Havoriylar 7:1-60

  • Stefanning nutqi (1-53)

    • Bobokalonlar davri (2-16)

    • Musoning rahbarligi; Isroilning butparastligi (17-43)

    • Xudo odam qo‘li bilan qurilgan ma’badda yashamaydi (44-50)

  • Stefan toshbo‘ron qilinadi (54-60)

7  Shunda oliy ruhoniy undan: «Bu gaplar rostmi?» — deb so‘radi.  Stefan unga quyidagilarni aytdi: «Birodarlar, otalar, so‘zlarimni eshitib olinglar. Bobokalonimiz Ibrohim hali Xoronga ko‘chishidan avval+, Mesopotamiyada bo‘lganida, ulug‘vor Allohimiz unga zohir bo‘lib:  “O‘z yurtingdan, qarindosh-urug‘laring oldidan chiqib, Men senga ko‘rsatadigan yerga bor”+,— degan edi.  Ibrohim xaldeylarning mamlakatini tark etib, Xoronda o‘rnashdi. Otasi vafot etgach+, Tangri uni hozir sizlar yashayotgan yerga ko‘chirdi+.  Lekin bir qarich* yerni ham Ibrohimga meros qilib bermadi. Aksincha, u farzandsiz bo‘lganida, Xudo bu yerni unga va uning zurriyotiga* berishni va’da qildi+.  Bundan tashqari, Xudo uning zurriyoti 400 yil begona yurtda musofir va qul bo‘lishini, jabr-zulm ko‘rishini aytib+,  shunday dedi: “Ammo ularni qul qilgan xalqni hukm qilaman+, so‘ng ular o‘sha joydan chiqib, ushbu yerda menga muqaddas xizmatni ado etishadi”+.  Shuningdek, Alloh Ibrohim bilan sunnat haqida ahd qildi+. Ibrohim Is’hoqni dunyoga keltirdi+ va sakkizinchi kunda uni sunnat qildi+. Is’hoqdan Yoqub, Yoqubdan esa 12 qabila kelib chiqdi.  Qabila boshlari Yusufni ko‘rolmaganlaridan+ uni Misrga sotib yuborishdi+. Biroq Xudo u bilan edi+. 10  U Yusufni hamma balolardan qutqardi, unga donolik ato etib, Misr shohi fir’avnning iltifotiga sazovor qildi. Fir’avn esa uni Misr va butun xonadoni ustidan boshliq qilib qo‘ydi+. 11  Ammo butun Misr va Kan’on yurtlariga qattiq ocharchilik keldi va ota-bobolarimiz oziq-ovqat topolmay qolishdi+. 12  Bobokalonimiz Yoqub Misrda oziq-ovqat borligini eshitib, birinchi marta ota-bobolarimizni yubordi+. 13  Ikkinchi marta borishganida, Yusuf kimligini akalariga ma’lum qildi. Shunda fir’avn ham Yusufning oila a’zolari kelganidan xabar topdi+. 14  Yusuf xabar yuborib, otasi Yoqubni va 75 kishidan iborat+ butun urug‘-aymog‘ini chaqirib oldi+. 15  Yoqub Misrga bordi+ va u yerda qazo qildi+. Ota-bobolarimiz ham u yerda olamdan o‘tishdi+. 16  Ularning suyaklari Shakamga ko‘chirilib, maqbaraga qo‘yildi. Ushbu maqbarani bobokalonimiz Ibrohim Shakamdagi Xamo‘r o‘g‘illaridan kumush pulga sotib olgan edi+. 17  Alloh Ibrohim bilan qilgan ahdning amalga oshish vaqti yaqinlashganda, Yoqubning avlodlari Misrda o‘sib ko‘paya borardi. 18  Bu orada Misrda Yusufni tanimaydigan boshqa shoh taxtga o‘tirdi+. 19  U xalqimizga zulm o‘tkazardi. Otalarimizni go‘daklari o‘lishi uchun ularni tashlab ketishga majbur qildi+. 20  Shu payt Muso payg‘ambar dunyoga keldi. U Xudoning nazarida chiroyli bo‘lib, uch oy otasining uyida boqildi+. 