1-3. (a) A-cɔlɔ pɩlɩnaa nɛ kaɖɛ caɣaɣ kɔm Abigayɛɛlɩ hɔʋ yɔɔ? (b) Ɛbɛ halʋ kɩbanʋ ɛnʋ ɛ-tɔm kaɣ-ɖʋ kpɛlɩkʋʋ?

ABIGAYƐƐLƖ nawa se evebu laŋɩyɛ ɖiɣni lɩʋ siŋŋ. Sɔɔndʋ kpa-ɩ kamaɣ fɛyɩ nɛ ɛwɛnɩ toovenim se sɔɔndʋ ɛkpa-ɩ mbʋ. Kaɖɛ sɔsɔyɛ naɖɩyɛ caɣ-wɛ talʋʋ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa maɣmaɣ, yoyaa ɛzɩ 400 mbʋ yɔ wɛ nʋmɔʋ, patam tamaɣ se pɔkɔŋ nɛ pakʋ Abigayɛɛlɩ walʋ Naabaalɩ ɖɩɣa taa abalaa kpeekpe. Ɛbɛ yɔɔ?

² Naabaalɩ cɔlɔ tɔm lɩnaa. Ɛzɩ ɛtɩɩlakʋʋ yɔ, ɛtasɩ ñʋʋ taa ɖoŋ labʋ nɛ ɛpɛ nɔɔyʋ tɛtɛ. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pɩtɩkɛ ɛyʋ nɔɔyʋ yem ɛtʋwa. Yoyaa kpɩzɩmwaa nabɛyɛ ñʋʋdʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ ɛtʋwa. Nɛ Naabaalɩ tʋmlaɖʋ nɔɔyʋ, pɩtɩla ɛkɛ e-ninɖiɣyu, kɔɔ nɛ ɛna Abigayɛɛlɩ se tɛtɛ Ɛsɔ yɔ ɛɛñɩnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ nɛ ɛya pa-ñʋʋ. Ɛlɛ ɛbɛ halʋ kʋyʋm pɩzɩɣ nɛ ɛla sɔɔjanaa sakɩyɛ ɛzɩdaa?

³ Kajalaɣ lɛ, yele nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ halʋ kɩbanʋ ɛnʋ nɛ pɩkɩlɩ. Anɩ Abigayɛɛlɩ kɛnaa? Ɛzɩma ñaɖʋʋ kʋnɛ kɩpaɣzaa? Nɛ ɛbɛ Abigayɛɛlɩ tisuu kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

4. Ɛyʋ weyi Naabaalɩ kaakɛnaa?

⁴ Abigayɛɛlɩ nɛ Naabaalɩ pataamʋnɩ ɖama paa ññɩɩ. Abigayɛɛlɩ kaakɛ halʋ kɩbanʋ, ŋgʋ Naabaalɩ ñaakɛ walʋ kɩdɛkɛdʋ. Toovenim lɛ, Naabaalɩ kaakɛ ñɩm tʋ sɔsɔ. Mbʋ yebina nɛ ɛmaɣzɩɣ se ɛkɛ ɛyʋ sɔsɔ siŋŋ. Ɛlɛ suwe lalaa ñamaɣzaɣ ɛ-yɔɔ? Bibl tini ɛyʋ nɔɔyʋ nɛ pɩtalɩ Naabaalɩ. Ɛ-hɩɖɛ Naabaalɩ tɔbʋʋ lɛ se “kɩmɛlɛŋ” yaa “kpaanzɩyʋ.” Ɛzɩ ɛ-lʋlɩyaa hanɩ-ɩ hɩɖɛ nɖɩ yaa pakʋmɩ-ɩ ɖɩ kɩkʋm? Ðɩɩsɩŋ, ɛlɛ paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, hɩɖɛ nɖɩ ɖɩmʋnɩ-ɩ ɖeyi ɖeyi. Naabaalɩ tɔm ‘kaacaɣ kaɖɛ nɛ ɛwɛɛ kañatʋ ɛ-lakasɩ taa.’  Ɛɛwɛ kañatʋ nɛ ɛtɛ ɛkɛ sʋlʋm ñɔyʋ sɔsɔ, nɛ ɛyaa sakɩyɛ taasɔɔlɩ ɛ-tɔm nɛ peseɣ-i sɔɔndʋ.​—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. (a) Ña-naʋ taa yɔ, Abigayɛɛlɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ kɩlɩ-ŋ ɖeu? (b) Ɛbɛ yɔɔ Abigayɛɛlɩ walɩ abalʋ maawazɩɣ nabʋyʋ ɛnʋ?

