Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

 SAK PIIG LA A YIIBU

A paama belsg a Wẽnnaamã nengẽ

A paama belsg a Wẽnnaamã nengẽ

1, 2. A Eli vɩɩmã pʋgẽ, daar n zĩnd n pa wõneg a taabã. Bõe n maan baraare?

A ELI tũuda saagã n zoetẽ, tɩ zĩigã me lebgd libsg bala. Zizreyɛll ket n zãrame, t’a Eli yaool n pa bi-bɩɩg me ye. La sẽn da yaa Wẽnd pãng n kẽ-a wã yĩnga, a zoetame n pa yatẽ ye. A zɩ n paam keelem la pãng ning a sẽn tarã ye. Sɩd yɩɩ pãn-kẽeng tɛkẽ, bala a zoeeme n tɩ yõsg wed-moosã sẽn da tɛt a Akaab saarã.—Karm-y 1 Rĩm dãmb 18:46.

2 Masã, lebga yẽ a ye n so sorã. Mams-y n ges-y a Eli sẽn zoete, n wobgd a nengã saagã sẽn fãeedã yĩnga, la a tagsd bũmb nins fãa sẽn maan raar-n-kãngã. Sɩd yɩɩ daar a Eli Wẽnnaam a Zeova sẽn tõog a bɛɛbã, tɩ tũudum hakɩkã me paam zẽkre. A Eli sẽn zoe n zãagã, n paas zĩigã sẽn lebg libsgã yĩnga, a pa le ne Karmell tãngã ye. Yɩɩ be la a Zeova sẽn kɩt t’a Eli maan yel-solemd tɩ lebg vẽeneg t’a Baal tũudmã yaa faoorã. Nebã bãngame t’a Baal no-rɛɛsdb kobs naas la zakã yaa ziri-n-be-neba. B kʋʋ nin-kãensã sẽn da sɩd segd ne kũumã. Rẽ poor la a Eli pʋʋs a Zeova sẽn na yɩl tɩ warã sẽn kaoos yʋʋm a tãab la pʋɩ-sʋkã sa wã. Saagã sɩd niime.—1 Rĩm 18:18-45.

3, 4. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel t’a Eli ra magda noog a sẽn wa n dabd Zizreyɛllã? b) Sogs-bʋs leoor la d na n paame?

3 A Eli zoee kilo 30, n yi Karmell tãngẽ wã n kẽng Zizreyɛll. Sorã zugu, tõeeme t’a ra magda noogo. Tõe t’a ra saagdame tɩ yɛlã na n yaa n toeemame. A Akaab segd n teka yam masã! Bũmb nins fãa a sẽn yã wã tog n kɩtame t’a bas a Baal tũudmã, n sõog na-pag a Zezabɛll nugu, la a ra le nams a Zeova tʋm-tʋmdbã ye.

“A Eli . . . wudg n lʋɩɩ a Akaab taoor n ta Zizreyɛll”

4 Yɛlã sã n wa yaa wa tõnd sẽn datã, d nong n tẽedame tɩ na n tara manegre, la tɩ d zu-loeesã na n pʋd n saame. A Eli sã n da tagsd woto, a bee bʋʋm, bala yẽ me “rag n yaa ninsaal wa tõndo.” (Zak 5:17) La a Eli zu-loeesã yaool n da nan pa sa ye. Sɩd me, pa yã n kaoos la rabeem kãseng ne sũ-sãang kɩt t’a  tags t’a sẽn kiid n são ye. Bõe yĩnga? La wãn to la a Zeova sõng a no-rɛɛsã t’a paam raood la tẽeb kengre? Bɩ d ges sẽn yɩ to-to.

