Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

 SAK PIIG LA A WƐ

A kogl-b lame, a gesa b yelle, a pa koms raood ye

A kogl-b lame, a gesa b yelle, a pa koms raood ye

1, 2. a) Bõe la a Zozɛf ne a zakã rãmb segd n maane, tɩ pa na n yɩ nana ne-ba? b) Yɩɩ tɩlae t’a Zozɛf taas a pagã koe-bʋgo?

A ZOZƐF wʋka teedã n zɩlg bõangã n sa. Mams-y n ges-y a sẽn nak n get vɩʋʋgã, tɩ Betlehɛm tẽngã fãa ket n yaa lika. A zẽka a nug n pĩng bõangã t’a sɩng kẽna. Yaa vẽeneg t’a zoe n tagsda so-toakã sẽn wogmã yelle. Ezipt la b rabda. Yaa tẽn-sãanga, tɩ b buud-gomdã ne b minundã yaa toor fasɩ. A sokda a meng a pagã ne a biigã sã n na n tɩ tõog n vɩɩmda be.

2 Pa yɩ nana ne-a t’a togs a pʋg-nongr a Maari koe-beed ning a sẽn wʋmã ye. La a talla raood n togse. A yeel-a lame tɩ zãmsd pʋgẽ la malɛk taas yẽ Wẽnnaam koɛɛga, n yeel tɩ rĩm a Herood baooda biigã n na n kʋ, la tɩ b segd n yik n zoee tao-tao. (Karm-y Matɩe 2:13, 14.) Woto sãama a Maari sũur wʋsgo. Ãnd n dat n kʋ a biigã sẽn pa tõe n maan ned bũmbã? A Zozɛf me pa wʋmd yellã võor ye. La b sẽn kɩs a Zeova sɩdã yĩnga, b segla b mens n na n looge.

3. Bilg-y a Zozɛf ne a zakã rãmb Betlehɛm yiibã sẽn yɩ to-to. (Ges-y fotã me.)

3 A Zozɛf ne a Maari la b biig a Zezi yii Betlehɛm ne yʋngo, tɩ nebã ket n gõe n pa mi tɩ yell n wat ye. B teesa tẽngã nug-goabg sẽnese, tɩ zĩigã wa sɩng yẽegr bilf-bilfu. A Zozɛf tog n da tagsda b vɩɩmã sẽn na n tɩ yɩ to-to. Yẽ yaa ra-wãad bala. A na n maana wãn n kogl a zakã rãmb tɩ bɛɛbã ra paam-ba? Rẽ yĩnga a na n tõog n gesa b yell sõma bɩ? La Wẽnnaam sẽn bobl-a a biigã wubrã yẽ, a na n tõog n talla raood n tʋm tʋʋm-kãngã bɩ? Yel-kãensã ra namsda a Zozɛf wʋsgo. D na n gesa a sẽn maan to-to n tõog rẽ fãa. D leb n na n yãa bũmb ning sẽn kɩt tɩ ba-rãmbã la tõnd fãa me tog n dɩk a togs-n-taare, n tall a tẽebã buudã.

A Zozɛf kogla a zakã rãmba

4, 5. a) Bõe n kɩt t’a Zozɛf vɩɩmã toeem fasɩ? b) Bõe la malɛk yeel a Zozɛfe, tɩ keng a pɛlg t’a sak tʋʋmd sẽn pa nana?

4 Sẽn yɩɩd yʋʋmde, a Zozɛf sẽn wa n ket Nazarɛte, bũmb n  maan t’a vɩɩmã toeem fasɩ. Rẽ tɩ b ra rɩka a Maari sẽn yaa a Heli bi-puglã n kõ-a. A ra kɩsa a Maari sɩda, n miẽ t’a tũuda Wẽnnaam ne a sũur fãa. La a wa n mikame t’a Maari tara pʋga, t’a rat n soos n bas-a, a sẽn pa rat n ning-a yãnd bɩ n paoog-a wã yĩnga. * Wakat kãng la malɛk yeel-a zãmsd pʋgẽ t’a Maari pʋgã rɩkr tũu ne a Zeova vʋʋsem sõngã maasem. Malɛkã yeel-a lame me tɩ yaa biig ning a sẽn na n dogã n na n “fãag a nebã ne b yel-wẽnã.” Sẽn na yɩl t’a Zozɛf yam gãande, malɛkã paasa woto: “Ra zoe rabeem tɩ peeg fo pag a Maari ye.”—Mat. 1:18-21.

