1-3. a) ¿Mbaʼéichapa Ester oñeñandu oikévo pe palásiope? b) ¿Mbaʼépa ojapo pe rréi ohechávo Estérpe?

ESTER mbeguekatu ha kyhyjepópe oñemboja ohóvo pe rréi oĩháme. Upeichaháguinte, oñekirirĩmbaite pe palásiope ha Ester ohendu ipy ryapu ha ijao ruguái otyryrýva jepe. Haʼe nomaʼẽi ni ijyképe ohecha hag̃ua pe palásio iporãitéva, umi pilár yvate térã pe técho ojejapóva sédrogui ha ojeguapáva. Upéva rangue omaʼẽ pe kuimbaʼe trónope oguapývarente, oikuaágui ipópe oĩha hekove.

² Rréi Asuero omaña porã hese ha ohupi ivastón de óro Ester renondépe ani hag̃ua ojejuka chupe. Péicha ohechauka operdonaha Estérpe oike haguére hendápe ohenoiʼỹre chupe. Upémarõ Ester oñembojave pe rréi rendápe, opoko ivastón rehe ha oagradeseterei chupe (Est. 5:1, 2).

³ Upe rréi ningo omanda guasu ha irrikoiterei. Ojeʼe voi umi rréi Persiagua ao millónes voi ovale hague upe tiémpope. Iñimportánteramo jepe ko karai, Ester ohechakuaa ohayhuha chupe. Haʼe oporandu hembirekópe: “¿Mbaʼéiko reikotevẽmi che rembireko? ¿Mbaʼéiko reipota ameʼẽ ndéve? Oimeraẽ mbaʼe rejeruréva ameʼẽta ndéve, che rréino jepe ambojaʼóne reipotáramo” (Est. 5:3, NM).

4. ¿Mbaʼe ijetuʼúvapa ojapove vaʼerã Ester?

⁴ Ester ohechauka ojerovia mbarete ha ipyʼaguasuha oñembojávo pe rréi rendápe odefende hag̃ua Ñandejára puévlope. Upérõ osẽ porã kuri, péro ojapo vaʼerã gueteri peteĩ mbaʼe ijetuʼúva. Haʼe oikuaa pe rréi oñemombaʼeguasuha, upévare ohecha vaʼerã mbaʼéichapa heʼíta chupe ikonsehéro ojeroviaveha iñaña ha ombotavy hague chupe oguenohẽ hag̃ua peteĩ léi heʼíva ojejukapa vaʼerãha umi hudíope. ¿Mbaʼéichapa Ester omombeʼúta iménape upéva, ha mbaʼépa ñanemboʼe ko kuñakarai ijerovia mbaretetéva?

5, 6. a) ¿Mbaʼéichapa Ester ojapo Eclesiastés 3:1, 7 heʼíva? b) ¿Mbaʼéichapa Ester ohechauka iñeʼẽkuaa ha iñaranduha?

⁵ ¿Omombeʼútapa Ester pe rréipe opavave rovake oipyʼapýva chupe? Ojapóramo upéicha ikatu omotĩ Asuérope ha omeʼẽta tiémpo Hamánpe oñedefende hag̃ua. ¿Mbaʼépa ojapóta upéicharõ Ester? Heta tiémpo upe mboyve, rréi Salomón ohai vaʼekue: “Opa mbaʼe hiʼára; [...] ára oñekirirĩ hag̃ua ha ára oñeñeʼẽ hag̃ua” (Ecl. 3:1, 7). Mardoqueo omongakuaárõ guare Estérpe, oiméne omboʼe raʼe chupe ko téxto heʼíva. Upéicha rupi haʼe ohechakuaa iñimportanteha oiporavo porã pe ‘ára oñeʼẽ hag̃ua’.

⁶ Ester heʼi Asuérope: “Oiméramo opyta porã ndéve che ruvicha, aipotaite nde ha Hamán peju pekaru chendive koestedía” (Est. 5:4, NM). Pe rréipe ogusta upéva ha ohenoika Hamánpe. ¡Rehechápa mbaʼeichaitépa iñeʼẽkuaa ha iñarandu Ester! Haʼe ohechauka omombaʼeha iménape ha oiporavo peteĩ tiémpo opyta porãvetahápe omombeʼu hag̃ua umi mbaʼe oipyʼapýva chupe (elee Proverbios 10:19).

