ELÍAS oguata oúvo sérro Horébgui, opytáva sur gotyo, ha ohasa válle Jordánrupi. Heta semánama oviaha hína ha hasýpe og̃uahẽ oúvo hetã Israélpe. Tuicháma okambia upe lugár opa rire pe séka pukuete. Ojekuaáma mbaʼéichapa pe amarayvi oúva otóñope omoheʼõ pe yvy ha umi chokokue oarajoáma ikokue oñemitỹ hag̃ua. Oiméne Elías ovyʼa ohechávo pe yvy orrekupera jeymaha ohóvo, péro oipyʼapy avei chupe umi hénte situasión. ¿Mbaʼérepa? Umi isrraelíta hesaráima ohóvo Jehovágui ha hetaiterei oĩ omombaʼeguasúva Baálpe. Heta mbaʼe gueteri ojapo vaʼerã Elías oipytyvõ hag̃ua chupekuéra. *

Pe puévlo Abel-meholá ypýpe, Elías ohecha mbaʼéichapa oñembaʼapo hína oñeñemitỹ hag̃ua. Ohecha 12 júnta guéi ombohapeha ohóvo ojoykerepa pe kokue oñeñotỹ hag̃ua umi semílla. Ha umi kuimbaʼe ombaʼapóva apytépe oĩ Eliseo, chupe ningo Elías oheka hína oikóvo. ¿Maʼerãpa? Jehová oiporavóma rupi upe kuimbaʼépe opyta hag̃ua Elías rekovia. Ko proféta opensa kuri ndaiporiveimaha ótro oservíva Jehovápe ipyʼaite guive, ha upévare oikuaávo Jehová oiporavo hague Eliséope, oime vaʼerã oikuaasetereíma raʼe chupe (1 Reyes 18:22; 19:14-19).

Ndajaikuaái ningo mbaʼéichapa Elías oñeñandu ojeporavo rire hekoviarã ha noiméipa okyhyje lénto raʼe oheja hag̃ua ótrope hembiapo. Ikatu avei oime ndogustapái raʼe chupe upéva, haʼe ningo “peteĩ yvypóra ñandeichaguánte avei” (Santiago 5:17). Péro tahaʼe haʼeháicha, la Biblia omombeʼu Elías ohasa hague Eliseo rendápe ha omoĩ hiʼári ijao joʼaha (1 Reyes 19:19). Upe ijao ikatu oime ojejapo ovecha térã kavara pirekuégui ha upéva ohechauka haʼeha Jehová proféta. Upéicha rupi koʼág̃a omoĩ Eliseo ári ohechauka hag̃ua Jehová oiporavo hague chupe. Elías ojapo ipyʼaite guive Jehová omandáva chupe ha oho onombra hekoviarãme. Péicha ohechauka ojeroviaha Ñandejárare ha iñeʼẽrenduha chupe.

Eliseo katu oiméne ovyʼaiterei ha omoirũséma voi pe profétape. Péro haʼe ndahaʼéi upepete opytámava Elías rekovia, síno seis áñorupi omoirũ ha oipytyvõ chupe heta mbaʼépe. La Bíbliape heʼi voi hese oiko hague “Elías rembiguáiramo” ha oñohẽ hague chupe ipóre y ojepohéi hag̃ua (2 Reyes 3:11). ¡Oiméne tuicha omokyreʼỹ Elíaspe orekóvo ijykére peteĩ kuimbaʼe ikatupyry ha iñumíldeva! Katuete ohasávo pe tiémpo oñoamigoiténe raʼe hikuái. Haʼekuéra oñomombarete oaguanta hag̃ua umi inhustísia ohecháva ojejapo Israélpe. Ha koʼýte ogueropuʼaka hag̃ua hikuái umi mbaʼe vaieta ojapóva rréi Acab ha a mas día oempeoráva ohóvo.

¿Ojejapómavapa nderehe peteĩ inhustísia? Ko múndope henyhẽte voi pe inhustísia ha ndaikatúi jajesalva upévagui. Péro upe situasiónpe tuichaiterei nepytyvõta erekóramo peteĩ amígo ohayhúva Jehovápe. Avei nemokyreʼỹetereíta Elías ehémplo reaguanta hag̃ua rembohovái jave umi inhustísia.

Elías ha Eliseo ojapo ikatúva guive oipytyvõ hag̃ua umi Israelguápe oñemoag̃ui jey hag̃ua Jehováre.  Oiméne ojapo voi raʼe hikuái peteĩ eskuéla ombokatupyry hag̃ua umi ótro profétape. Ha tiémpo rire, Jehová omanda jey Elíaspe: “Tereho pyaʼe Israel ruvicha guasu Acab rendápe” (1 Reyes 21:18). ¿Mbaʼe piko ojapo raʼe Acab ajeve Jehová omanda Elíaspe oho hag̃ua hendápe?

