¿Jach wa tu jaajil Jesús letiʼe Mesías ku yaʼalik le profecíaʼoboʼ?
Baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ
Le ka anchaj Jesús way Luʼumeʼ tu béeykuntaj le profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le ‹Mesíasoʼ›, le máax kun «salvartik le yóokʼol kaaboʼ» (Daniel 9:25; 1 Juan 4:14). Tak le tsʼoʼok u kíimiloʼ seguernaj u béeykuntik le profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ (Salmo 110:1; Hechos 2:34-36).
¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan Mesíasoʼ?
Le tʼaan ich hebreo Maschíaj wa Mesías yéetel le tʼaan ich griego Kjristós wa Cristooʼ u kʼáat u yaʼal «Yéeyaʼan». Leloʼ ku yeʼesikeʼ le tʼaan «Jesucristooʼ» u kʼáat u yaʼaleʼ «Jesús le Máax Yéeyaʼanoʼ» wa «Jesús le Mesíasoʼ».
Úuchjeakileʼ le kéen yéeyaʼak wa máax utiaʼal u tsʼaʼabal autoridad tiʼeʼ ku yalaʼal aceite tu pool (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13). Dioseʼ tu yéeyaj Jesús utiaʼal u beetik u Mesíasil, leloʼ tu yeʼeseʼ tu tsʼáaj yaʼab autoridad tiʼ (Hechos 2:36). Chéen baʼaleʼ tu lugar u yalik aceite tu pooleʼ tu tsʼáaj u espíritu santo tiʼ (Mateo 3:16).
¿Chéen wa tiʼ juntúul máak unaj u béeytal le profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ?
Beyoʼ, tumen jeʼex u huella juntúul máakeʼ chéen tiʼ letiʼ yaan, maʼ tu páajtal u yantal tiʼ uláakʼ máak. Le profecíaʼob yaan teʼ Biblia xanoʼ chéen ku tʼaanoʼob tiʼ juntúul Mesías wa Cristo. Chéen baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ «yaan u yantal máakoʼob ken u yaʼalubaʼob Cristoʼob bey xan máakoʼob ken u yaʼalubaʼob profetaʼob. Letiʼobeʼ yaan u beetkoʼob milagroʼob bey xan nukuch baʼaloʼob utiaʼal u tuskoʼob máak, wa ku páajtaleʼ tak le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob tumen Diosoʼ» (Mateo 24:24).
¿Tak wa bejlaʼa maʼ chíikpajak le Mesíasoʼ?
Maʼatech, le Bibliaoʼ tu yaʼaleʼ le Mesíasoʼ yaan u taal tiʼ u paalaloʼob David, juntúul tiʼ le reyoʼob yaan kaʼach Israeloʼ (Salmo 89:3, 4). Chéen baʼaleʼ láaj saʼat le juʼunoʼob tuʼux ku yaʼalik máax u paalaloʼob Davidoʼ. Ku yaʼalaʼaleʼ kʼaskúuntaʼab le juʼunoʼob le ka xuʼulsaʼab Jerusalén teʼ año 70 tumen le romanoʼoboʼ a. Le oʼolal teʼ kʼiinoʼobaʼ mix máak ku páajtal u yaʼalik wa tiʼ u paalal David u taal. Chéen baʼaleʼ tu kʼiiniloʼob Jesúseʼ láayliʼ tsʼakaʼan le juʼunoʼoboʼ, le oʼolal mix u enemigoʼob ku páajtal u yaʼalikoʼob wa maʼ tiʼ u paalal David u taaliʼ (Mateo 22:41-46).
¿Jaypʼéel profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ?
U jaajileʼ maʼ tu páajtal u yaʼalaʼal jach jaypʼéel profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesíasoʼ tumen jejeláas bix u xoʼokol le profecíaʼobaʼ. Por ejemploeʼ tiʼ Isaías 53:2-7, ku yúuchul tʼaan tiʼ jejeláas baʼaloʼob yoʼolal le Mesíasoʼ. Yaan máakoʼobeʼ ku yaʼalikoʼobeʼ le versículoʼobaʼ chéen junpʼéeliliʼ profecía. Pero yaan máakoʼob xaneʼ ku yaʼalikoʼobeʼ cada junpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik le versículoʼobaʼ junpʼéel profecía.