7, 8. ¿Osẽ porãpa Estérpe pe karu guasu ojapo vaʼekue, ha mbaʼérepa ndoaprovechái upérõ oñeʼẽma hag̃ua pe rréipe?

⁷ Oiméne Ester kyreʼỹme oprepara pe karu guasu ha ojapo opa mbaʼe ombojerovia hag̃ua iménape. Omoĩ avei umi víno iporãvéva ombopyʼarory hag̃ua chupekuéra (Sal. 104:15). Rréi Asuero ovyʼaiterei upérõ ha oporandu jey Estérpe mbaʼépa oikotevẽmi, ha omeʼẽtaha chupe ojeruréva. ¿Opyta porãpa koʼág̃a Estérpe oñeʼẽ hag̃ua?

⁸ Nahániri. Upévare oinvita jey rréi Asuero ha Hamánpe ótro karu guasu ojapótavape upe koʼẽme (Est. 5:7, 8). ¿Mbaʼérepa ohaʼarõvénte oñeʼẽ hag̃ua? Ñanemanduʼa vaʼerã Ester retãyguakuéra ikatuha hína ojejukapa, upévare haʼe ohecha porã vaʼerã mbaʼe tiémpopepa opyta porãvéta chupe oñeʼẽ hag̃ua. Haʼe ohaʼarõvénte ha oprepara jey peteĩ karu guasu ohechauka hag̃ua iménape omombaʼeha chupe.

9. ¿Mbaʼérepa iñimportánte ñanepasiénsia, ha mbaʼéichapa ikatu jasegi Ester ehémplo?

⁹ Enterovénte ningo oguerohory ha omombaʼe umi ipasiénsiavape, péro saʼieterei oĩ umichagua. Ester ojepyʼapy ha omombeʼuséramo jepe pe ojopy asýva chupe, ohaʼarõnte  oñeʼẽ hag̃ua. Iporãta avei ñande jasegi iñehémplo jahecháramo peteĩ mbaʼe noĩporãiva ha tekotevẽva ojekorrehi. Por ehémplo, jaipotáramo peteĩ orekóva autorida osolusiona peteĩ mbaʼe ñandepyʼapýva, iporãta ñahaʼarõkuaa Ester ojapo haguéicha. Proverbios 25:15 heʼi: “Ohaʼarõkuaáva ikatu okambiaka peteĩ mburuvichápe opensáva, ha oñeʼẽva pyʼaguapýpe peteĩ kangue jepe omopẽkuaa”. Ñahaʼarõkuaa ha ñañeʼẽramo pyʼaguapýpe Ester ojapo haguéicha, ikatúta ñambohovái porã umi oñemoĩ mbaretévape jepe ñanderehe. ¿Ovendesípa Jehová Estérpe iñarandu ha ohaʼarõkuaa haguére?

10, 11. ¿Mbaʼépa ombopochy Hamánpe osẽ rire pe karu guasuhágui, ha mbaʼépa heʼi chupe hembireko ha iñamigokuéra?

¹⁰ Ester ipasiénsia rupi oiko vaʼekue heta mbaʼe iñimportánteva. Haʼe ojapórõ guare pe karu guasu, Hamán “vyʼa ha pyʼarory reheve” osẽ upégui. Oñeñandu porãiterei pe rréi ha  hembireko oinvita haguére chupe. Péro osẽvo pe palásiogui, ohecha jeýma Mardoqueo noñesũi ni noñakãityiha henondépe. Jahecháma haguéicha pe ótro kapítulope, Mardoqueo ndahaʼéi ndorrespetáiva Hamánpe, síno ikonsiénsia nopermitíri chupe omombaʼeguasu upe kuimbaʼépe, oikuaágui Jehovápe añoite omombaʼeguasu vaʼerãha. Upévare Hamán “ipochyeterei” (Est. 5:9).