Acábgui oiko kuri apóstata, ha ndaipóriva gueteri Israélpe peteĩ rréi peichaite peve ojapóva heta mbaʼe vai. Haʼe ningo omenda Jezabel rehe, ha upe kuñakarai omboliga opavave Israelguápe omombaʼeguasu hag̃ua Baálpe. Pe rréi jepe ou kuri oadora upe diós guaʼu (1 Reyes 16:31-33). Haʼekuéra omombaʼeguasu hag̃ua Baálpe oreko rrelasión sexuál oñondivepa upe taʼanga renondépe, umi kuimbaʼe ha kuña ojeprostitui ha mitãme jepe osakrifika hikuái Baálpe g̃uarã. Rréi Acab ndojapovéima voi Jehová omandáva chupe. Por ehémplo, Jehová omanda kuri chupe ojuka hag̃ua pe rréi sírio ñañaitépe, hérava Ben-hadad, péro haʼe openságui umi mbaʼerepýre ndojapói Ñandejára heʼi haguéicha (1 Reyes, kapítulo 20). Rréi Acab ha hembireko itaryrýi ha ipyʼahatã, upéicha rupi ojapo hikuái umi mbaʼe vai ñaimoʼãʼỹvéva.

Acab oreko vaʼekue peteĩ palásio tuicha ha iporãitereíva Samáriape ha 37 kilometrohápe upégui, Jezreélpe, oreko ótro. Ha upe palásio ypýpe Nabot oreko peteĩ parralty neporãva. Ha rréi Acab oipota chugui upéva, upémarõ oñeʼẽ hendive ha heʼi omeʼẽtaha chupe peteĩ parralty iporãvéva térã ojoguataha chugui. Péro Nabot heʼi Acábpe: “Atĩetéta ñande Ruetégui ameʼẽramo ndéve che rukuéra yvy tee” (1 Reyes 21:3, ÑÑB). Oĩ opensáva Nabot oñemborretovádonte hague Acábgui ha ivyroha ndoaprovechái haguére upe oportunida. Péro haʼe ojapose Jehová Léi heʼíva. Upépe ningo heʼi porã ani hag̃ua oñevende umi yvy tuvakuéra ohejáva ifamiliarépe (Levítico 25:23-28). Nabot ni mbaʼevéicharõ nopyrũséi Ñandejára Léi heʼívare. Haʼe oikuaa ikatuha ojejuka chupe nomeʼẽi haguére pe rréipe iparralty, péro ipyʼaguasu ha ojerovia mbarete Ñandejárare.

Acábpe katu ni michĩmi noimportái Jehová Léi heʼíva. Haʼe “oho hógape mbaʼembyasy ha pirevai reheve” ha peteĩ mitã kaprichósoicha oho oñeno ovapýo hupápe ha ni ndokarúi (1 Reyes 21:4). Jezabel ohechávo mbaʼéichapa oñeñandu iména, oprepara peteĩ plan okonsegi hag̃ua iménape la oipotáva; ha upekuévo avei ohundi peteĩ família oservívape Ñandejárape.

Ñapensa haguénte voi ko kuñakarai ojaposévare ñande pyʼa hoʼa yvýre. Jezabel oikuaa porã Ñandejára Léi heʼiha oĩ vaʼerãha mokõi testígo ojekastiga hag̃ua peteĩ persónape (Deuteronomio 19:15). Upémarõ, oguerahauka peteĩ kárta Acab rérape umi ansiáno oikóvape Jezreélpe, ha ojerure chupekuéra okonsegi hag̃ua mokõi kuimbaʼe heʼi hag̃ua Nabot otaky hague Ñandejárare ha pe rréi rehe, ha péicha ojejukántema hag̃ua chupe. Ha osẽ porã chupe iplán. Mokõi kuimbaʼe ndovaléiva mbaʼeverã oho oñeʼẽ Nabot kóntrape ha ojejapi chupe itápe, omano meve. Péro pe rréina noñekontentái ha ojukauka avei Nabot raʼykuérape (1 Reyes 21:5-14; Levítico 24:16; 2 Reyes 9:26). * Jahechaháicha, Acab oheja hembireko ohasa hiʼári  ha ndojokói chupe, ha upéicha rupi omano umi hénte inosénte.

