ခီ​ဆူ​ ​တၢ်​ဂ့ၢ်​မိၢ်​ပှၢ်

ခီပတာ်ဆူ တၢ်အိၣ်လၢအပူၤ

တၢ်​မၤလိ ၁၅

အဝဲ​ဆၢထၢၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​အဂီၢ်

အဝဲ​ဆၢထၢၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​အဂီၢ်

၁–၃. (က) ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​လဲၤ​ထံၣ်လိာ်​အသး​ဒီး​အဝၤ​အခါ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ အဝဲ​သးကနိး​ဝဲ​လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃး​ဒီး နီၢ်အ့ၤစတၢ်​န့ၣ် ပ​က​သမံသမိး​ကွၢ် တၢ်​သံကွၢ်​မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်.

ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဟဲ​ဒံး​ဘူးထီၣ်​ဒီး စီၤပၤ​အ​တြဲၤ​ခီၣ်ထံး​အခါ အသး​ကနိး​ဒံး​ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. အဝဲ​က​ဂုာ်ကျဲးစၢး​ပၢၤဃာ်​ဝဲ အ​တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တဖၣ်​အံၤ သနာ်က့ တမ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အညီ​ဘၣ်. စီၤပၤ​အ​နီ​လၢ ၡူၡၣ်​အ​ပူၤ​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်တ့​ထီၣ်​အီၤ လီၤဘီ​လီၤမုၢ်​အဃိ ဖဲ​ပှၤ​ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ​အခါ အသး​ကလီၤ​က​တုၤ ဒီး​က​ကမၢ​ကမၣ်​ဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ. စီၤပၤ​အ​နီ​အဂီၤ​ပၤ​ဒူၣ်​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်​ဖှူ​ထီၣ်​အီၤ​ဒီး အလွဲၢ်​အ​ကလုာ်​ကလုာ်, ကပီၤ​ကတြ့ၣ်​ကတြိၣ်, အိၣ်ဒီး​ဆၣ်ဖိ​ကီၢ်ဖိ​အဂီၤ​ဒ်သိး​ဒီး ကျီၢ်​ဖါတံၢ်​အိၣ်ဒီး​အ​ဒံးဆ့, ခ့ယုၢ်​အဂီၤ ဃုာ်ဒီး​ပှၤ​ခးပျၢ်​ဖိ​အဂီၤ​လီၤ. စီၤပၤ​အ​နီ​အံၤ ဘၣ်​တၢ်သူၣ်ထီၣ်​အီၤ​လၢ တၢ်လီၢ်​လၢ​အ​ကစီၤ​ထီၣ်ထီ​အလိၤ, ဘူး​ဒီး​ကစၢၢ်​စါ​ကြိး​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​လၢ​တၢ်လီၢ်​အဝဲ​န့ၣ်​န့ၣ် ဖဲ​န​ကွၢ်စိ​လီၤ​တၢ်​အခါ န​က​ထံၣ်ဘၣ်​ထံကျိ ခၠိ​ဖဲၤ​န့ၣ်​လီၤ. စီၤပၤ​အ​နီ​အံၤ​ဘၣ်​တၢ်သူၣ်ထီၣ်​အီၤ လီၤဘီ​လီၤမုၢ် ထဲ​အံၤ​ညါ​အဃိ က​ဒုး​သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်​က့ၤ ပှၤ​ကိးဂၤ​ဒဲး​လၢ စီၤပၤ​အိၣ်ဒီး​တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ​အါမး​န့ၣ်​လီၤ. တဘျီ​အံၤ နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​ဘၣ်​လဲၤ​ထံၣ်လိာ်​အသး​ဒီး စီၤပၤ​လၢ​အ​ကိးလီၤ​အသး​လၢ “စီၤပၤ​ဖးဒိၣ်” န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤပၤ​တဂၤ​အံၤ မ့ၢ်​စ့ၢ်ကီး​အဝၤ​လီၤ.

စီၤပၤ​တဂၤ​အံၤ ကဲထီၣ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အဝၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပှၤ​ယူဒၤ​မုၣ်​လၢ​အသး​တီ​န့ၣ် တ​သးလီ​အဝၤ​လၢ အ​လီၤဂာ်​ဒ်​စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ်​အသိး​ဘၣ်. * မ့ၢ်​လၢ​စီၤပၤ တ​ကွၢ်လိမၤဒိး​ဝဲ ပှၤတီ​ပှၤလိၤ​လၢပျၢၤ​တဖၣ် ဒ်သိး​ဒီး​စီၤ​အၤဘြၤဟၣ်​အဃိ​လီၤ. စီၤ​အၤဘြၤဟၣ် မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး ဒီး​ဖဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​မၢ​အ​ဒိကနၣ်​ဝဲ အမါ​နီၢ်​စၤရါ​အ​ကလုၢ်​အခါ​န့ၣ် အဝဲ​မၤထွဲ​ဝဲ ကစၢ်​အ​တၢ်​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​လီၤ. (၁ မိၤ.၂၁:၁၂) စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ်​န့ၣ် တ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ နီၢ်အ့ၤစတၢ် အ​ယွၤ​လၢ​အမ့ၢ်​ယဟိဝၤ​ဒီး အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​နီ​တစဲး​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ စီၤပၤ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​ဖၢၡၢၣ် အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​ဂ့ၤဂ့ၤ​လီၤ. ဒီး​အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ​လၢ တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​လၢ အ​တြီဝဲ​တၢ်​လၢ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အဲၣ်ဒိး​မၤဝဲန့ၣ် အိၣ်ဝဲ​တခါ​လီၤ. တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အိၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အိၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​စီၤပၤ​တကိး​ထံၣ်​အီၤ​တဂၤ မ့ၢ်​လဲၤ​လၢ​စီၤပၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်​စံၣ်ညီၣ်​သံ​အီၤ​သ့ဝဲ​လီၤ. ဒီး​စီၤပၤ​တကိး​ထံၣ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲ​က​လဲၤ​ထံၣ်လိာ်​အသး​ဒီး​စီၤပၤ​လီၤ. ဖဲ​အဝဲ​လဲၤ​ဘူးထီၣ်​ဒီး စီၤပၤ​အ​နီ​အ​ပဲတရီ​ခိၣ်ထိး​အခါ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​က​တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ​လၢ အ​လဲၤ​ဃု​တၢ်သံ​အကျဲ​န့ၣ်​လီၤ.—ဖး အ့ၤစတၢ် ၄:၁၁; ၅:၁ တက့ၢ်.

တၢ်​လၢ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​မၤဝဲန့ၣ်​မ့ၢ်​တၢ်​လီၤဘၣ်ယိၣ်​လၢ အသး​သမူ​အဂီၢ်​ဒိၣ်မး​လီၤ. ဘၣ်​မနုၤအဃိ အဝဲ​မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​လဲၣ်. ပိာ်မုၣ်​လၢ အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးတီ​တဂၤ​အံၤ ပ​ကြၢး​ကွၢ်လိ​အီၤ​ဒီး ဟံးန့ၢ်​တၢ်​မၤလိ​လၢ​အ​အိၣ်​ဒ်လဲၣ်. အဆိ​ကတၢၢ်​န့ၣ် ပ​က​သမံသမိး​ကွၢ် နီၢ်အ့ၤစတၢ် ကဲထီၣ်​ဘၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ်​လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

နီၢ်အ့ၤစတၢ် အ​တၢ်အိၣ်မူ​လၢ အ​တချုး ကဲထီၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ်​ဒံး​အခါ

၄. တချုး​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် ကဲထီၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ်​ဒံး​ဘၣ်​န့ၣ် အ​တၢ်အိၣ်မူ​မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ အဝဲ​ဘၣ်​ဟဲ​အိၣ်ဒီး အ​တခွါ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ​လဲၣ်.

