1, 2. ¿Mbaʼe iñimportántevape oiko rakaʼe Elías rehe?

ELÍAS odiparánte gueteri ohóvo pe amáme Jezreel gotyo, ha hetaʼi gueteri ofalta chupe og̃uahẽ hag̃ua. Haʼe ningo itujáma, upéicharõ jepe oho hese kaneʼõʼỹre ‘Jehová omombarete’ rupi chupe. Haʼe arakaʼeve noñeñandúiva péicha, upe kárro ohohápe rréi Acab jepe ohasapa (elee 1 Reyes 18:46).

² Haʼe mombyryeterei oho pe rréi renonderã, péro ipuku gueteri haperã. Epensamína mbaʼeichaitépa oiméne odipara ohóvo ha ndaikatúi ni ohecha porã pe amágui. Oiméne opensa raʼe ohóvo umi mbaʼe oiko vaʼekuére upe díape. Koʼág̃a Elías mombyrýma oho pe sérro Carmélogui ha pe amágui apenamíntema ojekuaa hapykue gotyo upe sérro. Upépe ningo Jehová ojapo kuri peteĩ milágro tuichaitereíva ohechauka hag̃ua oñemombaʼeguasu reieteha Baálpe ha hetaiterei saserdóte japúpe ojejuka oporombotavy haguére. Upéi Elías ojerure asy kuri Jehovápe ombou hag̃ua peteĩ ama ikatu hag̃uáicha opa pe séka ipukúmava tres áño ha seis mése, ha upe riremínte tuichaiterei oky (1 Rey. 18:18-45).

3, 4. a) ¿Mbaʼérepa Elías oiméne opensa raʼe koʼág̃a okambiatamaha heta mbaʼe? b) ¿Mbaʼe porandúpa ñambohováita ko kapítulope?

³ Odipara aja ohóvo pe amáme umi 30 kilómetro og̃uahẽ meve Jezreélpe, Elías oiméne opensa koʼág̃a okambiatamaha heta mbaʼe. Por ehémplo, opensáne raʼe rréi Acab ohecha rire umi mbaʼe oiko vaʼekue sérro Carmélope, nomombaʼeguasumoʼãveimaha Baálpe, ojokotaha hembireko Jezabélpe ha ndopersegimoʼãveimaha Jehová siervokuérape.

⁴ Iporã jave ñane situasión, ñapensase voínte osẽ porãtaha ñandéve opa mbaʼe. Ikatu ñaimoʼã okambiataha heta mbaʼe ha umi provléma ñandejopy asyvéva jepe opataha.  Elías katuete opensáne raʼe avei upéicha, haʼe ningo “peteĩ yvypóra ñandeichaguánte avei” (Sant. 5:17). Péro ndoikói Elías ohaʼarõ haguéicha, upéva rangue heta gueteri ohasa asýta. Haʼe oiméne ni noñeimahinái raʼe okyhyje ha oñedesanimataha, ha opensataha voi iporãveha omano. Péro, ¿mbaʼépa oiko raʼe hese upe rire? ¿Ha mbaʼépa ojapo Jehová ombopyʼaguasu ha omombarete hag̃ua chupe?

5. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa rréi Acab nokambiái hague ohecha rire umi mbaʼe oiko vaʼekue sérro Carmélope?

⁵ ¿Ohechaukápa rréi Acab okambia hague og̃uahẽ rire ipalásiope Jezreélpe? La Biblia heʼi: “Acab omombeʼu Jezabélpe opaite mbaʼe Elías ojapo vaʼekue ha mbaʼéichapa ojuka [espádape] opaite Baal profetakuérape” (1 Rey. 19:1). Jahechaháicha, rréi Acab omombeʼúvo hembirekópe umi mbaʼe oiko vaʼekue, ni naimanduʼái Jehováre, ndohechakuaái Haʼe ojapo hague umi milágro, upéva rangue heʼi: “Elías ojapo vaʼekue”. Upéicha ohechauka ni michĩmi ndorrespetaiha Jehovápe. ¿Ha mbaʼépa ojapo Jezabel?