Epensamíntena mbaʼéichapa oiméne oñeñandu Elías, Jehová heʼírõ guare chupe la ojapóva pe rréi ha hembireko. Entéro voínteko ñañeñandu vai umi hénte aña ojapórõ peteĩ inhustísia umi ivuénovare (Salmo 73:3-5, 12, 13). Koʼág̃arupi oparupiete ojejapo inhustísia, ha sapyʼánte umi heʼíva ojeroviaha Ñandejárare ha orekóva autorida jepe ojapo upéva. Péro ko istória ñanemokyreʼỹ, pórke ñanemomanduʼa ndaiporiha mbaʼeve okañýva Jehovágui. Haʼe ohechapaite hína umi mbaʼe vai ojejapóva (Hebreos 4:13). Péro, ¿mbaʼéichapa omyatyrõta umíva?

Jehová omondo Elíaspe Acab rendápe, ha heʼi chupe: “Koʼág̃a oĩ hína Nabot parraltýpe” (1 Reyes 21:18). Jezabel heʼipamíre iménape pe parralty imbaʼemaha, haʼe pyaʼe voi oho ohecha hag̃ua. Nopensaiete Jehová ohechaha hína chupe. Oiméne haʼe ijuruvy rei omañávo pe parraltýre, ha opensapáma voi mbaʼéichapa ojapóta upe lugárgui peteĩ hardín neporãva. Péro peichaháguinte ohecha Elíaspe, ha hova ñekambiapaite. Haʼéngo ovyʼa hína kuri, ha koʼág̃a orrenegaiterei ha ipochy, ha heʼi Elíaspe: ‘¡Chetopa jeýma piko nde, che kontrário!’ (1 Reyes 21:20).

Acab heʼívare, jahechakuaa ivyroitereiha. Primero, heʼi Elíaspe “Chetopa jeýma piko nde”, péicha ohechauka ni nopensaiha Jehováre, Haʼe ningo ohechapáma voi kuri la oikóva. Ohecha Acab ojapoha peteĩ mbaʼe vai oikuaáramo jepe ndovaleiha, avei ovyʼaha hembireko ñañaite ojapo vaʼekuére. Ñandejára ojesarekóvo ko kuimbaʼe pyʼapýre ohechakuaa itaryryietereiha, ha upévare ni ndoiporiahuverekovéi hapichápe ha opermiti oiko peteĩ inhustísia. Segundo, Acab heʼívo Elíaspe “che kontrário” ohechauka ndochaʼeiha Jehová amígore, hiʼarive Elías ikatu kuri oipytyvõ chupe okambia hag̃ua.

Heta mbaʼe ikatu ñaaprende Acábgui: núnka nañanderesaráiri vaʼerã Jehová ohechapaiteha opa mbaʼe. Haʼe ningo ñande Ru ha ñanderayhueterei, upévare ñasẽramo hapégui, ñanepytyvõse ñañemoag̃ui jey hag̃ua hese. ¿Mbaʼéichapa ojapo upéva? Haʼe ojevale umi iñamigokuérare, umíva hína umi kuimbaʼe iñeʼẽrendúva ha oipytyvõva hapichakuérape oikuaa hag̃ua Jehová rembipota, Elías ojapo haguéicha. Ivaietereíta ningo ñapensáramo hesekuéra ñane kontrarioha (Salmo 141:5).

 Elías heʼi kuri Acábpe: “Rotopa jey”. Haʼe ningo oikuaa porã upe rréi imonda, irrevélde ha noponderái hague oporojuka hag̃ua. ¡Ajépa ipyʼaguasuete ko proféta ajeve oho pe kuimbaʼe ipyʼahatãitéva rendápe! Upéi Elías omombeʼu Acábpe mbaʼépa Ñandejára ojapóta hese. Jehová ohecháma mbaʼeichaitépa Acab ha hogayguakuéra ombosufri upe tetãme ha odesidíma ohunditaha chupekuéra. Haʼe ndohejareimoʼãi avei Jezabélpe (1 Reyes 21:20-26).

Ñane tiémpope heta oĩ opensáva umi hénte ikatuha ojapo ojaposéva ha avave ndeʼimoʼãiha mbaʼeve chupekuéra ha ojehejareitaha umi inhustísia ojejapóva. Péro Elías oikuaa vaʼekue ndaupeichaiha, ko istória ohechauka porã ñandéve Jehová ohechapaiteha opa mbaʼe oikóva ha itiempoitépe ojapoha hustísia. La Biblia heʼi Ñandejára koʼẽrõitéma oipeʼapaitetaha opa inhustísia ojejapóva (Salmo 37:10, 11). Péro ikatu oĩ oñeporandúva: “¿Mbaʼéichapa oporohusga Ñandejára? ¿Ipyʼahatãpa térã ikatu ñandeporiahuvereko?”.