5 A Zozɛf sẽn yaa nin-tɩrg la sakdã maana malɛkã sẽn yeelã kɛpɩ. Yaa sɩd tɩ yaa tʋʋmd sẽn pa nana, la a segla a meng n na n ges Wẽnnaam bi-nongrã yell neere, baa ne sẽn pa yẽ meng biigã. Tẽngã naab wa n yiisa noore, tɩ rẽ kɩt t’a Zozɛf na n tall a pagã sẽn tʋtã tɩ b kẽng Betlehɛm tɩ b sõd-ba. Yaa be la biigã rog-yã.

6-8. a) Bõe n wa n kɩt t’a Zozɛf ne a zakã rãmb yɛl le toeeme? b) Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ yaa a Sʋɩtãan n kɩt tɩ ãdgã puki? (Ges-y vẽnegrã sẽn be tẽngrã.)

6 Sõdgã poore, a Zozɛf ne a zakã rãmb pa leb Nazarɛt ye. B kell n zĩnda Betlehɛm sẽn zems kilo 10 ne Zerizalɛmmã. B nug ra pa zãada, la a Zozɛf maana a sẽn tõe fãa n ges a Maari ne a Zezi yelle, la a kogl-ba. B rɩka ro-bila, la b pa yã n kaoos be ye. A Zezi sẽn wa n tar yʋʋmd la kiis a wãna, b yɛlã le tiig n toeemame.

7 Ãds-bagb n tũ taab n yi yaang n wa b nengẽ. Tõe tɩ b yii hal Babilon. B pʋga “ãdg” n wa a Zozɛf ne a Maari yirã, n da baood biig ning sẽn na n wa lebg Zʋɩf rãmbã rĩmã. B waooga zakã rãmb sõma.

8 Ãds-bagbã mi tɩ b pa mi me, b bolga yell sẽn tõe n dɩ biig a Zezi. Bala “ãdgã” b sẽn pʋgã reng n tall-b lame n kẽng Zerizalɛm, n yaool n na n tall-b n wa Betlehɛm. * B sẽn ta Zerizalɛmmã, b yeela a Herood tɩ b baooda biig ning sẽn na n wa lebg Zʋɩf rãmbã rĩmã. A Herood yaool n da yaa rĩm-wẽnga. A sẽn wʋm dẽ, sũ-kiir yõk-a lame.

9-11. a) Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ pãng n be n yɩɩd a Herood ne a Sʋɩtãana? b) Welgr bʋg n be Ezipt kẽndã sẽn sɩd yɩ to-to wã, ne sɛb kẽer sẽn bilgdã?

9 La pãng n be n yɩɩd a Herood ne a Sʋɩtãana. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Sãambã sẽn wa n ta n kẽ roogẽ wã n yã a Zezi ne a ma wã, b yiisa b kũunã n kɩse, n pa kos-b bũmb meng ye. Zĩig pʋgẽ wã, a Zozɛf ne a Maari paama “sãnem ne wisd la miir.” Ad  woto tog n ling-b lame. Ãds-bagbã ra ratame tɩ b sã n wa lebgdẽ bɩ b tũ n togs a Herood b sẽn yã biigã zĩig ningã. La a Zeova pa sak tɩ yɩ woto ye. A yeel-b-la zãmsd pʋgẽ tɩ b tũ sor a to n kuili.—Karm-y Matɩe 2:1-12.

