Мәтта 5:1—48

5  Көплигән адәмләрни көрүп, у таққа көтирилди. Олтарғинида, униң йениға шагиртлири кәлди  һәм у еғизини ечип, уларға тәлим беришкә башлиди:  «Өзиниң роһий еһтияҗлирини чүшәнгәнләр бәхитлик, чүнки асман Падишалиғи шуларға тәәллуқтур.  Қайғуруватқанлар бәхитлик, чүнки уларға тәсәлли берилиду.  Мулайимлар бәхитлик, чүнки улар йәрниң мирасхорлири болиду.  Һәққанийлиқни халап тәшна болғанлар бәхитлик, чүнки улар тойғузулиду.  Рәһимликләр бәхитлик, чүнки уларға рәһимлик көрситилиду.  Қәлби паклар бәхитлик, чүнки улар Худани көриду.  Течлиқпәрвәрләр бәхитлик, чүнки улар Худаниң оғуллири дәп атилиду. 10  Һәққанийлиқ үчүн тәқипләнгәнләр бәхитлик, чүнки асман Падишалиғи шуларға мәнсүптур. 11  Мән үчүн адәмләр силәрни һақарәтләп, тәқипләп, барлиқ яманлиқни төһмәт қилса, бәхитликсиләр. 12  Хошал болуңлар һәм яйраңлар, чүнки асмандики мукапитиңлар бүйүктүр. Шундақла силәрдин авал болған пәйғәмбәрләрниму әшундақ тәқиплигән. 13  Силәр — йәрниң тузи. Бирақ туз өз күчини йоқитип қойса, уни яңливаштин қандақ тузлуқ қилалайсән? У әнди һечнәрсигә яримайду. Уни кочиға ташлаветишқила тоғра келиду вә кишиләр уни чәйләветиду. 14  Силәр — дунияниң йоруғи. Таққа селинған шәһәр йошуруналмайду. 15  Чирақни яндурғанда, қачиниң астиға қоймай, чирақданниң үстигә қойиду һәм у өйдики һәммисигә нур чачиду. 16  Шундақла силәрниң йоруғуңларму адәмләр алдида шундақ йорусунки, улар силәрниң яхши ишлириңларни көрүп, асмандики Атаңларни мәдһийилисун. 17  Мени Тәврат қанунини яки пәйғәмбәрләр Язмилирини инкар қилғили кәлди дәп ойлимаңлар. Инкар қилғили әмәс, бәлки орунлиғили кәлдим. 18  Силәргә һәқни ейтиватимәнки: һәтта Тәвратниң әң кичик һәрипи яки сизиғи йоқилишидин вә йезилғанниң һәммиси орунланмишидин көрә, асман билән йәр-зимин йоқ болуши муқәррәрдур. 19  Шуңлашқа мошу әң кичик әмирләрниң бирәрсиниму бузған һәм башқиларни шуниңға үгәткән адәм асман Падишалиғиға киришкә лайиқсиз болиду. Әксичә, ким уларни орунлап һәм шуларға үгәткән болса, асман Падишалиғида бүйүк дәп атилиду. 20  Силәргә ейтимәнки, әгәр силәрниң һәққанийлиғиңлар Тәврат устазлириниң һәм пәрисийләрниң һәққанийлиғидин ешип кәтмисә, асман Падишалиғиға кирәлмәйсиләр. 21  Қедимда кишиләргә “өлтүрмә” дегәнлигини аңлиғансиләр. “Ким қатиллиқ қилса, сот алдида җавап бериду”. 22  Һә мән силәргә ейтимәнки, қериндишиға ғәзәплинишни давамлаштуруватқан һәрбир инсан һөкүмгә тартилиду, қериндишини сөзләр билән пәсәйткән инсан Алий сот алдида җавап бериду, қериндишиға: “Сән — бечарә ахмақ!”— дегән һәрқандақ киши отлуқ җәһәннәмдә* болуп қелиши мүмкин. 23  Әгәр сән һәдийәриңни қурбангаһқа әкелип, шу йәрдә қериндишиңниң саңа болған хапилиғи есиңға кәлсә, 24  һәдийәриңни қурбангаһниң алдида қоюп, авал қериндишиң билән яришивал, андин қайтип, һәдийәриңни Худаға тәғдим қилғин. 25  Сени әйиплигүчи билән техи йолда болуватқиниңда униң билән тез ярашқин, чүнки у сени сотчиға тутуп бериду, сотчи — һөкүм орунлиғучиға, у болса сени зинданға ташлайду. 