1, 2. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu wɩlaɣ samaɣ nakɛyɛ tɔm Kapɛrnayum yɔ, Pɩyɛɛrɩ taɣaɣ liu suwe? Ɛlɛ ɛbɛ laba?

PƖYƐƐRƖ nɩɣzaɣ nɛ ɛcɔnɩ Yesu tɔm welisiyaa ɛzɩdaa kpɛɛɛ. Paawɛ tɔm ɖɩyɔɔdɩyɛ naɖɩyɛ taa Kapɛrnayum. Tɛtʋ ndʋ tɩ-taa Pɩyɛɛrɩ ɖɩɣa kaawɛɛ. Peeɖe ɖɔɖɔ ɛkpaɣaɣ kpakpasɩ Galilee teŋgu taa. Ɛ-taabalaa, ɛ-hɔʋ taa mba nɛ ɛ nɛ mba palakaɣ tʋmɩyɛ yɔ, pa-taa sakɩyɛ kaawɛ peeɖe ɖɔɖɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Pɩyɛɛrɩ ñɩnaɣ kpem se ɛ-tɛtʋ taa mba ɩsɔɔlɩ Yesu ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ yɔ. Ɛñɩnaɣ se pewelisi Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm ndʋ wɩlɩyʋ sɔsɔ ɛnʋ eheyaɣ-wɛ yɔ, nɛ taa leleŋ. Ɛlɛ pɩtɩkɛ mbʋ pɩɖɔma.

² Sakɩyɛ yebi welisuu. Lalaa ñɛwɛɛ nɛ pemidiɣ nɛ pakaɖɩɣnɩ tɔm ndʋ Yesu wɩlaɣ yɔ. Ɛlɛ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa nabɛyɛ lakasɩ kɩlaɣnɩ cɛyʋʋ Pɩyɛɛrɩ. Pɛ-ɛzɩdaa wɩlɩɣ se pɩtɩtasɩ-wɛ kɛnʋʋ taa leleŋ nɛ koboyaɣ se patɩlɩ toovenim tɔm nɛ panɩɩ tɩ-taa. Pɩwɛ ɛzɩ nabʋyʋ cɛyaɣ- wɛ yɔ, nɛ halɩ pɔkɔ pana. Pa-taa nabɛyɛ kʋyɩ Yesu yɔɔ, se ɛ-tɔm kɩlɩ ɖoŋ. Pakʋyɩ nɛ palɩɩ tɔm ɖɩyɔɔdɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩsɔɔlɩ se patasɩ welisuu Yesu tɔm. Peyebi Yesu wayɩ tɩŋʋʋ.​—Kalɩ Yohanɛɛsɩ 6:60, 66.

3. Tam sakɩyɛ taa lɛ, ɛbɛ Pɩyɛɛrɩ tisuu sɩnɩ-ɩ nɛ ɛla?

³ Pɩɩkɛnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ apostoloowaa lalaa alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ kpem. Pɩyɛɛrɩ taanɩɩ tɔm ndʋ Yesu kaayɔɔdɩ puwiye yɔ, tɩ-tɩŋa tɩ-taa. Ɛɛnawa se ye ɛyʋ ɛtɩnɩɩ tɔm ndʋ Yesu caɣ yɔɔdʋʋ yɔ, tɩ-taa camɩyɛ yɔ, tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwɩzɩ-ɩ. Ye mbʋ ɛbɛ pɩwɛɛ se Pɩyɛɛrɩ ɛla? Pɩtɩkɛ kajalaɣ ɖeɖe lɛ ɛkatɩɣ takɩm siɣsiɣ wɛtʋ nʋmɔʋ taa yɔ. Nɛ pɩɩkɛɣnɩ kɛdɛzaɣ ɖeɖe ɖɔɖɔ. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ tisuu sɩnɩ-ɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ takɩm mbʋ pɩ-taa nɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ yɔ.

4, 5. Ɛzɩma tɩyɛ Yesu lakasɩ wɛ ndɩ nɛ mbʋ ɛyaa samaɣ ñɩnaɣ yɔ?

