Xeen tiʼ baʼax ku taasik

¿Jach wa tu jaajil Jesús letiʼe Mesías ku yaʼalik le profecíaʼoboʼ?

¿Jach wa tu jaajil Jesús letiʼe Mesías ku yaʼalik le profecíaʼoboʼ?

Baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ

 Le ka anchaj Jesús way Luʼumeʼ tu béeykuntaj le profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le ‹Mesíasoʼ›, le máax kun «salvartik le yóokʼol kaaboʼ» (Daniel 9:25; 1 Juan 4:14). Tak le tsʼoʼok u kíimiloʼ seguernaj u béeykuntik le profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ (Salmo 110:1; Hechos 2:34-36).

 ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan Mesíasoʼ?

 Le tʼaan ich hebreo Maschíaj wa Mesías yéetel le tʼaan ich griego Kjristós wa Cristooʼ u kʼáat u yaʼal «Yéeyaʼan». Leloʼ ku yeʼesikeʼ le tʼaan «Jesucristooʼ» u kʼáat u yaʼaleʼ «Jesús le Máax Yéeyaʼanoʼ» wa «Jesús le Mesíasoʼ».

 Úuchjeakileʼ le kéen yéeyaʼak wa máax utiaʼal u tsʼaʼabal autoridad tiʼeʼ ku yalaʼal aceite tu pool (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13). Dioseʼ tu yéeyaj Jesús utiaʼal u beetik u Mesíasil, leloʼ tu yeʼeseʼ tu tsʼáaj yaʼab autoridad tiʼ (Hechos 2:36). Chéen baʼaleʼ tu lugar u yalik aceite tu pooleʼ tu tsʼáaj u espíritu santo tiʼ (Mateo 3:16).

 ¿Chéen wa tiʼ juntúul máak unaj u béeytal le profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ?

 Beyoʼ, tumen jeʼex u huella juntúul máakeʼ chéen tiʼ letiʼ yaan, maʼ tu páajtal u yantal tiʼ uláakʼ máak. Le profecíaʼob yaan teʼ Biblia xanoʼ chéen ku tʼaanoʼob tiʼ juntúul Mesías wa Cristo. Chéen baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «yaan u yantal máakoʼob ken u yaʼalubaʼob Cristoʼob bey xan máakoʼob ken u yaʼalubaʼob profetaʼob. Letiʼobeʼ yaan u beetkoʼob milagroʼob bey xan nukuch baʼaloʼob utiaʼal u tuskoʼob máak, wa ku páajtaleʼ tak le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob tumen Diosoʼ» (Mateo 24:24).

 ¿Tak wa bejlaʼa maʼ chíikpajak le Mesíasoʼ?

 Maʼatech, le Bibliaoʼ tu yaʼaleʼ le Mesíasoʼ yaan u taal tiʼ u paalaloʼob David, juntúul tiʼ le reyoʼob yaan kaʼach Israeloʼ (Salmo 89:3, 4). Chéen baʼaleʼ láaj saʼat le juʼunoʼob tuʼux ku yaʼalik máax u paalaloʼob Davidoʼ. Ku yaʼalaʼaleʼ kʼaskúuntaʼab le juʼunoʼob le ka xuʼulsaʼab Jerusalén teʼ año 70 tumen le romanoʼoboʼ a. Le oʼolal teʼ kʼiinoʼobaʼ mix máak ku páajtal u yaʼalik wa tiʼ u paalal David u taal. Chéen baʼaleʼ tu kʼiiniloʼob Jesúseʼ láayliʼ tsʼakaʼan le juʼunoʼoboʼ, le oʼolal mix u enemigoʼob ku páajtal u yaʼalikoʼob wa maʼ tiʼ u paalal David u taaliʼ (Mateo 22:41-46).

 ¿Jaypʼéel profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ?

 U jaajileʼ maʼ tu páajtal u yaʼalaʼal jach jaypʼéel profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ tumen jejeláas bix u xoʼokol le profecíaʼobaʼ. Por ejemploeʼ tiʼ Isaías 53:2-7, ku yúuchul tʼaan tiʼ jejeláas baʼaloʼob yoʼolal le Mesíasoʼ. Yaan máakoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le versículoʼobaʼ chéen junpʼéeliliʼ profecía. Pero yaan máakoʼob xaneʼ ku yaʼalikoʼobeʼ cada junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik le versículoʼobaʼ junpʼéel profecía.