⁵ Ɛlɛ Abigayɛɛlɩ ñaawɛ ndɩ kpem nɛ ɛ-walʋ. Ɛ-hɩɖɛ tɔbʋʋ lɛ se “Man-caa ɖʋ ɛ-tɩ taa leleŋ.” Ye caja nɔɔyʋ pɛlɛ ɛtʋʋzaa yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ pɩdɩɩfɛyɩ. Ɛlɛ ye caja kɩbanʋ ɛnʋ ɛ-pɛlɛ ɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ na yɔ ɛ-taa lakɩ leleŋ nɛ pɩkɩlɩ. Kʋlɔlɔ lɛ, ɛyaa mba pɛwɛnɩ tomnaɣ yɔɔ keɖeɣa yɔ, paañakɩ pana se pɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ɛzɩ lɛɣtʋ, lɔŋsɩnɖɛ, abalɩtʋ yaa tisuu mbʋ yɔ. Ɛlɛ Abigayɛɛlɩ ñataawɛɛ mbʋ. Bibl samɩ-ɩ nɛ kɩtɔ se ɛwɛ lɛɣtʋ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛtɛ eɖe ɖɔɖɔ.​—Kalɩ 1 Samɩyɛɛlɩ 25:3.

⁶ Pɩtɩla, nabɛyɛ pɔzʋʋ pa-tɩ sɔnɔ se ɛbɛ yɔɔ halʋ lɛɣtʋ tʋ ɛnʋ ewobi nɛ ɛwalɩ abalʋ kɩmɛlɛŋ ŋgʋ. Tɔzɩ se Bibl alɩwaatʋ taa lɛ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ lʋlɩyaa ñɩnaɣnɩ walʋ yaa halʋ pe-piya. Nɛ paa pɩtaakɛ mbʋ yɔ, pɩɩcɛyɩ siŋŋ se lʋlɩyaa itisi pʋcɔ nɛ pa-pɩɣa ɖɔkɩ nesi nɛ weyi kaalɩzaa yɔ. Ɛzɩ Abigayɛɛlɩ lʋlɩyaa kaasɔɔlɩna se ɛwalɩ Naabaalɩ, yaa mba lɩzɩna se ɛ nɛ Naabaalɩ pɔɖɔkɩ nesi ɛ-ñɩm yaa ɛ-sɔsɔtʋ yɔɔ? Yaa pɩtɩla, ɛzɩ kʋñɔndʋtʋ yebina nɛ pala mbʋ? Paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, Naabaalɩ ñɩm tɩpɩsɩ-ɩ walʋ kɩbanʋ.

7. (a) Ye lʋlɩyaa ɩñɩnɩɣ se pawɩlɩ pe-piya lɩmaɣza kɩbana nesi ɖɔkʋʋ yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩtɩmʋna se pala? (b) Ɛbɛ Abigayɛɛlɩ tɛm ɛ-taa se ɛlakɩ?

⁷ Lʋlɩyaa kɩbama wɩlɩɣ pe-piya ɛzɩma pɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana nesi ɖɔkʋʋ yɔɔ yɔ. Paañɩkɩɣ pe-piya yɔɔ se sɩɖɔkɩ nesi nɛ ñɩm tɩnaa. Paañɩkɩɣ sɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ se sɩpaɣzɩ ɖanɩyɛ, ŋgʋ sɩtɩtalɩta se sɩla tʋma wena pʋpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛla hɔʋ taa yɔ. (1 Kɔr. 7:36) Ɛlɛ, Abigayɛɛlɩ ñataapɩzɩɣ se ɛtasɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ maɣzʋʋ. Ɛtɛm wɛʋ pɩ-taa. Ɛkɛ Naabaalɩ halʋ nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛtɛm ɛ-taa se ɛla mbʋ ɛpɩzɩɣ yɔ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ kaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛwɛɛ yɔ.

8. Anɩ pʋdʋ Naabaalɩ tʋwa? Nɛ ɛbɛ yɔɔ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔ se pɩɩkɛ kɩmɛlɛndʋ sɔsɔtʋ?

⁸ Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Naabaalɩ ɖaɣnɩ Abigayɛɛlɩ wɩzasɩ ɖʋʋ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛyʋ sɔsɔ weyi ɛtʋwa yɔ, ɛnʋ lɛ Daviid. Daviid kɛ Yehowa sɛyʋ siɣsiɣ tʋ weyi Samɩyɛɛlɩ kaata num nɛ ɛwɩlɩ se ɛnʋ Ɛsɔ lɩzaa se ɛkaɣ pɩsʋʋ wiyaʋ nɛ ɛlɛɣzɩ Sɔɔlɩ lone taa yɔ. (1 Sam. 16:1, 2, 11-13) Sɔɔlɩ sʋsaɣ Daviid nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛkʋ-ɩ. Pʋyɔɔ Daviid sewa nɛ ɛmɛlɩ kañɩmbusuu taa, ɛ nɛ e-yoyaa 600.