နီၢ်အ့ၤစတၢ် မ့ၢ်​ဖိၣ်ဃဲ​မုၣ်​ဖိ​တဂၤ​လီၤ. ဒီး​ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ် အမိၢ်​အ​ပၢ်​အဂ့ၢ်​ထဲ​တစဲးဖိ​လီၤ. အမိၢ်​အ​ပၢ်​ယုၢ်​န့ၢ်​အ​မံၤ​လၢ နီၢ်ဟဒးစၤ​လီၤ. ဟ​ဒး​စၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​ဧ့ၤဘြံၤ​အ​တၢ်ကတိၤ​လၢ အခီပညီ​မ့ၢ်ဝဲ တပှီာ်​လၢ အဖီ​ဖး​ထီၣ်ဝဲ​လၢ​အလွဲၢ်​ဝါ ဒီး​ဖျါ​လီၤအဲၣ်လီၤကွံ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အမိၢ်​အ​ပၢ်​သံဝဲ​အခါ​န့ၣ် အဘူး​အတံၢ်​လၢ အ​သူၣ်ဂ့ၤ​သးဝါ​တဂၤ လၢ​အ​မံၤ​မ့ၢ်​စီၤမၢ်ဒကဲၤ သးကညီၤ​ဘၣ်​အီၤ​လီၤ. စီၤမၢ်ဒကဲၤ န့ၣ်​မ့ၢ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အ​တခွါ လၢ​အသး​ပှၢ်​န့ၢ်​အီၤ​လီၤ. စီၤမၢ်ဒကဲၤ ဟဲ​က့ၤကိး​အီၤ​ဆူ​အဟံၣ်​ဒီး ပာ်​အီၤ​ဒ်​အ​နီၢ်ကစၢ်​အ​ဖိမုၣ်​လီၤ.—အ့ၤစတၢ် ၂:၅-၇, ၁၅.

စီၤမၢ်ဒကဲၤ ပာ်ကဖၢလၢ​အသး​လၢ အ​တခွါ​မုၣ်​လၢ အ​ကွၢ်​လုၢ်ဖိ​ဝဲ​တဂၤ​အံၤ အ​ဖီခိၣ်

၅, ၆. (က) စီၤမၢ်ဒကဲၤ လုၢ်ဒိၣ်​ထီၣ်ဝဲ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဒ်လဲၣ်. (ခ) လၢ​ဝ့ၢ်ၡူၡၣ်​အ​ပူၤ​န့ၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ​ဒီး​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အ​တၢ်အိၣ်မူ​မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်.

စီၤမၢ်ဒကဲၤ​ဒီး​နီၢ်အ့ၤစတၢ် မ့ၢ်​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​လၢ အဘၣ်​အိၣ်​လၢ​ဖၢၡၢၣ် အ​ဝ့ၢ်​ခိၣ်​ၡူၡၣ်​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ပှၤ​ထံဖိ​ကီၢ်ဖိ​လၢ​အ​အိၣ်​ဖဲ​န့ၣ်​တဖၣ်​န့ၣ် က​ပာ်ဆံး​အဝဲသ့ၣ် ခီဖျိ​လၢ အ​တၢ်ဘူၣ်​တၢ်ဘါ​အဃိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ က​သိၣ်လိ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ မ့ၢ်​ကစၢ်​လၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ကညီၤ​သးကညီၤ တကးဒံးဘၣ် လၢ​အ​ပူၤကွံာ်​န့ၣ် ကစၢ်​မၤ​ပူၤဖျဲးဝဲ အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​လၢ တၢ်နး​တၢ်ဖှီၣ်​အ​ပူၤ ဒီး​ခဲအံၤ​စ့ၢ်ကီး​အဝဲ​က​မၤ​ပူၤဖျဲး​က​ဒီး​ဝဲ​လီၤ. (၃ မိၤ. ၂၆:၄၄, ၄၅) နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဒီး​စီၤမၢ်ဒကဲၤ ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဘူးဘူး​တံၢ်တံၢ် ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ခံဂၤ အ​တၢ်အဲၣ်​အ​ပျံၤ​န့ၣ် က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ဒီး​တီလိၤ​ဝဲ​လီၤ.

လီၤဂာ်​လၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​မၤတၢ်​ဖဲ​ၡူၡၣ်​အ​နီ ဒီး​အိၣ်ဒီး​အလီၢ်​အလၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ထီဘိ​န့ၣ် အဝဲ​ဆ့ၣ်နီၤ​လၢ နီ​အ​ပဲတြီ​အ​ခီၣ်ထံး​ဃုာ်ဒီး စီၤပၤ​အခ့အပှၤ​လၢ​အဂၤ​တဖၣ်​လီၤ. (အ့ၤစတၢ် ၂:၁၉, ၂၁; ၃:၃) ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​အဆၢ​ကတီၢ် အ​တၢ်အိၣ်မူ​မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် ပ​တ​သ့ၣ်ညါ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ပ​တဲ​သ့​လၢ အဝဲ​က​ကတဲာ်​ကတီၤ​န့ၢ်​တၢ်​လၢ အ​တခွါ​အဂီၢ် ဒီး​က​အံးထွဲ​ကွၢ်ထွဲဝဲ ဟံၣ်ဃီ​အ​တၢ်ဖံး​တၢ်မၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဖျါ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဟံၣ်​န့ၣ် ကအိၣ်​လၢ​ပှၤဖှီၣ်​ဖိ​ယာ်ဖိ​တဖၣ်​အ​ဟီၣ်ကဝီၤ​အကျါ​လၢ အဘူး​ဒီး​စီၤပၤ​အ​နီ လၢ​ထံကျိ​ဝၢ်ဘးခီ​တ​ကပၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​န့ၣ် ဟး​ကွၢ်ကီ​ဝဲ တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​လၢ ပှၤ​တ့ဝဲ​လၢ ထူ​မ့ၢ်ဂ့ၤ စ့​မ့ၢ်ဂ့ၤ​လၢ ၡူၡၣ်​အ​ဖၠါ​ပူၤ​န့ၣ် က​မုာ်ဝဲ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ လၢ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​တဖၣ်​အံၤဒု အဝဲ​တ​မံမီၢ်​ဝဲ​နီတဘျီ​ဘၣ်. ခါဆူညါ အ​တၢ်အိၣ်သး​က​ဆီတလဲ​ဝဲ​ထဲလဲၣ်​န့ၣ် အဝဲ​တ​သ့ၣ်ညါ တၢ်​ခိၣ်​တၢ်​ခံ​နီ​တစဲး​ဘၣ်.

“အိၣ်ဒီး​အဃံအလၤ”

၇. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤပၤ​ဆၢတဲာ်​အသး​လၢ က​ဃုထၢ​ထီၣ်​က့ၤ နီၢ်ပၤမုၣ်​အသီ​တဂၤ​လၢ နီၢ်ပၤမုၣ်​ဝးၡတံၤ​အလီၢ်​လဲၣ်, ဒီး​တၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​ဒ်လဲၣ်.