10 B loogrã poor bilfu, a Zeova malɛk n keoog a Zozɛf woto: “Yik n dɩk biigã ne a ma n zoe n kẽng Ezipt. Zĩnd be hal tɩ m le wa gom ne-fo. Tɩ bõe, a Herood na n baoo biigã n kʋ.” (Mat. 2:13) Wa d sẽn zoe n togs sɩngrẽ wã, a Zozɛf maana malɛkã sẽn yeelã tao-tao. Biigã põsbã sẽn da pak-a n yɩɩdã yĩnga, a talla a zakã rãmb n kẽng Ezipt. Ãds-bagbã sẽn wa ne laog ningã sẽn pa paoodã yĩnga, seka a Zozɛf ne a zakã rãmb na maan b so-toakã, la b ges b mens yell b sã n ta Ezipti.

A Zozɛf yɩɩ tao-tao n na n kogl a biigã, n pa bao a meng nafr ye

11 Sɛb kẽer pʋsẽ, b togsame tɩ so-toakã sasa, biig a Zezi maana yel-solemd n kʋʋg sorã, n kɩt tɩ so-gɩtb pa le tõe n maan-b wẽnga, la a pʋd n kɩt tɩ koang tɩɩs zõneg t’a ma wob b biisã. * Woto pa sɩd ye. Bala pa yɩ nana, sorã ra wogmame, b ra pa mi tẽngã sõma me ye.

A Zozɛf monga a meng bũmb kẽer a zakã rãmb neer yĩnga

12. Roagdbã sẽn wubd b kambã dũni-kãngã pʋgẽ wã tõe n dɩka yam-bʋg a Zozɛf nengẽ?

12 Roagdbã tõe n dɩka yam a Zozɛf sẽn maanã pʋgẽ. A basa a tʋʋma, la a mong a meng bũmb kẽer sẽn na yɩl n kogl a zakã rãmba. A Zozɛf nifẽ, yaa vẽeneg t’a zakã rãmb ra yaa wa kũun sẽn yit a Zeova nengẽ. Rũndã-rũndã, roagdbã wubda b kambã dũni-wẽng pʋgẽ, dũni sẽn pid ne yɛl toor-toor sẽn tõe n nams kambã bɩ n kɩt tɩ b wa tar zʋg-wẽnse, wall pʋd n sãam-ba. Ba-rãmbã la ma-rãmbã sã n dɩkd a Zozɛf togs-n-taare, n modgd n kogend b kambã ne yel-kãensã, b seka pẽgre.

A Zozɛf gesa a zakã rãmb yelle

13, 14. Bõe yĩng t’a Zozɛf ne a Maari tɩ zĩnd Nazarɛt n wub b kambã?

13 Wõnda a Zozɛf zakã rãmb sẽn zĩnd Eziptã, pa yã n kaoos la malɛkã wa yeel a Zozɛf t’a Herood kiime ye. A talla a zakã rãmb tɩ b na n leb b tẽngẽ wã. Biiblã ra pĩnd n yeelame t’a Zeova na n ‘boola a biigã t’a yi Ezipt.’ (Mat. 2:15) A Zozɛf sẽn maanã pidsa gom-kãngã. La b sã n ta, b na n tɩ zĩnda yɛ?

 14 A Zozɛf talla yam. A zoee naab a Arkalaus sẽn deeg a Herood zĩigã, bala yẽ me ra yaa wẽnem soab la nin-kʋʋda. Wẽnnaam sagl-a lame t’a tall a zakã rãmb n tees tẽngã rɩtgo, n zãag ne Zerizalɛm la nin-wẽnsã. A yeel-a lame t’a kẽng a ba-yirã Nazarɛt sẽn be Galile wã. Yaa be la yẽ ne a Maari zĩnd n wub b kambã.—Karm-y Matɩe 2:19-23.

15, 16. Bilg-y a Zozɛf tʋʋmdã sẽn da yaa to-to, la tʋʋm-teed nins a sẽn da tog n tarẽ wã.