¹¹ Hamán oho omombeʼu hembireko ha iñamigokuérape mbaʼépa ojapo hese Mardoqueo. Upépe haʼekuéra heʼi chupe opreparaka hag̃ua peteĩ yvyra ijyvatéva 22 métro rasa, ha tojerure pe rréipe omeʼẽ hag̃ua chupe permíso omosaingo hag̃ua Mardoquéope upe yvyráre. Hamánpe ogustaiterei voi upéva, ha pyaʼe opreparaka pe yvyra (Est. 5:12-14).

12. ¿Mbaʼérepa pe rréi ojerure ojelee hag̃ua chupe umi kuatia oĩháme rrehistrádo umi mbaʼe ojejapóva hetãme, ha mbaʼépa ohechakuaa upépe?

¹² Péro upéi oiko peteĩ mbaʼe oñeimoʼãʼỹva. La Biblia  omombeʼu ‘upe pyharépe Asuero ndaikatúi hague oke’. Upémarõ ojerure ojelee hag̃ua chupe umi kuatia oĩháme rrehistrádo umi mbaʼe ojejapóva hetãme, umíva apytépe ojelee chupe peteĩ kuimbaʼe oavisa hague oĩrõ guare ojukaséva pe rréipe. Upépe haʼe imanduʼa ojejagarra ha ojejuka hague umi opuʼãvape hese. Péro, upéi oporandu mbaʼépa oñemeʼẽ raʼe pe kuimbaʼépe oavisa haguére oĩha ojukaséva chupe. Ha haʼekuéra omombeʼu pe rréipe noñemeʼẽi hague mbaʼevete Mardoquéope (elee Ester 6:1-3).

13, 14. a) ¿Mbaʼépa oiko Hamán rehe? b) ¿Mbaʼépa heʼi Hamánpe hembireko ha iñamigokuéra?

¹³ Asuero pyaʼe voi oporandu mávapa oĩ pe palásiope ikatu vaʼerã oipytyvõ chupe ojehecha hag̃ua mbaʼépa ikatu oñemeʼẽ  Mardoquéope. Upe javete Hamán oĩma hína pe palásio pátiope, oiméne haʼe ou raʼe voi porã ojerure hag̃ua permíso pe rréipe ojukauka hag̃ua Mardoquéope. Péro ojerure mboyve upéva, rréi Asuero oporandúma chupe mbaʼépa ikatu ojapo oñemombaʼe hag̃ua peteĩ kuimbaʼépe ojapo haguére iporãva pe rréi rehehápe. Upépe Hamán opensa haʼéne hag̃ua upe kuimbaʼe, upévare heʼi oñemonde hag̃ua upe kuimbaʼépe pe rréi ao, ha peteĩ funsionário omanda guasúva omongorre hag̃ua chupe pe rréi kavaju ári Susa jerére, ha omombaʼe hag̃ua chupe opavave renondépe. Upéva ogustaiterei voi pe rréipe; péro oiméne Hamán okambiapaite raʼe hova oikuaávo Mardoqueo haʼeha upe kuimbaʼe. ¿Ha mávapepa ojerure Asuero ojapo hag̃ua upéva? Hamánpe voi (Est. 6:4-10).

¹⁴ Hamán ipochy, ha ndogustáiramo jepe chupe, ojapo pe rréi heʼíva. Omorrenegaiterei chupe upe oikóva ha otimbopa pochýgui ohóvo hógape. Hembireko ha iñamigokuéra katu heʼi chupe upe situasión ndoguerumoʼãiha mbaʼeve iporãva, ha ndaipuʼakamoʼãiha Mardoquéore (Est. 6:12, 13).

15. a) ¿Mbaʼépa oiko raʼe Ester ipasiénsia rupi? b) ¿Mbaʼérepa iporã “ñahaʼarõkuaa”?

¹⁵ Ester ipasiénsia ha ohaʼarõve rupi ombaʼejerure hag̃ua pe rréipe, Hamán opreparáma peteĩ ñuhã ha upéi haʼete hoʼa pype. Ikatu oime Jehová voi raʼe ndohejái Asuérope oke porã upe pyharépe (Prov. 21:1). Ndareíri la Biblia ñanemokyreʼỹ “ñahaʼarõkuaa hag̃ua” (elee Miqueas 7:7). Jahejávo Jehová pópe umi mbaʼe ñandepyʼapýva, haʼe katuete osolusionáta iporãveháicha.