ဘၣ်​တနံၤ​န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​လၢ စီၤပၤ​အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ​အကျါ​တခါ ဒီး​တၢ်ကစီၣ်​အံၤ ဟူထီၣ်သါလီၤ​ဝဲ​လၢ ဝ့ၢ်ၡူၡၣ်​အ​ပူၤ​သကုၤဆးဒး​လီၤ. စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ် မၤဝဲ​တၢ်အီၣ်​တၢ်အီ​အ​မူးပွဲ လၢ​အ​လီၤဘီ​လီၤမုၢ် ဒီး​ကိးဝဲ​အ​သကိး လၢ​အ​ကဲဒိၣ်​ကဲပှၢ်​တဖၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤပၤ​မၢ​ပှၤ​ကိး​န့ၢ်​အီၤ နီၢ်ပၤမုၣ်​ဝးၡတံၤ လၢ​အ​ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤ​တဂၤ ဒ်သိး​က​ဟဲ​လၢ​အ​မူးပွဲ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အခါ ဘၣ်​လၢ​နီၢ်ပၤမုၣ်​အံၤ မၤဝဲ​မူးပွဲ​လီၤ​လီၤဆီ​ဆီ​ဒီး အ​သကိး​မုၣ်​တဖၣ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲ​တ​လဲၤ​လၢ စီၤပၤ​အ​အိၣ်ဘၣ်. ခီဖျိ​လၢ နီၢ်ပၤမုၣ်​ဝးၡတံၤ တ​လဲၤဝဲ​အဃိ စီၤပၤ​အ​မဲာ်ဆှး​ဒိၣ်မး ဒီး​အမဲာ်​ထီၣ်လါ​ဝဲ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ စီၤပၤ​သံကွၢ်ဝဲ အ​ပှၤ​ဟ့ၣ်ကူၣ်​တၢ်ဖိ​လၢ အဝဲ​က​ဘၣ်​စံၣ်ညီၣ်​ဝဲ​နီၢ်ပၤမုၣ် ဝးၡတံၤ ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤပၤ​ဟ့ၣ်လီၤ​အ​ကလုၢ်​လၢ ပှၤ​က​ဃုထၢ​ထီၣ်​က့ၤ နီၢ်ပၤမုၣ်​အသီ​တဂၤ​လၢ နီၢ်ပၤမုၣ်​ဝးၡတံၤ​အလီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​တၢ်မၤ​အသး​အံၤ​ဝံၤ​အလီၢ်​ခံ စီၤပၤ​အခ့အပှၤ​တဖၣ် စးထီၣ်​ဟးဆှၣ်​ကွၢ်ဝဲ မုၣ်ကနီၤ​လၢ​အ​ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤ​လၢ ထံ​လီၢ်​ကီၢ်ပူၤ​ဝး​ဝး​လီၤ. ဒီး​လၢ​မုၣ်ကနီၤ​တဖၣ်​အံၤ​အကျါ​န့ၣ် စီၤပၤ​က​ဃုထၢ​ထီၣ်ဝဲ နီၢ်ပၤမုၣ်​တဂၤ​လၢ​အဂီၢ်​လီၤ.—အ့ၤစတၢ် ၁:၁-၂:၄.

၈. (က) ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ​အခါ​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤမၢ်ဒကဲၤ က​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ်​လၢ​အဂီၢ်​လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃး​ဒီး​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​ကြၢး​အိၣ်ဒီး​တၢ်ထံၣ်​အကြၢး​အဘၣ် ဒ်​လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ဝဲ​အသိး​လဲၣ်. (ကွၢ်​စ့ၢ်ကီး ကတိၤဒိ ၃၁:၃၀.)

ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​လဲၤ​ပူၤကွံာ်ဝဲ​အသိး စီၤမၢ်ဒကဲၤ ထံၣ်ဘၣ်​ဝဲ​လၢ အ​တခွါ​မုၣ်​အံၤ ဒံး​ဒိၣ်ထီၣ်​ဒီး​ဒံး​ဂ့ၤထီၣ်​ဝဲ​လီၤ. အဝဲ​ပာ်ကဖၢလၢ​အသး လၢ​အ​တခွါ​မုၣ်​အ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​အဃိ ဒီး​တ​ကတီၢ်ဃီ​န့ၣ် အဝဲ​ဘၣ်ယိၣ်​တၢ်​လၢ​အဂီၢ်​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. ဒီး​ပ​ဖးဘၣ်​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​မ့ၢ် “ဖိသၣ်​ပိာ်မုၣ် အက့ၢ်​အဂီၤ​ဂ့ၤ, အိၣ်ဒီး​အဃံအလၤ​လီၤ.” (အ့ၤစတၢ် ၂:၇) လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​လၢ နီၢ်ခိ​အ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အဂ့ၤ​တခါ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး​နီၢ်ခိ​အ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​န့ၣ် လံာ်စီဆှံ​တဲဝဲ​လၢ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး ဒီး​ကဲထီၣ်​ပှၤလၢ​အ​ကူၣ်တၢ်သ့​စ့ၢ်ကီး​လီၤ. ပှၤလၢ​အ​ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤ​တဂၤ မ့ၢ်​တ​ဂုာ်ကျဲးစၢး​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​ခံ​မံၤ​အံၤန့ၣ် အဝဲ​ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​ပာ်ကဖၢလၢ​အသး ဒီး​က​အိၤ​ဃံ​လီၤအသး​လီၤ. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၁:၂၂ တက့ၢ်.) ပှၤ​ဒ်အံၤ​တဖၣ်​န့ၣ် မ့ၢ်​န​ထံၣ်ဘၣ်​တဘျီဘျီ​ဧါ. မ့ၢ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​အံၤ က​မၤ​လီၤ​စှၤ​အ​သူးသ့ၣ်​လၤကပီၤ​ဧါ မ့တမ့ၢ်​ဘၣ်​န့ၣ် က​ကဲဘျုး​ကဲဖှိၣ်​လၢ​အဂီၢ်​ဧါ. ဒ်​တၢ်​ဆၢကတီၢ် လဲၤ​ပူၤကွံာ်​အသိး တၢ်​စံးဆၢ​ကအိၣ်​ဖျါထီၣ်ဝဲ​လီၤ.

၉. (က) စီၤပၤ​အခ့အပှၤ​တဖၣ် ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​ဝဲ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အခါ တၢ်မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်, ဒီး​ပှၤ​ဒီတခွါ​ခံဂၤ​အံၤ​က​ဘၣ်​လီၤဖး​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​ကီဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤမၢ်ဒကဲၤ ပျဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဖျီအသး​ဒီး ပှၤလၢ​တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဘၣ်​လဲၣ်. (ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​တက့ၢ်.)