15 B ra pa baood bõn-kãsemse, la b vɩɩmã pa yɩ nana zãng ye. Biiblã yetame t’a Zozɛf yaa ra-wãada, rat n yeel t’a ra maanda teed buud toor-toor ne raado. A rengd n tɩ kɛɛ tɩɩsã, n vu n tɩ bĩng tɩ kʋɩ, n yaool n bogd n kaad roto, n maand koom-kogendo, sarɛtse, gʋla, la koob-teed buud toɛy-toɛya. (Mat. 13:55) Ra yaa tʋʋm-toog tɛkẽ. Wakat kãnga, ra-wãad ra wae n tʋmda a zak noore, wall a me tʋʋm-roog sẽn pa zãr ne a yirã.

16 A Zozɛf ra tara tʋʋm-teed toor-toore. Wõnda teed kẽer ra yaa a ba wã n so. Tõe t’a ra tʋmda ne magto, lare, karenkɛ, sʋ-bila, wĩir sẽn tar n magda, si sẽn tar n wãad raado, taabl la teed a taaba, n paas põentse, hal baa põentsã ligd sẽn da yaa toogã.

17, 18. a) Bõe la a Zezi ba-wubdgã zãms-a? b) Bõe yĩng tɩ wa lebg tɩlae t’a Zozɛf tʋm wʋsg n paase?

17 Mams-y n ges-y biig a Zezi sẽn zĩ n get a ba-wubdgã t’a tʋmdẽ. A sã n sulgi, a sã n dooge, wall a kaada bũmb me, a tar-a-la gesg bala. A maaga a yĩng n get a ba wã kams sẽn wɩkã, a sẽn tʋmd ne minim to-to wã, la a sẽn mi n yals n tags bilfã. Tõeeme t’a Zezi yãadmẽ, a Zozɛf sɩngame n wilgd-a a sẽn tõe n tall zĩm-koeems pagd n du raoog to-to tɩ lebg saalga. Wõnda a wilga a Zezi tɩɩs nins raad yẽ sẽn tar n tʋmdã, wala sikomoore, sɛn la oliiv.

A Zozɛf sõnga a biigã tɩ yẽ me lebg ra-wãada

18 A Zezi leb n yãame tɩ baa a ba wã sẽn da tar pãng n kɛɛd tɩɩse, n bogd raad la a ruud-b tɩ lebgd saalgã, a yaa nin-bʋgsgo, n mi yẽ ne a ma la a yaopã belsgo. Sɩd me, a Zezi sẽn yãk a toogo, a Zozɛf ne a Maari paama kamb a yoob bɩ sẽn yɩɩd rẽ.  (Mat. 13:55, 56) Lebga tɩlae t’a Zozɛf tʋm wʋsg n paase, n tõog n ges a zakã neb fãa yelle.

A Zozɛf ra miime tɩ sõng a zakã rãmb tɩ b tẽebã tall pãngã n tar yõod n yɩɩda

19. Bõe la a Zozɛf ra maand a zakã rãmb tẽeb kengr yĩnga?

19 A Zozɛf ra miime tɩ sõng a zakã rãmb tɩ b tẽebã tall pãngã n tar yõod n yɩɩda. Rẽ n so t’a ra baood sẽk n zãmsd a kambã sẽn na yɩl tɩ b bãng Wẽnnaam a Zeova la a noyã. Yẽ ne a Maari ra nong n tallda b kambã n kẽnd Zʋɩf rãmbã karen-doogẽ, zĩig ning b sẽn karemd tõogã la b bilgd a võorã. Tõeeme tɩ b sã n wa lebgdẽ fãa, a Zezi mi n sokda sogsg wʋsgo, t’a Zozɛf leokd wa a sẽn tõe. A Zozɛf ra modgdame me n talld a zakã rãmb n kẽnd tũudmã kibs nins sẽn maand Zerizalɛmmã. Pakã sasa, a Zozɛf ne a zakã rãmb togda sor n maan kilo 120. Kẽndã, kibsã la lebgrã sẽn naag taab tõe n taa rasem piig la a naase.

A Zozɛf ra minim n tallda a zakã rãmb n kẽnd Zerizalɛm wẽnd-doogẽ wã

20. Wãn to la zak-soben-dãmb nins sẽn yaa kiris-nebã tõe n maan wa a Zozɛfe?

20 Zak-soben-dãmb nins sẽn yaa kiris-nebã me rɩkda a Zozɛf togs-n-taare. B maanda b sẽn tõe fãa n get b kambã yell neere, la yaa b kambã tẽebã na paam pãngã n pak-b n yɩɩda. B modgda wʋsg n maand zak pʋgẽ Biibl zãmsgã, la b talld b kambã n kẽnd tigissã la tigs-kãsemsã. Wa a Zozɛfe, bãmb me miime tɩ bũmb kae b sẽn tõe n maan tɩ naf b kambã wakat fãa n yɩɩd rẽ ye.

B gẽes-a-la ne “sũ-sãoongo”

21. Bõe la a Zozɛf zakã rãmb ra maand Pak kibs fãa sasa, la wakat bʋg la a Zozɛf ne a Maari bãng t’a Zezi pa be nebã sʋka?

21 A Zezi sẽn wa n tar yʋʋm 12, a Zozɛf talla a zakã rãmb n kẽng Zerizalɛm wa b sẽn minim n maandẽ wã. Yɩɩ Pak kibs sasa, tɩ neb kʋʋng tũud taab n togd sorã, la b get moogã sẽn sɩd be yamleoogã. B sẽn wa n kolgd Zerizalɛm tɩ lebg tãens tɩ moogã yaa kar-karã, tõe tɩ kẽer sɩngame n yɩɩnd yɩɩl nins b wʋsg sẽn da mi wã, b sẽn boond tɩ “neb sẽn tũud taab n dabd Zerizalɛm yɩɩlã.” (Yɩɩl 120–134) Tẽngã tog n da pida ne neb kʋʋngo. Kibsã poore, b le tũu taab n dɩk yir sore. A Zozɛf ne a Maari ra pa ne a Zezi, la b ninga b yamẽ bal t’a bee nebã sʋka, b roagd ning nẽngẽ. Tõe tɩ yaa b sẽn da tar bũmb wʋsg n maandẽ wã yĩnga. B kẽna daar a ye tõr n yaool n na n bãng t’a Zezi ka be nebã sʋk ye.—Luk 2:41-44.

22, 23. A Zozɛf ne a Maari sẽn wa n mik t’a Zezi ka be nebã sʋkã, b maana bõe, la bõe la a Maari yeele, b sẽn wa n yã-a wã?

 22 B pɛlengã yɩkame tɩ b leb n kẽng hal Zerizalɛm. Mams-y n ges-y b sẽn ta, n mik tɩ tẽngã lebga vɩʋʋgo, tɩ b gilgd zĩig fãa n boond b biigã, tɩ b yamẽ wã, pa tol n wõnd yaa be la b sẽn wa n maan kibsã ye. Yaa yɛ la biigã be? B gẽes-a-la rasem a tãabo. Tõe t’a Zozɛf ra sokda a meng a Zeova sã n pa na n tags tɩ yẽ tʋma tʋʋmdã a sẽn bobl-a wã ne yam-kaalgo. B wa n baas n kẽnga wẽnd-doogẽ wã, n wa tɩ kẽ roog a ye pʋgẽ, n mik t’a Zezi zĩ tõog karen-saam-dãmb sʋka. Tags-y n ges-y a Zozɛf ne a Maari sũur sẽn yɩ noog to-to, b sẽn yã-a wã.—Luk 2:45, 46.

 23 A Zezi ra maaga a yĩng n kelgd karen-saam-dãmbã, la a sokd-b bũmb wʋsgo. Biigã bãngrã la a sẽn da leokd to-to wã yɛɛs-b lame. A sẽn maanã linga a Zozɛf ne a Maari me wʋsgo. Kibarã pʋgẽ, a Zozɛf pa gom ye. La a Maari sẽn yeel bũmb ningã wilgda b fãa sẽn da tagsde. A soka a Zezi yaa: “M biiga, yaa bõe tɩ fo maan tõnd woto? Gese, maam ne f ba ra baooda foom ne sũ-sãoongo.”—Luk 2:47, 48.

24. Biiblã kiba-kãngã wilgda bõe kambã wubr wɛɛngẽ?

24 Biiblã kiba-kãngã wilgdame tɩ kambã wubr sɩd pa nana ye. Tõe n waa ne yɩɩr wʋsgo. Baa a Zezi sẽn da zems zãngã, pa yɩ nana ye. Dũni-kãngã sẽn yaa wẽngã yĩnga, d pa tõe n bãng n bilg kambã wubr sẽn tõe n wa ne “sũ-sãoong” ningã ye. La  ba-rãmbã ne ma-rãmbã sã n bãng tɩ Biiblã meng wilgdame tɩ kambã wubr pa nana, kengda b raoodo.

25, 26. Wãn to la a Zezi leok a roagdbã, la tõe t’a Zozɛf wa n tagsa bõe ne a biigã goamã?

25 A Zezi ra paa zĩig ning a sẽn mi t’a tõe n paam n pẽnega a Ba a Zeova sẽn be saasẽ wã sõma n yɩɩdã, n baood n na n zãms bũmb wʋsg a zugu. A pa paoog a roagdbã ye. A wilg-b lame tɩ b ra tog n bãngame bal t’a bee wẽnd-doogẽ wã. Rẽ n so t’a sok-b woto: “Yaa bõe tɩ yãmb da baood maam? Yãmb ka mi tɩ yaa tɩlae tɩ m ges m Ba tʋʋmd yell la?”—Luk 2:49.

26 Yaa vẽeneg t’a Zozɛf bʋgsa gom-kãensã zug naoor wʋsgo. Tõe t’a sũur da wa n nooma ne biigã gomdã. Bala yẽ mengã modga wʋsg n sõng-a sẽn na yɩl t’a nong Wẽnnaam a Zeova woto. A Zezi ra nan yaa biiga, la a ra zoe n mii ba nonglem sõma. Bũmb ning sẽn sõng-a n yɩɩd t’a bãng rẽ yaa a ba-wubdg a Zozɛf sẽn zã-a ne nonglmã.

27. Ba-rãmba, tʋʋm-bʋg sẽn yaa bark la b kõ yãmba, la bõe yĩng tɩ y segd n tẽegd a Zozɛf mak-sõngã?

27 Ba-rãmba, y tog n sõnga y kambã tɩ b bãng tɩ y nong-b lame la tɩ y kogend-b lame. Rẽ yĩnga y miime tɩ woto yaa tʋʋmd sẽn tar bark sɩda? Y sã n wubda kamb sẽn pa yãmb n dog me, bɩ y tẽeg a Zozɛf mak-sõngã, n zã biig fãa sõma la y nong-a. Sõng-y-b tɩ b nong Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa b ba sẽn be saasẽ wã.—Karm-y Efɛɛz rãmb 6:4.

A Zozɛf pa koms raood ye

28, 29. a) Luk 2:51, 52 wilgda bõe a Zozɛf zugu? b) Bõe la a Zozɛf maan tɩ sõng a biigã t’a yamã paase?

28 Baa Biiblã sẽn pa le gom a Zozɛf yell wʋsgã, d sã n bʋgs a sẽn yetã zugu, na n naf-d lame. Kibarã yeelame t’a Zezi kell n saka a roagdbã noore. B yeelame me t’a “Zezi bɩtame, t’a yam paasdẽ, la a  paama Wẽnnaam ne nebã fãa pẽgre.” (Karm-y Luk 2:51, 52.) Gom-kãensã wilgda bõe a Zozɛf zugu? Bũmb wʋsgo. A biigã sẽn zems zãngã sẽn sak a ba wã zu-sobendã wilgdame t’a Zozɛf kell n modg n lʋɩɩ taoor n ges a zakã yell sõma.