⁴ Ðoŋ ɖoŋ lɛ, Yesu tɔm nɛ ɛ-lakasɩ lakaɣ Pɩyɛɛrɩ piti. Nabʋyʋ taa lɛ, Yesu yɔɔdaɣ tɔm nɛ ɛlakɩ lakasɩ nzɩ sɩɩwɛ ndɩ  kpem nɛ mbʋ ɛyaa kaaɖaŋaa se ɛla yɔ. Evemiye nɖɩ ɖɩɖɛwa yɔ ɖɩ-taa, ɛyaa sakɩyɛ ñɩnaɣ se pakpa Yesu nɛ ɛkɛ pe-wiyaʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛlabɩ maamaaci lakasɩ nɛ ɛha-wɛ tɔɔnaɣ nɛ pɔtɔɔ. Ɛlɛ pɩlabɩ ɛyaa piti se ekizaa, nɛ eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se pakpa kpɩyʋʋ taa nɛ pɛɖɛɛ Kapɛrnayum. Ðoo ana a-taa paawɛ kpɩyʋʋ taa lɩm yɔɔ lɛ, Yesu tasɩ labʋ nabʋyʋ nɛ pɩla ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa piti; ɛɖɔm lɩm yɔɔ ŋgʋ helim sɔsɔm kaawɛɛ nɛ pɩkʋsʋʋ lɩm hola. Ɛlabɩ mbʋ lɛ, ɛtasɩ Pɩyɛɛrɩ lɔŋ sɔsɔŋ nɩɩyɩ tisuu yɔɔ.

⁵ Tɛʋ fema lɛ, pana se samaɣ kpaɣ kpɩyɩŋ nɛ katɩŋ-wɛ. Pɩnaɣ se samaɣ ŋga pɩtɩkɛ fezuu taa tɔɔnaɣ kañɩnaɣ, ɛlɛ kaasɔɔlaa se Yesu ɛtasɩ labʋ maamaaci lakasɩ nɛ ɛha-kɛ tɔɔnaɣ. Pʋyɔɔ Yesu heyi-kɛ se ka-lɩmaɣza wɛ tomnaɣ taa wondu yɔɔ na. (Yoh. 6:25-27) Yesu tasɩ yɔɔdɩnʋʋ samaɣ ŋga Kapɛrnayum tɔm ɖɩyɔɔdɩyɛ taa. Eheyi-kɛ toovenim tɔm natʋyʋ nɛ pɩlabɩ-kɛ piti kpem mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩ-taa nɩʋ fɛyɩ kɛlɛʋ.

6. Yesu kpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛmaɣzɩɣnɩ we? Nɛ ɛzɩma ɛ-tɔm welisiyaa laba?

⁶ Yesu taasɔɔlɩ se ɛyaa mba pamaɣzɩ se ɛkɛ weyi ɛlakɩ maamaaci lakasɩ nɛ ɛhaɣ ɛyaa tɔɔnaɣ yɔ, yem na. Ɛñɩnaɣ se panɩɩ pɩ-taa se Ɛsɔ tiyini-i nɛ pɩtɩŋnɩ ɛ-sɩm yɔɔ lɛ, ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pehiɣ wezuu maatɛŋ. Pɩsa nɛ panɩɩ pɩ-taa lɛ, ɛkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛmaɣzɩnɩ mana, tɔɔnaɣ ŋga kalɩɣaɣnɩ ɛsɔdaa Moyizi alɩwaatʋ taa yɔ. Tɔm ndʋ, tɩtaakɛdɩnɩ nabɛyɛ; pʋyɔɔ ɛha-wɛ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ nakʋyʋ. Ɛlɩzɩ pɩ-taa se pʋcɔ nɛ ɛyʋ hiɣ wezuu lɛ, pɩwɛɛ se ɛtɔɔ e-tomnaɣ nɛ ɛñɔɔ ɛ-calɩm. Ɛyɔɔdɩ mbʋ lɛ, ɛyaa tɛzɩ-ɩ kaɖɩnʋʋ. Nabɛyɛ tɔm se: “Tɔm ndʋ ɛyɔɔdʋʋ mbʋ yɔ, tɩcaɣ ɖoŋ. Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ ɖiwelisiɣni-i.” Peeɖe Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa maɣmaɣ nabɛyɛ kizi ɛ-wayɩ tɩŋʋʋ. *​—Yoh. 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Yesu tʋmɩyɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ taa Pɩyɛɛrɩ taanɩta camɩyɛ? (b) Suwe Pɩyɛɛrɩ cosi tɔm ndʋ Yesu pɔzɩ apostoloowaa yɔ, tɩ-yɔɔ?