ဖဲ​စီၤပၤ​အခ့အပှၤ ဃုကွၢ်​ဝဲ​မုၣ်ကနီၤ​လၢ အ​ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤ​အခါ ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​ဘၣ်​ဝဲ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤ​က့ၤကိး နီၢ်အ့ၤစတၢ်​လၢ ထံကျိ​ဝၢ်ဘးခီ ဆူ​စီၤပၤ​အ​နီ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. (အ့ၤစတၢ် ၂:၈) ပှၤ​ဒီတခွါ​ခံဂၤ​အံၤ အိၣ်​တပူၤဃီ​လၢ တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဖးယံာ် ဒီး​အဲၣ်လိာ်​အသး​ဒ်​ဒီ​ဖိ​ပၢ်​အသိး​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​တအိၣ်​ဒ်သိး​သိး​လၢၤ​အဃိ ကဲထီၣ်​တၢ်​သူၣ်​ဘၣ်ဒိ​သးဘၣ်ဒိ လၢ​အဝဲသ့ၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ပှၤလၢ​အ​ကဲ​စီၤပၤ​တဂၤ​ဒၣ်လဲာ် မ့ၢ်​တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​န့ၣ် တမ့ၢ်​လၢ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ က​အဲၣ်ဒိး​ဖျီ​အီၤ​ဒီး​အ​ဖိမုၣ်​ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​သနာ်က့ တၢ်ဂ့ၢ်​တခါ​အံၤဒု တအိၣ်​လၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​အစုပူၤ​လၢၤဘၣ်. * တချုး​လၢ ပှၤ​က့ၤကိး​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဆူ နီ​ပူၤ​အခါ အဝဲ​က​ဒိကနၣ်​ဝဲ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် လဲၤ​လၢ​ကျဲ​အခါ အ​တၢ်​သံကွၢ် က​ဟဲ​ပၢၢ်ထီၣ်​လၢ အ​ခိၣ်နူာ်​ပူၤ​အါမး​လီၤ. အဝဲ​က​ဆိကမိၣ်​ဘၣ်​ဝဲ​လၢ ခါဆူညါ​န့ၣ်​တၢ်​က​မၤ​အသး ဒီး​ယၤ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

“ကယဲၢ်​ပှၤလၢ​အ​ကွၢ်​အီၤ” န့ၣ်​ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​အီၤ​လီၤ

၁၀, ၁၁. (က) နီၢ်အ့ၤစတၢ် မ့ၢ်​တ​ပ​လီၢ်​အသး​န့ၣ် အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​ဆီတလဲ​သ့​ဒ်လဲၣ်. (ခ) စီၤမၢ်ဒကဲၤ သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ်​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အဂီၢ်​န့ၣ် အဝဲ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

၁၀ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အ​တၢ်အိၣ်မူ​န့ၣ် ဆီတလဲ​အသး​ခဲလၢာ်​ခဲဆ့​လီၤ. ခဲအံၤ​ဒု အဝဲ​ဘၣ်​အိၣ်​တပူၤဃီ​ဒီး ကယဲၢ် “ဖိသၣ်​ပိာ်မုၣ်” လၢ​ဘၣ်​တၢ်​ဃုထၢ​ထီၣ်​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ခီဖျိ​လၢ မုၣ်ကနီၤ​တဖၣ်​အံၤ ဘၣ်​တၢ်​ဃုထၢ​ထီၣ်​အီၤ​လၢ တၢ်လီၢ်​အါတီၤ​လၢ ဖၢၡၢၣ်​အဘီ​အမုၢ်​အ​တၢ်ပၢ​ဖီလာ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​အ​တၢ်ကတိၤ, တၢ်ဆဲး​တၢ်လၤ ဒီး​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​န့ၣ် က​လီၤဆီ​လိာ်အသး​ဒိၣ်မး​လီၤ. ပိာ်မုၣ်​ခဲလၢာ်​န့ၣ် ဘၣ်​အိၣ်​လၢ စီၤဟ့က့ၤ အ​တၢ်​ကွၢ်ထွဲ​အ​ဖီလာ်​လီၤ. ဒီး​လၢ​တနံၣ်​အတီၢ်ပူၤ​န့ၣ် အဝဲ​က​ဘၣ်​ရဲၣ်​လီၤ​ကျဲၤလီၤ​ဒ်သိး မုၣ်ကနီၤ​တဖၣ်​အံၤ ဒိၣ်​တၢ်​က​ဂ့ၤထီၣ်​အဂီၢ်, တကးဒံးဘၣ် ပှၤ​က​ဘၣ်​စံၢ်​အဝဲသ့ၣ်​အလိၤ​လၢ​သိ​နၢမူ ဒ်သိး​အဖံးအညၣ် က​ဘျ့​ကဆှၣ်​ဒီး က​ဂ့ၤထီၣ်​ဝဲ​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (အ့ၤစတၢ် ၂:၈, ၁၂) ခီဖျိ​လၢ မုၣ်ကနီၤ​တဖၣ်​အံၤ အိၣ်ဘၣ်​ဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​အဃိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​က​ထံၣ်​ဒိၣ်​လီၤအသး​ဒီး က​ပြၢ​လိာ်အသး တဂၤ​ဒီး​တဂၤ​န့ၣ်​လီၤ. မ့မ့ၢ် နီၢ်​အ့ၤ​စ​တၤ​န့ၣ် အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး ကအိၣ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၁ လၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​အံၤ ပှၤလၢ​အ​က​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ် လၢ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အဂီၢ်​ဒိၣ်န့ၢ်​ဒံး​စီၤမၢ်ဒကဲၤ​န့ၣ် တအိၣ်​နီ​တဂၤ​ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ တနံၤ​ဘၣ်​တနံၤ​န့ၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ လဲၤ​ဟးဝ့ၤဝီၤ​ဝဲ​လၢ ပိာ်မုၣ်​တဖၣ်​အဟံၣ်​ကပိာ်ကပၤ ဒ်သိး​က​သံကွၢ်​သံ​ဒိးဝဲ​လၢ တၢ်မၤ​အသး​ဒီး​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဒ်လဲၣ် ဒီး​မ့ၢ်​အဝဲ​အိၣ်ဘၣ်​ဝဲ မုာ်မုာ်​ခုၣ်ခုၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဧါ​န့ၣ်​လီၤ. (အ့ၤစတၢ် ၂:၁၁) ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် ပှၤ​မၤတၢ်​ဖိ​တဂၤဂၤ က​ဟဲ​တဲဘၣ်​အီၤ​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အ​ကစီၣ်​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အဂ့ၢ်​အခါ အဝဲ​က​ပှဲၤ​ဒီး တၢ်​သူၣ်မံ​သးမုာ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤမၢ်ဒကဲၤ ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​သူၣ်မံ​သးမုာ်​လဲၣ်.

၁၂, ၁၃. (က) ပှၤအဂၤ​တဖၣ် ထံၣ်ဝဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဒ်လဲၣ် (ခ) ဖဲ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​တ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အသး​လၢ အမ့ၢ်​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​ဘၣ်​အခါ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​အသး​ခု​ဝဲ​လဲၣ်

၁၂ စီၤဟ့က့ၤ ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​ဝဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အဃိ အံးထွဲ​ကွၢ်ထွဲ​အီၤ ဂ့ၤဂ့ၤ​ဘၣ်​ဘၣ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲ​မၢလီၤဝဲ​ပိာ်မုၣ်​နွံ​ဂၤ​လၢ က​ကွၢ်ထွဲ​မၤစၢၤ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဒီး ဟ့ၣ်​အီၤ​တၢ်လီၢ်​အဂ့ၤ​ကတၢၢ်​လၢ ပိာ်မုၣ်​အဟံၣ်ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​န့ၢ်​ပှၤလၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​န့ၣ် “ဘၣ်ဘျုး​ဘၣ်ဖှိၣ်​လၢ ကယဲၢ်​ပှၤလၢ​အ​ကွၢ်​အီၤ​ခဲလၢာ်​အမဲာ်​လီၤ.” (အ့ၤစတၢ် ၂:၉, ၁၅) မ့ၢ်​ပှၤ​ကိးဂၤ​ဒဲး ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး​ဝဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ထဲ​လၢ​အ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​အဃိ​ဧါ. တမ့ၢ်​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်, နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အ​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ အိၣ်ဝဲ​အါမး​လီၤ.

