1. ¿Bix u yuʼubikuba Marta, yéetel baʼaxten?

MAʼ TU xuʼulul u máan tu tuukul Marta le tuʼux muʼuk u yíitsʼinoʼ: tiʼ junpʼéel sajkab maʼak u jool yéetel junpʼéel tuunich. Letiʼeʼ jach yaachajaʼan u yóol yéetel okʼomchajaʼan u yóol; ku yuʼubik bey táan u peʼechʼel yoʼolal le baʼax ku muʼyajtikoʼ. Maʼ tu páajtal u creertik wa tsʼoʼok u kíimil u yíitsʼin. Tsʼoʼok kanpʼéel kʼiin xuʼuluk u chʼaʼik u yiikʼ Lázaro, desde teʼ kʼiinoʼ maʼ xuʼuluk u taal máakoʼob láakʼintikoʼobiʼ.

2, 3. 1) ¿Bix ta tʼaan tu yuʼubiluba Marta ka tu yilaj Jesús? 2) ¿Baʼax tu yeʼesaj le baʼax tu núukaj Martaoʼ?

² Beoraaʼ Martaeʼ tiʼ yaan aktáan tiʼ le máax jach yaabiltaʼan kaʼach tumen Lázarooʼ. Maʼ xaaneʼ le ka tu yilaj Jesuseʼ tu yuʼubaj bey laʼapʼ u puksiʼikʼaleʼ tumen u yojleʼ chéen letiʼ jeʼel u yáantik kaʼach Lázaro utiaʼal maʼ u kíimil kaʼacheʼ. Baʼaleʼ le táan u tʼaan yéetel Jesús tu yookbal u kaajil Betaniaoʼ, jujunpʼíitil úuchik u chan máan u muʼyaj. Tsʼoʼoleʼ maʼ xáanchajeʼ tu yuʼubaj líikʼ u yóol yoʼolal le chʼaʼ óotsilil tu yeʼesaj Jesusoʼ. Letiʼeʼ tu beetaj kʼáatchiʼob tiʼ Marta utiaʼal ka muʼukʼaʼanchajak u fe yéetel ka u jach creert jeʼel u kaʼa kuxtal máax kimeneʼ. Le baʼax tu tsikbaltoʼoboʼ tu beetaj u yaʼalik Marta le tʼaanoʼob jach ku kʼaʼajsaʼalaʼ: «Kin creertik, Yuumtsil; teneʼ tsʼoʼok in creertik teech le Cristo u Paal Dios, le Máax aʼalaʼan kun taal way yóokʼol kaaboʼ» (Juan 11:27).

³ Jeʼex k-ilik túunoʼ Martaeʼ jach nojoch u fe. Tsʼoʼoleʼ kex maʼ yaʼab baʼaloʼob ku yaʼalik le Biblia tu yoʼolaloʼ, le bix kuxlajikoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka muʼukʼaʼanchajak k-fe yéetel ka k-kʼub k-óol tiʼ Dios. Baʼaleʼ táanil tiʼ k-ilik baʼax jeʼel k-kanik tiʼ letiʼeʼ, koʼox ilik tuʼux ku yáax chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ.

4. ¿Máaxoʼob yaan kaʼach ichil u familia Marta, yéetel bix u biskubaʼob yéetel Jesús?

⁴ Koʼox ilik baʼax úuch jujunpʼéel mesoʼob táanil tiʼ lelaʼ. Lázaroeʼ toj yóol yéetel tiʼ yaan tu yotoch yaan Betaniaoʼ. Táan u líiʼskuba tumen yaan u taal xíimbaltbil tumen juntúul máax jach u  amigo: Jesucristo. Lázaro, Marta yéetel María, u kiikoʼobeʼ, tiʼ junpʼéeliliʼ naj kajakbaloʼob. Jujuntúul historiadoroʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ Martaeʼ letiʼ u maas nojchil, tumen le tsikbaliloʼ ku yeʼesik letiʼ beetik tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal u kʼamik u yuʼulab yéetel yaan horaeʼ letiʼ ku yáax chʼaʼchiʼitaʼal (Juan 11:5). Maʼ ojéelaʼan wa yaan tiʼ letiʼob tsʼoʼok u beeliʼ, chéen baʼax ojéelaʼaneʼ jach maʼalob úuchik u biskubaʼob yéetel Jesús. Le táan u kʼaʼaytaj Jesús tu luʼumil Judea, tuʼux sen chʼaʼpachtaʼab yéetel aʼalaʼab baʼal tiʼeʼ, suuk kaʼach u pʼáatal tu yotochoʼob. Letiʼeʼ uts tu tʼaan wal u pʼáatal tu yotochoʼobeʼ tumen yaan jeetsʼeliliʼ yéetel jach yaabiltaʼaniʼ.