⁷ Nɛ Pɩyɛɛrɩ yɔ, ɛbɛ ɛlɛ ñalaba? Pɩtɩla, ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛtaanɩɩ Yesu tɔm ndʋ tɩ-taa. Ɛtaanɩtɩ pɩ-taa se pɩpɔzʋʋ se Yesu ɛsɩ nɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm la. Ɛlɛ eyebi Yesu wayɩ tɩŋʋʋ ɛzɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa taa nabɛyɛ labʋ yɔ? Aayɩ. Tʋkaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kaawɛ Pɩyɛɛrɩ nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa mba pɛ-hɛkʋ taa. Ɛzɩ tʋkaɣ ŋga lɛ?

⁸ Yesu pɩsɩnɩ apostoloowaa yɔɔ nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: “Mɩ ɖɔɖɔ ɩsɔɔlɩ seu yaa we?” (Yoh. 6:67) Ɛyɔɔdaɣnɩ apostoloowaa 12, ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ cosina ɛzɩ ɛtɩɩlakʋʋ ɖoŋ ɖoŋ yɔ. Pɩtɩla, Pɩyɛɛrɩ  kɩlɩnɩ pa-tɩŋa sɔsɔtʋ. Paa pɩtɩɩkɛ ɛzɩma yɔ, pa-taa lɛ ɛnʋ yɔɔdʋʋnɩ kpayɩ nɛ sɔɔndʋ ɛɛkpaɣ-ɩ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, sɔɔndʋ ɛɛkpaɣ-ɩ se ɛyɔɔdɩ ndʋ ɛmaɣzɩɣ yɔ. Nɛ cɩnɛ lɛ, ndʋ ɛmaɣzaɣ yɔ, ndʋ lɛ tɔm kɩbandʋ tʋnɛ: “Kɩbaɣlʋ, a-cɔlɔ ɖiseɣ se ɖiwolo? Ñatɩnɩ tam tam wezuu tɔm.”—Yoh. 6:68.

9. Ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ wɩlɩ Yesu se ɛsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ekizi-i?

⁹ Tɔm ndʋ tiitukuuni ña-laŋɩyɛ na? Tisuu mbʋ Pɩyɛɛrɩ kaawɛnɩ Yesu yɔɔ yɔ, pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ, ndʋ lɛ siɣsiɣ wɛtʋ. Pɩyɛɛrɩ kaanɩ pɩ-taa se ñʋʋ yaɖʋ nɔɔyʋ fɛyɩ nɛ pɩtasɩnɩ Yesu, ɛnʋ Yehowa ha-ɖʋ. Yesu tɩŋɩɣnɩ tɔm ndʋ ɛwɩlaɣ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ yɔ, tɩ-yɔɔ nɛ ɛyakɩ ɛyaa ñʋʋ. Paa Pɩyɛɛrɩ ɛtaanɩtɩ tɔm ndʋ Yesu wɩlaɣ yɔ tɩ-taa camɩyɛ yɔ, ɛɛnawa se ɛ-cɔlɔ pɩwɛɛ se ɛcaɣ nɛ ehiɣ Ɛsɔ kʋjɔʋ nɛ wezuu maatɛŋ.

10. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Pɩyɛɛrɩ siɣsiɣ wɛtʋ sɔnɔ?