နီၢ်အ့ၤစတၢ် သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့​န့ၣ် မ့ၢ်​တၢ်​လၢ အရ့ဒိၣ်​န့ၢ်ဒံး​နီၢ်ခိ​အ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ

၁၃ အဒိ​လၢ​လံာ်စီဆှံ​အ​ပူၤ​န့ၣ် ပ​ဖးဘၣ်​လၢ– “နီၢ်အ့ၤစတၢ် တ​ဒုးနဲၣ်​ဘၣ်​အ​ပှၤတကလုာ်​ဒီး အဘူး​အတံၢ်​ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စီၤမၢ်ဒကဲၤ​မၤလိာ်​အီၤ ဒ်သိး​အ​သု​တ​ဒုးနဲၣ်ဝဲ​တဂ့ၤ​လီၤ.” (အ့ၤစတၢ် ၂:၁၀) စီၤမၢ်ဒကဲၤ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ ဖၢၡၢၣ်​အ​စီၤပၤ​အ​ဒူၣ်ဖိ​ထၢဖိ​တနီၤ ကွၢ်တလီၤ​ဝဲ​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​အဃိ အဝဲ​မၤလိာ်​ဝဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​လၢ ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​ပလီၢ်သး ဒ်သိး​ပှၤ​သု​တ​သ့ၣ်ညါ​အီၤ​လၢ အမ့ၢ်​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​တဂ့ၤ​အဂီၢ်​လီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ်​တအိၣ်​လၢ အ​တၢ်​ကဟုကယာ်​အ​ဖီလာ်​ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ​နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်ကူၣ်သ့​ဒီး ဒိကနၣ်​အ​တၢ်ကတိၤ​အခါ အဝဲ​က​သူၣ်မံ​သးမုာ်ဝဲ​ဒိၣ်မး​လီၤ

၁၄. မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ပှၤသးစၢ်​သ့ၣ်​တဖၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး​ဝဲ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အဒိအတဲာ်​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

၁၄ ပှၤသးစၢ်​လၢ​မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ​စ့ၢ်ကီး မၤ​သးခု​အမိၢ်​အ​ပၢ်​မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢ ကွၢ်ဒိၣ်​ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်​တဖၣ်​အသး​သ့ဝဲ​လီၤ. ဖဲ​ပှၤသးစၢ်​တဖၣ် တ​အိၣ်ဘူး​ဒီး​အမိၢ်​အ​ပၢ် အဆၢ​ကတီၢ်​ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်​က​ဘၣ်​ဟးဆှဲး တၢ်အၢ​တၢ်သီ​ဒီး လုၢ်လၢ်​သကဲာ်ပဝး လၢ​အ​လီၤရၢၢ်​လီၤစၢၢ်​လၢ အ​အိၣ်​ဝးတရံး​အဝဲသ့ၣ်​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​မ့ၢ်​ဟးဆှဲး​ဝဲ​တၢ်အၢ​တၢ်သီ​တဖၣ်​အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်​အဝဲသ့ၣ်​မၤ​သးခု အ​ပၢ်​အိၣ်​လၢ​မူခိၣ်​အသး ဒ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အသိး​န့ၣ်​လီၤ. —ဖး ကတိၤဒိ ၂၇:၁၁ တက့ၢ်.

၁၅, ၁၆. (က) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ဝဲ စီၤပၤ​အ​တၢ်အဲၣ်​လဲၣ်. (ခ) နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဘၣ်သူၣ်​ထီၣ်ဝဲ​အ​တၢ်အိၣ်မူ​လၢ​အသီ​န့ၣ် ကဲထီၣ်​တၢ်​မၤကွၢ်​လၢ​အဂီၢ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၅ ဖဲ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​တုၤ​ဃီၤ​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​လဲၤ​လၢ​စီၤပၤ​အမဲာ်​ညါ​န့ၣ် အဝဲ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ က​ဃ့​အါထီၣ်​ဝဲ​တၢ်ဖိ​တၢ်လံၤ​လၢ အ​က​ကယၢ​ကယဲ​ထီၣ်​အသး ဒ်သိး​အ​က​ဖျါဃံ​ဖျါလၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်အ့ၤစတၢ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး, ကယၢ​ကယဲ​ထီၣ်​အသး ဒ်​စီၤဟ့က့ၤ ဟ့ၣ်ကူၣ်​အီၤ​အသိး ဒီး​တ​ဃ့​အါထီၣ်​ဝဲ တၢ်​နီတမံၤ​ဘၣ်. (အ့ၤစတၢ် ၂:၁၅) ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​က​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ ထဲ​တၢ်ဃံ​တၢ်လၤ​တခါ​ဧိၤ​န့ၣ် ထုးန့ၢ်ဝဲ​စီၤပၤ​အသး​တ​သ့​ဘၣ်. ဒီး​ဒ်သိး​အဝဲ​က​မ့ၢ် မုၣ်ကနီၤ​လၢ အ​ဖျါ​လီၤဆီ​လၢ စီၤပၤ​အဂီၢ်​န့ၣ် တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး ဒီး​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ က​မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဆိကမိၣ်​ဝဲ​အသိး​န့ၣ် မ့ၢ်​အဘၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဧါ.

၁၆ လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​န့ၢ်​ပှၤလၢ– ‘စီၤပၤ​ဘၣ်သူၣ်​ဘၣ်သး, ကွၢ်မဲာ်​ဒီး​အဲၣ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​ဒိၣ်န့ၢ်​ဒံး မုၣ်လိၣ်ဘိ​အဂၤ​ခဲလၢာ်​လီၤ. ဒီး​စီၤပၤ​ပာ်ထီၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ်​အ​ခိၣ်သလုး​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အခိၣ်​လိၤ ဒီး​ဒုး​ကဲထီၣ်​အီၤ​လၢ​နီၢ်ပၤမုၣ် လၢ​နီၢ်​ဝးၡတံၤ​အလီၢ်​န့ၣ်​လီၤ.’ (အ့ၤစတၢ် ၂:၁၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ခဲအံၤ​န့ၣ် ပှၤ​ယူၤ​ဒၤ​မုၣ်​လၢ အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​တဂၤ​အံၤ က​ကဲထီၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ်​ဒီး စီၤပၤ​လၢ​အစိဒိၣ်​ကမီၤထီ​တဂၤ​အမါ​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ကဲထီၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ်​အခါ မ့ၢ်​အဝဲ​ပာ်ထီၣ်ထီ​အသး စ့ၢ်ကီး​ဧါ. လ့ၤတက့ၤ တ​ပာ်ထီၣ်ထီ​အသး​ဘၣ်.

၁၇. (က) နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဆဲး​ဒိကနၣ်​စီၤမၢ်ဒကဲၤ​အ​တၢ်ကတိၤ လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ နီၢ်အ့ၤစတၢ် အဒိအတဲာ်​န့ၣ် ကဲဘျုး​လၢ​ပဂီၢ်​လဲၣ်.