21  U tashlab ketilganida+, fir’avnning qizi uni topib olib, o‘z o‘g‘liday katta qildi+. 22  Shuning uchun Musoga misrliklarning bor hikmati o‘rgatildi. Natijada u ham so‘zda, ham ishda mahoratli bo‘ldi+. 23  Muso 40 yoshga to‘lganda, uning yuragida o‘z birodarlaridan — Isroil o‘g‘illaridan xabar olish istagi paydo bo‘ldi+. 24  Birodarlaridan biriga qo‘pol muomala qilishayotganini ko‘rib, uni himoya qildi va misrlikni o‘ldirib u uchun qasd oldi. 25  Muso, Xudo u orqali ularga najot berishini birodarlari tushunishadi, deb o‘yladi. Ammo ular tushunishmadi. 26  Keyingi kun ularning urushib turganini ko‘rib, yarashtirmoqchi bo‘ldi-da, ulardan: “Axir birodarsizlar-ku. Nega bir-biringizga ozor yetkazyapsizlar?” — deb so‘radi. 27  Birodariga ozor berayotgan odam uni itarib dedi: “Kim seni bizlarga rahbar yoki qozi qilib qo‘ydi? 28  Kecha misrlikni o‘ldirgandek, balki meni ham o‘ldirmoqchidirsan?” 29  Bu gapni eshitgach, Muso qochib ketib, Midiyon yurtida musofir bo‘lib yashadi. O‘sha yerda u ikki o‘g‘illi bo‘ldi+. 30  Oradan 40 yil o‘tib, Sinay tog‘i yonidagi sahroda yonayotgan butada unga farishta zohir bo‘ldi+. 31  Muso buni ko‘rib dong qotib qoldi. Yaxshilab ko‘rib olish uchun butaga yaqinlashmoqchi bo‘lganida, birdan Yahovaning* ovozi eshitildi: 32  “Men ota-bobolaring Xudosiman, Ibrohim, Is’hoq va Yoqubning Tangrisiman”+. Muso esa qo‘rquvdan titragancha, ortiq tikilib qarashga jur’at eta olmadi. 33  Yahova* gapida davom etib unga dedi: “Oyog‘ingdagi sandalni yech, chunki sen turgan joy muqaddasdir. 34  Men Misrdagi xalqimning jabr-zulm chekayotganini ko‘rib, oh-nolalarini eshitib+, ularni qutqarish uchun keldim. Kel, endi Men seni Misrga yuboray”. 35  “Kim seni bizlarga rahbar yoki qozi qilib qo‘ydi?”+ — deyishgan o‘sha Musoni, Alloh farishtasi orqali buta ichidan gapirib, rahbar hamda qozi sifatida yubordi+. 36  Bu kishi Misrda, Qizil dengizda+ va 40 yil davomida sahroda+ turli g‘aroyibot-u mo‘jizalar ko‘rsatib+, xalqga rahbarlik qildi+. 37  Ana shu Muso Isroil o‘g‘illariga: “Xudoyingiz birodarlaringiz orasidan menga o‘xshagan payg‘ambarni keltirib chiqaradi”+,— degan edi. 38  U sahroda Isroil xalqi orasida yurib, Sinay tog‘ida farishta+ bilan gaplashgan+. Shuningdek, u ota-bobolarimiz bilan birga bo‘lib, bizga aytib berish uchun jonli, muqaddas so‘zlarni qabul qilgan+. 39  Ota-bobolarimiz esa unga bo‘ysunishni istamay rad etishdi+ va qalblarida Misrga qaytishni niyat qilishdi+. 40  Ular Horunga: “Qani, bizni boshlab yuradigan xudolar yasab ber. Chunki bizni Misr yurtidan olib chiqqan anavi Muso bilan nima yuz berganini bilmaymiz”+,— deb aytishdi. 41  Shunday qilib, ular o‘sha kunlarda buzoq yasab, o‘sha butga qurbonlik keltirishdi va yaratgan narsalari sharafiga bayram uyushtirishdi+. 