¹⁰ Mbʋ ña-ɖɔɖɔ ŋmaɣzɩɣ? Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se sɔnɔ ɛyaa sakɩyɛ tɔŋ se pɔsɔɔlɩ Yesu, ɛlɛ peyeki ɛ-wayɩ tɩŋʋʋ alɩwaatʋ ndʋ pakatɩɣ takɩm yɔ. Ye ɖɩwɛ siɣsiɣ toovenim yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza wena Pɩyɛɛrɩ kaawɛnɩ Yesu wɩlɩtʋ yɔɔ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩkpɛlɩkɩ-tʋ, ɖɩnɩɩ tɩ-taa nɛ ɖɩkpaɣ-tʋ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ paa tɩɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ yaa mbʋ ɖɩsɔɔlaa yɔ. Pʋcɔ nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ ŋgʋ Yesu caɣ se ɛha-ɖʋ yɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ siɣsiɣ nɛ ɖɩwɛɛ ɛ-wayɩ tam.​—Kalɩ  Keɣa 96:10.

11. Le Yesu woni ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa?

¹¹ Pɩlabɩ mbʋ nɛ pitileɖi lɛ, Yesu kpaɣ apostoloowaa nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa nabɛyɛ nɛ pɔɖɔŋ nʋmɔʋ nɛ powokini hayo kiŋ. Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, ɛyʋ ɛwɛ Galilee Teŋgu cɔlɔ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛna Hɛrmɔɔnɩ Pʋʋ ŋgʋ kɩwɛ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ hayo kiŋ nɛ kɩ-yɔɔ nɛ ɖɔmbɛɛ yɔ. Pakpaɣaɣ Sezaaree Filiipu kɔfɩnaa taa lɛ, pɛwɛɛ nɛ pɔñɔtʋʋnɩ pʋʋ ŋgʋ nɛ kɩwɛɛ nɛ kɩpaɣlɩɣ pɛ-ɛzɩdaa nɛ pɩkɩlɩɣ. Ye ɛyʋ ɛwɛ lone kɩbanɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛna Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ. Peeɖe Yesu pɔzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa tɔm sɔsɔtʋ natʋyʋ.

12, 13. (a) Ɛbɛ yɔɔ Yesu caɣaɣ se ɛtɩlɩ lɩmaɣza wena samaɣ wɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ? (b) Pɩyɛɛrɩ cosaɣ Yesu lɛ, ɛzɩma ɛwɩlaa se ɛwɛnɩ tisuu siŋŋ?

¹² Yesu pɔzɩ-wɛ se: “Ɛyaa samaɣ maɣzɩɣ se mɛnkɛ anɩ?” Pɩtɩla, Pɩyɛɛrɩ cɔŋnaɣ Yesu ɛzɩdaa nɛ ɛnaɣ se ɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ  nɛ ɛwɛɛ ɖɔɖɔ lɛɣtʋ siŋŋ. Yesu ñɩnaɣ se ɛtɩlɩ ndʋ mba panɩ ɛ-tɔm nɛ pana ɛ-lakasɩ yɔ, pamaɣzɩɣ ɛ-yɔɔ yɔ. Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa heyi-i lɩmaɣza wena ɛyaa ndɩ ndɩ wɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ. Ɛlɛ Yesu kaasɔɔlaa se ɛtɩlɩ nɛ pɩkpaɖɩ mbʋ. Ɛzɩ lɩmaɣza ana ɖɔɖɔ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa mba pakɩlɩ-ɩ ñɔtɩnʋʋ yɔ, pɛwɛna? Pʋyɔɔ ɛpɔzɩ-wɛ se: “Piyele nɛ mɩ yɔ, ɩtɔŋ suwe, mɛnkɛ anɩ?”​—Lk. 9:18-20.