၁၇ နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဆဲး​ဒိကနၣ်​စီၤမၢ်ဒကဲၤ အ​တၢ်ကတိၤ​ထီဘိ​န့ၣ်​လီၤ. အဝဲ​ပာ်ခူသူၣ်​တၢ်ဂ့ၢ်​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​ပှၤ​ယူဒၤ​မုၣ်​တဂၤ ဒီး​တ​ဒုး​သ့ၣ်ညါ ပှၤ​နီ​တဂၤ​ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဖဲ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ​ပှၤ​ကူၣ်ထီၣ်​တၢ်​လၢ က​မၤသံ​စီၤပၤ​အခါ​န့ၣ် အဝဲ​မၢဝဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​လဲၤ​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​စီၤပၤ​န့ၣ်​လီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဒိကနၣ်​ဝဲ​အ​ကလုၢ်​ဒီး လဲၤ​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​ဝဲ​စီၤပၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပှၤ​ဖီၣ်​န့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ကူၣ်ထီၣ်​တၢ်အၢ​တၢ်သီ​တဖၣ် ဒီး​မၤသံကွံာ်​အဝဲသ့ၣ်​လီၤ. (အ့ၤစတၢ် ၂:၂၀-၂၃) နီၢ်အ့ၤစတၢ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အ​တၢ်နာ်​ကစၢ်​ယွၤ ခီဖျိ​လၢ အဝဲ​အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​ဒီး​တၢ်​ဒိကနၣ်​ထီဘိ​လီၤ. ပဝဲ​စ့ၢ်ကီး ပ​က​ဘၣ်​ကွၢ်လိမၤဒိး နီၢ်အ့ၤစတၢ် အဒိအတဲာ်​လီၤ. မ့ၢ်​လၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ တၢ်​ဒိကနၣ် ဒီး​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​န့ၣ် ကၤဝဲ​ဒိၣ်မး​အဃိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢ​အိၣ်ဒီး​တၢ်နာ်​နီၢ်နီၢ်​န့ၣ် ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​ဝဲ တၢ်​ဒိကနၣ် ဒ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အသိး​န့ၣ်​လီၤ.

နီၢ်အ့ၤစတၢ် အ​တၢ်နာ်​ဘၣ်​တၢ်​မၤကွၢ်​အီၤ

၁၈. (က) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤမၢ်ဒကဲၤ တတီၤ​လီၤ​ကဒွံကျိာ်​လၢ စီၤဟၤမၣ်​အမဲာ်​ညါ​လဲၣ်. (ကွၢ်​စ့ၢ်ကီး​တၢ်ဂ့ၢ်​အဘျဲၣ်​တက့ၢ်.) (ခ) မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ပိာ်မုၣ်​ဒီး​ပိာ်ခွါ​လၢ​အသး​တီ​တဖၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး​ဝဲ စီၤမၢ်ဒကဲၤ အဒိအတဲာ်​ဒ်လဲၣ်.

၁၈ စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ် ဟ့ၣ်လီၤ​ဝဲ​စီၤဟၤမၣ် အလီၢ်​အလၤ​လၢ အပတီၢ်​ထီ​လၢ​နီ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤပၤ​ပာ်ထီၣ်​အီၤ​လၢ ကိ​တိာ်​ခိၣ်ကျၢၢ်​အဃိ အဝဲ​မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အ​ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဟ့ၣ်ဖး​ဝဲ စီၤပၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢ​ဖၢၡၢၣ်​ဘီမုၢ်​အ​ပူၤ​န့ၣ် အဝဲ​ကဲထီၣ် ပှၤအဒိၣ်​ကတၢၢ် ခံဂၤ​တဂၤ​န့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤပၤ​ထုးထီၣ်​တၢ်​ကလုၢ်​လၢ ပှၤ​တဂၤ​ဂ့ၤ​တဂၤ​ဂ့ၤ​လၢ အ​ထံၣ်ဘၣ်​စီၤဟၤမၣ်​န့ၣ် က​ဘၣ်​တီၤလီၤ​ကဒွံကျိာ်​လၢ အမဲာ်​ညါ​န့ၣ်​လီၤ. (အ့ၤစတၢ် ၃:၁-၄) စီၤပၤ​ထုးထီၣ်​တၢ်​ကလုၢ်​ဒ်အံၤ​အဃိ ကဲထီၣ်​တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​လၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ကယဲၢ်​စီၤပၤ​အ​တၢ်ကတိၤ လၢ​အ​တ​ထီဒါ​လိာ်အသး​ဒီး ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်မၤလိာ်​န့ၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ သးအိၣ်​ဒိကနၣ်​ဝဲ​ခဲလၢာ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤဟၤမၣ် မ့ၢ်​ပှၤ​အကၤကး​ဖိ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဖျါ​လၢ​အဝဲ​မ့ၢ် စီၤပၤအၤကး​အစၢၤ​အသွဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​စီၤပၤအၤကး​န့ၣ် မ့ၢ်​ပှၤ​ဧမၤလ့း​ဖိ​တဂၤ​လၢ ဝံ​ၡမူၤအ့လး စံၣ်ညီၣ်​သံ​အီၤ​န့ၣ်​လီၤ. (၁ မူၤ. ၁၅:၃၃) ပှၤ​ဧမၤလ့း​ဖိ မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အအၢ​အသီ​ဒိၣ်မး တုၤ​ဒၣ်လဲာ်​ပာ်ထီၣ်ထီ​အသး​လၢ က​ကဲထီၣ်​ဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီး​ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ် အဒုၣ်အဒါ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဆၢတဲာ်​အသး​လၢ​အ​က​မၤ​ဟးဂီၤ​ကွံာ် ပှၤ​ဧမၤလ့း​ဖိ​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. * (၅ မိၤ. ၂၅:၁၉) မ့မ့ၢ်​ဒ်​န့ၣ်​န့ၣ် ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​လၢ​အသး​တီ​တဂၤ​အံၤ တီၤလီၤ​ကဒွံကျိာ်​လၢ ပှၤ​ဧမၤလ့း​ဖိ​တဂၤ​အံၤ​အမဲာ်​ညါ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. လ့ၤတက့ၤ စီၤမၢ်ဒကဲၤ တ​မၤဝဲ​ဘၣ်. ဒ်​န့ၣ်​အသိး မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ ပိာ်မုၣ်​ဒီး​ပိာ်ခွါ​လၢ​အသး​တီ​တဖၣ် မ့ၢ်​ဘၣ်​သံ​သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​မၤထွဲ​ဝဲ ဒ်​လံာ်စီဆှံ​စံး​ဝဲ​အသိး– “ပ​ဘၣ်​စူၢ်​ယွၤ​အါန့ၢ် ပ​စူၢ်​ပှၤကညီ​တက့ၢ်​လီၤ.”—မၤတၢ် ၅:၂၉.

၁၉. စီၤဟၤမၣ်​အဲၣ်ဒိး​မၤဝဲ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်, ဒီး​အဝဲ​တဲ​ဟးဂီၤ​ဝဲ ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​အဂ့ၢ်​လၢ စီၤပၤ​အမဲာ်​ညါ​ဒ်လဲၣ်.