 Jujunpʼéel profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesías béeychajoʼob tiʼ Jesúsoʼ

Baʼax úuchi

Profecía

Bix béeychajik

Tiʼ u paalal Abrahán kun taal

Génesis 22:17, 18

Mateo 1:1

Taal tiʼ u paalal Isaak, u hijo Abrahán

Génesis 17:19

Mateo 1:2

Taal tiʼ u tribuil Judá

Génesis 49:10

Mateo 1:1, 3

Taal tiʼ u familia David

Isaías 9:7

Mateo 1:1

Síij tiʼ juntúul virgen

Isaías 7:14

Mateo 1:18, 22, 23

Síij tu kaajil Belén

Miqueas 5:2

Mateo 2:1, 5, 6

Tu kʼaabaʼtaj Emmanuel b

Isaías 7:14

Mateo 1:21-23

Líikʼ tiʼ junpʼéel familia óotsil

Isaías 53:2

Lucas 2:7

Kíimsaʼab yaʼab mejen paalaloʼob

Jeremías 31:15

Mateo 2:16-18

Bisaʼab Egipto

Oseas 11:1

Mateo 2:13-15

Kʼaj óoltaʼab bey Nazarenoeʼ c

Isaías 11:1

Mateo 2:23

Túuxtaʼab juntúul máak utiaʼal u preparartik le bejoʼ

Malaquías 3:1

Mateo 11:7-10

Ku chíikpajal le Mesías teʼ año 29 d

Daniel 9:25

Mateo 3:13-17

Dioseʼ tu yaʼaleʼ Jesúseʼ u Hijo

Salmo 2:7

Hechos 13:33, 34

Jach tu yaabiltaj u yotoch Dios

Salmo 69:9

Juan 2:13-17

Tu kaʼansaj baʼax ken u beet u Reino Dios

Isaías 61:1

Lucas 4:16-21

Le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ bey junpʼéel sáasileʼ

Isaías 9:1, 2

Mateo 4:13-16

Tu beetaj xan milagroʼob jeʼex Moiséseʼ

Deuteronomio 18:15

Hechos 2:22

Tʼaanaj xan tu kʼaabaʼ Dios jeʼex Moiséseʼ

Deuteronomio 18:18, 19

Juan 12:49

Tu tsʼakaj yaʼab kʼojaʼanoʼob

Isaías 53:4

Mateo 8:16, 17

Maʼ tu beetaj mix baʼal chéen utiaʼal ka chaʼantaʼakiʼ

Isaías 42:2

Mateo 12:17, 19

Tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ le máaxoʼob ku sufriroʼoboʼ