¹³ Pɩyɛɛrɩ tasɩ cosuu ɖɔɖɔ lɛɛ lɛɛ. Ɛyɔɔdɩnɩ abalɩtʋ tɔm ndʋ lalaa maɣzɩɣ pa-laŋa taa yɔ. Ɛtɔm kpayɩ se: “Ñɛkɛnɩ Krɩstʋ Ɛsɔ ɛzadʋ Pɩyalʋ.” Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna ɛzɩma Yesu taa labɩ-ɩ nɛ leleŋ nɛ ɛsamɩ-ɩ siŋŋ yɔ. Yesu tɔzɩ Pɩyɛɛrɩ se pɩtɩkɛ ɛyaa, ɛlɛ Yehowa lakɩna nɛ mba pɛwɛnɩ tisuu siŋŋ yɔ, panɩɣ tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ tɩ-taa. Yehowa sɩnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ ɛnɩɩ toovenim tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ taa, ndʋ lɛ weyi Mesiya yaa Krɩstʋ kɛnaa siŋŋ yɔ.​—Kalɩ Maatiyee 16:16, 17.

14. Waɖɛ sɔsɔyɛ nɖɩ Yesu ha Pɩyɛɛrɩ?

¹⁴ Paya Krɩstʋ natʋ tɔm natʋyʋ taa se pɩyɛ nɖɩ kuduyuŋ mayaa lɔwa yɔ. (Keɣa 117:22; Lk. 20:17) Natʋ tɔm ndʋ tɩɩwɛ Yesu lɩmaɣza taa. Pʋyɔɔ ɛtɔm se Yehowa kaɣ sɩʋ Krɩstʋ ɛgbɛyɛ pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm Pɩyɛɛrɩ yɔɔdaa yɔ, ɖɩ-yɔɔ na. Nɛ ɛha Pɩyɛɛrɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Ɛtɩkpazɩ Pɩyɛɛrɩ se ɛkɛ apostoloowaa lalaa ñʋʋdʋ ɛzɩ nabɛyɛ maɣzʋʋ yɔ, ɛlɛ ɛɖʋ-ɩ ŋgee tʋmɩyɛ naɖɩyɛ na. Ɛcɛlɩ-ɩ “ɛsɔdaa Kewiyaɣ ñɩma.” (Mat. 16:19) Pɩyɛɛrɩ kaɣnɩ tʋlʋʋ ɛyaa tindima naadozo nabɛyɛ nɔnɔɔ se pasʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa. Kajalaɣ lɛ, Yuda mba; pʋwayɩ lɛ, Samaarɩɩ mba; nɛ kɛdɛzaɣ lɛ, sɩɩnaa layaa yaa mba patɩkɛ Yuda mba yɔ.

15. Ɛbɛ yeba nɛ Pɩyɛɛrɩ kalɩ Yesu? Nɛ tɔm ndʋ keekee Pɩyɛɛrɩ yɔɔdaa?

¹⁵ Ɛlɛ Yesu yɔɔdɩ pʋwayɩ se mba pɛcɛlɩ-wɛ sakɩyɛ yɔ, pakaɣ-wɛ ɖɔɖɔ pɔzʋʋ sakɩyɛ. Nɛ mbʋ pɩkaɣ labʋ Pɩyɛɛrɩ hɔɔlʋʋ taa. (Lk. 12:48) Yesu wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ Mesiya yɔɔ toovenim tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ ɛzɩ ɛzɩma piileɖiɣ lɛ, ɛkaɣ tɔɔʋ kʋñɔŋ nɛ ɛsɩ Yerusalɛm yɔ. Tɔm ndʋ tɩcɛyɩ Pɩyɛɛrɩ siŋŋ. Ɛkɛzɩ Yesu hɔɔlʋʋ nɛ ɛkalɩ-ɩ nɛ ɛtɔ se: “Kɩbaɣlʋ, Ɛsɔ ɛɖaŋ ñɔ-yɔɔ. Aayɩ, pɩɩkaɣ-ŋ labʋ mbʋ.”​—Mat. 16:21, 22.

16. Ɛzɩma Yesu wɩlɩ Pɩyɛɛrɩ se ɛfɛyɩnɩ lɩmaɣza kɩbana? Nɛ lɔŋ kɩbaŋ weyi ɖa-tɩŋa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Yesu tɔm taa?