5, 6. 1) ¿Baʼaxten jach u tsʼaamaj u yóol Marta meyaj le ka bin xíimbaltbil tumen Jesusoʼ? 2) ¿Baʼax tu beetaj María le tiaʼan Jesús tu yotochoʼoboʼ?

⁵ Martaeʼ jach ku yilik kaʼach ka yanak jeetsʼelil yéetel kiʼimak óolal ichil u yotoch. Letiʼeʼ x-meeyjil, mantatsʼ ku beetik u meeyjil u yotoch, le oʼolal ka tu yojéeltaj yaan u bin xíimbaltbil tumen Jesuseʼ tu yilaj u listokíintik tuláakal. Tu yilaj u beetik u jejeláasil kiʼikiʼ jaanloʼob utiaʼal u kʼamik tubeel Jesús bey xan le máaxoʼob kun láakʼintikoʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ suuk u kʼaʼamal tubeel le uʼulaboʼoboʼ. Ken kʼuchuk le uʼulaboʼ ku tsʼuʼutsʼaʼal, ku luʼsaʼal u xaanab, ku pʼoʼobol u yook yéetel ku choʼobol kiʼibok aceite tu tsoʼotsel u pool (xok Lucas 7:44-47). Tsʼoʼoleʼ mix juntéen ku bineltiktiʼob janal bey xan tuʼux u pʼáatloʼob jeʼelel.

⁶ U jaajileʼ yaʼab meyaj kʼaʼabéetchaj u beetik Marta yéetel María. Maʼ xaaneʼ tu káajbaleʼ Maríaeʼ jach tu yilaj u yáantik Marta. Baʼaleʼ tumen María jach uts tu tʼaan u kaanbaleʼ tu xulaj u yáantik Marta le ka kʼuch Jesusoʼ. Jeʼex suukileʼ Jesuseʼ tu aprovechartaj le súutukil utiaʼal u kaʼansik baʼaloʼob sen jatsʼutstakoʼoboʼ. Letiʼeʼ maʼ jeʼex u nuuktakil le religionoʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, tumen ku yeʼesik tsiikil tiʼ le koʼoleloʼoboʼ yéetel ku kaʼansiktiʼob yoʼolal u Reino Dios, le baʼax ku kʼaʼaytik tiʼ tuláakal máakoʼ. Maríaeʼ jach taakchaj u yuʼubik tuláakal le baʼax ku kaʼansik Jesusoʼ, le oʼolal kulaj tu yiknal.

7, 8. ¿Baʼaxten sen chiʼichnakchaj Marta, yéetel baʼax tu beetaj?

⁷ Chéen tukult bix tu yuʼubiluba Marta ka tu yilaj baʼax ku yúuchul. Maʼ xaaneʼ sen chiʼichnakchaji tumen tu juunal táan u cocinar yéetel táan u yilik u beetik uláakʼ baʼaloʼob utiaʼal u atendertik tubeel u yuʼulaboʼob. Le táan u jáajan ilik u beetik le baʼaloʼobaʼ, Maríaeʼ chéen kiʼ kulukbal, ¡mix baʼal ku beetik! ¿Tu jonkíintaj wa ta tʼaan u yich Marta yéetel tsʼíikilnaj tumen maʼ táan u yáantaʼaliʼ? Maʼ xaaniʼ, tumen jach yaʼab le meyaj utiaʼal ka u beet chéen tu juunaloʼ.