Yɛlã pa yɩ wa a sẽn da magdã ye

5. Rẽ yĩnga, a Akaab sẽn yã yel-soalmã, a yãka yam n na n waoog a Zeova bɩ, la wãn to la d mi rẽ?

5 A Akaab sẽn ta na-yirã, a maana bũmb sẽn wilgd t’a teka yam bɩ? Kibarã yeela woto: “A Akaab wilga a Zezabɛll bũmb nins fãa a Eli sẽn maanã, la a sẽn maan to-to n kʋ bãngdbã ne sʋʋgã.” (1 Rĩm 19:1) D neeme t’a Akaab sẽn wa n togsd yellã, a pa tol n gom a Eli Wẽnnaam a Zeova yell ye. A sẽn yaa ned sẽn pa tagsd Wẽnnaam yellã yĩnga, a pa sak n deeg tɩ yel-soalmã yaa a Zeova nug ye. A yeelame bal tɩ yaa a ‘Eli n maane.’ Yaa vẽeneg t’a pa yãk yam n na n waoog a Zeova ye. La bõe la a pagã sẽn yaa wẽnem soabã maan-yã?

6. A Zezabɛll tʋmame tɩ b tɩ taas a Eli koe-bʋgo, la koɛɛgã võor yaa bõe?

6 A Zezabɛll sũurã puuga wʋsgo! A tʋmame tɩ b tɩ yeel a Eli yaa: “Sã n ta beoog woto wẽnd tɩ mam nan ka kʋ foom wa fo sẽn kʋ bãmbã, bɩ Wẽnnaam sãam-ma.” (1 Rĩm 19:2) Yaa vẽenega. A rata a Eli n kʋ. A wẽename tɩ vẽkembeoogã wĩndg sã n kẽ t’a pa kʋ a Eli n dok a sũur a sẽn kʋ a Baal no-rɛɛsdbã yĩnga, bɩ a ki. Tags-y n ges-y saagã sẽn ni Zizreyɛll tɩ zĩigã maag t’a Eli gũs sõma n wa neke, tɩ koe-taasdã wa togs-a na-pagã koe-beedã. A sẽn wʋmã, bõe n maane?

A komsa raoodo, rabeem me yõk-a lame

7. A Eli sẽn wʋm t’a Zezabɛll baood-a lame n na n kʋ wã, bõe n maane?

7 A Eli sã n da tẽedame tɩ b kõn le gom a Baal tũudum yelle, yaa vẽeneg t’a sẽn wʋm koɛɛgã, a bãngame tɩ nan pa sa ye. A Zezabɛll ket n yaa a Zezabɛll! A zoe n kɩtame tɩ b kʋ Wẽnnaam no-rɛɛsdb wʋsgo, la a Eli la a baood masã. A Eli sẽn wʋm rẽ wã, bõe n maane? Biiblã yeelame tɩ “rabeem yõka a Eli.” Rẽ yĩnga a ra bʋgsda a Zezabɛll sẽn na n kʋ-a to-to wã bɩ? Sã n yaa rẽ n da be a yamẽ, yaa vẽeneg tɩ pa tõe n pa koms a raood ye. Sẽn yaa to-to fãa, a ‘yik n zoeeme’ n na n fãag a yõore.—1 Rĩm 18:4; 19:3.

D sã n dat n kell n tall raoodo, d pa segd n tagsd bũmb nins sẽn tõe n yɩk d pɛlengã yell ye

8. a) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ pĩnd wẽn-sakdbã sʋka, pa a Eli bal la rabeem yõke? b) A Eli ne a Pɩɛɛr fãa makrã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

8 Pĩnd wẽn-sakdbã sʋka, pa a Eli bal la rabeem yõk ye. Rabeem n da yõk tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr me. Wala makre, a Zezi sẽn wa n yeel-a t’a kẽn n sɛg yẽ koomã zugã, a ‘sẽn yã tɩ sobgã yaa  wʋsgã,’ rabeem yõk-a lame t’a sɩng bõrbo. (Karm-y Matɩe 14:30.) A Eli ne a Pɩɛɛr makrã sõngda tõnd tɩ d bãng tɩ d sã n dat n kell n tall raoodo, d pa segd n tagsd bũmb nins sẽn tõe n yɩk d pɛlengã yell ye. D segd n tẽegda bũmb nins a Zeova sẽn kãabã wakat fãa, la d tẽegdẽ tɩ yaa yẽ n kõt tõnd pãnga.

