Bai na kontenido

LOKE HÓBEN SA PUNTRA

Kon Mi Por Dominá Mi Mes Ora di Kumpra Kos?

Kon Mi Por Dominá Mi Mes Ora di Kumpra Kos?

 “Resientemente mi a drenta un tienda djis pa wak. Pero mi a sali ku un kos karu ku mi no tabatin intenshon di kumpra!”—Colin.

 Colin a atmití ku e tin problema pa dominá su mes ora di kumpra kos. Abo tin e mesun problema? Si ta asina, e artíkulo akí por yuda bo.

 Pakiko dominá bo mes?

 Mito: Si bo ta preokupá kon bo ta usa bo sèn, esei ta kita bo libertat.

 Realidat: Si bo ta dominá bo mes ora di kumpra kos, lo bo tin mas libertat, no ménos. E buki I’m Broke! The Money Handbook ta bisa: “Mas bo sa kon pa usa sèn bon, mas lo bo sobra pa e kosnan ku bo ke tin—awor i den futuro.”

 Konsiderá esaki: Si bo usa bo sèn bon . . .

  •   Lo bo tin mas sèn ora bo tin mester di dje. Un hóben ku yama Inez ta bisa: “Den futuro lo mi tin gana di bai Suramérika. Ku e meta ei na mente mi ta purba di spar sèn.”

  •   Lo bo tin ménos (òf asta niun) debe. Beibel ta bisa: “E fiadó ta bira esklabo di esun ku ta fi’é.” (Proverbionan 22:7) Un mucha muhé ku yama Anna ta di akuerdo ku esei. El a bisa: “Debe ta kita tur bo libertat. Si bo no tin debe bo por konsentrá mihó riba bo metanan.”

  •   Lo bo demostrá ku bo ta madurá. Si bo siña dominá bo mes ora di kumpra kos, lo bo ta mihó prepará pa ora bo ta adulto. Jean di 20 aña di edat ta bisa: “Esaki ta un bon preparashon pa futuro ora mi ta biba riba mi mes. Mi ta usa mi sèn na un manera responsabel for di aworakí, pa mi hasi asina den futuro tambe.”

 Konklushon: “Si bo siña usa bo sèn bon, bo ta riba bon kaminda pa bira independiente. E abilidat di usa bo sèn bon ta algu ku lo yuda bo pa restu di bo bida,” segun e buki The Complete Guide to Personal Finance: For Teenagers and College Students.

 Kon pa dominá bo mes?

 Konosé bo debilidat. Si konstantemente bo sèn ta kaba, purba di saka afó ta na kiko e ta bai. Pa algun hende, kumpramentu di kos online ta e problema. Pa otronan, e problema ta gastamentu di sèn tiki tiki te ora no tin nada mas den nan pòtmòni na fin di luna!

 “Si bo saka sèn tiki tiki e ta kaba. Kumpra un regalo akí, un regalo ayá, bebe un kòfi, kumpra un kos den baratio—despues di un luna asina, ma puntra mi mes ta na kiko e 100 dòler a bai!”—Hailey.

 Traha un budget. Beibel ta bisa: “E plannan di hende balente siguramente ta kondusí na abundansia.” (Proverbionan 21:5) Si bo traha un budget, bo por hasi sigur ku bo gastunan no ta mas ku bo entrada.

 “Si bo ta gasta mas ku loke bo ta gana, bo tin ku analisá na kiko bo sèn ta bai i kita e kosnan ku bo no tin mester. Hasi e lista di gastu mas kòrtiku te ora ku loke bo ta gana ta mas ku loke bo ta gastá.”—Danielle.

 Ten’é bou di kontrol. Tin vários manera ku bo por kontrolá kon bo ta usa bo sèn pa bo evitá gastu innesesario. E siguiente métodonan aki a duna bon resultado pa algun hóben.

  •  “Normalmente mi ta pone mi sèn mesora na banko pasobra asina mi ta sinti mi ménos tentá pa us’é.”—David.

  •  “Ora mi sali pa kumpra kos mi ta bai ku un kantidat fiho di sèn. Di e manera ei mi no ta gasta mas di loke mi a plania pa usa.”—Ellen.

  •  “Mas tempu mi tuma promé ku mi kumpra algu, mas mihó mi por pensa kiko mi mester si òf no”.—Jesiah.

  •  “Mi no mester bai tur aktividat sosial! Ta bon pa bisa no si bo no tin sèn pa bai.”—Jennifer.

 Konklushon: Pa usa bo sèn na un manera korekto ta un gran responsabilidat. Esei ta loke Colin, menshoná na komienso di e artíkulo aki, a realisá. E la bisa: “Si mi ke bira kabes di famia un dia, mi no por gasta sèn pa loko! Si komo soltero mi no por usa mi sèn bon, mi no por us’é bon tampoko komo esposo.”

Tep: “Papia ku un hende enkuanto bo presupuesto i pidié pa e kontrol’é pa bo de bes en kuando. Ta bon pa hasi atministrashon!”—Vanessa.