6. ¿Mbaʼépa Jezabel heʼika Elíaspe, ha mbaʼépa heʼise upéva?

⁶ Jezabel ipochyeterei ha oamenasa Elíaspe. Heʼika chupe: ‘Che jarakuéra tachekastiga ndajapóiramo nderehe koʼẽrõ, kóva ko oraitépe, upe rejapo vaʼekue peteĩteĩ Baal profetakuérare’ (1 Rey. 19:2). Péicha haʼe ohura oñevengataha Elías rehe ojukapa haguére Baal profetakuérape, ha heʼi voi ndojukáiramo Elíaspe un día haguépe, omeresetaha ojejuka chupe voi ndaikatúi haguére ojapo upéva. ¡Epensamíntena mbaʼéichapa oiméne Elías oñeñandu raʼe oikuaárõ guare upéva! Haʼe oke jave hína peteĩ óga vaimíme Jezreélpe, omombáy chupe pe kuimbaʼe omondo vaʼekue Jezabel oamenasa hag̃ua chupe. ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Elías ohendúvo upéva?

7. ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Elías oikuaávo Jezabel heʼikáva chupe, ha mbaʼépa ojapo?

⁷ Oimérire Elías opensa opatamaha umi omombaʼeguasúva Baálpe, tuicha ojavy, ipyʼa hoʼáne raʼe yvýre ohendúvo pe rréina heʼika vaʼekue chupe. Jezabel ni mbaʼevéicharõ  noñentregái; haʼe heta profétapema voi ojukauka oñeʼẽ haguére Jehová rérape ha koʼág̃a ojukaséma avei Elíaspe. ¿Mbaʼéichapa Elías oñeñandu upévare? La Biblia omombeʼu okyhyjeterei hague. Oiméne haʼe oñepyrũma raʼe opensa mbaʼépa oikóta hese ha mbaʼéichapa ojukáta chupe pe rréina ñañaite. Opensáramo umi mbaʼére ningo okyhyjétante voi. Péro tahaʼe haʼeháicha, Elías ohechávo ojapeligraha pyaʼe opuʼã ‘oho upégui’ ojesalva hag̃ua (1 Rey. 18:4; 19:3).

8. a) ¿Mbaʼépepa ojojogua Pedro ha Elías? b) ¿Mbaʼépa ñanemboʼe Elías ha Pedro rembiasakue?

⁸ Jehová siervokuéra apytépe, ndahaʼéi Elías añónte okyhyje vaʼekue. Heta áño rire, oiko vaʼekue avei upéicha apóstol Pédrore. Peteĩ jey Jesús heʼírõ guare chupe oguata hag̃ua pe y ári, haʼe “ohechávo pe torménta”, okyhyje ha oñepyrũ oñapymi (elee Mateo 14:30). Elías ha Pedro rembiasakue ñanemboʼe peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva: ñandepyʼaguasu hag̃ua ndajaikói vaʼerã ñapensaiterei umi mbaʼe vai ikatúvare oiko ñanderehe. Upéva rangue, tekotevẽ jajesareko meme Jehováre. Haʼe ningo omeʼẽ ñandéve esperánsa ha ñanemombarete jagueropuʼaka hag̃ua oimeraẽ mbaʼe jahasáva.

9. Emombeʼu moõ gotyopa Elías oho okañy ha mbaʼéichapa oñeñandu.

⁹ Elías okyhyjeterei, ha oho 150 kilómetro suroéste gotyo og̃uahẽ meve Beer-sébape, ko siuda opyta Judá frontéra ypýpe sur gotyo. Upépe oheja hembiguáipe ha oho haʼeño pe desiértore. La Biblia omombeʼu oguata hague “peteĩ ára pukukue”. Oiméne pyharevete osẽ raʼe ha ndorahái mbaʼeve hoʼumi vaʼerã. Kyhyjepópe itĩndy ohóvo pe kuarahy akúre ha oñehaʼãmbaite ohasa pe desiérto. Upéi kaʼaru, oikévo ohóvo pe kuarahy, Elías ikangypaitéma ha oguapy peteĩ yvyramataʼi guýpe opytuʼu hag̃ua (1 Rey. 19:4).