9, 10. (a) Wɛtʋ ndʋ taa Daviid nɛ ɛ-ɛyaa paawɛɛ nɛ pañakɩ pana nɛ pɔcɔŋnɩ pa-tɩ yɔɔ? (b) Ɛbɛ yɔɔ pɩɩwɛɛ se Naabaalɩ ɛwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ mbʋ Daviid nɛ ɛ-ɛyaa palakaɣ yɔ pɩ-yɔɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ tayʋʋ 10 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.)

⁹ Naabaalɩ tɛ kaawɛ Maawɔɔnɩ. Ɛlɛ ɛlakaɣ tʋmɩyɛ Karmɛɛlɩ  cɔlɔ, nɛ pɩwɛ ɛzɩ ɛɛwɛnɩ tɛtʋ natʋyʋ peeɖe yɔ. * Karmɛɛlɩ nɛ Maawɔɔnɩ paawɛ piyisi yɔɔ nɛ ñɩtʋ kaawɛ peeɖe camɩyɛ. Pɩɩkɛ lone nɖɩ ɖɩɩwɛ camɩyɛ nɛ papɩzɩɣ se pɔɖɔɔ heŋ ɖɩ-taa yɔ. Nɛ Naabaalɩ kaawɛnɩ heŋ 3000 peeɖe. Ɛlɛ pɩ-cɔlɔ kpɛɛɛ lɛ, lakʋ yeke kaawɛna. Hadɛ kiŋ lɛ, Paraŋ kañɩmbusuu kaalemna lemm. Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ lɛ, habɩyɛ nɖɩ ɖiwokini Ðɔm Teŋgu yaa Teŋgu Kɩsɩbʋʋ hɔɔlʋʋ taa kiŋ yɔ, ɖɩtɩŋɩɣnɩ lakʋ sɔsɔʋ, lɔɔŋ nɛ kajalanzɩ ndɩ ndɩ taa. Peeɖe Daviid nɛ ɛ-ɛyaa paawɛɛ nɛ pañakɩ pana nɛ pɔcɔŋnɩ pa-tɩ yɔɔ. Pɩtɩla pakʋwaɣ tɛtɛgbɩna na nɛ pɔtɔkɩ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pakataɣ tɩlasɩ sakɩyɛ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, pakataɣ evebiya mba pɔcɔŋaɣnɩ ñɩm tʋ Naabaalɩ heŋ yɔɔ yɔ.

¹⁰ Ɛbɛ sɔɔjanaa kpekpeka tɩnaa mba, palabɩ heŋ yɔɔ cɔnɩyaa mba? Pɩɩwɛ-wɛ kɛlɛʋ yem se pamɩlɩɣ heŋ ɛnɩ kʋɖʋm kʋɖʋm nɛ pɔtɔkɩ. Ɛlɛ patɩla mbʋ. Halɩ peyeba nɛ papɩsɩ ɛzɩ koloŋa nɛ pakandɩyɩɣ Naabaalɩ heŋ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa pɔ-yɔɔ lakʋ taa peeɖe. (Kalɩ 1 Samɩyɛɛlɩ 25:15, 16.) Heŋ nɛ ɛ-talɩyaa pakataɣ tɩlasɩ sakɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, tɔɔyɩŋ kaatɔyaa. Nɛ pɩtasɩ lɛ, pɩɩkɛ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ hadɛ kiŋ kamaɣ yɔɔ. Ye mbʋ, mɩlaa nɛ koyindinaa lɩɣaɣnɩ ajɛɛ lɛɛna taa nɛ pɔkɔŋ pa-wayɩ ɖoŋ ɖoŋ. *

11, 12. (a) Ɛzɩma tɩyɛ Daviid wɩlɩ ñamtʋ nɛ wɛtʋ kɩbandʋ, tɔm ndʋ etiyini Naabaalɩ yɔ, tɩ-taa? (b) Ɛbɛ yɔɔ ɛzɩma Naabaalɩ cosi Daviid yɔ, pɩtaawɛɛ ɖeu?

