1, 2. E faapeʻī le siʻomaga sa talanoa atu ai Samuelu i tagata Isaraelu, ma aiseā na manaʻomia ai ona uunaʻia i latou e salamō?

UA VAAVAAI atu Samuelu i tagata o lona nuu. O le faatonuga a lenei tane faamaoni ma o lē sa umi ona avea ma perofeta ma faamasino, ua potopoto ai le nuu i le aai o Kilikala. O le masina lea o Mē po o Iuni e tusa ai ma le kalena faaonapōnei. O le vaitau lea o le tau mugālā, ma ua matua le saito i le fanua. Ua fifilemu le nuu a o vaavaai atu Samuelu iā i latou. O le a faapefea ona pāʻia e Samuelu o latou loto?

² E leʻi iloa e tagata le matuiā o le tulaga ua latou iai. Sa latou maumauaʻi e fai so latou tupu faaletagata, ma ua latou faaalia ai le matuā lē faaaloalo i lo latou Atua o Ieova ma lana perofeta. O lenei gaoioiga, ua latou teena ai Ieova e fai ma o latou Tupu! O le a faapefea ona uunaʻia e Samuelu i latou e salamō?

3, 4. (a) Aiseā na taʻua ai e Samuelu lona tulaga talavou? (e) E faapefea ona aogā iā i tatou le faatuatua o Samuelu?

³ Ua faapea atu Samuelu i le nuu: “Ua ou toeaina ma ulusinā.” Na atili ona tāua ana upu ona ua ulusinā o ia. Ona ia faapea atu lea: “Na ou savali i o outou luma a o oʻu talavou e oo mai lava i le asō.” (1 Samu. 11:14, 15; 12:2) E ui ua toeaina Samuelu, ae na ia manatua pea mea na tutupu i lona olaga talavou. O filifiliga sa ia faia, ua iʻu ai i se olaga e faatuatua ma faamaoni i lona Atua, o Ieova.

⁴ Sa tatau ona faamalosia ma faatumauina le faatuatua o  Samuelu, ona sa siʻomia o ia e tagata lē faatuatua ma lē faamaoni. O se luʻi foʻi i aso nei le faamalosia o le faatuatua, ona ua tatou ola i se lalolagi ua tumu i faiga piʻopiʻo. (Faitau le Luka 18:8.) Seʻi o tatou aʻoaʻoina ni lesona mai iā Samuelu mai lava i lona laʻitiiti.

5, 6. Na faapefea ona ese le olaga o Samuelu a o laʻitiiti, ma na faapefea ona mautinoa e ona mātua o loo tausia lelei o ia?

⁵ Sa ese le olaga o Samuelu o se tamaitiiti. Ina ua faatoʻā teʻa o ia ma le susu, atonu i le fā o ona tausaga, na amata ai ona auauna i le faleʻie paia po o le fale fetafaʻi o Ieova i Sailo, e silia i le 20 maila (30 km) le mamao mai i lona aiga i Rama. Na tuuina atu e Elekana ma Hana le la tama o Samuelu e faia se auaunaga faapitoa iā Ieova, o le avea lea ma Naseri i lona olaga atoa. * Po o lona uiga na tuulafoaʻia Samuelu ma lē alolofa i ai ona mātua?

⁶ E leai! Na iloa e Elekana ma Hana o le a tausia lelei le la tama i Sailo. E mautinoa sa vaavaaia lelei o ia e Eli auā sa la galulue vavalalata. Sa iai foʻi ni fafine na faatulaga e faia ni auaunaga e fesootaʻi atu i le faleʻie paia.—Eso. 38:8; Faama. 11:34-40.

7, 8. (a) Na faapefea ona avatu e mātua o Samuelu iā te ia ni faalaeiauga alofa i tausaga taʻitasi? (e) O le ā e aʻoaʻoina e mātua mai iā Elekana ma Hana?