10, 11. a) ¿Mbaʼépa Elías heʼi Jehovápe? b) Ohechaukaháicha umi téxto, ¿mbaʼéichapa oñeñandu vaʼekue avei Ñandejára rembiguaikuéra yma guare?

¹⁰ Ndoikuaavéimagui mbaʼépa ojapóta, Elías heʼi Jehovápe: ‘¡Ovalémante che Jára! Eipeʼa katu chehegui che rekove. Che ningo aime umi che ypykue situasiónpente avei’.  Haʼe oikuaa umi ijypykue oĩmaha yvyguýpe ha ndaikatuveimaha ojapo mbaʼeve avave rehehápe (Ecl. 9:10). Ha Elías oñeñandu upeichaite avei. Upévare oñeporandu maʼerãpa oikove. Haʼe oñandu noaguantaveimaha ha heʼi: “¡Ovalémante!”.

¹¹ Ikatu ñapensa: “¡Mbaʼéicha piko peteĩ oservíva Ñandejárape oñeñandu vai ha oñembyasýta peichaite peve!”. Péro, la Biblia omombeʼu oĩ hague avei heta kuimbaʼe ha kuña ojeroviáva Jehováre oñeñandu vaietereígui omanose hague. Umíva apytépe oĩ Rebeca, Jacob, Moisés ha Job (Gén. 25:22; 37:35; Núm. 11:13-15; Job 14:13).

12. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Elías ehémplo ñañedesanima jave?

¹² Koʼág̃arupi jaiko peteĩ tiémpo ‘ijetuʼu ha hasývape jagueropuʼaka hag̃ua’. Upévare heta hénte sapyʼánte ikangy, umíva apytépe Jehová siervokuéra jepe (2 Tim. 3:1). Reñeñandúramo upéicha, resegi vaʼerã Elías ehémplo. Eñemboʼe ha emombeʼu Jehovápe mbaʼéichapa reñeñandu. Haʼe ningo “Ñandejára omeʼẽva opaichagua konsuélo” (elee 2 Corintios 1:3, 4). Jahechamína mbaʼéichapa Jehová okonsola raʼe Elíaspe.

13, 14. a) ¿Mbaʼéichapa Jehová ojevale peteĩ ánhel rehe oipytyvõ hag̃ua Elíaspe? b) ¿Mbaʼérepa ñanembopyʼaguapy jaikuaávo Jehová ñandekuaa porãha?

¹³ ¿Mbaʼéichapa oñeñandu Jehová ohechávo iproféta ohayhuetéva oguapyha hína peteĩ yvyramataʼi guýpe ha ojerure asy chupe omano hag̃ua? Katuete ningo ombyasýne raʼe chupe. Upéi, Elías oke rire, Jehová ombou hendápe peteĩ ánhel ha opoko vevyimi hese omombáy hag̃ua chupe, ha heʼi: “Epuʼã ekaru”. Elías opuʼã ha hoʼu pe pan ojejapopa ramoitéva ha y omeʼẽva chupe pe ánhel. La Biblia heʼi Elías okaru, hoyʼu ha oke jey hague, péro ndeʼíri oagradese hague pe ánhelpe. Oiméne oñembyasyetereígui ndaikatúi anga ni oñeʼẽ. Upe rire koʼẽmbotávo pe ánhel omombáy jey chupe ha heʼi: ‘Epuʼã ekaru, cháke ipuku gueteri nde raperã’ (1 Rey. 19:5-7).

¹⁴ Ñandejára rupive pe ánhel oikuaa moõpa ohóta Elías  ha ndaikatumoʼãiha ijehegui reínte og̃uahẽ upe ohosehápe. ¡Ajépa javyʼaite jaservi haguére Jehovápe, oikuaa porãvéva ñandehegui jepe umi mbaʼe ñañandúva ha moõ pevépa ikatu jagueropuʼaka! (Elee Salmo 103:13, 14.) Péro, ¿mbaʼéichapa oipytyvõ Elíaspe upe tembiʼu hoʼu vaʼekue?