¹¹ Pɩtaawɛɛ kɛlɛʋ se Daviid ɛpɩzɩ nɛ ɛcɔnɩ ɛ-ɛyaa sakɩyɛ mba pɔ-yɔɔ lakʋ taa. Pʋyɔɔ Daviid tiyi ɛyaa hiu Naabaalɩ cɔlɔ kɩyakʋ nakʋyʋ se ɛsɩnɩ-wɛ. Daviid tiyi-wɛ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. Pɩɩkɛ heŋ kpɛm kɔʋ alɩwaatʋ taa, alɩwaatʋ ndʋ paa weyi ɛlakaɣ kazandʋ nɛ kʋjɔŋ kɛlɛʋ yem yɔ. Daviid ñɩnɩ ɖɔɖɔ tɔm ndʋ pɩɩwɛɛ se peheyi Naabaalɩ yɔ nɛ lɛɣtʋ. Pɩɩkɛ ñamtʋ nɛ ti-luzuu tɔm. Ɛlɛ, ɛbɛ Naabaalɩ ñalaba?—1 Sam. 25:5-8.

¹² Ɛkɔ pana siŋŋ! Nɛ halɩ evebu weyi ɖɩyɔɔdɩ ɛ-tɔm kiɖe tɛɛ yɔ ɛkɛdaɣ tɔm ndʋ Abigayɛɛlɩ lɛ, ɛtɔm se: “Ɛɖɔɔnɩ-wɛ.” Lɛɣdʋ sɔsɔ ɛnʋ ɛpaɣzɩ kou nɛ ewiliɣ ɛ-kpɔnʋ, ɛ-lɩm, nɛ nandʋ ndʋ ɛkʋwa yɔ tɩ-yɔɔ. Nɛ ɛtʋʋ Daviid se ɛtɩlɩɩ pʋyʋ nɛ ɛkpaɣ-ɩ nɛ ɛmaɣzɩnɩ lɩmɖʋyʋ weyi ese ɛ-tʋ cɔlɔ yɔ. Pɩtɩla yɔ, Naabaalɩ kaawɛnɩ Sɔɔlɩ weyi ɛpaɖaɣ Daviid yɔ, ɛ-lɩmaɣza na. Ɛyaa panɛ pa-naalɛ, pataawɛɛnɩ Yehowa lɩmaɣza. Ɛsɔ kaasɔɔlɩ Daviid nɛ ɛ-ɛzɩdaa lɛ, Daviid  taakɛ lɩmɖʋyʋ weyi ɛkʋyɩnɩ ɛ-tʋ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, Daviid kaɣnɩ kɛʋ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ.​—1 Sam. 25:10, 11, 14.

13. (a) Ɛzɩma tɩyɛ Daviid ñɩnaɣ se ecosi Naabaalɩ tʋtʋ yɔɔ? (b) Nɛ ɛbɛ paɣtʋ kiɖe nɖɩ ɖɩwɛ Yakubu 1:20 taa yɔ, ɖɩwɩlɩɣ-ɖʋ pɩlɩɩnɩ Daviid lakasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ?

¹³ Daviid tɔm tiyiyaa pɩsaa nɛ pɛkɛdɩ-ɩ ɛzɩma pɩɖɔma yɔ lɛ, ɛ-hɔyɛ pɩsɩ. Nɛ eheyi ɛ-ɛyaa se: “Paa weyi lɛ, ɛpaa ɛ-tɩ ɛ-laɣɖɛ!” Nɛ Daviid maɣmaɣ kpaɣ e-you wondu nɛ ɛ-ɛyaa 400 nɛ pɛɖɛɛ Naabaalɩ wayɩ. Nɛ eɖuu se ɛkʋʋ Naabaalɩ ɖɩɣa taa abalaa kpeekpe. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) Daviid kaawɛnɩ toovenim se ɛkɔ pana, ɛlɛ ɛzɩma ɛcaɣ se ɛwɩlɩ ɛ-pana ana yɔ, pɩfɛyɩ ɖeu. Bibl tɔm se: “Ɛyʋ pana ɛɛlakɩ Ɛsɔ siɣsiɣ tɔm yɔɔ.” (Yak. 1:20) Ɛlɛ ɛzɩma Abigayɛɛlɩ kaɣ labʋ se ɛya ɛ-hɔʋ ñʋʋ?

14. (a) Hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa lɛ, ɛzɩma tɩyɛ papɩzɩɣ nɛ pɔtɔ se Abigayɛɛlɩ kpɛzɩ kajalaɣ nɩŋgbaŋaɣ se ɛñɔɔzɩ tɔm ndʋ Naabaalɩ wɛɛkaa yɔ? (b) Lɔŋ kɩbaŋ weyi ɖɩkpɛlɩkɩɣ pɩlɩɩnɩ tʋkaɣ ŋga kɛwɛ Naabaalɩ nɛ Abigayɛɛlɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, kɔ-yɔɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ pɩ-tɛɛ tɔm.)