16, 17. a) ¿Arakaʼépa Ester ohechakuaa og̃uahẽmaha pe ‘ára oñeʼẽ hag̃ua’? b) ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Ester ndojoguaieteha Vástipe?

¹⁶ Ester ndoipotavéima iména ohaʼarõ, upévare odesidi pe karu guasu ojapo jeývape omombeʼutaha chupe mbaʼépa oikotevẽ. Péro, ¿mbaʼéichapa ojapóta upéva? Pe rréi omeʼẽ Estérpe upe oportunida oporandu jeývo chupe mbaʼépa oikotevẽmi ha omeʼẽtaha chupe ojeruréva (Est. 7:2). Upépe og̃uahẽ sapyʼa pe ‘ára oñeʼẽ hag̃ua’.

¹⁷ Ester oiméne oñemboʼe raʼe Ñandejárape ipyʼapypemi heʼi mboyve pe rréipe: “Che ruvicha, oiméramo nde cheguerohory, ha reipotáramonte, ajerure ndéve chesalvami hag̃ua  ha ani reheja oñehundi che retãyguakuéra. Upevamínte ningo ajerure ndéve” (Est. 7:3, NM). Umi mbaʼe heʼívare Ester ohechauka orrespetataha Asuero odesidíva. ¡Ajépa ndojoguaiete rréina Vástipe! Haʼe ningo omotĩ vaʼekue iménape (Est. 1:10-12). Ester ojerure asýnte iménape oñangarekomi hag̃ua hese, ani hag̃ua ojejuka chupe. Ha ndahaʼéi ku heʼíva chupe ivyroha ojerovia haguére Hamán rehe.

18. ¿Mbaʼéichapa Ester omombeʼu pe rréipe umi mbaʼe ojopy asýva chupe?

¹⁸ Oiméne pe rréi ni ndogueroviaséi oĩha ojukaséva Estérpe ha ombyasyeterei anga chupe. ¡Máva piko oimoʼãta oĩha peteĩ ojukaséva pe rréinape! Upe rire Ester heʼive iménape: “Oĩ ningo orerundiséva, chéve ha che puévlope, ha opaga voi rojejuka ha roñehundipaite hag̃ua. Roñemeʼẽtanterire tembiguairã, akirirĩ vaʼerãmoʼã. Péro namombeʼúiramo ko mbaʼe chepyʼapýva ou vaíta pe rréipe” (Est. 7:4, NM). ¡Rehechakuaápa mbaʼéichapa Ester omombeʼu porãnte upe ojopy asýva chupe! Haʼe heʼi avei oñevendétanterire chupe ha hetãyguakuérape tembiguairã, okirirĩtanteha kuri. Péro ojejukapáramo chupekuéra ikatu tuicha operhudika pe rréipe, ha Ester ndaikatúi kuri oguerokirirĩ upéva.

19. ¿Mbaʼéicha javépa ikatu ñanepytyvõ Ester ehémplo?

¹⁹ Ester ehémplo ñanemboʼe iñimportanteha ñanearandu ha jaikekuaa umi ñanerendúvape. Upeichahágui tekotevẽtaramo ñamombeʼu peteĩ mbaʼe ñandepyʼapýva peteĩ jahayhúvape térã peteĩ omanda guasúvape, tuichaiterei ñanepytyvõta  ñanepasiénsia, japororrespeta ha ñanesinséroramo (Prov. 16:21, 23).

20, 21. a) ¿Mbaʼéichapa Ester omombeʼu iménape mbaʼeichaguápa Hamán, ha mbaʼéichapa oñeñandu pe rréi upévare? b) ¿Mbaʼépa ojapo Hamán ojedeskuvrímarõ chupe?