Jujunpʼéel profecíaʼob ku tʼaanoʼob yoʼolal le Mesías béeychajoʼob tiʼ Jesúsoʼ
Baʼax úuchi |
Profecía |
Bix béeychajik |
---|---|---|
Tiʼ u paalal Abrahán kun taal |
||
Taal tiʼ u paalal Isaak, u hijo Abrahán |
||
Taal tiʼ u tribuil Judá |
||
Taal tiʼ u familia David |
||
Síij tiʼ juntúul virgen |
||
Síij tu kaajil Belén |
||
Tu kʼaabaʼtaj Emmanuel b |
||
Líikʼ tiʼ junpʼéel familia óotsil |
||
Kíimsaʼab yaʼab mejen paalaloʼob |
||
Bisaʼab Egipto |
||
Kʼaj óoltaʼab bey Nazarenoeʼ c |
||
Túuxtaʼab juntúul máak utiaʼal u preparartik le bejoʼ |
||
Ku chíikpajal le Mesías teʼ año 29 d |
||
Dioseʼ tu yaʼaleʼ Jesúseʼ u Hijo |
||
Jach tu yaabiltaj u yotoch Dios |
||
Tu kaʼansaj baʼax ken u beet u Reino Dios |
||
Le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ bey junpʼéel sáasileʼ |
||
Tu beetaj xan milagroʼob jeʼex Moiséseʼ |
||
Tʼaanaj xan tu kʼaabaʼ Dios jeʼex Moiséseʼ |
||
Tu tsʼakaj yaʼab kʼojaʼanoʼob |
||
Maʼ tu beetaj mix baʼal chéen utiaʼal ka chaʼantaʼakiʼ |
||
Tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ le máaxoʼob ku sufriroʼoboʼ |
||
Tu yeʼesaj u justicia Dios |
||
Maʼalob Consejero |
||
Tu tsʼáaj kʼaj óoltbil u kʼaabaʼ Dios |
||
Kaʼansajnaj yéetel kettʼaanoʼob |
||
Letiʼ u Nojchil |
||
Yaʼab máak maʼ tu creertaj le baʼax tu kaʼansoʼ |
||
U tuunichil tʼóochpajal |
||
Maʼ kʼaʼamiʼ |
||
Pʼektaʼabi |
||
Kiʼimakchaj u yóol le máakoʼob le ka ook Jerusalén yóokʼol juntúul burrooʼ |
||
Alabartaʼab tumen mejen paalaloʼob |
||
Taal tu kʼaabaʼ Jéeoba |
||
Traicionartaʼab tumen juntúul u amigo |
||
Koʼon yoʼolal 30 u taakʼinil plata e |
||
Pʼaʼat tumen u amigoʼob |
||
Aʼalaʼab baʼaloʼob maʼ jaajtak tu yoʼolaliʼ |
||
Maʼ tu yaʼalaj mix baʼal utiaʼal u defenderkubaiʼ |
||
Túubaʼabi |
||
Kʼoʼokʼolaʼab u pool |
||
Jaʼajatsʼaʼabi |
||
Maʼ tu defendertuba le ka jaʼatsʼoʼ |
||
Le gobernanteʼoboʼ líikʼoʼob tu contra |
||
Baʼaj u kʼab yéetel u yookoʼob tiʼ junpʼéel cheʼ |
||
Buulnajoʼob yoʼolal u nookʼ |
||
Aʼalaʼabeʼ juntúul kʼasaʼan máak |
||
Poʼopochʼabi |
||
Sufrirnaj tu yoʼolal le kʼeban máakoʼoboʼ |
||
Bey pʼaʼat tumen Dioseʼ |
||
Tsʼaʼab u yukʼ vinagre |
||
Ukʼajchaj antes tiʼ u kíimil |
||
Tu pʼataj u kuxtal tu kʼab Dios |
||
Tu kʼubaj u kuxtal |
||
Tu salvartoʼon tiʼ le kʼebanoʼ |
||
Maʼ kaʼach mix junpʼéel u baakeliʼ |
||
Táatsʼlomtaʼabi |
||
Muʼuk ichil ayikʼal máakoʼob |
||
Kaʼa kuxkíintaʼabi |
||
Kaxtaʼab u jeel le máax traicionartoʼ |
||
Kulukbal tu x-noʼoj kʼab Dios |
a Le Cyclopedia de McClintock yéetel Strongoʼ ku yaʼalik: «Yaʼab baʼax eʼesikeʼ le juʼunoʼob tuʼux ku yaʼalaʼal tiʼ baʼax tribuil u taal u familia le judíoʼoboʼ láaj kʼaskúuntaʼaboʼob le ka xuʼulsaʼab Jerusalénoʼ, maʼ antesiʼ».
b Le kʼaabaʼ ich hebreo Emmanueloʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «Dioseʼ Tiaʼan t-Éeteleʼ». Lelaʼ jach maʼalob u yeʼesik le meyaj tu beetaj Jesúsoʼ tumen le tiaʼan way Luʼumeʼ tu yeʼeseʼ Dioseʼ tiaʼan yéetel le máaxoʼob adorarkoʼ (Lucas 2:27-32; 7:12-16).
c Le tʼaan «Nazarenooʼ» maʼ xaaneʼ ku taal tiʼ junpʼéel tʼaan ich hebreo neʹtseroʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «kʼuʼukʼ».
d Wa taak a wojéeltik baʼax eʼesik teʼ año 29 ka chíikpaj le Mesíasoʼ ilawil le nota ku kʼaabaʼtik «U profecíail le 70 semanaʼoboʼ».
e Le profecíaaʼ tiaʼan tu libroil Zacaríaseʼ. Chéen baʼaleʼ Mateoeʼ tu yaʼalaj: «Béeychaj le baʼax tu yaʼalaj le profeta Jeremíasaʼ» (Mateo 27:9). Kaʼacheʼ ku tsʼaʼabal u libroil Jeremías tu káajbal le jaats yaan teʼ Tsʼíiboʼob ku kʼaabaʼtik «le Profetaʼoboʼ» (Lucas 24:44). Maʼ xaaneʼ Mateoeʼ tu yaʼalaj «Jeremías» utiaʼal u tʼaan tiʼ u jaats libroʼob tuʼux táakaʼan tak u libroil Zacaríasoʼ.