¹⁴ Hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa lɛ, Abigayɛɛlɩ tɛm kpɛzʋʋ kajalaɣ nɩŋgbaŋaɣ se ɛcɔnɩ tɔm sɔsɔtʋ ndʋ ti-ɖeɖe. Ɛsɔɔlɩ tɔm welisuu, ɛfɛyɩ ɛzɩ ɛ-walʋ Naabaalɩ yɔ. Abalɩbɩɣa lɩmɖʋyʋ ɛnʋ ɛyɔɔdɩ Naabaalɩ tɔm se: “Ɛ-maɣmaɣ ɛkɛ Beliyaalɩ pɩyalʋ nɛ nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ se ɛyɔɔdɩnɩ-ɩ.” * (1 Sam. 25:17) Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se Naabaalɩ tɩ-kpazʋʋ yɔɔ lɛ, ɛtaañɩnɩɣ se ewelisini nɔɔyʋ. Sɔnɔ tɩ-kpazʋʋ wɛtʋ ndʋ tɩtɔyɩnɩ paa le. Ɛlɛ abalɩbɩɣa ŋga, kaanawa se Abigayɛɛlɩ ñataawɛɛ mbʋ. Mbʋ yebina nɛ kɔñɔtɩnɩ-ɩ nɛ keheyi-i mbʋ pɩlaba yɔ.

15, 16. (a) Ɛzɩma Abigayɛɛlɩ wɩlaa se ɛɛwɛ ɛzɩ halʋ kɩbanʋ weyi ɛ-tɔm pɔyɔɔdɩ Aduwa takayaɣ taa yɔ? (b) Mbʋ Abigayɛɛlɩ laba yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɔtɔŋ se ɛtɩkʋyɩnɩ waɖɛ nɖɩ ɛ-walʋ wɛnɩ hɔʋ taa yɔ, ɖɩ-yɔɔ?

¹⁵ Abigayɛɛlɩ maɣzɩ ɛ-ñʋʋ taa nɛ ɛla nabʋyʋ kpɛdɛyɛ. Bibl tɔm se Abigayɛɛlɩ labɩ “lɛɛ lɛɛ.” Pɔyɔɔdɩ tam naanza kɛdaɣ kanɛ ka-taa se Abigayɛɛlɩ labɩ kpɛdɛyɛ. Ɛñɔɔzɩ haɖɛ kɩbanɖɛ se ɛha Daviid nɛ ɛ-ɛyaa. Pɩɩkɛ kpɔnʋ, sʋlʋm, ɛyaŋ, mɩla pee wena poɖoŋaa yɔ, viiñi pee kɩwɩlɛɛ tindine nɛ hiikajasɩ tindine. Pɩnaɣ kaɣlaa se Abigayɛɛlɩ kaasɩm mbʋ ɛwɛna yɔ, nɛ ɛlakaɣ ɖɩɣa tʋmɩyɛ camɩyɛ ɛzɩ halʋ kɩbanʋ weyi ɛ-tɔm pɔyɔɔdɩ  Aduwa takayaɣ taa pʋwayɩ yɔ. (Ad. 31:10-31) Ɛcɛlɩ ɛ-lɩmɖʋyaa nabɛyɛ haɖɛ se pamʋ nɛ patɩɩɖɔŋ, nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛɛtɩŋ pa-wayɩ e-ɖeke. Ɛlɛ Masɩ tɔm se: “Etiheyi ɛ-walʋ Naabaalɩ natʋyʋ.”​—1 Sam. 25:18, 19.

¹⁶ Tɔm tʋnɛ, tɩwɩlɩɣ se Abigayɛɛlɩ tɩña waɖɛ nɖɩ ɛ-walʋ wɛnɩ hɔʋ taa yɔ yaa we? Aayɩ. Tɔzɩ se Naabaalɩ yʋsɩnɩ Yehowa tɛ pata-m num, nɛ pɩpɩzaɣ se pɩkɔnɩ sɩm Naabaalɩ nɛ ɛ-hɔʋ taa mba sakɩyɛ mba patɩla nabʋyʋ yɔ pɔ-yɔɔ. Ye Abigayɛɛlɩ ɛtaakʋyɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩtaawɩlɩ se ɛ nɛ ɛ-walʋ palabɩnɩ nɔɔ se pala kɩdɛkɛdɩm mbʋ yaa we? Hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa lɛ, pɩɩpɔzaa se eluzi ɛ-tɩ Ɛsɔ tɛɛ nɛ pɩkɩlɩ ɛ-walʋ tɛɛ.