 ¹⁶ Pɩtʋʋ fɛyɩ se Pɩyɛɛrɩ maɣzaɣ se ɛwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana. Pʋyɔɔ ɛzɩma Yesu cosi-i yɔ, pɩlabɩ-ɩ piti. Pɩtɩla, apostoloowaa lalaa maɣzaɣ ɛzɩ Pɩyɛɛrɩ yɔ, pʋyɔɔ Yesu ha siɣye Pɩyɛɛrɩ nɛ ɛpam-wɛ nɛ ɛza nɛ ɛtɔ se: “Kɛɛ nɛ ma-wayɩ, Sataŋ! Ña-maɣzɩm tɩkɛ Ɛsɔ maɣzɩm, ɛlɛ ɛyaa mbʋ.” (Mat. 16:23; Mk. 8:32, 33) Ða-tɩŋa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ kɩbaŋ nɩɩyɩ Yesu tɔm tʋnɛ tɩ-taa. Pɩwɛ kɛlɛʋ se ɖiyele nɛ ɛyaa maɣzɩm wɛɛnɩ ɖoŋ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖiyele Ɛsɔ maɣzɩm hɔɔlʋʋ. Ðɩtɩtɩlɩ labʋ yɔ, paa ɖɩɩsɔɔlaa se ɖɩsɩɣnɩ lalaa na yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiyele Ɛsɔ sɔɔlɩm hɔɔlʋʋ nɛ ɖɩla Sataŋ sɔɔlɩm. Ɛlɛ Yesu cosi Pɩyɛɛrɩ mbʋ lɛ, ɛzɩma ɛlaba?

17. Yesu heyuu Pɩyɛɛrɩ se “Kɛɛ nɛ ma-wayɩ” yɔ, suwe ɛcaɣaɣ yɔɔdʋʋ?

¹⁷ Pɩyɛɛrɩ nɩ pɩ-taa se Yesu ɛɛtɔŋ se ɛnʋ lɛ Sataŋ Yiliyu. Toovenim taa lɛ, ndʋ Yesu heyi Pɩyɛɛrɩ yɔ, tɩwɛ ndɩ nɛ ndʋ eeheyi Sataŋ yɔ. Yesu kaaheyi Sataŋ se: “Ðɛɛ mɔ-yɔɔ.” Ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ lɛ, eheyi-i se: “Kɛɛ nɛ ma-wayɩ.” (Mat. 4:10) Yesu nawa se Pɩyɛɛrɩ wɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ sakɩyɛ nɛ ɛtaaɖɔɔnɩ-ɩ kɩɖɔɔnʋ, ɛlɛ ɛwɩlaɣ-ɩ se ɛfɛyɩnɩ lɩmaɣza kɩbana nɛ pɩpɔzʋʋ se ɛñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza. Pɩtaawɛɛ se Pɩyɛɛrɩ ɛwɛɛ ɛ-Kɩbaɣlʋ ɛzɩdaa nɛ ɛɖɩkɩ-ɩ nʋmɔʋ, ɛlɛ pɩpɔzʋʋ se ɛwɛɛ ɛ-wayɩ nɛ ɛkɛnɩ-ɩ sɩnɩyʋ kɩbanʋ.

18. Ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ wɩlaa se ɛwɛ siɣsiɣ? Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ?

¹⁸ Ɛzɩ Pɩyɛɛrɩ kpɛzɩnɩ Yesu, ɛkɔ pana yaa ɛpaɣzɩ miduu na? Aayɩ, eluzi ɛ-tɩ nɛ etisi se pɔhɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ. Ɛtɩŋnɩ pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛwɛ siɣsiɣ. Mba patɩŋɩɣ Yesu wayɩ yɔ, pɩpɔzʋʋ wiɖii wiɖii se pɔhɔ pa-nɩŋgbaaŋ. Ye ɖiluzuu ɖa-tɩ nɛ ɖitisiɣ nɩŋgbaaŋ hɔm nɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ Yesu nɛ ɛ-Caa Yehowa nɛ pɩkɩlɩ.​—Kalɩ Aduwa 4:13.