၁၉ စီၤဟၤမၣ် အသး​ပှံၢ်​ထီၣ်​တၢ်​ဒိၣ်မး​လီၤ. အဝဲ​ကိၢ်​လိး​ထီၣ်​တုၤ​ဒၣ်လဲာ် အဲၣ်ဒိး​မၤသံဝဲ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​တကးဘၣ် အဲၣ်ဒိး​မၤ​လီၤတူာ်​ဝဲ​အပှၤကလုာ်​ကိးဂၤ​ဒဲး​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အဝဲ​တဲ​ဟးဂီၤ​တၢ် ဒ်သိး​စီၤပၤ​က​သးဟ့ ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​အဂီၢ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​အဝဲ​ကတိၤ​ဟးဂီၤ​ဝဲ​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​အဂ့ၢ်​လၢ စီၤပၤ​အမဲာ်​ညါ​အခါ အဝဲ​တ​ဒုး​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ စီၤပၤ​လၢ​ပှၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​မ့ၢ်​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​ဘၣ်. ဒီး​စံး​ဝဲ​ထဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​န့ၣ်​မ့ၢ်​ပှၤတကလုာ်​လၢ “လီၤမုၢ်​လီၤဖး, အိၣ်​ပြံပြါ လၢ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​အကျါ” ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​တဖၣ်​န့ၣ် အဘျုး​တအိၣ်​လၢ စီၤပၤ​အဂီၢ်​ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲ​စံး​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ​လၢ ပှၤ​တဒူၣ်​အံၤ တ​ဒိကနၣ်​စီၤပၤ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အဃိ ကဲထီၣ်​တၢ်​လီၤဘၣ်ယိၣ်​လၢ​အဂီၢ်​လီၤ. စီၤဟၤမၣ် တဲဘၣ်​စီၤပၤ​လၢ န​မ့ၢ်​ဟ့ၣ်လီၤ​တၢ်​ကလုၢ်​လၢ က​မၤ​ဟးဂီၤ​ကွံာ် ပှၤ​တဒူၣ်​အံၤ​အစၢၤ​အသွဲၣ်​လၢ န​ဘီ​န​မုၢ်​အ​ပူၤ​ကိးဂၤ​ဒဲး​န့ၣ် ယ​က​ဟ့ၣ်​စ့​အါအါ​ဂီၢ်​ဂီၢ် ဆူ​စီၤပၤ​အ​တၢ်​ပာ်ဖှိၣ်​အလီၢ်​လၢ တၢ်​လၢာ်ဘူၣ်​လၢာ်စ့ၤ​အဂီၢ်​လီၤ. * စီၤပၤ​အၢၣ်လီၤ​တူၢ်လိာ်ဝဲ​စီၤဟၤမၣ် အ​တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဝံၤဒီး ဘ့ၣ်လီၤ​အ​ပသံး ဒီး​ဟ့ၣ်လီၤ​အီၤ​ဒ်သိး စီၤဟၤမၣ်​ထုးထီၣ်​ဝဲ တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​ဖဲ​အသး​က​သ့​အဂီၢ်​လီၤ.—အ့ၤစတၢ် ၃:၅-၁၀.

၂၀, ၂၁. (က) ဖဲ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ ဒီး​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​တဖၣ်​လၢ အိၣ်​လၢ​ဖၢၡၢၣ်​အ​ဘီမုၢ်​အ​ပူၤ နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ စီၤဟၤမၣ်​အ​တၢ်​ကူၣ်ထီၣ်​ဖးလီၤ​အခါ​န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်​တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်. (ခ) စီၤမၢ်ဒကဲၤ​မၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤ​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်.

၂၀ တယံာ်ဘၣ်​ဒီး ပှၤ​ဒိး​ကသ့ၣ်​လၢ​အ​ဟး​ဆှၢ​တၢ်ကစီၣ်​တဖၣ် ရၤလီၤ​ဝဲ​တၢ်ကစီၣ်​ဆူ တၢ်လီၢ်​လၢ ဖၢၡၢၣ်​အ​ဘီမုၢ်​အ​ပူၤ​ကိး​တီၤ​ဒဲး ဒီး​စံး​ဝဲ​လၢ​ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ က​ဘၣ်​တၢ်မၤ​သံ​ကွံာ်​အဝဲသ့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​တၢ်ကစီၣ်​ဟဲ​တုၤ​ဃီၤ​လၢ ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ်​အခါ ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​တဖၣ် က​တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် ဆိကမိၣ်​ကွၢ်​တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်​ဟးထီၣ်​ကွံာ်ဝဲ​လၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် ဒီး​ဟဲက့ၤ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ်​အ​ပူၤ ဘၣ်ဆၣ် တ​တ့​ထီၣ်ဘၣ်​ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူ​ဒံး​ဘၣ်. ဖဲ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ​တၢ်ကစီၣ်​လၢ အ​လီၤပျံၤ​လီၤဖုး​အံၤ​အခါ အဝဲ​က​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​န့ၢ်​တၢ်​လၢ အဘူး​အတံၢ်​ဒီး အ​တံၤသကိး​လၢ အ​အိၣ်​လၢ ဝ့ၢ်​ယရူၤၡလ့ၣ်​ဒီး ဝ့ၢ်ၡူၡၣ်​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢ​တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​အ​ပူၤ စီၤမၢ်ဒကဲၤ ဖှီ​ဝဲ​အ​ဆ့ကၤ​ဒီး, သိးထီၣ်​ထၢၣ်​တၢ်ကံးညာ်, ဖှံ​အခိၣ်​ဒီး​ဖၣ်ဆါ, ဒီး​လဲၤထီၣ်​ဆူ​ဝ့ၢ်​အ​သးကံၢ်​ပူၤ ဒီး​ဟီၣ်​ကိးပသူ​ထီၣ်​လၢ တၢ်​သူၣ်​ဘၣ်ဒိ​သးဘၣ်ဒိ​အ​ပူၤ​လီၤ. ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​တဖၣ် ဘၣ်​ကိၢ်​ဘၣ်​ဂီၤ​ဝဲ​ထဲလဲၣ် သနာ်က့ စီၤဟၤမၣ် တ​ပာ်ဝဲ​လၢ​တၢ်​နီတမံၤ​ဘၣ်. ဒီး​အဝဲ​ဆ့ၣ်နီၤ​အီတၢ်​ဒီး​စီၤပၤ ဖှံ​ဖှံ​ညီ​ညီ​လီၤ. —ဖး အ့ၤစတၢ် ၃:၁၂-၄:၁ တက့ၢ်.

၂၁ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ အ​က​ဘၣ်​မၤတၢ်​တမံၤမံၤ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲ​က​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​ဝဲ​လၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​ပှဲၤ​ဒီး​တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​အခါ အဝဲ​ဆှၢန့ၢ်​အီၤ​တၢ်ကူ​တၢ်သိး ဒ်သိး​က​မၤမုာ်​ထီၣ်​အသး​ဘၣ်ဆၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ​တ​တူၢ်လိာ်ဝဲ​ဘၣ်. ဒီး​အဝဲ​က​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​ယံာ်တ့ၢ်​လံ​လၢ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟ့ၣ်​အခွဲး​လၢ ပှၤ​က​က့ၤကိး​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဒ်သိး​က​ဒုး​ဖျီ​အီၤ​ဒီး​စီၤပၤ​လၢ အ​တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. ခဲအံၤ​စီၤမၢ်ဒကဲၤ သ့ၣ်ညါ​ထီၣ်​တၢ်​စံးဆၢ ကယီ​ကယီ​လံ. စီၤမၢ်ဒကဲၤ​ဆှၢလီၤ​ဝဲ​တၢ်ကစီၣ်​လၢ နီၢ်ပၤမုၣ်​အ့ၤစတၢ်​အ​အိၣ်ဒီး မၢ​အဝဲ​လဲၤ​ဃ့ကညး​စီၤပၤ “လၢ​အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​အဂီၢ်​လီၤ.”—အ့ၤစတၢ် ၄:၄-၈.