17, 18. Ɛzɩma tɩyɛ Abigayɛɛlɩ ñɔtɩ ɛ-tɩ nɛ Daviid? Tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa? Nɛ ɛbɛ yeba nɛ ɛ-tɔm la tʋmɩyɛ camɩyɛ?

¹⁷ Pitileɖi lɛ, Abigayɛɛlɩ katɩ Daviid nɛ ɛ-ɛyaa. Peeɖe ɖɔɖɔ lɛ, etibi ɛ-kpaŋaɣ yɔɔ lɛɛ lɛɛ nɛ eluŋ tataa Daviid tɛɛ. (1 Sam. 25:20, 23) Peeɖe ɛkpaɣ alɩwaatʋ kpem nɛ eheyi Daviid mbʋ pɩwɛ ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ, nɛ etendi-i se ɛna ɛ-walʋ nɛ ɛ-hɔʋ pa-pʋtɔdɩyɛ. Ɛbɛ yeba nɛ ɛ-tɔm la tʋmɩyɛ camɩyɛ?

¹⁸ Etisaa se ɛ-walʋ kɩwɛɛkɩm ɛpɩsɩ ɛ-sʋʋtʋ nɛ etendi Daviid se ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ-i. Etisaa ɖɔɖɔ se ɛ-walʋ kɛ kɩmɛlɛŋ ɛzɩ ɛ-hɩɖɛ maɣmaɣ wɩlʋʋ yɔ, nɛ eheyi Daviid se ye ɛlɛ ɛtɔm se ɛkpakɩɣ ɛ-walʋ tɔm nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, episiɣ ɛ-hɩɖɛ kipisuu. Ɛnawa se Daviid kɛ Yehowa lone taa caɣyʋ. Pʋyɔɔ ɛta-ɩ liu siŋŋ nɛ ɛtɔ se Daviid yowaɣ “Kɩbaɣlʋ yoŋ” na. Ɛwɩlaa ɖɔɖɔ se ɛsɩm tamaɣ ŋga Yehowa labɩ Daviid pɩlɩɩnɩ e-kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ yɔ, pʋyɔɔ ɛtɔm se: ‘Yehowa kaɣ-ŋ kpaʋ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ.’ Pɩtasɩ lɛ, ɛsɔzɩ Daviid lɔŋ se ɛtaakpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ ŋga keyeki nɛ ɛkpɛdɩ calɩm ɖulum yɔ yaa ɛla mbʋ ‘pɩkaɣ-ɩ kɛʋ ɖɩwɩzɩyɛ ɛ-taa’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se mbʋ pɩkaɣ ɛ-ɛhʋyɛ cɛyʋʋ yɔ. (Kalɩ 1 Samɩyɛɛlɩ 25:24-31.) Tɔm tʋnɛ, tɩkɛ tɔm kɩbandʋ siŋŋ nɛ titukuuni ɛyaa laŋa.

19. Ɛzɩma Daviid laba pɩlɩɩnɩ tɔm ndʋ Abigayɛɛlɩ yɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ? Nɛ ɛbɛ yɔɔ ɛsamɩ-ɩ?

¹⁹ Ɛbɛ Daviid ñalaba? Ɛmʋ Abigayɛɛlɩ haɖɛ nɛ ɛtɔ se: “Pasam [Yehowa] Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ weyi etiyi-ŋ sɔnɔ se ŋkatɩnɩ-m yɔ. Nɛ pasam ɖɔɖɔ ñɛ-lɛɣtʋ nɛ pasam ɖɔɖɔ ña-tɩ tɩŋa ña weyi ŋɖaŋɩ-m sɔnɔ se mantaawolo calɩm kpɛdʋʋ nɛ man-kɩmɩyɛ kpaʋ nɛ me-nesi yɔ.” Daviid sam Abigayɛɛlɩ pɩlɩɩnɩ ɛzɩma ɛkpaɣ abalɩtʋ nɛ ɛkatɩ-ɩ lɛɛ lɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ etisi se halʋ ɛnʋ ɛsɩnɩnɩ-ɩ nɛ ɛnʋ tɩkpɛdɩ calɩm. Eheyi-i se: “Wolo nɛ laŋhɛzɩyɛ ña-ɖɩɣa taa,” nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ nɛ ti-luzuu se: “Manɩ ñɔ-nɔɔ.”​—1 Sam. 25:32-35.