²⁰ Rréi Asuero ohendu porã rire Estérpe, oporandu: “¿Mávapa upéva, ha moõpa oime upe oñembotuichaite vaʼekue ojapo hag̃ua koʼã mbaʼe?”. Eñeimahinamína mbaʼéichapa Ester oapunta ikuãme Hamán rehe ha heʼi: “Pe ndaijaʼéiva ha oñemoĩva orerehe, haʼe hína Hamán, ko tekove aña”. Upévo Hamán tuichaiterei oñemondýi ha ohecha Asuero rova okambiapaiteha. Ko rréi ipochyeterei oikuaávo ikonsehéro ojeroviaveha ombotavy hague chupe ha omofirmaka chupe peteĩ órden ojukauka hag̃ua Estérpe, pe hembireko ohayhuetéva. Pe rréi orrenegaiterei oikuaávo upéva ha osẽ okápe oñetrankilisa hag̃ua (Est. 7:5-7).

²¹ Hamán katu, ojedeskuvrímaramo chupe, oñesũ Ester renondépe ha ojerure asy operdonamínte hag̃ua chupe. Pe rréi oike jeývo ohecha Hamánpe Ester renondépe ha ipochyeterei, ha heʼi hese oviolaseha hembirekópe ipalásiope. ¡Hamán voi ombohapepaite ojejuka hag̃ua chupe! Upéi ojegueraha upégui Hamánpe, ha peteĩ funsionário omombeʼu pe rréipe upe ikonsehéro añaite omopuʼã hague peteĩ yvyra omosaingo hag̃ua Mardoquéope. Upémarõ Asuero omanda oñemosaingo hag̃ua Hamánpe upe yvyráre (Est. 7:8-10).

22. ¿Mbaʼéichapa Ester rembiasakue ohechauka ñandéve arakaʼeve ndajaperdéi vaʼerãha la esperánsa?

 ²² Ko múndo ijetuʼuetévape, sapyʼánte ñapensa arakaʼeve ndojejapomoʼãiha hustísia. ¿Reñeñandúmavapa nde upéicha? Ester arakaʼeve ndoperdéi vaʼekue la esperánsa, noñamargái ni ndaijeroviakangýi. Upévare og̃uahẽvo pe ára, pyʼaguasúpe oñeʼẽ ha ojerovia Jehová ojapotaha hustísia. Ñande jajapo vaʼerã avei upéicha. Ñandejára ningo nokambiái, haʼe ikatu oheja umi iñañáva hoʼa umi ñuhã haʼekuéra voi oprepara vaʼekuépe, Hamán rehe oiko haguéicha (elee Salmo 7:11-16).

23. a) ¿Mbaʼépa pe rréi omeʼẽ Mardoqueo ha Estérpe? b) ¿Mbaʼéichapa oñekumpli Jacob heʼi vaʼekue Benjamín rehe? (Ehecha pe rrekuádro heʼíva: “ Peteĩ profesía oñekumplíva”.)

²³ Rréi Asuero oikuaa Mardoqueo haʼeha pe hembiguái odefende vaʼekue chupe ani hag̃ua ojejuka, ha koʼág̃a oikuaa avei omongakuaa hague Estérpe, upévare omoĩ chupe Hamán rendaguépe primer minístroramo. Pe rréinape katu omeʼẽ Hamán róga ha opa mbaʼerepy oreko vaʼekue, ha Ester omoĩ jey Mardoquéope oñangareko hag̃ua umívare (Est. 8:1, 2).

24, 25. a) ¿Mbaʼérepa Ester ndopytuʼúintema ojesalva rire chupe ha Mardoquéope? b) ¿Mbaʼéichapa Ester ojapeligra jey?

²⁴ ¿Opytuʼútantemapa Ester ojesalva rire chupe ha Mardoquéope? Ojapo vaʼerãmoʼã upéicha opensárire ijehénte. Péro jaikuaaháicha, Hamán ofirmaka kuri Asuérope peteĩ léi ojejukapa hag̃ua umi hudíope, ha upe notísia og̃uahẽma oparupiete. Hamán oho vaʼekue peteĩ espiritísta rendápe oikuaa hag̃ua mbaʼe díapa opyta porãvéta ojapo hag̃ua upéva. Ñandejára Ñeʼẽ omombeʼu haʼe oityka hague voi suérte, térã evréo ñeʼẽme Pur (Est. 9:24-26). Ofalta gueteri heta  mése ojejukapa hag̃ua umi hudíope, péro pyaʼeterei og̃uahẽ oúvo upe día. ¿Ikatútapa ojejoko pe mbaʼe vaiete ojejaposéva?