26  Саңа ейтимәнки, у җайдин ахирқи тийинғичә төлимәй чиқалмайсән. 27  “Нека вапалиғини бузмаңлар” дегән тәлимни аңлидиңлар. 28  Амма мән силәргә ейтимәнки, кимду-ким аял кишигә қараверип, шәһванийлиққа берилсә, у жүригидә шу аял билән нека вапалиғини бузған болиду. 29  Әгәр оң көзүң сән үчүн путликашаң болса, уни оюп ташлавәт. Пүтүн бәдиниң җәһәннәмгә ташлинишидин көрә, әзалириңниң бирәрсидин айрилғиниң яхшидур. 30  Һәм әгәр оң қолуң сән үчүн путликашаң болса, уни чепип ташлиғин. Пүтүн бәдиниң җәһәннәмгә ташлинишидин көрә, әзалириңниң бирәрсидин айрилғиниң яхшидур. 31  Униңдин башқа мундақ дейилгән: “Кимду-ким аяли билән аҗрашса, униңға аҗришиш гуванамини бәрсун”. 32  Мән болсам силәргә ейтимәнки, кимду-ким аялидин җинсий әхлақсизлиқ қилиштин башқа сәвәпләргә бола аҗрашса, аялиға нека вапалиғини бузушқа баһанә туғдуриватиду һәм һәрким аҗрашқан аялға өйләнсә, нека вапалиғини бузуватиду. 33  Қедимий заманда адәмләргә: “Бәргән қәсимиңни бузма, әксичә Йәһваға бәргән һәммә вәдилириңни орунла”, дегәнни аңлидиңлар. 34  Мән силәргә ейтимәнки, һечнемә билән қәсәм ичмә: асман биләнму, чүнки у Худаниң тәхтидур, 35  йәр биләнму, чүнки у Униң аяқлириниң бәлдиңидур, Йерусалим биләнму, чүнки у улуқ Падишаниң шәһиридур. 36  Һәм бешиң биләнму қәсәм қилма, чүнки бир тал чечиңниму ақ яки қара қилалмайсән. 37  “Һә” дегән сөзүңлар “һә” болсун вә “яқ” — “яқ” болсун, буниңдин ташқири нәрсә — у Шәйтандин. 38  Силәр: “Көзгә көз һәм чишқа чиш”, дегәнниму аңлидиңлар. 39  Мән силәргә ейтимәнки, зулум кишигә униң қилғинидәк қайтурма, лекин бирси сениң оң качитиңға урса, сол качитиңни тутуп бәр. 40  Әгәр бирси сениң билән сотлишип, ички көйнигиңни алғуси кәлсә, сиртқи кийимиңниму беривәт. 41  Һәм бийлиги бар бирси бир чақирим йәрни меңишқа мәҗбурлиса, униң билән икки чақиримниму бесип өт. 42  Сориғанға бәргин һәм пайизсиз қәриз елишни халиғанниң қолини қайтурма. 43  Силәр: “Йениңдики кишини яхши көргүн вә дүшминиңни өч көргүн”, дегәнниму аңлидиңлар. 44  Мән силәргә ейтимәнки, дүшмәнлириңларни яхши көрүшни вә силәрни қоғлиғанлар үчүн дуа қилишни тохтатмаңлар, 45  шундақ қилсаңлар асмандики Атаңларниң оғуллири болалайсиләр, чүнки У қуяшқа зулум һәм меһриванлар үстидин чиқишқа әмир қиливатиду вә һәққанийлар билән адаләтсизләргиму ямғурни яғдуриватиду. 46  Әгәр силәр силәрни яхши көридиғанларнила яхши көрсәңлар, силәргә қандақму мукапат болсун? Шуни селиқчиларму қиливатмамду? 47  Әгәр силәр пәқәт өзәңларниң қериндашлириңлар биләнла саламлашсаңлар, алаһидә немә қиливетипсиләр? Башқа хәлиқләрниң кишилири шундақла қиливатмамду? 48  Шуңлашқа асмандики Атаңлар нәқәдәр мукәммәл болғинидәк, силәрму шундақ мукәммәл болуңлар.

Изаһәтләр

Йерусалимниң сиртида әхләтләрни көйдүридиған җай болған еди. Рәмзий мәнада җәһәннәм мәңгү өлүмни билдүриду, униңда болған өлүкләр тирилмәйду, амма униңда азаплиниш йоқ.