Elías heʼi rire pe rréipe mbaʼépa ojapóta hese Ñandejára, ni ndogueroviaséi la ohecháva. La Biblia heʼi: “Acab ohendúvo opa koʼã mbaʼe, omondoro ijao ñembyasýgui, oñemonde ao vosakuépe ha ndoʼuvéi mbaʼeve. Oke koʼã ao reheve ha ndovyʼaveiete” (1 Reyes 21:27). ¿Oime piko oñarrepenti añetehápe ko rréi?

Ikatu jaʼe oñehaʼã hague oho tape porãre. Jaikuaaháicha haʼe oñemombaʼeguasu ha ndohejái avave heʼi chupe mbaʼépa ojapo vaʼerã, péro koʼág̃a oñemomirĩ, ha upéva tuichaiterei mbaʼéma. ¿Péro ojapópa upéva ipyʼaite guive? Jaikuaa hag̃ua, jahechami mbaʼépa ojapo vaʼekue peteĩ rréi ogovernáva Acab rire ha iñañaitevéva chugui, hérava Manasés. Jehová okastigárõ guare ko rréipe haʼe oñarrepenti ipyʼaite guive ha ojerure asy Jehovápe oipytyvõmi hag̃ua chupe. Ha ndahaʼéi upévante, síno oñepyrũ ohundipa umi taʼanga haʼe voi ojapo vaʼekue, oñehaʼã oservi porã Jehovápe ha omokyreʼỹ enterovépe ojapo hag̃ua avei upéicha (2 Crónicas 33:1-17). Péro Acab ndojapói upéva.

Jehová ohecha mbaʼéichapa oñeñandu Acab. Upévare heʼi Elíaspe: “¿Nderehechái piko mbaʼéichapa Acab oñemomirĩ che renondépe? Oñemomirĩ haguére che renondépe, ndajapomoʼãi ivaíva hogaygua rehe haʼe oikove aja, itaʼýra oikove ajánte uvei ajapóta” (1 Reyes 21:29). ¿Upéicharõ piko Jehová operdonáma ko rréipe? Nahániri. Haʼe oiporiahuvereko ha operdona vaʼerãmoʼã chupe oñarrepentírire ipyʼaite guive (Ezequiel 33:14-16). Péro ohechauka rupi michĩmínte ombyasyha pe ojapo vaʼekue, Jehová imbaʼeporã hendive michĩmínte avei. Upéicha rupi pe rréi ndohechamoʼãi oñehundipa vove ifamiliarépe.

Jehová ndohejareíri Acábpe hembiapo vai ha okumpli pe heʼi vaʼekue oikotaha ko rréi rehe. Unos kuánto día haguépe, Ñandejára oporandu hiʼanhelkuérape mbaʼéichapa ikatu ombotavy rréi Acábpe oñorairõ hag̃ua peteĩ gerrahápe, ha omano hag̃ua upépe. Tiémpo riremínte Acab oho peteĩ gerrahápe ha ojejapi vaieterei chupe peteĩ fléchape. Upémarõ ojegueraha chupe ikárrope ha upépe huguypa ha omano. La Biblia omombeʼu ojejohéirõ guare upe kárro, umi jagua ou hague oheréi rréi Acab ruguykue. Péicha opavave ohecha mbaʼéichapa oñekumpli opa mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue Acab rehe, Elías rupive: “Jaguakuéra oheréi haguépe Nabot ruguy, upepete jaguakuéra oheréita avei nde ruguy” (1 Reyes 21:19, ÑÑB; 22:19-22, 34-38).

Elías ha Eliseo ohechakuaa Ñandejára arakaʼeve ndahesarairiha umi isiérvo ipyʼaguasu ha ojeroviávagui hese, Nabot ojapo haguéicha. ¡Ajépa ñanembopyʼaguapyete upéva! Ág̃a itiempoitépe Jehová ojapóta hustísia ha ndohejareimoʼãi umi iñaña ha hembiapo vaívape. Javyʼa avei jaikuaávo Jehová ikatuha hína ñandeporiahuvereko ha ombovevyive pe kastígo (Números 14:18). Elías ningo áñore osufri kuri upe rréi ipyʼahatãitéva poguýpe. Oiméne upe rire tuicha ipyʼaguapy ha ojeroviave Jehováre. ¿Nderehépa ojejapómava avei peteĩ inhustísia? ¿Hiʼãpa ndéve koʼág̃ama Ñandejára osolusiona upéva? Iporãta resegi Elías ehémplo. Oĩrõ guare upe situasiónpe, haʼe ha iñirũ Eliseo osegi omombeʼu umi héntepe mbaʼépa ojapóta Ñandejára. Ha siémpre ojapo Jehová rembipota, ohecháramo jepe umi inhustísia ojejapóva.