Isaías 42:3

Mateo 12:9-20; Marcos 6:34

Tu yeʼesaj u justicia Dios

Isaías 42:1, 4

Mateo 12:17-20

Maʼalob Consejero

Isaías 9:6, 7

Juan 6:68

Tu tsʼáaj kʼaj óoltbil u kʼaabaʼ Dios

Salmo 22:22

Juan 17:6

Kaʼansajnaj yéetel kettʼaanoʼob

Salmo 78:2

Mateo 13:34, 35

Letiʼ u Nojchil

Daniel 9:25

Mateo 23:10

Yaʼab máak maʼ tu creertaj le baʼax tu kaʼansoʼ

Isaías 53:1

Juan 12:37, 38

U tuunichil tʼóochpajal

Isaías 8:14, 15

Mateo 21:42-44

Maʼ kʼaʼamiʼ

Salmo 118:22, 23

Hechos 4:10, 11

Pʼektaʼabi

Salmo 69:4

Juan 15:24, 25

Kiʼimakchaj u yóol le máakoʼob le ka ook Jerusalén yóokʼol juntúul burrooʼ

Zacarías 9:9

Mateo 21:4-9

Alabartaʼab tumen mejen paalaloʼob

Salmo 8:2

Mateo 21:15, 16

Taal tu kʼaabaʼ Jéeoba

Salmo 118:26

Juan 12:12, 13

Traicionartaʼab tumen juntúul u amigo

Salmo 41:9

Juan 13:18

Koʼon yoʼolal 30 u taakʼinil plata e

Zacarías 11:12, 13

Mateo 26:14-16; 27:3-10

Pʼaʼat tumen u amigoʼob

Zacarías 13:7

Mateo 26:31, 56

Aʼalaʼab baʼaloʼob maʼ jaajtak tu yoʼolaliʼ

Salmo 35:11

Mateo 26:59-61

Maʼ tu yaʼalaj mix baʼal utiaʼal u defenderkubaiʼ

Isaías 53:7

Mateo 27:12-14

Túubaʼabi

Isaías 50:6

Mateo 26:67; 27:27, 30

Kʼoʼokʼolaʼab u pool

Miqueas 5:1

Marcos 15:19

Jaʼajatsʼaʼabi

Isaías 50:6

Juan 19:1

Maʼ tu defendertuba le ka jaʼatsʼoʼ

Isaías 50:6

Juan 18:22, 23

Le gobernanteʼoboʼ líikʼoʼob tu contra

Salmo 2:2

Lucas 23:10-12

Baʼaj u kʼab yéetel u yookoʼob tiʼ junpʼéel cheʼ

Salmo 22:16

Mateo 27:35; Juan 20:25

Buulnajoʼob yoʼolal u nookʼ

Salmo 22:18

Juan 19:23, 24

Aʼalaʼabeʼ juntúul kʼasaʼan máak

Isaías 53:12

Mateo 27:38

Poʼopochʼabi

Salmo 22:7, 8

Mateo 27:39-43

Sufrirnaj tu yoʼolal le kʼeban máakoʼoboʼ

Isaías 53:5, 6

1 Pedro 2:23-25

Bey pʼaʼat tumen Dioseʼ

Salmo 22:1

Marcos 15:34

Tsʼaʼab u yukʼ vinagre

Salmo 69:21

Mateo 27:34

Ukʼajchaj antes tiʼ u kíimil

Salmo 22:15

Juan 19:28, 29

Tu pʼataj u kuxtal tu kʼab Dios

Salmo 31:5

Lucas 23:46

Tu kʼubaj u kuxtal

Isaías 53:12

Marcos 15:37

Tu salvartoʼon tiʼ le kʼebanoʼ

Isaías 53:12

Mateo 20:28

Maʼ kaʼach mix junpʼéel u baakeliʼ

Salmo 34:20

Juan 19:31-33, 36

Táatsʼlomtaʼabi

Zacarías 12:10

Juan 19:33-35, 37

Muʼuk ichil ayikʼal máakoʼob

Isaías 53:9

Mateo 27:57-60

Kaʼa kuxkíintaʼabi

Salmo 16:10

Hechos 2:29-31

Kaxtaʼab u jeel le máax traicionartoʼ

Salmo 109:8

Hechos 1:15-20

Kulukbal tu x-noʼoj kʼab Dios

Salmo 110:1

Hechos 2:34-36

a Le Cyclopedia de McClintock yéetel Strongoʼ ku yaʼalik: «Yaʼab baʼax eʼesikeʼ le juʼunoʼob tuʼux ku yaʼalaʼal tiʼ baʼax tribuil u taal u familia le judíoʼoboʼ láaj kʼaskúuntaʼaboʼob le ka xuʼulsaʼab Jerusalénoʼ, maʼ antesiʼ».

b Le kʼaabaʼ ich hebreo Emmanueloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «Dioseʼ Tiaʼan t-Éeteleʼ». Lelaʼ jach maʼalob u yeʼesik le meyaj tu beetaj Jesúsoʼ tumen le tiaʼan way Luʼumeʼ tu yeʼeseʼ Dioseʼ tiaʼan yéetel le máaxoʼob adorarkoʼ (Lucas 2:27-32; 7:12-16).

c Le tʼaan «Nazarenooʼ» maʼ xaaneʼ ku taal tiʼ junpʼéel tʼaan ich hebreo neʹtseroʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «kʼuʼukʼ».

d Wa taak a wojéeltik baʼax eʼesik teʼ año 29 ka chíikpaj le Mesíasoʼ ilawil le nota ku kʼaabaʼtik «U profecíail le 70 semanaʼoboʼ».

e Le profecíaaʼ tiaʼan tu libroil Zacaríaseʼ. Chéen baʼaleʼ Mateoeʼ tu yaʼalaj: «Béeychaj le baʼax tu yaʼalaj le profeta Jeremíasaʼ» (Mateo 27:9). Kaʼacheʼ ku tsʼaʼabal u libroil Jeremías tu káajbal le jaats yaan teʼ Tsʼíiboʼob ku kʼaabaʼtik «le Profetaʼoboʼ» (Lucas 24:44). Maʼ xaaneʼ Mateoeʼ tu yaʼalaj «Jeremías» utiaʼal u tʼaan tiʼ u jaats libroʼob tuʼux táakaʼan tak u libroil Zacaríasoʼ.