²⁵ Ester nopensái ijehénte, upévare oapeligra jey hekove oho jeývo pe rréi rendápe oñeinvitaʼỹre chupe. Koʼág̃a hasẽma hetãyguakuérare ha ojerure asy iménape oanula hag̃ua pe léi oguenohẽ vaʼekue ojejukapa hag̃ua umi hudíope. Péro umi léi oguenohẽva umi rréi Persiagua ndaikatuvéima oñekambia (Dan. 6:12, 15). Upévare Asuero heʼi Ester ha Mardoquéope ojapo hag̃ua peteĩ léi pyahu ikatúva oiporu umi hudío oñedefende hag̃ua. Umi mensahéro pyaʼe ogueraha oparupiete ko notísia porã ha umi hudío oreko jeýma esperánsa (Est. 8:3-16). Ñañeimahinamína mbaʼéichapa oiméne umi hudío tuichaháicha oñepyrũ oprepara umi árma oñedefende hag̃ua oikuaa rire upe léi pyahu. Péro, ¿oipytyvõtapa Jehová chupekuéra? (1 Sam. 17:45.)

26, 27. a) ¿Mbaʼéichapa Jehová oipytyvõ ipuévlope? b) ¿Mbaʼeichagua profesíapa oñekumpli ojejukapárõ guare Hamán raʼykuérape?

²⁶ Og̃uahẽvo pe día, Jehová puévlo oĩma oñorairõ hag̃uáicha. Heta funsionário Persiagua omoirũ chupekuéra oikuaa rire Mardoquéogui oiko hague primer minístro. Jehová  oipytyvõ ipuévlope ogana hag̃ua upe ñorairõ. Ha ani hag̃ua avave oñevenga hesekuéra, Ñandejára oheja ojejukapaite iñenemigokuérape (Est. 9:1-6). *

²⁷ Hamán ningo 10 itaʼýra, ha umíva oikove aja, Mardoqueo ojapeligra kuri oñangareko haguére oikóvo Hamán rogakuére, péro ojejukárõ guare chupekuéra Mardoqueo igustoitépema ojapo itraváho (Est. 9:7-10). Péicha Jehová okumpli pe profesía heʼíva oñehundipataha umi amalekítape, opersegi haguére ipuévlope (Deut. 25:17-19). Ikatu voi oime Hamán raʼykuérantema hemby raʼe umi amalekíta apytégui Jehová heʼi vaʼekue ohundipataha.

28, 29. a) ¿Mbaʼérepa Jehová oheja vaʼekue ipuévlo oñorairõ Ester tiémpope? b) ¿Mbaʼérepa iporãite ñandéve g̃uarã Ester ehémplo?

²⁸ Upe rire Ester oguenohẽ umi léi ikatúva ogueru ñorairõ ha jejuka. Oiméne ipohýi ha ijetuʼu raʼe chupe upe rresponsavilida. Péro Jehová ndoipotái ipuévlo oñehundi, upe tetãgui ningo osẽ vaʼerã pe Mesías oñepromete vaʼekue ha osalvátava yvyporakuérape (Gén. 22:18). Javyʼaiterei jaikuaávo koʼág̃a ñande natekotevẽveimaha ñañorairõ Ester tiémpope guaréicha. Jesús oúrõ guare ko yvy ape ári, heʼi hemimboʼekuérape ndoiporuvéima vaʼerãha hikuái árma oñorairõ hag̃ua iñenemigokuéra kóntrape (Mat. 26:52).

²⁹ Koʼág̃a ñande ñamoirũva Jesúspe, ñañorairõ hína Satanás kóntrape ani hag̃ua omokangy ñande jerovia ha ñanemomombyry Jehovágui (elee 2 Corintios 10:3, 4). Ester ojapo haguéicha, ñande avei ñanearandu vaʼerã ha ñahaʼarõkuaa ñañeʼẽ hag̃ua. Avei pyʼaguasúpe ñadefende vaʼerã Ñandejára puévlope, upéicha jahechaukáta ñande jerovia imbareteha. ¡Ajépa tuichaite mbaʼe ñandéve g̃uarã Ester ehémplo!