42  Biroq Xudo ulardan yuz o‘girib, samoviy jismlarga sig‘inadigan+ bu xalqni o‘z holiga tashlab qo‘ydi. Payg‘ambarlar kitobida aytilganiday: “Ey Isroil xonadoni, sahroda 40 yil mobaynida nazrlar-u qurbonliklarni Menga keltirganmidingiz? 43  Yo‘q, sizlar xudoyingiz Malaxning*+ chodirini hamda ilohingiz bo‘lmish Rifonning yulduzini yasab, sig‘inish uchun ularni ko‘tarib yurgandingiz. Shuning uchun Men sizlarni Bobilga surgun qilaman”+. 44  Sahroda ota-bobolarimizda shohidlik chodiri bor edi. Alloh Muso payg‘ambarga gapirganda, unga chodir yasashni buyurdi va u ko‘rgan namunasiga binoan uni yasadi+. 45  Ota-bobolarimiz uni meros sifatida qabul qilib, Yoshuaning yetakchiligida Xudo ularning oldilaridan quvib chiqargan+ xalqlarning yeriga olib kirishdi+. Chodir Dovud payg‘ambarning davrigacha o‘sha yerda qoldi. 46  Dovud esa Tangrining marhamatiga sazovor bo‘ldi va Yoqubning Xudosiga maskan qurishga musharraf bo‘lish uchun ruxsat so‘radi+. 47  Ammo bu maskanni Sulaymon qurdi+. 48  Lekin payg‘ambar aytganiday, Alloh Taolo inson qo‘li bilan yasalgan joyda yashamaydi+. 49  “Osmon Mening taxtim+, yer esa oyoq qo‘yadigan kursimdir+. Shunday ekan, Men uchun qanday uy qura olasiz? — demoqda Yahova*. — Qaysi joy Menga maskan bo‘la oladi? 50  Bularning hammasini qo‘llarim bilan yaratmadimmi?”+ 51  Ey, yuragi va qulog‘i sunnat qilinmagan qaysar odamlar! Sizlar ham ota-bobolaringiz singari doimo muqaddas ruhga qarshi turasizlar+. 52  Ota-bobolaringiz ta’qib qilmagan payg‘ambar bormi?+ Odil kishining kelishini bashorat qilganlarni ham ular o‘ldirishgan-ku+. Sizlar ham endi o‘shaning xoinlari va qotillari bo‘lib qoldingizlar+. 53  Sizlar farishtalar orqali berilgan Tavrotni qabul qildingizlar+, ammo unga rioya etmadingizlar». 54  Bu gaplardan ular nihoyatda g‘azablanib, tishlarini g‘ijirlata boshlashdi. 55  Muqaddas ruhga to‘lgan Stefan osmonga qaradi-da, Allohdan porloq nur taralayotganini va Xudoning o‘ng tomonida turgan Isoni ko‘rdi+. 56  So‘ng shunday dedi: «Men osmon ochilganini va Tangrining o‘ng tomonida turgan+ Inson O‘g‘lini+ ko‘ryapman». 57  Ular ovozi boricha baqirib, quloqlarini bekitishdi-da, yoppasiga unga tashlanishdi. 58  Keyin uni shahardan tashqariga sudrab chiqib, toshbo‘ron qila boshlashdi+. Guvohlar+ bo‘lsa ustki kiyimlarini Shoul ismli bir yigitning oldiga qo‘yishdi+. 59  Ular toshbo‘ron qilishayotganda Stefan Isoga xitob qilib: «Ey Hazratim Iso, hayotimni* qo‘lingizga topshiryapman»,— deb aytdi. 60  So‘ng tiz cho‘kib, baland ovozda shunday dedi: «Ey Yahova*, ularni bu gunohi uchun jazolama»+. Bularni aytgach, jon berdi*.

Izohlar

So‘zma-so‘z «oyoq izichalik».
So‘zma-so‘z «urug‘iga».
Yoki «nafas». So‘zma-so‘z «ruh».
So‘zma-so‘z «o‘lim uyqusiga ketdi».