20, 21. (a) Abigayɛɛlɩ tisuu faaa nɛ ɛpɩsɩ ɛ-walʋ cɔlɔ yɔ, ɛbɛ kɛdɩnɩ-ŋ pɩ-taa? (b) Ɛzɩma Abigayɛɛlɩ wɩlaa se ɛwɛnɩ abalɩtʋ nɛ lɛɣtʋ pɩlɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩzaa se ɛyɔɔdɩnɩ Naabaalɩ yɔ tɩ-yɔɔ?

²⁰ Paya ɖama nɛ pɩtɛ lɛ, Abigayɛɛlɩ wɛɛ nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛzɩma pakatɩ ɖama yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ ɛna se Daviid kaakɛ ɛyʋ kɩbanʋ nɛ siɣsiɣ tʋ nɛ ɛɛwɛ ndɩ kpem nɛ ɛ-walʋ kañatʋ tʋ. Ɛlɛ etiyele nɛ lɩmaɣza ana awɛɛ ɛ-ñʋʋ taa mbʋ tam. Masɩ tɔm se: “Abigayɛɛlɩ wolo Naabaalɩ cɔlɔ.” Ɛpɩsɩ ɛ-walʋ cɔlɔ nɛ ɛɖʋ ɛ-taa se ɛñakɩ pana nɛ ɛla mbʋ ɛpɩzɩɣ yɔ ɛzɩ ɛtɩɩlakʋʋ yɔ nɛ ɛkɛ halʋ kɩbanʋ. Pɩwɛɛ se eheyi ɛ-walʋ haɖɛ nɖɩ ɛha Daviid nɛ ɛ-ɛyaa yɔ, ɖɩ-tɔm. Pɩwɛɛ se ɛ-walʋ ɛnɩɩ tɔm ndʋ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se Abigayɛɛlɩ eheyi-i asɛyʋʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-taa palɩwa yɔ kɩ-tɔm, pʋcɔ nɛ ɛnɩɩ-tʋ nɔɔyʋ cɔlɔ nɛ fɛyɛ sɔsɔɖɛ kpaɖɩɩɩ. Ɛlɛ ɛtaapɩzɩɣ se eheyi-i tʋ kpaagbaa. Naabaalɩ caɣ nɛ ɛtɔkɩ kazandʋ ɛzɩ wiyaʋ yɔ nɛ sʋlʋm kʋwaɣ-ɩ pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ.​—1 Sam. 25:36.

²¹ Abigayɛɛlɩ ɖaɣnɩ wɩlʋʋ abalɩtʋ nɛ lɛɣtʋ. Ɛɖaŋaa nɛ tɛʋ kɔɔ nɛ kife, alɩwaatʋ ndʋ sʋlʋm cɛbɩ ɛ-walʋ ɛza yɔɔ yɔ. Pɩwɛɛ se sʋlʋm ɛcɛ ɛ-ɛza yɔɔ nɛ ɛpɩzɩ nɛ ɛnɩɩ tɔm ndʋ ɛ-halʋ heyiɣ-i yɔ tɩ-taa camɩyɛ, ɛlɛ pɩpɩzaɣ ɖɔɖɔ se pɩwɩzɩ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ. Paa mbʋ, Abigayɛɛlɩ ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ɛkɛdɩ-ɩ ɛzɩma pɩɖɔm payɩ yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Abigayɛɛlɩ ɖaŋaa se tɔm ndʋ, tikulusuu ɛ-walʋ pana nɛ ɛhɔyɩ ñaɖʋʋ. Ɛlɛ maamaaci tɔm, ɛcaɣ e-lone taa peeɖe ɖiɣɖiɣ.​—1 Sam. 25:37.

22. Ɛbɛ talɩ Naabaalɩ? Nɛ ɛbɛ pɩkpɛlɛkɩɣ-ɖʋ mba panazɩɣ yaa palakɩ kañatʋ pɔ-hɔʋ taa mba yɔ, pɔ-yɔɔ?