⁸ Tu tsʼookeʼ, Martaeʼ tsʼíikilnajeʼ ka tu yaʼalaj tiʼ Jesús: «Yuumtsil, ¿baʼaxten techeʼ mix baʼal ka waʼalik kex in wíitsʼineʼ tsʼoʼok u  pʼatken tin juunal in beet tuláakal le baʼaloʼobaʼ? Much aʼaltiʼ ka taalak u yáanten» (Luc. 10:40). Le bix úuchik u tʼaan Martaaʼ ku yeʼesikeʼ pʼujaʼan. Yaan bibliaʼobeʼ bey u sutkoʼob le baʼax tu yaʼalaj Martaaʼ: «Yuumtsil, ¿maʼ wa táan a wilik...». Letiʼ kaʼacheʼ u kʼáat ka aʼalaʼak tiʼ María tumen Jesús maʼ u pʼáatal chéen kutal.

9, 10. 1)¿Baʼax tu núukaj Jesús tiʼ Marta? 2) ¿Bix k-ojéeltik Jesuseʼ maʼ táan kaʼach u mixbaʼalkúuntik le meyaj ku beetik Martaoʼ?

⁹ Maʼ xaaneʼ le baʼax tu núukaj Jesusoʼ maʼ letiʼe baʼax ku páaʼtik kaʼach Marta u yaʼalaʼaltiʼoʼ. Yaʼab xan tiʼ le máaxoʼob xokik le Bibliaoʼ maʼ xan tu tukloʼob wa jeʼel u núukik Jesús beyoʼ. Letiʼeʼ yéetel yaabilajeʼ tu yaʼalajtiʼ: «Marta, Marta, jach chiʼichnakech yéetel jach chʼiikilech a beet yaʼab baʼaloʼob. U jaajileʼ maʼ yaʼab baʼaxoʼob kʼaʼabéetiʼ, maʼ xaaneʼ chéen junpʼéel. Baʼaleʼ Maríaeʼ tu yéeyaj u maas maʼalobil yéetel maʼ kun luʼsbil tiʼ letiʼ» (Luc. 10:41, 42). ¿Baʼax tu yóotaj u yaʼal Jesús? ¿Táan wa u yaʼalik tiʼ Marta maas u yaabiltmaj le meyaj ke Diosoʼ? ¿Táan wa u mixbaʼalkúuntik le bukaʼaj meyaj ku beetik utiaʼal u chakik le jaanloʼ?

¹⁰ Maʼatech, maʼ beyiʼ. Jesuseʼ u yojleʼ Martaeʼ chéen u kʼáat u yeʼes u yutsil tiʼ u yuʼulaboʼob. Jesús xaneʼ maʼ kʼaas u yilik u kʼaʼamal tubeel le uʼulaboʼoboʼ, tumen maʼ sen úuch tiʼ leloʼ letiʼeʼ bin tiʼ «junpʼéel nojoch kʼiinbesaj» beetaʼabtiʼ tumen Mateo (Luc. 5:29). Maʼ kʼaas úuchik beetik junpʼéel nojoch janal Martaiʼ, baʼax kʼaaseʼ letiʼe úuchik u tsʼáaik juntséelil le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ. ¿Baʼaxiʼ?

11, 12. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús tiʼ Marta maʼ maʼalob bix u tuukuliʼ?

¹¹ Jesús, u juntúuliliʼ Paal Dioseʼ, bin tu yotoch Marta utiaʼal u kaʼansik u jaajil. Le baʼax ken u kaʼans kaʼachoʼ maas kʼaʼanaʼan tiʼ le kiʼikiʼ janal yéetel tiʼ tuláakal le uláakʼ baʼaloʼoboʼ. Jesuseʼ chan lúub u yóol ka tu yilaj le u amigaaʼ maʼ táan u jóoʼsik u yutsil le baʼax ku kaʼansikoʼ, baʼaleʼ mix baʼal tu yaʼalajtiʼ, tu chaʼaj u yéeyik baʼax ken u beete. * Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ nukaʼaj xan u kʼey kaʼach Maríaiʼ, tumen tiʼ letiʼ yaan u derechoil u yéeyik baʼax ken u beete.

¹² Utiaʼal maʼ u seguer u tsʼíikil Martaeʼ, Jesuseʼ yéetel yaabilaj tu chʼaʼchiʼitaj u kʼaabaʼ kaʼatéen yéetel tu yaʼalajtiʼeʼ maʼ u ‹jach chiʼichnaktal mix u jach chʼíikil u beet yaʼab baʼaloʼob›. Kex chéen junpʼéel wa kaʼapʼéel janal maʼ yaʼab u meeyjil ka u beet kaʼacheʼ  maʼalob, beyoʼ maʼ ken u peʼert le maʼalob kaʼansaj táan kaʼach u tsʼáaik Jesusoʼ. Le oʼolal Jesuseʼ maʼ tu yóotaj u luʼs tiʼ María le ‹u maas maʼalobiloʼ›: u pʼáatal u yuʼub le baʼax ku kaʼansikoʼ.

13. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Jesús tiʼ Martaoʼ?

¹³ Le baʼax úuch tu yotoch Martaaʼ yaʼab baʼax ku kaʼansik tiʼ le máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼoʼ. Ku kaʼansiktoʼoneʼ maʼ unaj k-chaʼik tiʼ mix baʼal u náachkuntkoʼon tiʼ «tuláakal le baʼaxoʼob ku tsʼáaik Diosoʼ» (Mat. 5:3). Ku kaʼansiktoʼon xaneʼ kʼaʼabéet k-eʼesik k-utsil yéetel k-kʼamik maʼalob k-uʼulaboʼob, baʼaleʼ maʼ unaj k-jach chiʼichnaktal yéetel k-chʼíikil k-beet yaʼab baʼaloʼob ka k-peʼert le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ. Ken yanakoʼon yéetel le sukuʼunoʼoboʼ le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ maʼ letiʼe baʼaxoʼob k-jaantikoʼ, baʼaxeʼ letiʼe k-paklan líiʼsik k-óol yéetel k-muʼukʼaʼankúuntik k-fejoʼ (xok  Romailoʼob 1:11, 12). Kex maʼ nojbaʼal le baʼax kun jaantbil teʼ súutukoʼ jach jeʼel u paklan líiʼsik u yóol máakeʼ.

14. ¿Bix k-ojéeltik Martaeʼ tu kʼamaj le tsolnuʼuk tsʼaʼabtiʼ tumen Jesusoʼ?

¹⁴ ¿Tu kʼamaj wa Marta le baʼax aʼalaʼabtiʼ tumen Jesusoʼ? Tu kʼamaj. Le apóstol Juanoʼ tu káajbal u tsikbalil Lázaroeʼ ku yaʼalikeʼ «Jesuseʼ u yaabiltmaj kaʼach Marta, María bey xan Lázaro» (Juan 11:5). Le ka tu yaʼalaj Juan lelaʼ tsʼoʼok kaʼach u máan wa jaypʼéel mesoʼob xiʼik Jesús tu kaajil Betania, le oʼolal jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Martaeʼ maʼ kʼuuxilnajaʼan tu yéeteliʼ. Jeʼex k-ilkoʼ Martaeʼ jach muʼukʼaʼan u fe kaʼachi tumen tu kʼamaj yéetel utsil le tsolnuʼuk tsʼaʼabtiʼoʼ. Toʼon xaneʼ kʼaʼabéet muʼukʼaʼan k-fe utiaʼal k-kʼamik le tsolnuʼuk ku kʼaʼabéettal u tsʼaʼabaltoʼon yaan horaoʼ.

15, 16. 1) ¿Baʼax tu beetaj Marta ka kʼojaʼanchaj Lázaro? 2) ¿Baʼax táan kaʼach u páaʼtkoʼob Marta yéetel María, baʼaleʼ baʼax úuchi?

¹⁵ Le ka kʼojaʼanchaj Lázaroeʼ, maʼ xaaneʼ Martaeʼ tu jach ilaj u kanáantik. Tu beetaj tuláakal le ku páajtal utiaʼal u maʼalobtal yéetel ka utsakoʼ, baʼaleʼ maaschaj u kʼojaʼanil. Jeʼex u bin u máan le horaʼoboʼ u kiikoʼobeʼ, kex táan u atenderkoʼobeʼ, tu yiloʼob maʼ tu maʼalobtal. ¡Bukaʼaj wal úuchik u yaatal u yóol Marta ka tu yilaj táan u maas sakpileʼental Lázaroeʼ! ¡Bukaʼaj wal úuchik u kʼaʼajsik le jatsʼuts baʼaloʼob yéetel le talamiloʼob tu múul máansoʼob ichil u kuxtaloʼoboʼ!

