Xeen tiʼ baʼax ku taasik

LE PAALALOʼOBOʼ TAAK U YOJÉELTIKOʼOB

¿Bix jeʼel in controlartik bix in wuʼuyikinbaeʼ?

¿Bix jeʼel in controlartik bix in wuʼuyikinbaeʼ?

Carissaeʼ ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ jach kiʼimak in wóol pero tuláakʼ kʼiineʼ jach tristeen. Le baʼax kin wilik kaʼach chéen bey junpʼéel wa baʼaxeʼ, bejlaʼeʼ bey junpʼéel nuxiʼ problemaeʼ».

¿Ku téek kʼexpajal wa bix a wuʼuyikaba? a Wa bey u yúuchultechoʼ le xookaʼ jach yaan u yáantkech.

 Baʼaxoʼob beetik

 Le táan u bin u táankelemtal wa u x-lóoʼbayantal máakoʼ deporsi séebaʼan u kʼexpajal le bix u yuʼubikubaʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ kex tsʼoʼok u maas chan nojochtal máakeʼ jeʼel xan u jáan kʼexpajal bix u yuʼubikubaeʼ.

 Kex maʼ ta naʼatik baʼaxten ku jáan kʼexpajal bix a wuʼuyikabaeʼ, kʼaʼajaktecheʼ junpʼéel baʼal normal tu yoʼolal a edad. Le kʼeexoʼob ku yantal ta wíinkliloʼ le beetik u jáan kʼexpajal bix a wuʼuyikaba. Pero maʼ a sen tuklik, jeʼel a kanik a controlart bix a wuʼuyikabaeʼ.

 Kʼaʼajaktech: Jach kʼaʼabéet a kanik a controlart bix a wuʼuyikaba desde beoraaʼ tumen leloʼ yaan u yáantkech utiaʼal a wutskíintik jeʼel baʼalak problemail ka yanaktech maas táanileʼ.

U lúubul u yóol máakeʼ bey jeʼex le nukuch jooloʼob ku jáan chíikpajal teʼ carreteraoʼ. Pero wa ka kanik a tséelteʼ yaan a disfrutartik le viajeoʼ.

 Óoxpʼéel baʼal jeʼel u yáantkecheʼ

 Tsikbalt tiʼ wa máax. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Juntúul jach maʼalob amigoeʼ ku yeʼesik yaabilaj tiʼ tuláakal súutukil, tu kʼiinil táan u muʼyaj máakeʼ letiʼeʼ bey juntúul sukuʼuneʼ» (Proverbios 17:17).

 Yolandaeʼ ku yaʼalik: «Yaan juntúul in amigaeʼ kin wilik bey in tíaeʼ. Letiʼeʼ jach ku yuʼubiken kéen tsikbalnaken tu yéetel, le oʼolal kin tsikbaltiktiʼ bix in wuʼuyikinba. Kéen in waʼal junpʼéel baʼal maʼalob le táan in tsikbal tu yéeteloʼ ku felicitarken, pero wa maʼ maʼalob baʼax kin waʼalikeʼ ku tojkíintik bix in tuukul».

 Beet lelaʼ: Tu lugar a tsikbaltik chéen tiʼ a wéet paaliloʼob bix a wuʼuyikabaeʼ maas maʼalob ka a tsikbalt tiʼ a papáʼob wa tiʼ juntúul máax maas nojoch yéetel ka confiar tiʼ.

 Tsʼíibt bix a wuʼuyikaba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Jobeʼ jach lúub u yóol le oʼolal tu yaʼalaj: «Yaan in quejarkinba. ¡Yaan in tʼaan tumen jach yaachajaʼan in wóol!» (Job 10:1). Kex jeʼel u páajtal a tsikbaltik tiʼ wa máax bix a wuʼuyikabaeʼ, uláakʼ baʼax jeʼel u yáantkecheʼ letiʼe a tsʼíibtikoʼ.

 Ilianaeʼ ku yaʼalik: «Jeʼel tuʼuxak ka xiʼikeneʼ kin bisik junpʼéel chan libreta, beyoʼ kéen jáan úuchukten junpʼéel wa baʼax ku beetik u lúubul in wóoleʼ kin tsʼíibtik. In beetik beyaʼ jach tsʼoʼok u yáantken».

 Beet lelaʼ: Sáamsamaleʼ tsʼíibt tiʼ junpʼéel diario wa tiʼ junpʼéel libreta bix a wuʼuyikaba, baʼaxten bey a wuʼuyikabaoʼ yéetel baʼax jeʼel u yáantkecheʼ. Uláakʼ baʼax jeʼel u yáantkecheʼ letiʼe a beetik le tarea ku taasik le xook ich españoloʼ.

 Orarnen tiʼ Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Pʼat a kuuch tiʼ Jéeoba, letiʼ túuneʼ yaan u yáantkech. Letiʼeʼ mix bikʼin ken u chaʼa u lúubul le máax utsoʼ» (Salmo 55:22).

 Jasmineeʼ ku yaʼalik: «Kéen in wuʼuy lubaʼan in wóoleʼ kin sen orar tiʼ Jéeoba. Tumen kéen in tsikbalttiʼ bix in wuʼuyikinbaeʼ kin pʼáatal maas tranquilaen».

 Beet lelaʼ: Kex lubaʼan a wóoleʼ tuukulnen tiʼ óoxpʼéel bix tsʼoʼok u yeʼesiktech u yutsil Jéeoba. Kéen orarnakech tiʼeʼ suukchajaktech a tsʼáaik u graciasil tiʼ yéetel kʼáattiʼ ka u yáantech.

a Le xookaʼ ku tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob ku yúuchul tiʼ le paalaloʼob táan u bin u nojochtaloʼoboʼ. Pero wa yaantech depresión, ansiedad wa uláakʼ kʼojaʼanileʼ ilawil le xook «¿Baʼax jeʼel in beetik wa kin sen deprimireʼ?».