²² Ɛbɛ talɩ abalʋ ɛnʋ? ‘Ɛ-laŋɩyɛ sɩbɩ ɛ-taa, nɛ ekii kaŋganʋʋ ɛzɩ pɩyɛ yɔ.’ Pɩtɔma yɔ, ɛ-ñʋʋ taa hoɖe naɖɩyɛ cɛbɩna. Ɛlɛ pɩlabɩ kɩyakɩŋ hiu lɛ ɛsɩ, ɛlɛ pɩtaakɛ kʋdɔŋ ŋgʋ ɛsɩbɩna. Masɩ heyiɣ-ɖʋ se: ‘Yehowa mabɩnɩ Naabaalɩ nɛ ɛsɩ.’ (1 Sam. 25:38) Nɩŋgbaaŋ hɔm siɣsiɣ ñɩmbʋ mbʋ, piyeba nɛ siziŋ weyi Abigayɛɛlɩ nɩɣaɣ ɖooo ɛwalʋʋ yɔ, ɩsɩɩ tɩnaɣ. Paa sɔnɔ Yehowa ɛɛtasɩɣ hɔm ɛyaa nɩŋgbaaŋ pɩtɩŋnɩ maamaaci lakasɩ yɔɔ yɔ, tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se ye nɔɔyʋ ɛnazɩɣ ɛ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ yaa ɛlakɩ-ɩ kañatʋ yɔ, Yehowa wɛɛ nɛ ɛnaɣ pɩtɩŋa. Ɛkaɣ tɔm hʋʋ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-maɣmaɣ ɛɖʋwa yɔ tɩ-yɔɔ.​—Kalɩ Luka 8:17.

23. Wazaɣ ŋga ɖɔɖɔ Abigayɛɛlɩ tasɩ hiɣu? Nɛ ɛzɩma ɛwɩlaa se waɖɛ nɖɩ ehiɣaa yɔ, ɖɩtɩlɛɣzɩ ɛ-wɛtʋ?

²³ Abigayɛɛlɩ lɩ ñʋʋsɩbɩyɛ walɩyɛ taa. Ɛlɛ wazaɣ lɛɛka ɖaŋɩ-ɩ ɖɔɖɔ. Daviid nɩwa se Naabaalɩ sɩba lɛ, etiyi ɛ-ɛyaa se peheyi Abigayɛɛlɩ se ɛkɔɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛ-halʋ. Abigayɛɛlɩ  cosi se: “Ña-lɩmɖʋyʋ ɛpɩsɩ yom nɛ ɛkɔ man-tʋ lɩmɖʋyaa naataŋ lɩm.” Ye mbʋ, Abigayɛɛlɩ tɩkpazɩ ɛ-tɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛpɩsɩɣ Daviid halʋ. Halɩ ɛtɔm se ɛnʋ pɩsɩɣ Daviid lɩmɖʋyaa tɛ lɩmɖʋyʋ. Cɩnɛ ɖɔɖɔ lɛ, ɛñɔɔzɩ ɛ-tɩ lɛɛ lɛɛ nɛ ewolo Daviid tɛ.​—1 Sam. 25:39-42.

24. Tɩlasɩ nzɩ Abigayɛɛlɩ kataa, ɛ nɛ Daviid pe-wezuu caɣʋ taa? Ɛlɛ suwe ɛ-walʋ nɛ ɛ-Ɛsɔ pamaɣzaɣ ɛ-yɔɔ?

²⁴ Pɩtɩwɩlɩ se Abigayɛɛlɩ nɛ Daviid paakaɣ katʋʋ tɩlasɩ nasɩyɩ kaaʋ pe-wezuu caɣʋ taa. Daviid kaatɛm kpaɣʋ Ahiinowam. Ŋgʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, halaa sakɩyɛ kpaɣʋ kɔŋaɣnɩ wɩzasɩ halaa mba pɛwɛ siɣsiɣ yɔ. Pɩtasɩ lɛ Daviid taapɩsɩtɩ wiyaʋ, nɛ pɩɩwɛɛ se ɛlʋbɩnɩ tɩlasɩ nɛ takɩm sakɩyɛ. Ɛlɛ Abigayɛɛlɩ sɩnɩ Daviid pe-wezuu caɣʋ kpeekpe taa nɛ ɛkɔɔ ɛlʋlɩ-ɩ abalɩbɩɣa. Nɛ eɖiɣzina se Daviid kɛ walʋ weyi ɛɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ nɛ ɛkandɩyɩɣ ɛ-yɔɔ yɔ. Halɩ alɩwaatʋ natʋyʋ ɛyabɩ ɛ-halʋ ñʋʋ koyindinaa nabɛyɛ nesi tɛɛ. (1 Sam. 30:1-19) Ye mbʋ, Daviid maɣzɩnɩ Yehowa weyi ɛsɔɔlɩ halaa mba pɛwɛ lɛɣtʋ, pɛwɛɛ abalɩtʋ nɛ pɛwɛɛ siɣsiɣ yɔ nɛ ɛɖʋʋ-wɛ hɩɖɛ.