¹⁶ Le ka tu yiloʼob maʼ tu maʼalobtal Lázaroeʼ, Marta yéetel Maríaeʼ tu túuxtoʼob aʼalbil tiʼ Jesús. Letiʼeʼ táan kaʼach u kʼaʼaytaj tiʼ junpʼéel kaaj kaʼapʼéel kʼiin u xíimbalil tak teʼ tuʼux yanoʼob kaʼachoʼ. Lelaʼ letiʼe baʼax tu túuxtoʼob aʼalbiltiʼoʼ: «Yuumtsil, ¡ile!, le máax jach a yaabiltmeʼ kʼojaʼan» (Juan 11:1, 3). Letiʼobeʼ u yojloʼobeʼ Jesuseʼ jach u yaabiltmaj Lázaro, le oʼolal jeʼel u beetik jeʼel baʼalak utiaʼal u yáantikeʼ. Baʼaleʼ ¿jeʼel wa u séeb kʼuchul kaʼacheʼ? Kex Marta yéetel María táan kaʼach u páaʼtkoʼob ka séeb kʼuchkeʼ, maʼ bey úuchikiʼ. Lázaroeʼ kíimi.

17. ¿Baʼaxten maas lúub u yóol Marta, yéetel baʼax tu beetaj ka tu yojéeltaj táan u taal Jesús?

¹⁷ Marta yéetel Maríaeʼ tu yoʼtoʼob Lázaro, tu yiloʼob tuʼux kun mukbil yéetel tu kʼamoʼob máaxoʼob bin xíimbaltikoʼob, yaan tiʼ letiʼobeʼ betaniailoʼob bey xan tiʼ uláakʼ tuʼuxoʼob. Baʼaleʼ Jesuseʼ maʼ kʼuchiʼ. Jeʼex u máan le kʼiinoʼoboʼ Martaeʼ maas lúub u yóol. Kanpʼéel kʼiinoʼob kíimik túun Lázaroeʼ, chéen ka tu téek ojéeltaj Martaeʼ táan u taal Jesús yéetel taʼaytak u kʼuchul teʼ kaajoʼ. Kex táan u muʼyaj teʼ súutukoʼ, jeʼex suukil u beetkeʼ, letiʼeʼ líikʼ tu séebaʼanileʼ ka bin áalkabil u yil Jesús, yéetel maʼ tu yaʼalaj mix baʼal tiʼ Maríaiʼ (xok Juan 11:18-20).

18, 19. ¿Baʼax jach ku creertik Marta, yéetel baʼaxten jeʼel u páajtal k-aʼalik muʼukʼaʼan u fejeʼ?

 ¹⁸ Ka kʼuch Marta tu yiknal Jesuseʼ, juntaatsʼ úuchik u yaʼaliktiʼ le baʼax tsʼoʼok u máan kʼiin joʼopʼok u tuklik letiʼ yéetel Maríaoʼ: «Yuumtsil, wa way yanech kaʼacheʼ, bejlaʼa maʼ tu kíimil in wíitsʼineʼ». Baʼaleʼ ku yaʼalik xan junpʼéel baʼal ku yeʼesik láayliʼ nojoch u fejeʼ: «Kex beyoʼ beoraaʼ in wojel jeʼel baʼalak ka a kʼáat tiʼ Dioseʼ, Dioseʼ yaan u tsʼáaiktech». Jesús túuneʼ ku yaʼalik junpʼéel baʼal ku maas muʼukʼaʼankúuntik u fe: «A wíitsʼineʼ yaan u líikʼil» (Juan 11:21-23).

¹⁹ Martaeʼ tu tukleʼ Jesuseʼ táan u tʼaan tiʼ u kʼiinil ken u líiʼs Dios tuláakal le kimenoʼoboʼ, le oʼolaleʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ in wojel yaan u líikʼil ken kaʼa kuxkíintaʼak le kimenoʼob teʼ tu tsʼook kʼiinoʼ» (Juan 11:24). ¡Jach túun muʼukʼaʼan u fe! Kex yaʼab tiʼ u nuuktakil le judíoʼob, jeʼex le saduceoʼob, maʼatech u creertikoʼob wa jeʼel u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ, Martaeʼ ku creertik le baʼax ku  kaʼansik le Bibliaoʼ (Dan. 12:13; Mar. 12:18). U yojleʼ Jesuseʼ ku kaʼansik yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ, yéetel u yojel xan yaan máaxoʼob tsʼoʼok u kaʼa kuxkíintik, baʼaleʼ maʼ u kuxkíint mix juntúul máak kanpʼéel kʼiinoʼob kíimik jeʼex Lázarooʼ. Martaeʼ maʼ u yojel kaʼach baʼax kun úuchuliʼ.