“Sekame!”

9. Bilg-y a Eli kẽndã, la bũmb ning sẽn da tar-a t’a zoetẽ wã?

9 Rabeemã yĩnga, a Eli zoee kilo 150 n kẽng Beer-seba sẽn be Zida soolmẽ wã nug-goabgã. A sẽn ta wã, a basa a rakõorã la a kẽng weoogẽ wã a ye. B yeela kibarã pʋgẽ t’a kẽna “raar a ye kẽnde.” Mams-y y yamẽ a Eli sẽn yik sõorã pukr sasa n sɩng kẽna, n pa zã koom tɩ b sokd rɩɩb ye. Zĩigã sẽn yaa to-to wã kɩtame tɩ kẽnã yaa toogo. La sũ-sãangã ne rabeemã yĩnga, a tara tudb vɩ-raoogẽ wã ne wĩnto-sẽengã. A kẽname hal tɩ wĩndgã wa rat n kẽ, t’a pãngã fãa sɛ. A wa n kong n zĩnda tɩɩg tẽngre. Tɩ-kãng bal n da be vɩ-raoogẽ wã t’a tõe n zĩnd be n vʋʋse.—1 Rĩm 19:4.

10, 11. a) A Eli sẽn yeel bũmb ning a pʋʋsgã pʋgẽ wã võor yaa bõe? b) Ges-y vɛrse rãmbã, n bilg wẽn-sakdb a taab sũ-sãanga.

10 A sẽn zĩnd tɩɩgã tẽngrã, a pʋʋsa ne sũ-sãang n yeel t’a sẽn kiid n são. A yeelame: “Ma-me ka yɩɩd m yaab-rãmbã ye.” A ra miime t’a yaab-rãmbã sẽn ki wã lebga tẽng tom, n pa le tõe n maan baa fʋɩ n sõng ned ye. (Koɛ. 9:10) A tagsame t’a vɩɩmã ka võor ye. Dẽnd ka lingr la a sẽn yeel tɩ b reeg a vɩɩmã tɩ “sekame” wã ye. A ra rat n kiime tɩ sa.

11 Wẽn-sakd sã n koms raood hal t’a yam la a ki, rẽ yĩnga segd n ling-d lame bɩ? Ayo. Biiblã gomda pagb la rap sẽn yɩ wẽn-sakdb yelle, tɩ sũ-sãang loog-b hal tɩ b tags tɩ b sẽn kiid n são. Wala a Rebeka, a Zakoob, a Moiiz la a Zoob.—Sɩng. 25:22; 37:35; Sõd. 11:13-15; Zoob 14:13.

12. Sũ-sãang sã n wa loog-yã, wãn to la y tõe n dɩk a Eli makre?

12 Tõnd vɩɩ sasa ning Biiblã sẽn yeel tɩ “tood na n zĩndame” wã. Dẽnd pa lingr la neb wʋsg sẽn mi n wa koms raood hal tɩ sũ-sãangã loog-ba, baa wẽn-tũudb mengã. (2 Tɩm. 3:1) Sũ-sãang sã n wa loog-yã, bɩ y rɩk a Eli makre, n pelg y pʋg n togs  Wẽnnaam sẽn be y sũurẽ wã. Tẽeg-y t’a Zeova yaa “belsg fãa Wẽnnaam.” (Karm-y 2 Korẽnt dãmb 1:3, 4.) La rẽ yĩnga a Zeova belsa a Eli bɩ?

A Zeova sõnga a no-rɛɛsã

13, 14. a) Bõe la a Zeova maan ne malɛkã maasem, n wilg a no-rɛɛsã sũur sẽn da sãamã a nonglem? b) Bõe yĩng t’a Zeova sẽn mi tõnd ned kam fãa yɛlã la d pãn-tõogã kengd d raoodo?

13 Ne yãmb tagsgo, a Zeova sẽn yã t’a no-rɛɛsã a sẽn nongã gãe tɩɩgã tẽngr vɩ-raoogã pʋgẽ, n kotẽ tɩ kũumã wa rɩk-a wã, maan-a-la bõe? Yaa vẽeneg t’a sũur sãamame. A Eli sẽn wa n gũsã, a Zeova tʋma malɛk a nengẽ. Malɛkã maaga a yĩng n sɩɩs a Eli n nek-a, n yeel-a woto: “Yik n dɩ.” A sɩd yik n dɩɩme, bala malɛkã maana neere, n wa ne bur tʋʋlg la koom n kõ-a. A pʋʋsa malɛkã bark bɩ? Kibarã yetame bal tɩ no-rɛɛsã rɩɩme, n yũ koomã la a lebg n gãande. Yaa sũ-sãangã n da kɩt tɩ goamã meng yaa toog ne-a bɩ? Sẽn yaa a soab me, malɛkã le nek-a lame, la tõe tɩ yɩɩ zĩ-yẽegrã sasa. A le yeel-a lame t’a “yik n dɩ.” La so-kãnga wã a paasame t’a “na n kẽna kẽn woko.”—1 Rĩm 19:5-7.

14 Wẽnnaam vẽnega malɛkã t’a bãng a Eli sẽn na n kẽngẽ wã. A bãngame tɩ sorã yaa wok wʋsgo, t’a Eli pa tõe n kẽn n ta be ne a meng pãng ye. D sẽn paam tɩ Wẽnnaam ning d sẽn tũudã mi d magbã la d pãn-tõogã tɛk n yɩɩd tõndã, sɩd kengda d raoodo. (Karm-y Yɩɩl Sõamyã 103:13, 14.) La rɩɩbã a Eli sẽn dɩ wã sõng-a lame t’a maan bõe?

15, 16. a) A Zeova sẽn sõng t’a Eli paam dɩɩbã kɩtame t’a tõog n maan bõe? b) Bõe yĩng tɩ d sũy tog n yɩ noog ne a Zeova sẽn sõngd a nin-buiidã to-to tɩ b tõogd n tũud-a wã?

15 Kibarã yetame: “Yẽ yikame n dɩ rɩɩbã la a yũ koomã, n yik n kẽn ne rɩ-kãng pãng rasem pis-naase, hal tɩ ta Wẽnnaam tãngã Horɛb.” (1 Rĩm 19:8) A Eli loee noor rasem 40, n pa tol n dɩ la a yũ koom ye. Na maan yʋʋm kobs-yoob sẽn deng rẽ, a Moiiz ra maana a buudu. Sẽn kolg yʋʋm tusr poore, a Zezi me maana woto. (Yik. 34:28; Luk 4:1, 2) Yaa sɩd tɩ rɩɩbã pa kɩt t’a zu-loeesã sa ye. La sõng-a lame. Yɩɩ yel-solemd menga. Mams-y n ges-y nin-kẽem-kãngã sẽn kẽnd vɩ-raoogẽ wã, tɩ so-buk meng kae ye. A kẽna woto hal n maan kiuug la rasem piiga.

16 Rũndã-rũndã, a Zeova sõngda sẽn tũud-b yẽ wã. A pa maand yel-solemd tɩ b paamd rɩɩb ye. La a sõngdame tɩ b paamd bũmb nins sẽn yaa tɩlae b tẽebã kengr yĩngã. Rẽ yõod n yɩɩda. (Mat. 4:4) D sã n karemd Wẽnnaam Gomdã la  tʋm-tʋmdã sɛbã, sõngda tõnd tɩ d bãng Wẽnnaam, n paamd pãng n ket n tũud-a. Pa na n kɩt tɩ d zu-loeesã fãa sa ye. La tõe n sõng-d lame tɩ d tõog toogo, yell ning sã n wa wõnd yɩɩda d pãnga. Sẽn paase, d na n wa paama “vɩɩm sẽn ka sɛta.”—Zã 17:3.

17. Yɛ la a Eli kẽng-yã, la bõe la a Zeova ra zoe n maan beenẽ?

17 A Eli kẽna sẽn kolg kilo 320 n yaool n na n ta Horɛb tãngã, b sẽn boond me tɩ Sinayi tãngã. Yɛl wʋsg la a Zeova ra zoe n maan zĩ-kãngã. Hal sẽn kaoose, yɩɩ be la a Moiiz sẽn yã tuugã sẽn wit bugmã, t’a Zeova malɛkã vẽneg a meng ne-a wã. Yaa be me la a Zeova sẽn kõ Israyɛll nebã tõogã. A Eli yãa bok tãngẽ wã n kẽ.

A Zeova sẽn bels a no-rɛɛsã la a kõ-a raood to-to

18, 19. a) A Zeova malɛkã soka a Eli tɩ bõe, la a leokame tɩ bõe? b) A Eli yeelame tɩ yel-bʋs n da sãamd a sũuri?

18 Horɛb tãngã bok pʋgã, a Zeova soka a Eli woto: “Yaa bõe la fo maand ka?” Yaa vẽeneg tɩ yɩɩ malɛk n taas-a a Zeova koɛɛgã. Wõnda sokrã yɩɩ ne bʋgsem, bala a Eli gesame tɩ yaa sor a sẽn paam n na n togs sẽn be a sũurẽ wã. Sɩd me a togsa gilli! A yeelame: “Saasẽ-pãng-soaba, mam wɩnga ne yãmb tʋʋmdã wʋsgo; tɩ bõe, Israyɛll nebã fãa basa y kaoolã la b lub y tẽn-kugã la b kʋ y no-rɛɛsdbã ne sʋʋse, yaa maam bal n keta, la b baooda ma-me n na n kʋ.” (1 Rĩm 19:9, 10) A Eli gomdã wilgda bũmb a tãab sẽn sãamd a sũurã.

19 Pipi, a ra getame t’a tʋʋmdã yaa zaalem. Yʋʋm wʋsg masã la a sẽn ‘wɩngd’ ne a Zeova tʋʋmdã, hal tɩ yaa a Zeova yʋʋrã la a tũudmã na paam waoogr n pak-a n yɩɩda. La a baas n neeme tɩ yɛlã tara kengr bala. Nin-buiidã ket n yaa kɩɩsdb la neb sẽn ka tẽebo, tɩ wẽn-faadã tũub tar yãngre. Yiib-n-soaba, a Eli ra tagsdame tɩ ned ka be a poorẽ ye. A yeela woto: “Yaa maam bal n keta.” A ra tẽedame tɩ nin-buiidã sʋka, yẽ bal n da ket n tũud a Zeova. Tãab-n-soaba, rabeem n da tar-a. B ra zoe n kʋʋ a no-rɛɛs-taasã wʋsgo, la a ra kɩsa sɩd tɩ yẽ la b na n kʋ masã. Tõe tɩ yɩl n pelg a pʋg n togs woto wã pa yɩ nana ne-a ye. La a pa bas tɩ wuk-m-meng bɩ yãn-zoeer gɩdg-a ye. A sẽn pelg a pʋg n pʋʋs a Zeova wã yaa mak-sõng n kõ wẽn-sakdbã fãa.—Yɩɩl 62:9.

20, 21. a) A Eli sẽn wa n yas bokã noorã, bõe n maane? b) A Zeova sẽn kɩt t’a Eli yã bũmb ninsã sõng-a lame t’a bãng bõe?

20 Bõe la a Zeova maan n sõng a Eli a sũ-sãangã ne a  rabeemã pʋgẽ? Malɛkã yeela a Eli t’a yik n yals bokã noore. A sɩd yik n yalsame, n pa mi bũmb ning sẽn na n maan ye. Seb-kẽeng n tiig n sɩnge! Tog n yɩɩ bʋr-kẽenga, bala sebgã pãrga tãngã la wã kuga. Mams-y n ges-y a Eli sẽn makd n na n lud a ninã ne a nugã, la a mobgd a fuugã sẽn wʋg ne kõbd n yaa taokã, tɩ sebgã tar fuugã pengre. Tẽngã rigimdame, t’a tog n mao sẽn na yɩl n da lʋɩ ye. Rẽ pa yã n loog la bug-kẽeng pɩʋʋg a taoore, tɩ yɩ tɩlae t’a lebg n kẽ bokã pʋgẽ tɩ walmã ra paam-a ye.—1 Rĩm 19:11, 12.

A Zeova maana bõn-kãsems ne a pãngã sẽn ka koakã n bels a Eli la a keng a raoodo

21 Kibarã pʋgẽ, b wilgdame t’a Zeova ra pa be sebgã bɩ tẽn-digimdgã la bugmã pʋgẽ ye. A Eli ra miime t’a Zeova pa wẽn-faoog sẽn be vɩʋʋgẽ wã, wa a Baal nebã sẽn da belgd b mens n tẽed t’a Baal zaoa sawatã, n kɩtdẽ tɩ saagã niidã ye. Yaa a Zeova n naan pãng buud fãa sẽn be, la yẽ mengã yaa kãseng n yɩɩd bũmb nins fãa a sẽn naanã. Baa saasã meng pa sekd-a ye! (1 Rĩm 8:27) A Eli sẽn yã woto wã sõng-a-la wãn-wãna? Tẽeg-y tɩ rabeem n da tar-a. A sẽn bãng tɩ Wẽnnaam ning sẽn be ne-a wã tõe n maana woto fãa wã, a pa le tar bʋʋm n na n zoe a Akaab ne a Zezabɛll ye.—Karm-y Yɩɩl Sõamyã 118:6.

22. a) Bõe la koɛɛgã a Eli sẽn wʋm wa “ned sẽn walemdã” yeel-a, t’a bãng t’a ket n tara yõodo? b) Tõe tɩ koɛɛg ning sẽn yaa wa “ned sẽn walemdã” yaa ãnda koɛɛga? (Ges-y vẽnegrã sẽn be tẽngrã.)

22 Bugmã loogr poore, zĩigã lebga sɩddd, la a Eli wʋma koɛɛga, wa “ned sẽn walemde.” A wʋma b sẽn le sok-a tɩ bõe la a maand ka. La a Eli le pelga a pʋg n togs sẽn be a sũurẽ wã fãa. * Tõe t’a sẽn le paam n togs a zu-loɛɛgã, kenga a raood n paase. Rẽ poore, yaa vẽeneg tɩ koɛɛgã sẽn yeel-a bũmb ningã bels-a lame n yɩɩda. A Zeova kɩtame t’a bãng t’a ket n tara yõod yẽ nifẽ. Wãn to? A togsa a sẽn dat n maan to-to n menes a Baal tũudmã Israyɛll tẽngã pʋgẽ. Lebga vẽeneg t’a Eli modgrã pa zaalem, bala Wẽnnaam daabã pa tõe n  vaal abada. Sẽn paase, a Zeova tʋma a Eli, n togs-a a sẽn tog n tɩ maanã takɩ, tɩ wilgdẽ t’a ra ket n tara tʋʋmd Wẽnnaam daabã pidsg pʋgẽ.—1 Rĩm 19:12-17.

23. A Eli sẽn da tẽed tɩ keta yẽ a ye balã, bõe ne bõe la a Zeova maan tɩ sõng-a?

23 La a Eli sẽn da tẽed tɩ keta yẽnda a ye balã yẽ? Bũmb a yiib la a Zeova maan tɩ sõng-a. Pipi, a yeela a Eli t’a tɩ ning a Eliize kaam t’a reeg a zĩig n yɩ no-rɛɛsa. Yʋʋm wʋsg pʋgẽ, a na n tũuda a Eli la a sõngd-a. Ad woto sɩd bels-a-la wʋsgo! Yiib-n-soaba, a Zeova yeela bũmb sẽn keng a raoodo. A wilgame tɩ “neb tus a yopoe” n be Israyɛll n “ka waoog Baal la b ka mok yẽ” ye. (1 Rĩm 19:18) Dẽnd ra pa ket yẽ a ye bal ye. A Eli sũur tog n yɩɩ noogo, a sẽn wʋm tɩ neb tusa n pa sak n tũ a Baalã. Nin-kãensã sã n paam t’a Eli be b sʋk n ket n tũud a Zeova, na n yɩɩ mak-sõngo, tɩ bãmb me tõog n tũ a Zeova baa ne sẽn da pa nana wakat kãngã. A Eli sẽn wʋm koe-kãngã a Zeova malɛkã sẽn taas-a wã, tog n kenga a raood wʋsgo, bala ne yẽ, yaa a Zeova la sẽn gomd wa “ned sẽn walemdã.”

D sã n bas tɩ Biiblã wilgd tõnd sore, a na n yɩɩ wa koɛɛg ning sẽn wõnd “ned sẽn walemdã”

24, 25. a) Bõe n yaa wa koɛɛg sẽn wõnd “ned sẽn walemdã,” la wãn to la d tõe n kelg-a? b) Bõe n kɩt tɩ d kɩs sɩd t’a Eli saka a Zeova belsgã?

24 Tõnd me sã n ges bõn-kãsems nins a Zeova sẽn naanã, rabeem tõe n kẽ-d lame. La d bee bʋʋm. Sɩd me, a Zeova sẽn naan bũmb ninsã wilgda a pãn-kãsengã. (Rom 1:20) Ne yamleoogo, a Zeova ket n tara a pãngã sẽn ka koakã n sõngd neb nins sẽn tũud yẽ wã. (2 Kib. 16:9) Baasgo, yaa ne Biiblã maasem la Wẽnnaam gomd ne tõnd n yɩɩda. (Karm-y Ezai 30:21.) D tõe n yeelame tɩ d sã n bas tɩ Biiblã wilgd tõnd sore, a yaa wa koɛɛg ning sẽn wõnd “ned sẽn walemdã.” Yaa ne rẽ la a Zeova kibind tõndo, n kengd d raood la a tẽegd tõnd t’a nong-d lame.

25 A Zeova maana bũmb wʋsg Horɛb tãngã zug sẽn na yɩl n bels a Eli. A Eli saka belsgã bɩ? N-ye! Tao-tao bala, a le sɩnga a tʋʋmdã. Ne raoodo, no-rɛɛsã le keoogda nebã tɩ b bas wẽn-faadã tũubu. Tõnd me sã n bas tɩ “Gʋlsg Sõamyã belsgã,” rat n yeel tɩ Wẽnnaam goamã kẽ d sũyã, na n sõngd-d lame tɩ d tõog n tall a Eli tẽebã buudu.—Rom 15:4.

^ sull 22 Pipi Rĩm dãmb 19:9 wã pʋgẽ, a Zeova tũnuga ne malɛk n gom ne a Eli. Tõe tɩ yaa malɛg-kãng yɛs la sẽn gomd wa “ned sẽn walemdã.” Vɛrse 15 wã pʋgẽ, b yeelame tɩ yaa “Zu-soabã” rat n yeel t’a Zeova n gom ne a Eli. Tõe tɩ tẽegda tõnd malɛk ning sẽn yãag Israyɛll nebã rasempʋɩɩgẽ wã. Malɛk ning yell a Zeova sẽn gom n yeel tɩ “mam yʋʋr bee ne yẽnda” wã. (Yik. 23:21) D pa tõe n yeel vẽeneg tɩ yaa malɛg-kãng la sẽn gom ne a Eli wã ye. La d tẽeg tɩ nand t’a Zezi wa tẽngã zugã, b ra boond-a lame tɩ “Gomdã.” Yẽ la a Zeova ra nong n kɩtd t’a taasd a nebã a koeese.—Zã 1:1.