19. Tɔm sɔsɔtʋ ndʋ Yesu yɔɔdaa? Nɛ pɩtɩtɩlɩ ɛbɛ kpaɣaɣ Pɩyɛɛrɩ sɔɔndʋ?

¹⁹ Pitileɖi lɛ, Yesu tasɩ yɔɔdʋʋ piti tɔm natʋyʋ se: “Tʋtʋyɛ taa meheyiɣ-mɩ se: nabɛyɛ wɛ cɩnɛ, paakaɣ sɩbʋ nɛ pʋcɔ pɩtalɩ Ɛyʋ Pɩyalʋ kɔmtʋ e-kewiyaɣ taa.” (Mat. 16:28) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Pɩyɛɛrɩ kaasɔɔlɩ kpem se ɛnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa. Yesu tɔm ndʋ tɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Pɩtɩla, Pɩyɛɛrɩ wɛɛ nɛ ɛmaɣzɩɣ se  ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɛɛ ɛyaa mba pɛwɛnɩ waɖɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ yɔ, pa-taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔhɔm ɛ-nɩŋgbaaŋ pitileɖita.

20, 21. (a) Pakpa pʋʋ yɔɔ lɛ, ɛbɛ Pɩyɛɛrɩ nanɩ ɛ-ɛza? (b) Ɛzɩma ɛyaa mba Pɩyɛɛrɩ nawa yɔ, pɛ-kɛdaɣ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza?

²⁰ Ɛlɛ pɩlabɩ ɛzɩ kpɩtaʋ mbʋ yɔ lɛ, Yesu kpaɣ Yakubu, Yohanɛɛsɩ nɛ Pɩyɛɛrɩ nɛ powolo pʋʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ yɔɔ, pɩtɩla pɩkɛɣnɩ Ɛrmɔɔ Pʋʋ ŋgʋ kɩtɩkɩlɩ posunuu ɖenɖe paawɛɛ yɔ. Pɩkɛɣnɩ ɖoo taa powobi peeɖe mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖom kaawɛ pɛ-ɛzɩdaa. Ɛlɛ Yesu lakaɣ adɩma lɛ, nabʋyʋ la nɛ ɖom cɛ pa-tɩŋa pɛ-ɛzɩdaa.​—Mat. 17:1; Lk. 9:28, 29, 32.

²¹ Yesu wɛtʋ paɣzɩ lɛɣzʋʋ pɛ-ɛzɩdaa. Ɛ-ɛzɩdaa lɛɣzaa nɛ piɖeɣ miŋ nɛ pɩñɩlɩsɩɣ ɛzɩ wɩsɩ yɔ. E-tokonaa ɖɔɖɔ hʋlʋmɩ poyi poyi nɛ piɖeɣ miŋ. Pʋwayɩ lɛ, ɛyaa naalɛ lɩɩ Yesu cɔlɔ. Kʋɖʋm sɩŋnɩ Moyizi nɛ lɛlʋ ñasɩŋnɩ Eliya. Pɔyɔɔdʋʋnɩ Yesu. “Pɔyɔɔdaɣ ɛ-kʋyʋʋ tɔm ndʋ tɩkɔŋaɣ labʋ Yerusalɛm yɔ.” Pɩtɩla Yesu  sɩm nɛ e-femtu tɔm pɔyɔɔdaɣ. Peeɖe Pɩyɛɛrɩ nawa se ɛtaawɛɛnɩ toovenim se ɛmaɣzɩ se pɩtɩmʋna se Yesu ɛnɩɩ siziŋ nɛ ɛsɩ.​—Lk. 9:30, 31.

22, 23. Ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ wɩlaa se ɛwɛ kpekpeka nɛ ɛwɛɛnɩ ɖɔɖɔ kɩlaʋ lɩmaɣza? (b) Wazasɩ nzɩ Pɩyɛɛrɩ, Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ patasɩ hiɣu ɖoo ana a-taa?