20. Tsol baʼax u kʼáat u yaʼal le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ, bey xan le baʼax tu núukaj Marta ku chíikpajal teʼ Juan 11:25-27.

²⁰ Jesús túuneʼ ku yaʼalik le tʼaanoʼob jach ku kʼaʼajsaʼalaʼ: «Teen le kuxtaloʼ, bey xan le kaʼa kuxtaloʼ». Le tʼaanoʼobaʼ ku yeʼesik tsʼaʼan u páajtalil tiʼ tumen u Taata utiaʼal u kaʼa kuxkíintik tuláakal le kimenoʼob ken kʼuchuk u kʼiiniloʼ. Tsʼoʼoleʼ Jesuseʼ ku kʼáatik tiʼ Marta: «Techeʼ ¿ka creertik wa lelaʼ?». Marta túuneʼ ku núukik le baʼax t-ilaj tu káajbal le xookaʼ. Letiʼeʼ ku creertik kaʼacheʼ Jesuseʼ letiʼe Cristo wa Mesíasoʼ, u Paal Dios, yéetel letiʼe máax aʼalaʼan tumen le profetaʼob kun taaloʼ (Juan 5:28, 29; xok Juan 11:25-27).

21, 22. 1) ¿Bix úuchik u yeʼesik Jesús ku naʼatik bix u yuʼubikuba máak ken kíimik juntúul máax u yaabiltmaj? 2) Tsol bix úuchik u kaʼa kuxkíintaʼal Lázaro.

²¹ ¿Kʼaʼanaʼan wa tu yilil Jéeoba yéetel Jesucristo le fe tu yeʼesaj Martaoʼ? Le baʼax úuch ka tsʼoʼokoʼ ku yeʼesik kʼaʼanaʼan tu yililoʼob. Koʼoneʼex ilik baʼax úuchi: Yáaxeʼ Martaeʼ bin áalkabil u tʼan María. Tsʼoʼoleʼ Martaeʼ tu yileʼ Jesuseʼ jach péeknaj u yóol le táan u tʼaan yéetel María bey xan le ka tu yilaj le máaxoʼob ku yokʼoloʼoboʼ. Tu yilaj xan bix úuchik u yáalal u jaʼil u yich Jesús, lelaʼ ku yeʼesikeʼ maʼ suʼlak u chíikbes jach yaachajaʼan u yóol úuchik u kíimil u amigoiʼ. Tu tsʼookeʼ Marta xaneʼ tu yuʼubaj bix tu yaʼalil Jesús ka luʼsaʼak le tuunich nakkúuntaʼan tu jool le tuʼux tsʼaʼab Lázarooʼ (Juan 11:28-39).

²² Martaeʼ tu yaʼaleʼ tsʼoʼok u káajal u tuʼutal u wíinklil Lázaro tumen tsʼoʼok kanpʼéel kʼiinoʼob kíimik. Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «¿Maʼ wa tin waʼalajtecheʼ, wa yaantech fejeʼ yaan a wilik u nojbeʼenil Dios?». Martaeʼ tu creertaj le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ, yéetel tu yilaj u nojbeʼenil Dios. ¡Teʼ súutukiloʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u páajtalil tiʼ u Paal utiaʼal u kaʼa kuxkíintik Lázaro! Chéen máans ta tuukul bix pʼáatik tu tuukul yéetel tu tsʼuʼ u puksiʼikʼal Marta le baʼaxoʼob tu yilaʼ: le bix tu yaʼalil Jesús ka jóokʼok Lázarooʼ; le bix tu yuʼubil u chaambel líikʼil Lázaro toʼan yéetel nookʼoʼoboʼ; le bix chaambel xíimbalnajik tak tu jool le tuʼux mukaʼanoʼ; le bix tu yaʼalil Jesús ka luʼsaʼak le nookʼ bakʼaʼanil yéetel ka chaʼabak u binoʼ yéetel le bix tu múul méekʼiloʼob Lázarooʼ (xok Juan 11:40-44). Bey túun úuchik u lukʼul le baʼax pechʼik u puksiʼikʼal Martaoʼ.