⁷ E lē gata i lea, sa leʻi galo iā Hana ma Elekana si a la ulumatua, auā o ia o le tali i a la tatalo. Na talosaga atu Hana iā Ieova mo se tama ma tautō atu o le a tuuina atu le tama e auauna iā Ieova i lona olaga atoa. O tausaga taʻitasi e asiasi ai Hana iā Samuelu, e na te ave se ofu fou lima pupuu na ia faia mo ia, mo lana auaunaga i le faleʻie paia. Sa tāua tele iā Samuelu na asiasiga. E mautinoa na matuā aogā iā te ia faalaeiauga ma taʻitaʻiga alofa a ona mātua, a o la aʻoaʻoina o ia e faapea o se faaeaga le auauna iā Ieova i lenā nofoaga faapitoa.

⁸ E tele ni lesona e aʻoaʻoina e mātua i aso nei mai iā Hana ma Elekana. O le masani o mātua, e taulaʻi i le tausiga faaletino a o tuputupu aʻe a latou fanau, ae ua faatuatuanaʻi ai i le tausiga faaleagaga. Peitaʻi na faamuamua e mātua o Samuelu mea faaleagaga, ma na telē se aafiaga o lenā mea i le ituaiga o tane na iai o ia.—Faitau le Faataoto 22:6.

9, 10. (a) Faamatala le faleʻie paia ma faalogona o Samuelu i lenā nofoaga paia. (Tagaʻi foʻi i le faaopoopoga.) (e) O ā mea atonu na aofia i tiute o Samuelu, ma e faapefea i talavou ona faaaʻoaʻo i ai?

 ⁹ E mafai ona tatou faaāta le tuputupu aʻe o le tama ma fealualuaʻi i aʻega na siʻomia ai Sailo. A o autilo atu i lalo i le aai ma le vanu i le isi itu o le aai, atonu na olioli ma mitamita lona loto ina ua tau atu lana vaai i le faleʻie paia o Ieova. O le mea moni o lenā faleʻie o se nofoaga paia. * Ua toetoe 400 tausaga talu ona fausia lenā faleʻie i lalo o le taʻitaʻiga a Mose, ma na avea ma nofoaga autū mo le tapuaʻiga mamā iā Ieova i le lalolagi atoa.

¹⁰ Sa fiafia tele Samuelu i le faleʻie paia. Mulimuli ane na ia tusia: “Ua auauna Samuelu i luma o Ieova a o tamaitiiti o ia, ua ofu foʻi i le efota e fai i le ʻie lino.” (1 Samu. 2:18) O lenā ofu, sa fai ma faailoga o le fesoasoani o Samuelu i ositaulaga i le faleʻie paia. E ui lava e lē iai o ia i le vasega o ositaulaga, ae sa iai ni ona tiute e aofia ai le tatalaina o faitotoʻa e ulu atu ai i le lotoā o le faleʻie paia i le taeao, ma fesoasoani atu i le toeaina o Eli. E ui sa olioli o ia i na faaeaga, ae na popole foʻi lona loto. O loo iai se mea sesē o loo tupu i le fale o Ieova.

11, 12. (a) O le ā na lē amanaʻia e Hofeni ma Fineaso? (e) O ā amioga leaga sa la faapogaia i le faleʻie paia? (Tagaʻi foʻi i le faaopoopoga.)

¹¹ A o talavou Samuelu, na ia vaaia ai faiga lē tonu ma amioga leaga a atalii o Eli, o Hofeni ma Fineaso. Na taʻua e Samuelu: “O atalii o Eli o ni tagata e lē aogā i laʻua; auā e la te leʻi amanaʻia Ieova.” (1 Samu. 2:12) E fesootaʻi manatu e lua i lenei mau. Sa avea Hofeni ma Fineaso “o ni tagata e lē aogā” po o ni “atalii tuufau,” ona e la te leʻi faaaloalo iā Ieova. O lo la lē amanaʻia o tapulaa amiotonu a Ieova, na iʻu atu ai i lo la faia o le tele o agasala.

¹² Sa patino le Tulafono a le Atua i tiute o ositaulaga ma le auala e ofo atu ai taulaga i lona faleʻie paia. Na faia ona o ni māfuaaga lelei! O na  taulaga o ni sauniuniga a le Atua mo le faamagaloina o agasala, ona taʻumamāina ai lea o tagata i lana silafaga ma maua ana faamanuiaga ma lana taʻitaʻiga. Ae na faapogaia e Hofeni ma Fineaso isi ositaulaga ina ia lē faaaloalo i na taulaga. *

13, 14. (a) Na faapefea ona aafia tagata faamaoni i amioga leaga na faia i le faleʻie paia? (e) Na faapefea ona lē taulau Eli i ona tiute o se tamā ma o se ositaulaga sili?

¹³ Seʻi mafaufau i le faateʻia o Samuelu i le vaai atu i nei faiga lē tonu ma inosia. E toʻafia ni tagata na ia iloa atu, e aofia ai ē matitiva, lotomaulalo ma ē ua sauāina, na ō atu i lenā faleʻie paia e fia maua ni faamāfanafanaga ma ni faamalosiauga faaleagaga, ae na ō ese ma le faanoanoa, lototigā po o le māsiasi? O ā ni ona lagona ina ua iloa ua solia e Hofeni ma Fineaso tulafono a Ieova e uiga i feusuaʻiga, i le feusuaʻi lea ma nisi o fafine na auauna i le faleʻie paia? (1 Samu. 2:22) Atonu sa ia faamoemoe o le a avatu e Eli se faasaʻoga.

¹⁴ O Eli o le tagata tonu lea sa tatau ona faasaʻoina lenei faafitauli ua faatupulaʻia. O ia o le ositaulaga sili, o lona tiute tauave la le taulimaina o mea na tutupu i le faleʻie paia. Ona o ia o le tamā, o lona tiute le aʻoaʻi o ona atalii, auā e lē gata sa lē lelei mo i laʻua lava a la gaoioiga, ae na faatigā ai foʻi i isi tagata e toʻatele o le nuu. Peitaʻi e leʻi faia e Eli ona tiute o se tamā ma o se ositaulaga sili. Sa na ona ia aʻoaʻi lemū atu i ona atalii. (Faitau le 1 Samuelu 2:23-25.) Ae sa tatau ona ia matuā aʻoaʻia i laʻua. Na la faia ni agasala sa tatau i ai le oti!

15. O le ā le faasalaga mataʻutia na tuu atu e Ieova iā Eli, ma o le ā le tali mai a lona aiga?

¹⁵ Ona na matuā leaga le tulaga o mea, na auina mai ai e Ieova iā Eli se feʻau malosi o le faasalaga, e ala mai i se “tagata o le Atua,” o se perofeta e lē o iloa lona igoa. Na faapea atu Ieova iā Eli: “Ua e faamamaluina ou atalii i lo o aʻu.” Na valoia e le Atua o le a feoti atalii o Eli i le aso e tasi ma matuā puapuagatia lona aiga, ma e lē toe auauna lona aiga o ni ositaulaga. Pe na suia ai lenei aiga ona o lenei lapataʻiga malosi? Ua faaalia i le tala e leʻi suia o latou loto.—1 Samu. 2:27–3:1.

16. (a) O ā faamatalaga lelei ua tatou iloa e uiga iā Samuelu? (e) Pe e faalaeiauina oe i na faamatalaga? Faamatala.

 ¹⁶ O ā ni aafiaga o nei mea iā Samuelu? O loo fai ma taʻua mai i lenei tala nisi o faamatalaga lelei e uiga iā Samuelu. Ia manatua, o loo taʻua i le 1 Samuelu 2:18 na ʻauauna ma le faamaoni Samuelu i luma o Ieova a o tamaitiiti.’ A o laʻitiiti Samuelu, sa faaautū atu lona olaga i le auaunaga i le Atua. I le fuaiupu e 21, o loo taʻua ai foʻi se isi manatu faalaeiau: “Ua faaauau foʻi ona tuputupu aʻe Samuelu i luma o Ieova.” Sa matuā faamalosia le faiā a Samuelu ma lona Tamā i le lagi a o tuputupu aʻe. O lenā ituaiga o faiā māfana ma Ieova e puipuia ai mai i so o se faiga lē tonu.

17, 18. (a) E faapefea i Kerisiano talavou ona faaaʻoaʻo iā Samuelu pe a feagai ma faiga piʻopiʻo? (e) E faapefea ona iloa sa filifilia e Samuelu le ala saʻo?

¹⁷ Sa ono manatu Samuelu, pe afai e mafai e le ositaulaga sili ma ona atalii ona faia le agasala, e mafai foʻi la ona ia faia so o se mea e manaʻo i ai. Ae e leʻi avea faiga piʻopiʻo a isi, e aofia ai ē ua iai le pule, ma faamolemolega e faia ai le agasala. E toʻatele foʻi talavou Kerisiano i aso nei o loo faaaʻoaʻo iā Samuelu, ma faaauau ona ʻtuputupu aʻe i luma o Ieova’ e ui i faaaʻoaʻoga lē lelei a nisi o loo latou ola faatasi.

¹⁸ O le ā le iʻuga o le faamaoni o Samuelu? Ua faapea mai le 1 Samuelu 2:26: “Ua tupu pea le tama o Samuelu, ma ua sili atu ona alofagia o ia e Ieova atoa ma tagata.” O lea, sa fiafia tagata iā Samuelu, aemaise i latou na auauna iā Ieova. Sa alofagia lenei tama e Ieova ona o lona faamaoni. E mautinoa na iloa e Samuelu o le  a faasaʻo e Ieova mea leaga o loo tutupu i Sailo, ae e na te leʻi iloa po o afea. I se tasi o pō, na maua ai tali o nei fesili.

19, 20. (a) Faamatala le mea na tupu iā Samuelu. (e) Na faapefea ona iloa e Samuelu lē o loo fetalai mai, ma na faapefea ona feagai o ia ma Eli?

¹⁹ Ua lata ina ao ae o loo pogisa pea; o loo mumū pea le molī tele i le faleʻie. I le taaligoligoa, na lagona atu e Samuelu se leo o valaau mai i lona igoa. Sa manatu o ia o Eli, o lē ua toeaina ma ua faasolo ina tauaso. Na tū i luga Samuelu ma “tamoʻe atu” i le toeaina. Seʻi manatu i le faatopetope atu o le tama ae leai ni ona seevae, e vaai po o le ā le mea e manaʻo i ai Eli. O se mea lelei le iloaina na faaaloalo ma agalelei Samuelu iā Eli. E ui i agasala a Eli, ae sa avea pea o ia ma ositaulaga sili a Ieova.—1 Samu. 3:2-5.

²⁰ Na fafagu e Samuelu Eli ma faapea atu: “O aʻu lenei, auā na e valaau mai iā te aʻu.” Ae na fai mai Eli e na te leʻi valaau iā te ia, ma toe tuli le tama e alu e moe. Na faatolu ona tupu lenei mea, ma iloa ai loa e Eli le mea o loo tupu. O le taimi lea ua seāseā ona auina mai e Ieova se faaaliga po o se feʻau faavaloaga i ona tagata, ona o le leaga o tagata. Ae na iloa e Eli o lea ua toe fetalai mai Ieova i lenei tama. O lea na fai atu ai Eli iā Samuelu e toe foʻi e moe, ma faatonu o ia i le auala e tali atu ai. Sa usitaʻi Samuelu. E leʻi umi ae ia toe faalogoina le leo o valaau mai: “Samuelu, Samuelu e!” Na tali atu le tama: “Fetalai mai ia, auā o loo faalogo atu lau auauna.”—1 Samu. 3:1, 5-10.

21. E faapefea ona e faalogo iā Ieova i aso nei, ma aiseā e aogā ai?

²¹ Ua maua nei e Ieova se auauna i Sailo e faalogo atu iā te ia. O le mea lenā na faia e Samuelu. Pe e faapena oe? I aso nei, e lē faavavega ona tatou faalogo atu i le siʻufofoga o le Atua. Ae ua mafai ona fetalai mai o ia e ala mai i le Tusi Paia. O lo tatou faalogo pea ma usiusitaʻi i lana Afioga o le a faamalosia ai lo tatou faatuatua e pei o Samuelu.

22, 23. (a) Na faapefea ona taunuu le feʻau na taʻu atu e Samuelu? (e) Na faapefea ona faaleleia atili le talaaga o Samuelu?

²² O se taimi tāua lea i le olaga o Samuelu, auā o le pō lenā sa amataina ai sa la faiā faapitoa ma Ieova, e ala i le avea ma perofeta ma fofoga fetalai a le Atua. E ui i le faatalatū o Samuelu, ae na ia maua lava le lototele e taʻu atu ai iā Eli ua toeitiiti faasalaina lona aiga, ma sa taliaina ma le lotomaulalo e Eli le faasalaga. E leʻi leva ae siitaua atu Isaraelu iā Filisitia, ma na fasiotia ai Hofeni ma Fineaso i lenā lava aso. Na maliu ai foʻi ma Eli ina ua logotala o ia ua faoa le Atolaau paia a Ieova.—1 Samu. 3:10-18; 4:1-18.

 ²³ Peitaʻi, na atili ai ona iloa Samuelu o se perofeta faamaoni. Ua taʻua i le Tusi Paia: “Sa faatasi Ieova ma ia,” ma na taunuu mea uma na fai atu ai Samuelu ona o Ieova.—Faitau le 1 Samuelu 3:19.

24. O le ā le filifiliga na faia e tagata Isaraelu, ma aiseā sa avea ai o se agasala matuiā?

²⁴ Pe na mulimuli tagata Isaraelu i le taʻitaʻiga a Samuelu, ma avea ma tagata faaleagaga ma faamaoni? E leai. Mulimuli ane na latou mananaʻo i se isi e sili atu i se perofeta, e na te faamasinoina i latou. Na latou fia pei o isi nuu ma mananaʻo ia pulea i latou e se tupu faaletagata. O le faatonuga a Ieova na talia ai e Samuelu la latou talosaga. Ae sa tatau ona ia faailoa atu iā Isaraelu le matuiā o la latou agasala. E lē o se tagata ua latou tetee i ai, ae o Ieova! O lea na ia faapotopoto ai tagata i Kilikala.

25, 26. Na faapefea ona fesoasoani Samuelu i ona tagata i Kilikala ina ia iloa le matuiā o a latou agasala?

²⁵ Seʻi o tatou toe mafaufau i lenā taimi faigatā a o lauga atu Samuelu iā Isaraelu i Kilikala. O i inā na faamanatu atu ai e Samuelu iā Isaraelu lona talaaga faamaoni. Ua faapea mai le Tusi Paia: ʻNa valaau Samuelu iā Ieova.’ Na talosaga atu o ia iā Ieova ia aumai faititili ma timuga.—1 Samu. 12:17, 18.

²⁶ Pe mafai ona iai ni faititili ma timuga i se tau mugālā? E lē taitai ona tupu se mea faapena! Pe afai na iai nisi na manatu faapena, e leʻi umi ae iloa e sesē lo latou manatu. Na faafuaseʻi ona faamalumalu mai ao o le lagi. Na gaui uma i lalo saito i fanua ona o le matagi. Na pāpā ma gogolo faititili, ma toʻulu timuga. O le ā le mea na tupu i tagata? “Ona matuā matataʻu ai lea o tagata uma iā Ieova ma Samuelu.” Ona latou iloa ai lea o le matuiā o a latou agasala.—1 Samu. 12:18, 19.

27. O ā faalogona o Ieova iā i latou e faaaʻoaʻo i le faatuatua o Samuelu?

²⁷ E lē o Samuelu, ae o lona Atua o Ieova na pāʻia loto fouvale o nei tagata. Na faaauau pea ona tauia e Ieova Samuelu ona o lona faamaoni i lona olaga atoa, ma o loo tumau ona faapena Ieova e oo mai i aso nei. O loo faaauau ona ia lagolagoina ē o loo faaaʻoaʻo i le faatuatua o Samuelu.