Bey úuchik u yantal juntúul máax uʼuyik u tʼaan Dios tu kaajil Silooʼ. Samueleʼ tu yuʼubaj u tʼaan Jéeoba tuláakal u kʼiinil u kuxtal. Kux túun teech, ¿mantatsʼ wa ka wuʼuyik u tʼaan Jéeoba? Toʼoneʼ maʼ t-páaʼtik k-tʼaʼanal de áakʼab tumen Dios jeʼex úuchik yéetel Samueloʼ. Baʼaleʼ jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ Dioseʼ mantatsʼ ku tʼankoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ. Lelaʼ ku beetik yéetel u Tʼaan, le Bibliaoʼ. Jeʼex Samueleʼ, wa mantatsʼ k-uʼuyik u tʼaan Jéeoba yéetel k-beetik baʼax ku yaʼalikeʼ, yaan u maas muʼukʼaʼantal k-fe.

22, 23. 1) ¿Bix béeychajik le baʼax tu yaʼalaj Jéeoba kun úuchul tiʼ Elioʼ? 2) ¿Bix binik u maas kʼaj óoltaʼal le baʼaxoʼob ku beetik Samueloʼ?

²² Le baʼax úuch le áakʼab jeʼeloʼ tu beetaj u kʼexpajal u kuxtal Samuel, tumen letiʼeʼ kʼuch u maas bisuba yéetel Jéeoba, káaj u tʼaan tu kʼaabaʼ Dios yéetel u beetik u profetail. Tu káajbaleʼ Samueleʼ sajak kaʼach u yaʼal tiʼ Elí le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jéeobaoʼ, tumen yaan yil yéetel junpʼéel profecía ku yaʼalik yaan u xuʼulsaʼal tiʼ u láakʼtsiloʼob Elí; tsʼoʼoleʼ leloʼ jach maʼ kun xáantal ken úuchuk kaʼachi. Baʼaleʼ ka tsʼoʼokeʼ Samueleʼ xuʼul u chʼaʼik saajkil u yaʼal tiʼ Elí le baʼax kun úuchloʼ. Elí xaneʼ yéetel kabal óolal tu kʼamaj le baʼax tu túuxtaj Jéeoba aʼalbiltiʼoʼ. Ka máan kʼiineʼ láaj béeychaj le baʼax tu yaʼalaj Jéeobaoʼ. U kaajil Israeleʼ bin baʼateʼel tu contra le filisteoʼoboʼ yéetel tiʼ junpʼéeliliʼ kʼiineʼ kíimsaʼab Ofni  yéetel Finees, tsʼoʼoleʼ Elieʼ kíim xan le ka tu yojéeltaj tsʼoʼok u chʼaʼabal u arca Jéeoba tumen le filisteoʼoboʼ (1 Sam. 3:10-18; 4:1-18).

²³ Baʼaleʼ Samueleʼ kʼuch maas kʼaj óoltbil bey juntúul profeta chúukpaj u yóol u meyajt Jéeobaeʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «Yuumtsileʼ tu yáantaj Samuel» yéetel maʼ pʼáat maʼ u béeykuntik le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Samueloʼ (xok 1 Samuel 3:19).

24. Ka máan kʼiineʼ, ¿baʼax tu chʼaʼtuklaj le israelitaʼoboʼ, yéetel baʼaxten junpʼéel nojoch kʼeban leloʼ?

²⁴ ¿Tu chaʼaj wa le israelitaʼob u nuʼuktaʼaloʼob tumen Samueloʼ? ¿Tu maas natsʼubaʼob wa tiʼ Jéeoba yéetel maas muʼukʼaʼanchaj wa u fejoʼob tiʼ letiʼ? Maʼatech. Ka máan kʼiineʼ tu yaʼaloʼob maʼ u kʼáatoʼob ka nuʼuktaʼakoʼob tumen juntúul profetaiʼ. Jeʼex u maasil kaajoʼobeʼ u kʼáatoʼob kaʼach juntúul rey. Yáanal u nuʼuktaj Jéeobaeʼ, Samueleʼ tu beetaj le baʼax tu kʼáataj le israelitaʼoboʼ. Baʼaleʼ anchaj u yaʼaliktiʼob junpʼéel nojoch kʼeban le baʼax ku kʼáatkoʼoboʼ. ¡Letiʼobeʼ maʼ tu kúulpachkuntoʼob chéen juntúul kʼeban wíinikiʼ, baʼaxeʼ tu kúulpachkuntoʼob Jéeoba! Le oʼolal Samueleʼ tu yaʼalajtiʼob ka u muchʼubaʼob Gilgaloʼ.

25, 26. Teʼ Gilgaloʼ, ¿bix eʼesaʼabik tiʼ le israelitaʼob táan u lúubloʼob tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban tu táan Jéeobaoʼ?

²⁵ Koʼox kʼaʼajsik baʼax tu beetaj Samuel le ka tʼaanaj tu táan u kaajil Israel teʼ Gilgaloʼ. Teʼeloʼ le tsʼoʼok kaʼach u yantal u jaʼabiloʼ, tu kʼaʼajsaj tiʼ le israelitaʼob tuláakal le bix tsʼoʼok u chúukpajal u yóol u meyajt Jéeoba yéetel u yeʼesik u fejoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «Samueleʼ payalchiʼinaj tiʼ Yuumtsil». Letiʼeʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u beet u sen jaatsʼ cháak yéetel ka sen kʼáaxak jaʼ (1 Sam. 12:17, 18).

²⁶ ¿Bix kun kʼáaxal jaʼ utiaʼal yáaxkʼiin? Leloʼ junpʼéel baʼal maʼ tu creertaʼal wa jeʼel u yúuchleʼ. Baʼaleʼ wa ichil le muchʼukbaloʼob yaan jujuntúul maʼ tu creertikoʼob yéetel chéen táan u pʼaʼastajoʼobeʼ, maʼ xáanchaj ka xuʼul u beetkoʼobiʼ. Le kaʼanoʼ tu séebaʼanil éeʼjochʼeʼenchaj yoʼolal le múuyaloʼoboʼ. U yiikʼaleʼ tu láaj jayaj le trigo pakʼaʼan teʼ kooloʼoboʼ. Ka joʼopʼ túun u sen kíilbal le cháakoʼ yéetel ka káaj u kʼáaxal le jaʼoʼ. ¿Baʼax túun tu beetaj le israelitaʼoboʼ? «Tu chʼaʼajoʼob saajkil tiʼ Yuumtsil yéetel tiʼ Samuel.» Ka túun tu tsʼáajoʼob cuenta junpʼéel nojoch kʼeban le baʼax tu beetoʼoboʼ (1 Sam. 12:18, 19).

27. ¿Baʼax ku beetik Jéeoba yoʼolal le máaxoʼob yaan u fejoʼob jeʼex le anchaj tiʼ Samueloʼ?

²⁷ Jéeoba beet u kʼexpajal le baʼax yaan tu puksiʼikʼal le israelitaʼoboʼ, maʼ Samueliʼ. Desde tu chichnil tak ka chʼíijeʼ, Samueleʼ tu jach tsʼáaj u fe tiʼ Dios. Le oʼolal xan kiʼikiʼtʼantaʼab tumen Jéeoba. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ Jéeobaeʼ láayliʼ bey xan u beetkoʼ. Letiʼeʼ láayliʼ ku yáantik le máaxoʼob yaantiʼob junpʼéel fe jeʼex le anchaj tiʼ Samueloʼ.