²² Mbʋ Pɩyɛɛrɩ nawa yɔ, pɩlabɩ ɛ-yɔɔ tʋmɩyɛ siŋŋ nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛwɛɛ pɩ-taa; nɛ pɩsaŋ yɔ ɛla nɛ pɩtaatɛ lɔŋ. Pɩkɔm nɛ pɩla ɛzɩ Moyizi nɛ Eliya pacaɣ ɖɛʋ lɛ, Pɩyɛɛrɩ tɔ se: “Cɩnɛ caɣʋ wɛ leleŋ, Tɔm Wɩlɩyʋ, ɖisiɣ kizinzikiŋ naadozo, ñɛ lɛɛkʋ, Moyizi lɛɛkʋ, nɛ Eliya lɛɛkʋ.” Toovenim pɩɩkɛ natʋ tɔm na, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa sɛyaa mba, paasɩba ɖooo lɔŋ nɛ pɩtɩpɔzɩ se palabɩ-wɛ kizinzikiŋ. Pɩyɛɛrɩ kaayɔɔdaɣ kɩyɔɔdʋ yem, ɛɛsɩŋ ndʋ tɩlɩɣaɣnɩ ɛ-nɔɔ taa yɔ. Ɛlɛ ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ lakaɣ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka nɛ kɩlaʋ lɩmaɣza yɔ, pɩɩkɛdɩɣnɩ-ŋ yaa we?​—Lk. 9:33.

²³ Pɩyɛɛrɩ, Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ patasɩ hiɣu wazasɩ lɛɛsɩ ɖoo ana a-taa. Mɩndʋ natʋyʋ kaahuuzi pɔ-yɔɔ pʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ. Nɛ panɩɩ nɔɔ nakɛyɛ taŋ mɩndʋ taa, pɩɩkɛ Yehowa nɔɔ na. Ɛtɔm se: “Ɛnɛ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ, ɩnɩɩnɩ-ɩ.” Pɩkɛdaa lɛ, mbʋ panaɣaɣ yɔ, pɩsɩɩ tɩnaɣ nɛ pɩkazɩ pa nɛ Yesu pe-ɖeke na pʋʋ yɔɔ peeɖe.​—Lk. 9:34-36.

24. (a) Yesu wɛtʋ lɛɣzɩ Pɩyɛɛrɩ ɛzɩdaa nɛ ɛñɩlɩsɩɣ lɛ, ɛzɩma pɩwazɩ-ɩ? (b) Yesu wɛtʋ lɛɣzʋʋ tɔm tʋnɛ ɛzɩma tɩwazɩɣ-ɖʋ sɔnɔ?

²⁴ Mbʋ Pɩyɛɛrɩ na peeɖe yɔ pɩɩkɛnɩ ɛ-maɣmaɣ kʋjɔʋ sɔsɔʋ kpem nɛ pɩkɛnɩ ɖa-ɖɔɖɔ kʋjɔʋ sɔsɔʋ. Pɩkɔm nɛ pɩnzɩ sakɩyɛ ɖɛɛ lɛ, ɛma se pɩɩkɛnɩ-ɩ hɩɖɛ ɖʋʋ kpem se ɖoo ana a-taa ‘ɛ-maɣmaɣ ɛna Yesu ɖoŋ nɛ ɛ-ɛza pee;’ pɩwɩlɩɣ se ɛna ɛzɩma Yesu kaɣ kɛʋ wiyaʋ ɖoŋ tʋ ɛsɔdaa yɔ. Mbʋ panawa yɔ, pɩwɩlɩɣ se natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ, tɩkɛ toovenim, nɛ pɩkpazɩ Pɩyɛɛrɩ tisuu ɖoŋ nɛ ɛpɩzɩ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ takɩm mbʋ pɩkɔm pʋwayɩ yɔ, pɩ-taa. (Kalɩ 2 Pɩyɛɛrɩ 1:16-19.) Ye ɖɩlakɩ mbʋ pɩwɛɛ siɣsiɣ Yesu ɛzɩdaa, ɖɩkpɛlɩkɩɣ lɔŋ ɛ-cɔlɔ, ɖitisiɣ se ɛhɔŋ ɖa-nɩŋgbaaŋ nɛ ɖɩtɩŋɩɣ ɛ-wayɩ paa evemiye nɖɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpazɩ ɖa-ɖɔɖɔ ɖe-tisuu ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ.