ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

ခီပတာ်ဆူ တၢ်အိၣ်လၢအပူၤ

တၢ်​မၤလိ ၃

“ကယဲၢ်​ပှၤ​နာ်​တၢ် . . . ခဲလၢာ်​အ​ပၢ်”

“ကယဲၢ်​ပှၤ​နာ်​တၢ် . . . ခဲလၢာ်​အ​ပၢ်”

၁, ၂. ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လဲၤ​ပူၤကွံာ်​အသိး​န့ၣ် တၢ်မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်. ဒီး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ကွၢ်ဃီၤ​ဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်​ဖးထီ​တဖျၢၣ် လၢ​ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. * ဖဲ​န့ၣ်​အဝဲ​နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ တၢ်သီၣ်​သထြူးသထြီ ဒီး​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ မ့ၣ်အူ​လုၢ်​ခုၣ်​ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် ပှၤလုၢ်တၢ်​အ​ဒိၣ်​တဖၣ်​လၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​လါ​န့ၣ် လုၢ်ထီၣ်​တၢ်​ဆူ​လါ​အ​အိၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်မၤ​အသး​ဒ်အံၤ​အခါ အဝဲ​ဃၣ်တရံး​အသး​ဒီး ဂံၤဂုၤ​ထီၣ်ဝဲ​အခိၣ်​လၢ တၢ်​သး​ဘၣ်အၢ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. ထံၣ်ကမှံ​ကွၢ်, ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ခါထီၣ်​အ​ခီၣ် ဒီး​က့ၤဝဲ​ဆူ​ဟံၣ်​အခါ ဆိကမိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​ဘၣ်ဃး​ဒီး ပှၤ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​လၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. စးထီၣ်​လၢ စီၤ​နိအၤ​အ​စိၤ​လံၤ​လံၤ​န့ၣ် တၢ်ဘူၣ်​တၢ်ဘါ​အ​ကမၣ် ရၤလီၤ​အသး​လၢ တၢ်လီၢ်​သကုၤဆးဒး​လီၤ.

ဖဲ​စီၤ​နိအၤ​ဒီး​အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ စံၣ်​လီၤ​လၢ​ကဘီ​ပူၤ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ အဝဲသ့ၣ်​လုၢ်ထီၣ်​တၢ်​ဆူ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် ကစၢ်​ယွၤ ဒုးအိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​တၢၢ်ကွဲၤ လၢ​မူကပိာ်​အလိၤ​လီၤ. (၁ မိၤ. ၈:၂၀; ၉:၁၂-၁၄) ဖဲ​န့ၣ်​အခါ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​တဖၣ် ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ ထဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ တဂၤဧိၤ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​ထံလုၢ်ဘၢ​တၢ်ပူၤ​ကွံာ်​အ​နံၣ် ၃၅၀ ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ​န့ၣ် စီၤ​နိအၤ​သံဝဲလီၤ. ဒီး​ဆူ​မဲာ်ညါ​ခံ​နံၣ်​န့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အိၣ်ဖျဲၣ်​ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. ဒီး​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​အါထီၣ်​ဂီၢ်​ထီၣ် ဒီး​ရၤလီၤ​အသး​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ န့ၣ်​အိၣ်​ဒၣ်​စှၤဂၤ​လီၤ. ဒီး​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​အါဒၣ်​တၢ်​တက့ၢ် လၢ​တၢ်လီၢ်​ကိး​တီၤ​ဒဲး​န့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ ယွၤ​လၢ​အ​ကမၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​ပၢ်​လၢ​အမ့ၢ် စီၤ​တ့ရၤ​န့ၣ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ ယွၤ​လၢ​အ​ကမၣ် ဒီး​ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​တ့ထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ.—ယိၤၡူ ၂၄:၂.

ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​တၢ်နာ်​န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်​ဒိ​ဂ့ၤ တဲာ်​ဘၣ် လၢ​ပဂီၢ်​လဲၣ်

၃. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​န့ၣ် အ​တၢ်အိၣ်မူ​လီၤဆီ​ဒီး ပှၤလၢ​အခိၣ်​အ​ဃၢၤ လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​ပ​မၤလိ​န့ၢ် တၢ်​လၢ​အ​အိၣ်​ဒ်လဲၣ်.

ခီဖျိ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​နာ်​ကစၢ်​ယွၤ​အဃိ အ​တၢ်အိၣ်မူ​လီၤဆီ​ဒီး ပှၤလၢ​အခိၣ်​အ​ဃၢၤ​ဒိၣ်မး​လီၤ. လၢခံ​သးစီဆှံ ထိးဘၣ်​တၢ်မၢဖိ​ပီလူး​အသး ဒီး​အဝဲ​ကွဲးဝဲ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ကဲထီၣ်​ဝဲ “ကယဲၢ်​ပှၤ​နာ်​တၢ် . . . ခဲလၢာ်​အ​ပၢ်” န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ရိမ့ၤ ၄:၁၁ တက့ၢ်.) ခဲအံၤ​ပ​က​တဲသကိး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အ​တၢ်နာ်​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ထီၣ်ဝဲ လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​ပ​မၤလိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အဂ့ၢ်​ဒီး ဆိကမိၣ်​ထံ​အီၤ​န့ၣ် က​မၤစၢၤ​ပှၤ​ဒ်သိး ပ​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ထီၣ်ဝဲ​လီၤ.

မၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤ​ဖဲ​ထံလုၢ်ဘၢ​တၢ် ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ

၄, ၅. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ် လၢ​မတၤ​တဂၤ​အ​အိၣ်​လဲၣ်. ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​တဲ​ဒ်​န့ၣ်​သ့ဝဲ​လဲၣ်.

စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် သ့ၣ်ညါ​ထီၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ်​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အိၣ်ဒီး အခ့အပှၤ​လၢ အတီ​တဖၣ်​လီၤ. အဒိ ဖဲ​စိၤ​အဝဲ​န့ၣ် စီၤၡ့ၣ်​မ့ၢ်​ပှၤလၢ အတီ​အလိၤ​တဂၤ​လီၤ. လၢ​စီၤ​နိအၤ အဖိ​သၢ​ဂၤ​အကျါ စီၤၡ့ၣ်​တမ့ၢ် ဖိဝဲၢ်ကိ​သနာ်က့ လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အ​မံၤ လၢ​အဆိ​ကတၢၢ်​အဃိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​က​မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ် လၢ​အဂၢၢ်​ကျၢၤ​ဒိၣ်ကတၢၢ်​န့ၣ်​လီၤ. * ဖဲ​ထံလုၢ်ဘၢ​တၢ်​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ​န့ၣ် စီၤ​နိအၤ​ကိးဝဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​လၢ “စီၤၡ့ၣ်​အ​ကစၢ်” န့ၣ်​လီၤ. (၁ မိၤ. ၉:၂၆) စီၤၡ့ၣ်​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် တၢ်​ပာ်ကဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​ဝဲ တၢ်ဘူၣ်​တၢ်ဘါ​အမ့ၢ်​အတီ​န့ၣ်​လီၤ.

မ့ၢ်​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် သ့ၣ်ညါ​စီၤၡ့ၣ်​ဧါ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​က​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လီၤ. ထံၣ်ကမှံ​ကွၢ် ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် မ့ၢ်​ဖိသၣ်​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. ဒီး​ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ဖဲ​အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ အဘူး​အတံၢ်​တဂၤ လၢ​အသး​နံၣ် အိၣ်​အါန့ၢ်​အ​နံၣ် ၄၀၀ န့ၣ်​အိၣ်​မူး​ဒံးဝဲ​အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​ပှဲၤ​ဒီး တၢ်​သူၣ်ပိၢ်​သးဝး​ထဲလဲၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. စီၤၡ့ၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်အၢ​တၢ်သီ တချုး​လၢ ထံလုၢ်ဘၢ​တၢ်​အဆၢ​ကတီၢ် ဒီး​တုၤ​လီၤ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​သ့စီဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်​လၢ​ထံ​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲ​ထံလုၢ်ဘၢ​တၢ်​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ​န့ၣ် အဝဲ​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​တဖၣ် ဟဲ​အါထီၣ်​ဂီၢ်​ထီၣ် လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ ဒီး​ထံၣ်ဘၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ စီၤနံးမရိး တ့ထီၣ်​ဝဲ​တၢး​ဘၤဘ့းလး ဒီး​ပူထီၣ်ထီဒါ​ဝဲ​ကစၢ်​ယွၤ​လီၤ. စီၤၡ့ၣ်​တ​ပၣ်ဃုာ်​လၢ ပှၤ​ပူထီၣ်ထီဒါ​တၢ်​အကျါ ဒီး​တ​မၤစၢၤ ပှၤလၢ​အ​တ့ထီၣ်​ဝဲ တၢး​ဘၤဘ့းလး​စ့ၢ်ကီး​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဖဲ​ကစၢ်​ယွၤ မၤ​သဘံၣ်​သဘုၣ်​ဝဲ ကျိာ်​အခါ စီၤၡ့ၣ်​ဒီး​အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ ကတိၤ​ဒံးဝဲ​ကျိာ်​တခါဃီ​လၢ စီၤ​နိအၤ​ကတိၤ​ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​စ့ၢ်ကီး ကတိၤ​ဝဲ​ကျိာ်​တ​ကျိာ်ဃီ​ဒ် စီၤၡ့ၣ်​ကတိၤ​ဝဲ​အသိး​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ် စီၤၡ့ၣ်​အိၣ်မူ​ဒံးဝဲ​အဃိ အဝဲ​က​ပာ်ကဲဝဲ စီၤၡ့ၣ်​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဒီး​ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂ့ၢ် လၢ​စီၤၡ့ၣ်​အ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ဟးဆှဲး​ဝဲ​တၢ်​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ.

၆. (က) ခီဖျိ​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ လုၢ်ဘၢ​ဝဲ​ဟီၣ်ခိၣ်​လၢ​ထံ​အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​လၢ အ​က​မၤဝဲ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ အ​တၢ်အိၣ်မူ မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်.

ခီဖျိ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ လုၢ်ဘၢ​ဝဲ​ဟီၣ်ခိၣ်​လၢ​ထံ​အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် တၢ်​မၤလိ​ဂ့ၤဂ့ၤ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒိကနၣ် ကစၢ်​ယွၤ​အ​ကလုၢ် ဒ်​စီၤ​နိအၤ​အသိး ဒီး​အဝဲ​တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဘၣ်. မ့ၢ်​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်​ဂၢၢ်​ဂၢၢ်​ကျၢၤကျၢၤ​အဃိ အ​တၢ်အိၣ်မူ​လီၤဆီ​န့ၢ်ဒံး အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ​ဒီး ပှၤလၢ​အ​အိၣ်​လၢ​ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢခံ​န့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ဝဲ မါ​လၢ​အဂ့ၤ​တဂၤ ဒီး​အ​မံၤ​မ့ၢ်ဝဲ​နီၢ်​စၤရါ​န့ၣ်​လီၤ. နီၢ်​စၤရါ​မ့ၢ်​ပိာ်မုၣ်​လၢ အဃံအလၤ​တဂၤ​ဒီး မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်​ဂၢၢ်​ဂၢၢ်​ကျၢၤကျၢၤ လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​ဖီခိၣ်​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. * အဝဲသ့ၣ်​ခံဂၤ​န့ၣ် အဖိ​တအိၣ်​ဘၣ်ဆၣ် မၤဝဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤ​လၢ တၢ်​သူၣ်ဖှံ​သးညီ​အ​ပူၤ​လီၤ. ဒီး​လၢခံ​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် လုၢ်ဖိ​ဝဲ​အ​ဖိဒိၣ်ခွါ စီၤလိာ်​န့ၣ်​လီၤ.

၇. ယ့ၣ်ၡူး​အပျဲၢ်​အဘီၣ်​တဖၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​သ့​လၢ ကျဲ​ဒ်လဲၣ်

စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် တီ​ဒီး​ယဟိဝၤ​ယွၤ​ထီဘိ​လီၤ. ဒီး​အဝဲ​တ​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ အ​က​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​ဒ်​ပှၤ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​အသိး နီတဘျီ​ဘၣ်. အဝဲ​ဒီး​အမါ နီၢ်​စၤရါ​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးဒူ​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်လီၤဆီ​ဒီး​ပှၤလၢ အ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​လၢ အ​ဟီၣ်ကဝီၤ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. ပဝဲ​စ့ၢ်ကီး ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးဒူ ဒ်သိး​ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​စံး​ဝဲ​လၢ အပျဲၢ်​အဘီၣ်​တဖၣ် “တ​ဘၣ်ဃး​ဘၣ်​ဒီး​ဟီၣ်ခိၣ်” ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်​က​သးဟ့​အဝဲသ့ၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉ တက့ၢ်.) ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် ခီဖျိ​လၢ န​ဆၢတဲာ်​လီၤ​န​သး​လၢ န​က​မၤ​တၢ်ဘၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အသး​အဃိ န​ဟံၣ်ဖိ​ဃီဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢ​န​ဟီၣ်ကဝီၤ​အ​ပူၤ​န့ၣ် က​ထီဒါ​နၤ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ န​က​တူၢ်ဘၣ် တၢ်​သူၣ်​တ​မုာ်​သး​တ​မုာ် ဒီး​န​သး​က​ဘၣ်ဒိ​ဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤ​လၢ ပှၤလၢ​အ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဘၣ် တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်​ထဲ​နၤ​တဂၤဧိၤ​ဘၣ်. န​ဆၢတဲာ်​လီၤ​န​သး​လၢ​န​က​မၤ တၢ်ဘၣ်​ယွၤ​အသး​န့ၣ်, မ့ၢ်​န​ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ အဒိအတဲာ်​န့ၣ်​လီၤ.

“ဟးထီၣ်​ကွံာ်​လၢ န​ထံ​န​ကီၢ်”

၈, ၉. (က) စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်မၤ​အသး​တခါ​လၢ အ​သးပ့ၤနီၣ်​ဝဲ တ​သ့​နီတဘျီ​န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆှၢလီၤ​တၢ်ကစီၣ် မနုၤ​လၢ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အ​အိၣ်​လဲၣ်.

ဘၣ်​တနံၤ​န့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်မၤ​အသး​တခါ​လၢ အ​သးပ့ၤနီၣ်​ဝဲ တ​သ့​နီတဘျီ​ဘၣ်. ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆှၢလီၤ​ဝဲ​တၢ်ကစီၣ် ဆူ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​အိၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ဝဲ တၢ်ကစီၣ်​အံၤ​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ​စံး​ဝဲ​လၢ “တၢ်လၤ​တၢ်ကပီၤ​အ​ကစၢ်” လီၣ်ဖျါ​ထီၣ်​အသး​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အမဲာ်​ညါ​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၇:၂, ၃ တက့ၢ်.) ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် ကစၢ်​ယွၤ​က​သူဝဲ မူခိၣ်​ကလူး​တဂၤ​လၢ က​ဟဲ​တဲဘၣ်​ဝဲ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​တၢ်ကစီၣ် လၢ​ထး​တခါ​အံၤန့ၣ်​လီၤ. ဒီး​လၢ​တဖျးမဲာ်​အတီၢ်ပူၤ​န့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်ဘၣ်တ့​ကစၢ်​လၢ​အမ့ၢ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​အလၤကပီၤ ခီဖျိ​လၢ​မူခိၣ်​ကလူး​တဂၤ​အံၤန့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​သးခု​ဒိၣ်မး ခီဖျိ​လၢ အဝဲ​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အိၣ်ဒီး​တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ​အါမး​လီၤ. မ့မ့ၢ်​တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​လၢ​ပှၤ​ဝ့ၢ်အူၢ်​ဖိ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ​တဖၣ်​န့ၣ် တမ့ၢ်​တၢ်​နီတမံၤ​ဘၣ်.

ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆှၢလီၤ​တၢ်ကစီၣ် မနုၤ​လၢ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​အိၣ်​လဲၣ်. ကစၢ်​ယွၤ​စံး​ဘၣ်​အီၤ​လၢ “ဟးထီၣ်​ကွံာ်​လၢ​န​ထံ​န​ကီၢ်, ဒီး​လၢ​န​ဘူး​န​တံၢ်​အ​အိၣ်, ဒီး​လဲၤ​ဆူ​ထံ​ဆူ​ကီၢ်​လၢ ယ​က​ဒုးနဲၣ်​နၤ​တက့ၢ်.” တၢ်လီၢ်​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​ဘၣ်​လဲၤဝဲ​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ တ​တဲဘၣ်​အီၤ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​ဘၣ်. တၢ်​လၢ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် က​ဘၣ်​မၤဝဲ​အဆိ​ကတၢၢ်​တခါ​န့ၣ် အဝဲ​က​ဘၣ်​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ် အ​တၢ်အိၣ်​တၢ်ဆိး​အလီၢ် ဒီး​အဘူး​အတံၢ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​န့ၣ်​အခါ ပှၤ​မုၢ်ထီၣ်ဖိ​တဖၣ်​ပာ်ဝဲ အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ ဒ်​အမ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​ဒိၣ်မး​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အလုၢ်​အလၢ်​တဖၣ်​အံၤ​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ ပိာ်ခွါ​တဂၤ​မ့ၢ်​ဘၣ်​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ် အဘူး​အတံၢ်​တဖၣ် ဒီး​မ့ၢ်​ဘၣ်​လဲၤ​အိၣ်​လဲၤ​ဆိးဝဲ​လၢ တၢ်လီၢ်​လၢ​အယံၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ဟဲဝံ​ဟဲ​စိာ်​လၢ​အ​နး​ဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဒီး​ပှၤ​တနီၤ​ထံၣ်ဝဲ​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​ဘၣ်​သံ​န့ၣ် က​ဂ့ၤန့ၢ်​အန့ၣ်​တက့ၢ်​လီၤ.

၁၀. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​တဲ​သ့​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ဟ့ၣ်လီၤ​အသး​လၢ ယွၤ​အ​အိၣ်​လၢာ်​လၢာ်​ဆ့ဆ့​လဲၣ်.

၁၀ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် က​ဘၣ်​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ် အဟံၣ်​အဃီ​န့ၣ် ကီ​လၢ​အဂီၢ်​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဒီး​တၢ်အုၣ်​အသး​အိၣ်ဝဲ​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​န့ၣ်​မ့ၢ်​ဝ့ၢ်​လၢ အပှဲၤ​ဒီး​တၢ်ထူး​တၢ်တီၤ ဒီး​တၢ်​လဲၤထီၣ်​လဲၤထီ​အိၣ်ဝဲ​အါမး​လီၤ. (ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​လၢ “ ဝ့ၢ်​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ ဟးထီၣ်​ကွံာ်​လၢ​အ​ပူၤ” န့ၣ်​တက့ၢ်.) လၢပျၢၤ ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​န့ၣ် အိၣ်ဝဲ​ဒီး​ဟံၣ်ဒိၣ်ကျိၤသွါ ဒီး​ကရၢၢ်​ဖးလဲၢ်​ဖးထီ လၢ​အ​ဃံလၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ဟံၣ်​တနီၤ​န့ၣ် အ​ဒၢး​အိၣ်ဝဲ တဆံ​ခံ​ဒၢး ဒီး​တနီၤ​န့ၣ်​အ​ဒၢး​အိၣ် အါန့ၢ်​တဆံ​ခံ​ဒၢး​လၢ အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ​ဒီး​အခ့အပှၤ​တဖၣ် က​အိၣ်ဝဲ​ဆိးဝဲ​အဂီၢ်​လီၤ. ဒီး​လၢ​ဟံၣ်​ပူၤ​န့ၣ် အိၣ်ဒီး​ဒၢး​လၢ​ပှၤ​တမှံၤ​တဖၣ် က​တဲသကိး​တၢ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤဝ့ၢ်ဖိ​တဖၣ်​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ထံ​ညီဝဲ, အိၣ်ဒီး​တၢ်​ဟး​လီၢ်​ဒီး တၢ်လီၢ်​လၢ​ပှၤ​က​မၤ​ဟးဂီၤ​ကွံာ် တၢ်​ကမှံၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ တမ့ၢ်​ပှၤသးစၢ်​လၢၤဘၣ်. ဖဲ​န့ၣ်​အခါ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အသး​နံၣ်​က​အိၣ်ဝဲ ၇၀ ဘျဲၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ​န့ၣ်​အသး​နံၣ်​က​အိၣ်ဝဲ ၆၀ ဘျဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒ်​ဝၤ​လၢ​အဂ့ၤ​တဂၤ အဲၣ်ဒိး​လၢ​အမါ​ကအိၣ်​ဘၣ် ဂ့ၤဂ့ၤ​ဒီး​မုာ်မုာ်​ခုၣ်ခုၣ်​အသိး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​အဲၣ်ဒိးဝဲ​လၢ အမါ​ကအိၣ်​ဘၣ်​ဒ်​န့ၣ်​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​ခံဂၤ တဲသကိး​တၢ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး မူဒါ​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤ​အဝဲသ့ၣ်​တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ် က​တဲသကိး​ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်ကီ​မ့တမ့ၢ် တၢ်​လၢ​အ​ဘၣ်ယိၣ်​ဝဲ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ နီၢ်​စၤရါ​ဆီၣ်ထွဲ​အဝၤ ဒီး​သးအိၣ်​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ် အဟံၣ်​အဃီ​အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​သးခုဝဲ​ဒီး စံးဘျုး​အီၤ​ဒိၣ်မး​လီၤ.

၁၁, ၁၂. (က) တချုး​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ ဟးထီၣ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​ဘၣ်​ရဲၣ်ကျဲၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ဘၣ်​ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) မုၢ်နံၤ​လၢ​အဝဲသ့ၣ် က​ဟးထီၣ်​ဝဲ​လၢ​ဝ့ၢ်​အံၤ​အ​ပူၤ​န့ၣ် တၢ်မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် တဲ​ဖျါထီၣ်​တက့ၢ်.

၁၁ ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​လၢ က​ဟးထီၣ်​ကွံာ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​ပူၤ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ တၢ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ် က​ဘၣ်​မၤဝဲန့ၣ်​အိၣ်​အါမး​လီၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ် က​ဘၣ်​ဆၢတဲာ်​ဝဲ​လၢ က​ဘၣ်​လဲၤ​စိာ်ဝဲ တၢ်မနုၤ​လဲၣ် ဒီး​က​ဘၣ်​ပာ်တ့ၢ်​ဝဲ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်​က​ဘၣ်​ရဲၣ်ကျဲၤ​တၢ်​လၢ အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ, အခ့အပှၤ​တဖၣ် ဒီး​အ​ပၢ်​စီၤ​တ့ရၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​လၢ က​လဲၤ​ကိးဃုာ်​ဒီး​အ​ပၢ် စီၤ​တ့ရၤ​ဒ်သိး​က​ကွၢ်ထွဲ​အီၤ တုၤ​အ​သံ​တစု​န့ၣ်​လီၤ. ဖျါ​လၢ​စီၤ​တ့ရၤ အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ အ​က​လဲၤ​ဃုာ်ဒီး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​လၢ တၢ်​သူၣ်အိၣ်​သးအိၣ်​အ​ပူၤ​လီၤ. မ့ၢ်​လၢ လံာ်စီဆှံ​စံး​ဝဲ​လၢ စီၤ​တ့ရၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ကိးထီၣ်​အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ ဒီး​ဟးထီၣ်​ကွံာ် လၢ​ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် လီၤဂာ်​လၢ​စီၤ​တ့ရၤ​န့ၣ် တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​လၢၤဘၣ်. ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​ဖိဒိၣ်ခွါ စီၤလိာ် လဲၤ​ဃုာ်​တၢ်​ဒီး​အီၤ​စ့ၢ်ကီး​လီၤ.—၁ မိၤ. ၁၁:၃၁.

၁၂ ခဲအံၤ​န့ၣ် တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဘၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​က​ဘၣ်​ဟးထီၣ် လၢ​ဝ့ၢ်အူၢ်​အ​ပူၤ​လံ. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ဖဲ​မုၢ်ဝါထီၣ်​ကဒု​က​ယီၢ် အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ် ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​ဖးဒိၣ်​တဒူၣ် ဟဲ​ပာ်ဖှိၣ်​ထီၣ်​အသး​လၢ ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ​အ​ချၢ ဖဲ​ထံကျိ​အ​ကပၤ​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ဟဲ​စိာ်ဃုာ်​ဒီး အ​တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​ဒီဒူၣ်​ဒီထၢ​လီၤ. တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​တဖၣ်​အံၤန့ၣ် ပာ်ထီၣ်ဝဲ​လၢ ကီၤလၤအူး​ဒီး​ကသ့ၣ်ယီၤ​တဖၣ် အ​ဖီခိၣ်​လီၤ. ခဲအံၤ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ​ဒီး အခ့အပှၤ​တဖၣ် ကတဲာ်​ကတီၤ​ထီၣ်​အသး​ဝံၤ​ဝဲလံ. ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ပိၢ်​သးဝး​လၢ တၢ်​လဲၤတၢ်​က့ၤ​တဘျီ​အံၤ​အဂီၢ်​လီၤ. * ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​ကိးဂၤ​ဒဲး က​ကျ့ၣ်ထီၣ်​အမဲာ် ဒီး​ကွၢ်ဃီၤ​တၢ်​ဆူ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​အိၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်ဝဲ​တၢ်​ပနီၣ်​အခါ အဝဲသ့ၣ် စးထီၣ်​လဲၤတၢ် ဒီး​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ်​ဝ့ၢ်အူၢ်​န့ၣ်​လီၤ.

၁၃. မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ယွၤ​အခ့အပှၤ​တဖၣ် တူၢ်ဆါ​အသး ဒ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ သ့​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်.

၁၃ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ယဟိဝၤ​ယွၤ အခ့အပှၤ​အါဂၤ​န့ၣ် ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​လၢ က​လဲၤ​သုး​အသး​ဆူ တၢ်လီၢ်​လၢ​ပှၤ​လိၣ်ဘၣ် ပှၤ​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်ဖိ အလီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤ​တနီၤနီၤ​န့ၣ် မၤလိ​ဝဲ​ကျိာ်​လၢ​အဂၤ ဒ်သိး​က​မၤ​ဂုၤထီၣ်​ပသီထီၣ်​ဝဲ တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်မၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​အဂၤ​တနီၤ​န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်​လၢ ကျဲ​အဂုၤ​အဂၤ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​တ​မၤ​ညီနုၢ်​ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ပှၤလၢ​အဆၢ​တဲာ်လီၤ​အသး​ဒ်အံၤ​န့ၣ် တူၢ်ဆါ​အသး​ဒ်သိး က​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​ထီထီၣ်ဝဲ တၢ်​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်မၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤ​သ့ၣ်​တဖၣ်​အံၤ ကွၢ်လိမၤဒိး​ဝဲ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ အဒိအတဲာ်​အဃိ မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အ​လီၤ​စံးပတြၢၤ​ဒိၣ်မး​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ပ​မ့ၢ်​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် ပ​တၢ်နာ်​လၢ​ကျဲဒ်အံၤ​န့ၣ် ကစၢ်​ယွၤ​က​ဟ့ၣ်က့ၤ​ပှၤ အါန့ၢ်ဒံး​တၢ်​လၢ ပ​ဟ့ၣ်​အီၤ​န့ၣ်​လီၤ. (ဧ့ၤ. ၆:၁၀; ၁၁:၆) မ့ၢ်​ကစၢ်​ယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဧါ.

ခီဂာ်​ထံကျိ ဖရၤသး

၁၄, ၁၅. အဝဲသ့ၣ်​လဲၤတၢ် စးထီၣ်​လၢ ဝ့ၢ်အူၢ်​တုၤ​လီၤ​လၢ​ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​န့ၣ် တၢ်မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်, ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် သူၣ်​လီၤ​အ​တၢ်အိၣ်​တၢ်ဆိး အလီၢ်​လၢ​ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​န့ၣ် က​မ့ၢ်​လၢ​တၢ်ဂ့ၢ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်.

၁၄ ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဒူၣ်​အံၤ လဲၤတၢ်​က့ၤ​တၢ်ဖး​ယံာ်​လံ. ပ​ထံၣ်ကမှံ​ကွၢ်​သ့​လၢ တဘျီတခီၣ်​န့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ က​ဒိးဝဲ​ကီၤလၤအူး မ့တမ့ၢ်​ကသ့ၣ်ယီၤ ဒီး​တဘျီတခီၣ်​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​က​ဟးဝဲ​လၢ​အ​ခီၣ်​လီၤ. ဖဲ​အဝဲသ့ၣ် တဲသကိး​တၢ်​အခါ​န့ၣ် ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​အ​ကနူး က​သီၣ်ဝဲ​ကြ့​ကြ့​ကြိ​ကြိ​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လဲၤ​ပူၤကွံာ်ဝဲ​အသိး ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ် အ​တၢ်​သ့​တၢ်ဘၣ် က​အါထီၣ်​ဝဲ​လၢ က​တ့ထီၣ်​ဝဲ​ယၣ်ဒဲ​လၢ က​သုး​အလီၢ်​တဆီ​ဘၣ်​တဆီ​အဂီၢ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​က​ဘၣ်​ကတဲာ်​ကတီၤ​န့ၢ်ဝဲ သးပှၢ်​စီၤ​တ့ရၤ​အလီၢ်​လၢ ကီၤလၤအူး မ့တမ့ၢ်​ကသ့ၣ်ယီၤ​အ​ဖီခိၣ် ဒ်လဲၣ်​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​သ့ၣ်ညါ​ဝဲလံ. အဝဲသ့ၣ်​လဲၤတၢ်​လၢ မုၢ်နုာ်​ကလံၤစိး​တ​ကပၤ ဒီး​လဲၤပိာ်​ဝဲ​ထံကျိ​ဖရၤသး​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​လဲၤတၢ် ယံာ်ဝဲ​အ​နွံ​အါမး​လံ ဘၣ်ဆၣ်​ဆဲး​လဲၤ​ဒံးဝဲ​ဆူညါ​ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်​လီၤ.

၁၅ ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​လဲၤတၢ် တၢ်ဒ့ၣ်စၢၤ​ယံၤဝဲ ၆၀၀ မံးလာ်​ဃၣ်ဃၣ်​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​လဲၤ​တုၤလၢ ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​ဒီး​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ​ဒဲ​ဖိ​တဖၣ်​လီၤ. ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​ဝ့ၢ်​လၢ​အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်​လဲၤထီၣ်​လဲၤထီ တကးဒံးဘၣ် ပှဲၤဝဲ​ဒီး​ပှၤ​မုၢ်ထီၣ်ဖိ ဒီး​ပှၤ​မုၢ်နုာ်​ဖိ​တဖၣ် လၢ​အ​ဟဲ​ပှ့ၤ​တၢ်ဆါ​တၢ်​လၢ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် သူၣ်​လီၤ​ဝဲ​အ​တၢ်အိၣ်​တၢ်ဆိး​အလီၢ် ဖဲ​ဝ့ၢ်​တဖျၢၣ်​အံၤ​အ​ပူၤ တစိၢ်​တလီၢ်​လီၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် မ့ၢ်​လၢ​အ​ပၢ်​စီၤ​တ့ရၤ လဲၤတၢ်​ဆူညါ​တကဲ​လၢၤဘၣ်​အဃိ​လီၤ.

၁၆, ၁၇. (က) တၢ်​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ​လၢ အ​ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤ​ထီၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အသး​န့ၣ် မ့ၢ်​မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အိၣ်​လၢ​ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​အခါ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်.

၁၆ စီၤ​တ့ရၤ​သံဝဲ​လၢ ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​အ​ပူၤ ဖဲ​အသး​အိၣ် ၂၀၅ နံၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (၁ မိၤ. ၁၁:၃၂) ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အသး​ဘၣ်ဒိ​ဘၣ်ထံး​ဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဆဲးကျိး​ဒီး​အီၤ​လၢ​အသီ​တဘျီ အဃိ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ဝဲ တၢ်​သူၣ်မံ​သးမုာ်​လီၤ. ဒီး​ကစၢ်​ယွၤ ဒုး​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး​တၢ်​လၢ အဝဲ​က​ဘၣ်​မၤဝဲန့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ကစၢ်​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ​ဝဲ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​ကဲထီၣ် “ပှၤတကလုာ်​ဖးဒိၣ်” ဒီး​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ ကိးဒူၣ်ဒဲး က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် တၢ်​ဆိၣ်ဂ့ၤ​လၢ​အဃိ​လီၤ. (ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၂:၂, ၃ တက့ၢ်.) ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ​အံၤ က​ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤ​ထီၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အသး လၢ​အဝဲ​က​ဆဲး​လဲၤတၢ် ဆူညါ​အဂီၢ်​လီၤ.

၁၇ ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အိၣ်​လၢ​ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​အခါ ကစၢ်​ယွၤ​ဆိၣ်ဂ့ၤ​အီၤ​အါမး​အဃိ လၢ​အ​တၢ်​လဲၤတၢ်​က့ၤ တဘျီ​အံၤ​အဂီၢ် က​ဘၣ်​စိာ်ဝဲ တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​အါန့ၢ်ဒံး​လၢညါ​တဘျီ​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​လဲၤ​စိာ်ဝဲ “ကယဲၢ်​တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​လၢ အ​မၤန့ၢ်ဝဲ, ဒီး​ပှၤ​အသး​လၢ​အ​န့ၢ်ဘၣ်​ဝဲ​လၢ ဟၤရၣ်​အ​ပူၤ” ခဲလၢာ်​လီၤ. (၁ မိၤ. ၁၂:၅) ဒ်သိး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် က​ကဲထီၣ်​ပှၤ​ကလုာ်​ဖးဒိၣ်​တဒူၣ်​အဂီၢ် အဝဲ​လိၣ်ဘၣ်​ဝဲ တၢ်ထူး​တၢ်တီၤ ဒီး​အခ့အပှၤ​တဖၣ်​လီၤ. ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ် တ​ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ အခ့အပှၤ​ကိးဂၤ​ဒဲး​လၢ အ​က​ကဲဒိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​အဂီၢ်​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ ဒ်သိး အ​တၢ်တိာ်ပာ်​က​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​အဂီၢ် ယွၤ​ဟ့ၣ်လီၤ​အခ့အပှၤ​တဖၣ်​လၢ တၢ်​လၢ​အဝဲသ့ၣ်​လိၣ်ဘၣ်​ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​တီခိၣ်ရိၤမဲ​ဝဲ အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ်​ဒီး ဆဲး​လဲၤဝဲ​ဆူ​တၢ်လီၢ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​တ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​န့ၣ်​လီၤ.

စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​နီၢ်​စၤရါ ဘၣ်​ပာ်တ့ၢ်​ကွံာ် အ​တၢ်အိၣ်​တၢ်ဆိး​အလီၢ် လၢ​ဝ့ၢ်အူၢ်​ပူၤ​အဃိ တမ့ၢ်​တၢ်​အညီ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​ဘၣ်.

၁၈. (က) မုၢ်နံၤ​မုၢ်​သီ​လၢ အရ့ဒိၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​ဒီး​အခ့အပှၤ​တဖၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်​မုၢ်နံၤ​ဖဲလဲၣ်​တနံၤ​လဲၣ်. (ခ) လၢခံ ဖဲ​လါနံစၣ် ၁၄ သီ​အနံၤ​န့ၣ် တၢ်မၤ​အသး​အရ့ဒိၣ်​လၢ​အဂုၤ​အဂၤ မနုၤ​တဖၣ်​ဟဲကဲထီၣ်​အသး​လဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​လၢ “မုၢ်နံၤ​မုၢ်​သီ အရ့ဒိၣ်​တနံၤ​လၢ လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ” တက့ၢ်.)

၁၈ ဖဲ​အဝဲသ့ၣ် ဟးထီၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​ဟၤရၣ်​အ​ပူၤ စှၤ​သီ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ​န့ၣ် လဲၤ​တုၤ​ဝဲ​လၢ ဝ့ၢ်​ကၢ်ကမံၣ်​အ​ပူၤ​လီၤ. ပှၤ​လဲၤတၢ်​ဖိ​တဖၣ် ညီနုၢ်​ခီဂာ်ဝဲ​ထံကျိ ဖရၤသး လၢ​ဝ့ၢ်​အံၤ​အ​ပူၤ​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ဒီး​အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ် ခီဂာ်ဝဲ​ထံကျိ​အံၤ​အခါ က​ဘၣ်​ဖဲ ချ.ခ.န ၁၉၄၃, လါနံစၣ် ၁၄ သီ​အနံၤ​န့ၣ်​လီၤ. (၂ မိၤ. ၁၂:၄၀-၄၃) မုၢ်နံၤ​မုၢ်​သီ​အဝဲအံၤ​န့ၣ် အရ့ဒိၣ်​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ ဒီး​အခ့အပှၤ​တဖၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. မ့ၢ်​လၢ​ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ ဒီး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်​ပာ်ဂၢၢ်​ပာ်ကျၢၤ​အီၤ ဖဲ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​အဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒီး​အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​ခီဂာ်ဝဲ ထံကျိ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ အဝဲသ့ၣ်​မ့ၢ်​ကွၢ်စိဃီၤ​တၢ်​ဆူ ကလံၤထံး​တ​ကပၤ​န့ၣ် က​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ ထံကီၢ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ အ​က​ဒုးနဲၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

၁၉. ဖဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် အဝဲ​တဲ​ဖျါထီၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ​အဂၤ​မနုၤ​တမံၤ​လဲၣ်, ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ကသ့ၣ်​နီၣ်ထီၣ်က့ၤ​ဝဲ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

၁၉ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ကွၢ်​တၢ်​လၢ ကလံၤထံး​တ​ကပၤ ဒီး​ဆဲး​လဲၤတၢ်​ဆူညါ​လီၤ. တယံာ်တမီၢ်​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​လဲၤ​တုၤ​ဝဲ​လၢ မိၤရံယၤ​သ့ၣ်ထူၣ်​ဖးဒိၣ်​တဖၣ်​အ​ကပၤ လၢ​အဘူး​ဒီး​ဝ့ၢ်​ၡက့ၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ် အိၣ်ဘှံး​အိၣ်သါ​ဝဲ​ဖဲ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အခါ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆဲးကျိး​ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် လၢ​အသီ​တဘျီ​န့ၣ်​လီၤ. တဘျီ​ညါအံၤ ဖဲ​ကစၢ်​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​အီလီၤ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ် အဝဲ​တဲဖျါထီၣ်​ဝဲ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အချံ​အသၣ် က​န့ၢ်သါဘၣ် ထံကီၢ်​တဘ့ၣ်​အံၤန့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​ကစၢ်​ယွၤ​တဲ​အီၤ​ဒ်​န့ၣ်​အခါ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ကသ့ၣ်​နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ‘ချံသၣ်’ မ့တမ့ၢ် စၢၤသွဲၣ် လၢ​က​မၤ​ထူၣ်ဖျဲး​ထီၣ်ဝဲ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​တ့ၢ်​ဝဲ​ဖဲ ဧ့ၤဒ့ၣ်​တၤသၣ်​အလီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (၁ မိၤ. ၃:၁၅; ၁၂:၇) ဘၣ်ဃး​ဒီး​ချံသၣ်​အ​တၢ်စံးပာ်​န့ၣ် ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​က​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်​ဝဲ​လၢ အ​ဘၣ်ထွဲ​လိာ်အသး​ဒီး​အီၤ​စ့ၢ်ကီး​လီၤ.

၂၀. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​ဝဲ​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤ​အီၤ​န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

၂၀ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​ဝဲ တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​အံၤ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟ့ၣ်လီၤ​အီၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဟးဝဲ​လၢ ကီၢ်ပူၤ​အံၤ​အခါ အဝဲ​အိၣ်ဒီး တၢ်​ပလီၢ်သူၣ်​ပလီၢ်သး မ့ၢ်​လၢ​ပှၤ​ကနၤဧၣ်​ဖိ အိၣ်ဝဲ​အဃိ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အိၣ်​ပတုာ်ဝဲ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ် တ့ထီၣ်​ဝဲ​တၢ်​လုၢ်လီၢ် လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​အဂီၢ်​လီၤ. အဝဲ​တ့ထီၣ်​ဝဲ​အဆိ​ကတၢၢ်​တခါ​န့ၣ် ဘူး​ဒီး​မိၤရံယၤ​အ​သ့ၣ်ထူၣ်​ဖးဒိၣ်​တဖၣ် ဒီး​ခံခါ​တခါ​န့ၣ် ဘူး​ဒီး​ဝ့ၢ်​ဘ့ၤသ့လး​န့ၣ်​လီၤ. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ကိးထီၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​အ​မံၤ ဒီး​ဖဲ​အဝဲ​ဆိကမိၣ်​ထီၣ်ဝဲ အဖိ​အလံၤ​အ​တၢ်အိၣ်မူ​လၢ ခါဆူညါ​အဂ့ၢ်​န့ၣ် စံးဘျုး​စံးဖှိၣ်​ဝဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ လၢ​အသး​ဒီဖျၢၣ်​လီၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​က​စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ်​လၢ ပှၤ​ကနၤဧၣ်​ဖိ​တဖၣ်​အ​အိၣ်​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. (ဖး ၁ မိၤၡ့ ၁၂:၇, ၈ တက့ၢ်.) တၢ်​လၢ​အ​က​မၤကွၢ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အ​တၢ်နာ်​န့ၣ်​အိၣ်​ဒံးဝဲ​အါမး​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲ​တ​ကွၢ်ကဒါ​က့ၤ တၢ်​ဆူ​အလီၢ်​ခံ​ဘၣ်. လၢန့ၣ်​အမဲာ်​ညါ အဝဲ​ကွၢ်စိဃီၤ​တၢ် ဆူ​မဲာ်ညါ​န့ၣ်​လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁၀ စံး​ဝဲ​လၢ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်– “ကွၢ်လၢ်​ဝ့ၢ်​တဖျၢၣ်​လၢ အ​အိၣ်ဒီး​အ​ခီၣ်ထံး​တဖၣ်, လၢ​ပှၤ​သူၣ်​အီၤ​ဒီး​တ့​အီၤ​တဂၤ​န့ၣ်, မ့ၢ်​ယွၤ​လီၤ.”

၂၁. ဘၣ်ဃး​ဒီး​ယွၤ​အဘီ​အမုၢ်​န့ၣ် ယွၤ​အခ့အပှၤ​လၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ သ့ၣ်ညါ​နၢ်ပၢၢ်​ဝဲ​အါန့ၢ်ဒံး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​ဒ်လဲၣ်, ဒီး​တၢ်အံၤ ကြၢး​ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤ​ထီၣ်​နၤ​ဒ်လဲၣ်.

၂၁ ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁၀ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ “ဝ့ၢ်” န့ၣ်​အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ​လၢ​ယွၤ​အဘီ​အမုၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ဘၣ်ဃး​ဒီး​ယွၤ​အဘီ​အမုၢ်​န့ၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ အခ့အပှၤ​လၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ သ့ၣ်ညါ​နၢ်ပၢၢ်​ဝဲ အါန့ၢ်​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​လီၤ. ခဲအံၤ​န့ၣ် ပ​နၢ်ပၢၢ်​လၢ ယွၤ​အဘီ​အမုၢ်​ပၢတၢ်​လၢ မူခိၣ်​ဒီး​တယံာ်တမီၢ်​န့ၣ် ဘီမုၢ်​အံၤ​က​မၤ​ကတၢၢ်​ကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ်​အ​တၢ်ရဲၣ်​တၢ်ကျဲၤ လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​အံၤန့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် အချံ​အသၣ်​လၢ တၢ်စံးပာ်​တ့ၢ်​အီၤ​န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ​ယ့ၣ်ၡူး ဒီး​ခဲအံၤ​အဝဲ​ပၢတၢ်​လၢ ယွၤ​အဘီ​အမုၢ်​ပူၤ​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် မ့ၢ်​ဂဲၤဆၢထၢၣ်​သမူထီၣ်​က့ၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​ဖးဒိၣ် တခါ​လၢ​ပ​က​ထံၣ်ဘၣ်​အီၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် သမူထီၣ်​က့ၤ​အဆၢ​ကတီၢ် အဝဲ​က​သ့ၣ်ညါ​နၢ်ပၢၢ်​ဘၣ်​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်တိာ်ပာ်​န့ၣ် ဟဲ​လၢထီၣ်​ပှဲၤထီၣ်​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. မ့ၢ်​န​အဲၣ်ဒိး​ထံၣ်ဘၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤ​လၢပှဲၤ​ထီၣ် အ​တၢ်စံးပာ်​ခဲလၢာ်​ဧါ. န​မ့ၢ်​အဲၣ်ဒိး​ထံၣ်​န့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​တက့ၢ်. ဟ့ၣ်လီၤ​န​သး​လၢ န​က​မၤ​ယွၤ​အ​တၢ်ဖံး​တၢ်မၤ, အိၣ်ဒီး​တၢ်​ဒိကနၣ် ဒီး​စံးဘျုး​ယဟိဝၤ​ယွၤ​လၢ န​တၢ်​ထုကဖၣ်​အ​ပူၤ ခီဖျိ​လၢ​အ​ဟ့ၣ်လီၤ​နၤ​မူဒါ​တဖၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​မ့ၢ် “ကယဲၢ်​ပှၤ​နာ်​တၢ် . . . ခဲလၢာ်​အ​ပၢ်” လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ န​မ့ၢ်​ကွၢ်လိမၤဒိး အ​တၢ်နာ်​န့ၣ် အဝဲ​က​ကဲထီၣ် ဒ်သိး​ဒီး​န​ပၢ်​တဂၤ​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 1 ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်​ကိး​အ​မံၤ​လၢ စီၤအၤဘြၣ်​လီၤ. ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လဲၤ​ပူၤကွံာ်ဝဲ​အသိး ကစၢ်​ယွၤ​ဆီတလဲ​အ​မံၤ​ဆူ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​လီၤ. မံၤ​အံၤ​အခီပညီ​မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤ​အါ​ကလုာ်​အ​ပၢ်” န့ၣ်​လီၤ.—၁ မိၤ. ၁၇:၅.

^ လံာ်အဆၢ. 4 ဒ်​န့ၣ်​အသိး စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် တမ့ၢ်​စီၤ​တ့ရၤ အ​ဖိခွါ​ဝဲၢ်ကိ​သနာ်က့ လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ အ​မံၤ​လၢ အဆိ​ကတၢၢ်​န့ၣ်​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 6 ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် နီၢ်​စၤရါ​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်​ကိး​အ​မံၤ​လၢ နီၢ်​စၤရဲ​လီၤ. ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လဲၤ​ပူၤကွံာ်ဝဲ​အသိး ကစၢ်​ယွၤ​ဆီတလဲ​အ​မံၤ​ဆူ နီၢ်​စၤရါ​လီၤ. မံၤ​အံၤ​အခီပညီ​မ့ၢ်ဝဲ “နီၢ်ပၤမုၣ်” န့ၣ်​လီၤ.—၁ မိၤ. ၁၇:၁၅.

^ လံာ်အဆၢ. 12 ပှၤ​ကူၣ်ဘၣ်​ကူၣ်သ့​တနီၤ ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အ​စိၤ​န့ၣ် ပှၤ​တ​ဘုၣ်ဝဲ ကီၤလၤအူး​လၢ​ဟံၣ်​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လၢ​တၢ်ဂ့ၢ်​အံၤ​အ​ဖီခိၣ်​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တအိၣ်​ဒီး​တၢ်အုၣ်​အသး​နီတမံၤ​ဘၣ်. မ့မ့ၢ်​လံာ်စီဆှံ​န့ၣ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် ဘုၣ်ဝဲ​ကီၤလၤအူး​န့ၣ်​လီၤ. —၁ မိၤ. ၁၂:၁၆; ၂၄:၃၅.