29 B yeelame me t’a Zezi yamã ra paasdame. Yaa vẽeneg t’a Zozɛf sõng-a-la wʋsg rẽ wɛɛngẽ. Sasa kãngã, yel-bũn-kʋdr a ye la Zʋɩf rãmbã ra nong n wẽedẽ, t’a be sɛb kẽer pʋsẽ rũndã-rũndã. B yel-bũndã rat n yeelame tɩ yaa sẽn da tar-b sẽk n noogd b yõor sõma wã n tõe n yɩ yam-dãmba, la tɩ nug-tʋʋmd dãmbã, wala makre ra-wãadbã, koaadbã la sãabã pa tõe n bãng sẽn yaa tɩrg la sẽn pa tɩrg n bake, b pa tõe n kao bʋʋd me ye. La a Zezi sẽn maan bũmb ning a bɩʋʋngã zugẽ wã wilgame tɩ rẽ yaa ziri. A sẽn da ket n yaa biigã, naoor a wãn la a ba-wubdgã gom a Zeova tɩrlmã la a bʋ-kaoorã yell ne-a, baa ne a sẽn yaa ra-wãada, n yaa naong soabã? Yaa vẽeneg tɩ yɩɩ naoor ka tɛka.

30. Mak-sõng bʋg la a Zozɛf kõ rũndã-rũndã zak-soben-dãmbã?

30 Bũmb a to n wilgd t’a Zezi bɩʋʋngã tũu ne a Zozɛf sõngr me. A gesame t’a Zezi paam bũmb nins fãa sẽn na n sõng-a t’a bɩ n lebg rao sẽn tar keelem. Sẽn paase, a Zozɛf sõnga a biigã tɩ yẽ me wa lebg ra-wãad sẽn mi a tʋʋmd sõma. B ra pa boond a Zezi tɩ ra-wãadã biig bal ye. B ra boond-a lame me tɩ “ra-wãada.” (Mark 6:3) Dẽnd a Zozɛf sõngrã yãka nenga. Yɩta sõma tɩ zak-soben-dãmbã rɩk a Zozɛf togs-n-taare, n sõng b kambã tɩ b yɩ neb sẽn tar keelem la sẽn na n wa tõog n ges b mens yelle.

31. a) Wõnda a Zozɛf kũumã yɩɩ wakat bʋgo? (Ges-y zĩ-gũbrã me.) b) Mak-sõng bʋg la a Zozɛf kõ tõndo?

31 A Zezi sẽn wa n na n deeg lisg a yʋʋm 30 wã sasa tɩ b pa le gomd a Zozɛf yell ye. Wõnda a Zezi sẽn wa n sɩng a koe-moonegã t’a Maari ra zoe n yaa pʋg-kõore. (Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yet tɩ  “A Zozɛf kũumã yɩɩ wakat bʋgo?”) Baasgo, a Zozɛf sẽn kõ mak-sõng ningã tara pãng wʋsgo. Yɩɩ ba sẽn kogl a zak rãmba, n ges-b yell sõma, n pa tol n koms raood ye. Zak-soben-dãmbã la kiris-nebã fãa segd n dɩka a Zozɛf mak-sõngã, n tall a tẽebã buudu.

^ sull 4 Wakat kãngã, b sã n da rɩk pʋg-sad n kõ raoa, yaa wa b sẽn zoe n kẽ kãadem.

^ sull 8 Ãdgã sẽn maanã buud zɩ n zĩndi, leb n pa Wẽnnaam n kɩt t’a puk ye. Yaa vẽeneg tɩ yaa a Sʋɩtãan n maan woto, a sẽn dat tɩ b kʋ a Zezi wã yĩnga.

^ sull 11 Biiblã wilga vẽeneg tɩ yaa hal a Zezi lisgã poor la a maan a “pipi bõn-bãndã” bɩ a pipi yel-solemdã.—Zã 2:1-11.