Onlad karga

TEPET NA SARAY KABATAAN

Kailangan Ko Kasi so Mikaaro ed Arum?

Kailangan Ko Kasi so Mikaaro ed Arum?

 “Palagay ak lad saray barkadak, kanian naiirapan ak ya mikaaro ed arum.”​—Alan.

 “Melag labat so circle of friends ko, tan kontento ak la. Aliwan siak may toon unonan onasingger insan mitongtong ed agko kabat.”​—Sara.

 Kasin singa ka met si Alan tan Sara? Kasin walay close friends mo tan naiirapan ka lan mikaaro ed arum?

 No on, parad sika iyan artikulo!

 Say problema no walay group mo

 Anggapoy makapuy no walay grupo na kakaarom. Lapud sikara, naliknam ya walay totoon tanggap da ka​—anggano wala ray kakapuyan mo.

 “Masaya ka no labay ka na totoo tan part ka na sakey a group. No ugaw ka ni, labay mon ‘in’ ka.”​—Karen, 19.

 Kasin antam? Si Jesus et walay 12 apostol to tan kaiba rad saray kakaaro to, balet talora so ka-close tod sikara​—si Pedro, Santiago, tan Juan.​—Marcos 9:2; Lucas 8:51.

 Balet no say pipiulopan mo labat et say sarilim ya grupo na kakaaro​—tan balewala ed sika iray arum—​naproblemaan ka. Singa bilang:

  •   Agmo la nasalin nakaaro iray arum nin maong ya kakaaro.

     “No saray kaarom et amay kaparehom labat, sisibletan moy sarilim na balibalin experience​—pati na marunong iran kakaaro.”​—Evan, 21.

  •   Ompan ompaway ya isnabero o isnabera ka.

     “No walay sarilim ya group na kakaaro, singa say dating to, agmo la labay so mitongtong ed arum.”​—Sara, 17.

  •   Ompan magmaliw kan kasabwat ed panag-bully.

     “Ompan agmet man-bully so sakey, pero no gagawaen itan na barkadam, magmaliw itan ya OK labat ed sika​—baka onggawa lan makapalek ingen.”​—James, 17.

  •   Nayarin nadamay kad gulo​—lalo la no gawaen mon amin pian labat nakaiba ed grupom.

     “No walay anggan sakey labat ya bad influence ed grupo, ompan makagawa na aliwa so interon grupo.”​—Martina, 17.

 No antoy nagawaan mo

  •   Isip mo no anto ray prinsipyom ed bilay

     Tepetan moy sarilim: ‘Anto ray prinsipyok ed bilay? Kasin mas mainomay o mas mairap kon unoren iratan lapud kakaarok? Agko kasi nataynanan iray kakaarok anggan antoy nagawa?’

     Prinsipyo na Biblia: “Say piulop ed mauges et maneral ed maabig iran prinsipyo.”​—1 Corinto 15:33, paimanod leksab.

     “No nandumaan kayo na prinsipyo iray kakaarom, ompan makagawa kay agmo naisip ya nagawaan mo.”​—Ellen, 14.

  •   Isip mo no antoy mas importante ed sika

     Tepetan moy sarilim: ‘Kasin ibabaliwalak iray prinsipyok ta agko nataynan so grupok? No nanggawa na aliwa so kaarok, antoy gawaen ko ey?

     Prinsipyo na Biblia: “Amin iramay aaroen ko et ipepetek tan didisiplinaen ko.”​—Apocalipsis 3:19.

     “No walay kaarom ed grupo ya akagawa na aliwa tan kampian nin siansia na barkadam, singa ompaway ya traidor ka no i-correct mo.”​—Melanie, 22.

  •   Mikaaro ed arum

     Tepetan so sarilim: ‘Antoy gunggona no mikaaro ak ed saramay agko ni masyadon kabat?’

     Prinsipyo na Biblia: “[Anap yo] so pankaabigan na arum, aliwan say pankaabigan yo labat.”​—Filipos 2:4.

     “Saramay kabataan ya anggapoy masyadon kaaro da, baka walay problema da labat ed abung. Pero no nakabat mo la ra, enjoy manaya iran kaiba.”​—Brian, 19.

 Tandaan: Aliwan mauges no walay grupo na kakaarom ya close ed sika. Balet, maabig met no mikaaro ka met ed arum ya totoo. Ibabaga na Biblia: “Siopaman a paiinawaen toy arum et nainawaan met.”​—Proverbio 11:25.