15, 16. a) ¿Mbaʼéichapa oipytyvõ Elíaspe pe tembiʼu omeʼẽ vaʼekue chupe Jehová? b) ¿Mbaʼérepa ñamombaʼe vaʼerã umi mbaʼe Jehová omeʼẽva ñandéve ñamombarete hag̃ua ñande jerovia?

¹⁵ La Biblia omombeʼuve: ‘Elías opuʼã, okaru ha hoyʼu, ha pe tembiʼu omombarete chupe oguata hag̃ua 40 ára ha pyhare, og̃uahẽ meve Ñandejára sérrope, Horébpe’ (1 Rey. 19:8). Elías oajuna 40 ára ha pyhare, ojapo haguéicha Moisés seiscientos áño upe mboyve, ha mil áño haguépe Jesús ojapo vaʼekue avei upéicha (Éx. 34:28; Luc. 4:1, 2). Pe tembiʼu hoʼu vaʼekue ningo ndoipeʼái chugui imbaʼembyasy, péro oipytyvõ chupe osegi hag̃ua oikove. Ñapensamíntena mbaʼéichapa ko karai tujami ára ha ára, 40 día aja oñehaʼãmbaite ohasa hag̃ua pe desiérto.

¹⁶ Koʼág̃arupi Jehová oñangareko avei isiervokuérare. Nomeʼẽi chupekuéra hembiʼurã peteĩ milágro rupive, síno omeʼẽ chupekuéra oikotevẽva omombarete hag̃ua ijerovia (Mat. 4:4). La Biblia, ha umi puvlikasión oñeguenohẽva chugui, ñanepytyvõ jaikuaave hag̃ua Ñandejárape ha jajerovia mbareteve hag̃ua hese. Koʼã mbaʼe nosolusionambamoʼãi ñane provléma, péro ñanepytyvõta jagueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼuvéva jepe. Avei ñanepytyvõta jahupyty hag̃ua pe jeikove opaveʼỹva (Juan 17:3).

17. ¿Moõpa oĩ koʼág̃a Elías ha mbaʼérehepa omomanduʼa chupe upe lugár?

¹⁷ Elías oguata 320 kilómetrorupi og̃uahẽ hag̃ua sérro Horébpe. Upe lugár omomanduʼa chupe heta mbaʼe iñimportántevare. Upépe peteĩ ánhel rupive Jehová oñeʼẽ vaʼekue Moiséspe pe sársa máta hendypáva mbytépe, ha upe lugárpe avei ojapo pe kompromíso Israel ndive ha omeʼẽ chupekuéra Iléi. Koʼág̃a katu Elías oho ojerrefuhia upépe peteĩ itakuápe.

18, 19. a) ¿Mbaʼépa pe ánhel oporandu Elíaspe, ha mbaʼéichapa haʼe ombohovái? b) ¿Mbaʼe mbaʼérepa Elías oñeñandu vai raʼe?

¹⁸ Sérro Horébpe, Jehová “oñeʼẽ” peteĩ ánhel rupive ha  oporandu Elíaspe: “¿Mbaʼe piko rejapo ápe?”. Oiméne pe ánhel torýpente oñeʼẽ raʼe ko profétape, upévare haʼe omombeʼupaite chupe mbaʼéichapa oñeñandu. Elías heʼi: ‘Ajepyʼapyeterei nderehe, [Jehová] che Jára. Israelgua ningo opyrũ iñeʼẽre, ndereja, oity yvýre nde altarkuéra ha ojukapa nde profetakuérape. Che añoite apyta ha chereka hikuái chejuka hag̃ua avei’ (1 Rey. 19:9, 10). Ko téxtope jahechakuaa Elías oñeñandu vaiha mbohapy mbaʼére.