23. ¿Baʼax taak u beetik Jéeoba yéetel u Hijo, yéetel baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-kʼamik u yutsiloʼob?

²³ Le tsikbalilaʼ ku yeʼesikeʼ jach jaaj yaan u kaʼa kuxkíintaʼal le  kimenoʼoboʼ. Lelaʼ junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob jach ku kaʼansik le Bibliaoʼ tsʼoʼoleʼ ku yeʼesik bey yáax uchaʼaniloʼ (Job 14:14, 15). Jéeoba yéetel u Hijoeʼ u kʼáat u yeʼes u yutsiloʼob tiʼ le máaxoʼob yaan u fejoʼob, jeʼex tu beetiloʼob tiʼ Marta, María yéetel Lázarooʼ. Yéetel k-ojleʼ, toʼoneʼ yaan xan k-kʼamik yaʼab utsiloʼob wa k-ilik u yantaltoʼon junpʼéel muʼukʼaʼan fe.

24. ¿Bix u chʼaʼchiʼitaʼal u tsʼook juntéen Marta teʼ Bibliaoʼ?

²⁴ Le Bibliaoʼ chéen juntéen maas ku tʼaan tiʼ Marta. Lelaʼ úuch tu tsʼook semana kuxaʼan Jesús way Luʼumeʼ. Tumen u yojel yaʼab muʼyajiloʼob ken u aktáanteʼ, Jesuseʼ tu kaʼa kʼubéentuba tu kaajil Betania tu yotoch Marta, María yéetel Lázaro. Desde teʼeloʼ ku xíimbaltik óoliʼ óoxpʼéel kilómetros tak Jerusalén. Jesús yéetel Lázaroeʼ táan kaʼach u cenaroʼob tu yotoch Simón le leprosooʼ, teʼelaʼ tiʼ ku chʼaʼchiʼitaʼal Marta u tsʼook juntéeniʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Martaeʼ táan kaʼach u jáalik le janaloʼ» (Juan 12:2).

25. ¿Baʼaxten le koʼoleloʼob jeʼex Martaoʼ jach kʼaʼanaʼanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ?

²⁵ Jeʼex túun k-ilkoʼ Martaeʼ jach x-meeyjil: le yáax juntéen ku chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ táan u meyaj, yéetel le u tsʼook juntéenoʼ táan xan u meyaj; mantatsʼ táan u yilik u kʼamik maʼalob u yuʼulaboʼob. Teʼ kʼiinoʼobaʼ tiʼ yaʼab múuchʼuliloʼobeʼ yaan kiikoʼob jeʼex Martaeʼ, letiʼobeʼ jach utsoʼob, le nojoch fe yaantiʼoboʼ le péeksikoʼob utiaʼal u kaxtikoʼob u yutsil u maasil. Martaeʼ maʼ xuʼul u yeʼesik u fejiʼ. Yéetel yoʼolal lelaʼ béeychaj u aktáantik le nukuch talamiloʼob anchajtiʼ ka máan kʼiinoʼ.

26. ¿Bix úuchik u yáantaʼal Marta tumen u fe?

²⁶ Maʼ úuch pʼáatak Jesús tu yotoch Martaeʼ, anchaj u muʼyajtik junpʼéel nojoch baʼal: u yilik u kíimsaʼal u j-Kaʼansaj tumen u enemigoʼob. Le kʼasaʼan máakoʼobaʼ táan kaʼach u yilkoʼob u kíimskoʼob xan Lázaro, tumen úuchik u kaʼa kuxkíintaʼaleʼ yaʼab máaxoʼob creert baʼaxoʼob ku kaʼansik Jesús (xok Juan 12:9-11). Ka máan kʼiineʼ anchaj u muʼyaj xan le familiaaʼ, tumen kʼuch u kʼiinil u kíimloʼob. Maʼ k-ojel baʼax kʼiin ka úuchiʼ, mix xan bix úuchikiʼ, baʼaleʼ jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ le nojoch fe anchaj tiʼ Martaoʼ le áant utiaʼal u chúukpajal u yóol tak tu tsʼook u kʼiiniloʼob u kuxtal. ¡Jach túun maʼalob ka yanaktoʼon junpʼéel fe jeʼex le anchajtiʼoʼ!