¹⁹ Primero, oimoʼã umi mbaʼe ojapo vaʼekue Jehová rehehápe ndovaleiha mbaʼeverã. Haʼe ningo heta áñorema omombaʼeguasu Jehovápe añoiténte ha omotenonde hembipota, upéicharõ jepe ohecha ivaiveha ohóvo la situasión. Umi Israelgua nokambiái, naiñeʼẽrendúi ha ndojeroviái Jehováre, ha pe rrelihión japu katu peteĩ pésteicha ojagarrapa ohóvo opárupi. Segundo, Elías oñedesanima oñeñandúgui haʼeño. Haʼe heʼi voi: “Che añoite apyta”. Chupe g̃uarã, haʼe añoiténtema oservi Jehovápe tetã Israélpe. Tercero, haʼe okyhyje ohechágui mbaʼéichapa ojejuka heta proféta haʼeichaguápe, ha opensa ag̃aitéma ohupytytaha avei chupe. Oime vaʼerã ijetuʼu rakaʼe Elíaspe omombeʼu hag̃ua mbaʼéichapa oñeñandu, péro haʼe noñemombaʼeguasúi ni notĩri omombeʼupaite hag̃ua Jehovápe umi mbaʼe oipyʼapýva chupe. Péicha Elías oheja ñandéve peteĩ ehémplo neporãva (Sal. 62:8).

20, 21. a) ¿Mbaʼépa Elías ohecha pe itakua guive? b) ¿Mbaʼéichapa Elías oñeñandu ohecha rire umi mbaʼe?

²⁰ ¿Mbaʼéichapa Jehová okonsola Elíaspe? Pe ánhel heʼi chupe osẽ hag̃ua oñemboʼy pe itakua entrádape. Ha haʼe ojapo ndoikuaáiramo jepe maʼerãpa. Upeichaháguinte hyapu oúvo peteĩ torménta, hatãiterei pe yvytu, omboryryipa umi sérro ha ombotiripa umi ita. Epensamína mbaʼéichapa oiméne Elías omoʼã hesa ha ojoko pe ijao pohyiete ojejapóva animál pirekuégui. Upe torménta og̃uahẽma avei haʼe oĩháme, omboryryipa pe yvy ha Elías ojejoko joko ani hag̃ua hoʼa. ¡Peteĩ yvyryrýi ndetuichapa jepéva oiko upe lugárpe! Upéi, ohasapamírente upéva, ou peteĩ tatarendy ha Elías ojasuru jey pe itakuápe oñemoʼã hag̃ua pe tata akúgui (1 Rey. 19:11, 12).

 ²¹ La Biblia heʼi Jehová noĩri hague pe yvytu atã, yvyryrýi ni tatarendýpe. Umi omombaʼeguasúva Baálpe heʼi vaʼekue Baal rehe haʼeha “arai jára”, oguerúva pe ama, péro tuicha oñembotavy chupekuéra. Elías katu oikuaa porã vaʼekue Jehová haʼeha opa mbaʼe Jára ha ipoderosoveha opaite mbaʼe ojapo vaʼekuégui, ha ndaipóri ojoko vaʼerã chupe ni oñembojoja vaʼerã hese (1 Rey. 8:27). ¿Mbaʼéichapa oipytyvõ koʼã mbaʼe Elíaspe? Ñanemanduʼáne haʼe okyhyjeterei hague. Péro, ohecha ha oikuaávo Ñandejára Ipuʼakapáva oĩha hendive, ndokyhyjevéima Acab ha Jezabélgui (elee Salmo 118:6).

22. a) ¿Mbaʼéichapa upe oñeʼẽ ‘mbeguekatu asýva’ oikuaauka Elíaspe iñimportantetereiha? b) ¿Mávapa pe “mbeguekatu asy” oñeʼẽ vaʼekue Elíaspe? (Ehecha pe nóta.)

²² Opa rire pe tatarendy, trankílo opyta upe lugár. Upéi Elías ohendu jey peteĩ “mbeguekatu asy” heʼíva chupe omombeʼu jey hag̃ua mbaʼéichapa oñeñandu. * Elías ipyʼaguapyvéma upérõ ha koʼýte oñeñandu porã ‘pe oñeʼẽ mbeguekatu asýva’ heʼívo chupe Jehová omombaʼetereiha chupe. ¿Ha mbaʼépa heʼive upe rire? Omombeʼu Elíaspe mbaʼépa Ñandejára ojapóta amo gotyove ohundipa hag̃ua Israélgui umi omombaʼeguasúva Baálpe. Ndaipóri ningo ojoko vaʼerã Jehovápe ojapo hag̃ua hembipota, upévare jaʼekuaa ndopytareíri hague Elías rembiapokue. Avei Jehová oreko jeýma Elías rembiaporã, ha heʼi chupe mbaʼeichaitépa ojapo vaʼerã (1 Rey. 19:12-17, NM).

23. ¿Mbaʼépa ojapo Jehová anive hag̃ua Elías oñeñandu haʼeño?

²³ ¿Ha mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ Elíaspe anive hag̃ua oñeñandu haʼeño? Ojapo mokõi mbaʼe. Primero, heʼi chupe  oiporavo hag̃ua Eliséope profétaramo, ikatu hag̃uáicha opyta upe rire hendaguépe. Eliseo ningo imitãve Elíasgui, ha ikatúta omoirũ ha oipytyvõ chupe heta áñore. ¡Oiménepa ovyʼaite raʼe Elías, koʼág̃a orekóma haguére peteĩ omoirũ vaʼerã chupe! Segundo, Jehová omeʼẽ chupe ko notísia porãite: ‘Aheja Israélpe 7.000 noñesũi vaʼekue Baal renondépe, ha nohetũi vaʼekue chupe’ (1 Rey. 19:18). ¡Elías ndopytái haʼeño! Oiméne oñeñandu porãite oikuaávo oĩha hetaiterei nomombaʼeguasúi vaʼekue Baálpe. Haʼekuéra ningo oikotevẽ Elías osegi iñeʼẽrendu Jehovápe ha ojerovia hese ipyʼaite guive umi tiémpo ijetuʼuetévape. Katuete tuicha ombopyʼaguapy Elíaspe pe ánhel oñeʼẽ “mbeguekatu asy” vaʼekue chupe. Haʼete ningo Jehová voi oñeʼẽva chupe.

24, 25. a) ¿Mbaʼéichapa ñande ikatu ñahendu Jehovápe oñeʼẽ “mbeguekatu asy” jave ñandéve? b) ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Elías oheja hague Jehová okonsola chupe?

²⁴ Elías rehe oiko haguéicha, sapyʼánte ñañemondýi jahechávo mbaʼéichapa imbarete umi yvytu ha yvyryrýi. Jehová ningo opa mbaʼe Apohare ha umi hembiapokue ohechauka porã haʼe ipoderosoitereiha (Rom. 1:20). Ha koʼag̃aite peve Jehová oiporu ipuʼaka ijojahaʼỹva omombarete hag̃ua isiervokuéra iñeʼẽrendúvape (2 Crón. 16:9). Péro koʼág̃a haʼe oiporu la Biblia oñeʼẽ hag̃ua ñandéve (elee Isaías 30:21). Haʼete voi “mbeguekatu asy” heʼíva ñandéve moõ gotyopa jaha vaʼerã, avei ñandekorrehi, ñanemokyreʼỹ ha oikuaauka ñandéve ñanderayhuha.

²⁵ Elías oheja vaʼekue Jehová okonsola chupe oĩrõ guare sérro Horébpe. Upévare, ikyreʼỹ jey ha oñemeʼẽmbaite iservísiope. Haʼe ningo peteĩ proféta ipyʼaguasu ha ojerovia mbaretéva, ha heta oñehaʼã vaʼekue oñehundi hag̃ua pe rrelihión japu. Ñande avei jajapóramo Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva, jaheja hína Jehová ñanekonsola, ha upéicha jasegi Elías ehémplo (Rom. 15:4).