၂၂. နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​လဲၤ​ထံၣ်​လိာ်သး​ဒီး အဝၤ​လၢ​အမ့ၢ်​စီၤပၤ​န့ၣ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ အဝဲ​ပျံၤတၢ် လဲၣ်. (ကွၢ်​စ့ၢ်ကီး​တၢ်ဂ့ၢ်​အဘျဲၣ်​တက့ၢ်.)

၂၂ ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​နၢ်ဟူ​ဘၣ်​ဝဲ စီၤမၢ်ဒကဲၤ အ​တၢ်​ဃ့ကညး​အခါ အသး​ဘူး​က​လီၤတဲာ်​ညါ. ခဲအံၤ​ဒု တၢ်​မၤကွၢ်​လၢ​အ​ဒိၣ်ကတၢၢ်​တခါ​န့ၣ် ဟဲ​လီၤ​ဘၣ်​အီၤ​လံ. ဖဲ​အဝဲ​စံးဆၢ​က့ၤ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​အခါ အဝဲ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဝဲ အ​တၢ်​သူၣ်ပျံၤ​သးဖုး​န့ၣ်​လီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ် တဲ​သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​စီၤမၢ်ဒကဲၤ​လၢ စီၤပၤ​အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ လၢ​အမ့ၢ် ပှၤလၢ စီၤပၤ​တကိး​ထံၣ်​အီၤ​တဂၤ မ့ၢ်​လဲၤ​လၢ​စီၤပၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ် အဝဲ​က​ဘၣ်​တၢ်မၤ​သံ​ကွံာ်​အီၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​စီၤပၤ​မ့ၢ် ယူာ်လီၤ​အ​နီၣ်ထိး​ထူ​ဆူ ပှၤလၢ​အ​မၤ​ကမၣ် တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​တဂၤ​အံၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ် အဝဲ​တ​သံ​ဘၣ်​ဝဲ​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ မ့ၢ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​မုၢ်လၢ်​လၢ က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ် တၢ်​သးကညီၤ​လၢ စီၤပၤ​အ​အိၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဧါ. နီၢ်အ့ၤစတၢ် ကသ့ၣ်​နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ဖဲ​နီၢ်ပၤမုၣ်​ဝးၡတံၤ တ​ဒိကနၣ်​စီၤပၤ​အ​ကလုၢ်​အခါ တၢ်မၤ​အသး​ဒီး​အီၤ​ဒ်လဲၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​တဲဘၣ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ​လၢ စီၤပၤ​တကိး​ထံၣ်​အီၤ​အိၣ်ဝဲ အသီ ၃၀ လံ. စီၤပၤ​တကိး​ထံၣ်​အီၤ ယံာ်​ထဲ​အံၤ​လံ​အဃိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် နီၢ်အ့ၤစတၢ်​က​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ စီၤပၤ​တ​အဲၣ်အီၤ​လၢၤဘၣ်. *အ့ၤစတၢ် ၄:၉-၁၁.

၂၃. (က) ဒ်သိး​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အ​တၢ်နာ်​က​ဂၢၢ်ကျၢၤ​ထီၣ်​အဂီၢ် စီၤမၢ်ဒကဲၤ​တဲ​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤမၢ်ဒကဲၤ​အ​တၢ်နာ်​လဲၣ်.

၂၃ စီၤမၢ်ဒကဲၤ စံးဆၢ​က့ၤ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဒ်သိး​က​မၤဂၢၢ်​ကျၢၤထီၣ်​က့ၤ​အ​တၢ်နာ်​လီၤ. အဝဲ​စံး​စ့ၢ်ကီး​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ် မ့ၢ်​တ​မၤတၢ်​နီတမံၤ​သနာ်က့ ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​က​ပူၤဖျဲး​လၢ ကျဲ​အဂၤ​တဘိ​ဘိ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲ​တဲဝဲ​လၢ န​မ့ၢ်​တ​မၤတၢ်​နီတမံၤ​ဘၣ်​န့ၣ် တဘၣ်​ဆိကမိၣ်​လၢ န​က​ပူၤဖျဲး​တဂ့ၤ. စီၤမၢ်ဒကဲၤ​နာ်​ယဟိဝၤ​ယွၤ သပှၢ်​ကတၢၢ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤ​လၢပှဲၤ​ထီၣ်ဝဲ​အ​တၢ်စံးပာ်​တဖၣ် ဒီး​တ​ဟ့ၣ်​ဝဲ​အခွဲး​လၢ ပှၤ​က​မၤ​လီၤတူာ်​ကွံာ် အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ်​အစၢၤ​အသွဲၣ်​ဘၣ်. (ၡူ. ၂၃:၁၄) စီၤမၢ်ဒကဲၤ သံကွၢ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​လၢ– “က​မ့ၢ်​န​ကဲထီၣ်​ဘၣ်​နီၢ်ပၤမုၣ် လၢ​တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဒ်သိး​အံၤ​အဂီၢ်​ဧါ, န့ၣ်​မတၤ​သ့ၣ်ညါ​တဂၤ​လဲၣ်.” (အ့ၤစတၢ် ၄:၁၂-၁၄, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) စီၤမၢ်ဒကဲၤ​န့ၣ် နာ်ဝဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ တုၤ​လီၤ​တီၤလီၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ မ့ၢ်​ပ​တ​ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး​အ​တၢ်နာ်​ဘၣ်​ဧါ.—ကတိၤ. ၃:၅, ၆.

အ​တၢ်နာ်​အသဟီၣ် အ​ဂံၢ်ဆူၣ်​န့ၢ်ဒံး တၢ်သံ​အ​ပျံၤသကွီၤ

၂၄. နီၢ်အ့ၤစတၢ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​အ​တၢ်နာ်​ဒီး အ​တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ​ဒ်လဲၣ်.

၂၄ တၢ်​ဆၢကတီၢ်​ဘၣ်​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​က​ဘၣ်​ဆၢတဲာ်​လီၤအသး​လီၤ. အဝဲ​မၢ စီၤမၢ်ဒကဲၤ​ကိးဖှိၣ်ဝဲ ပှၤ​ယူဒၤ​ဖိ​ဒ်သိး က​ဒုၣ်​တၢ်အီၣ်​ဒီး​အီၤ သၢသီ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​လၢ​တၢ်နာ်​ဒီး တၢ်သးဒူ​အ​ပူၤ​န့ၣ် အဝဲ​စံး​စ့ၢ်ကီး​လၢ– “ယ​မ့ၢ်​ဘၣ်​သံ​လၢ​ယ​မၤ​တၢ်အံၤ​အဃိ​ဒီး ယ​က​သံ​လီၤ.” (အ့ၤစတၢ် ၄:၁၅-၁၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ဖဲ​အဝဲ​ဒုၣ်​တၢ်အီၣ် သၢသီ​အတီၢ်ပူၤ​န့ၣ် အဝဲ​က​ဃ့​ထုကဖၣ်​ဝဲ​လၢ တၢ်​သူၣ်ဆူၣ်​သးဆူၣ်​အ​ပူၤ အါန့ၢ်ဒံး လၢညါ​န့ၣ်​လီၤ. ခဲအံၤ တၢ်​ဆၢကတီၢ်​တုၤ​ဃီၤ​ဝဲ​လၢ အဝဲ​က​ဘၣ်​လဲၤ​ထံၣ်​လိာ်သး​ဒီး​စီၤပၤ​လံ. ဒ်သိး​အဝဲ​က​ထုးန့ၢ် စီၤပၤ​အသး​အဂီၢ် အဝဲ​ကူထီၣ်​သိးထီၣ်​ဝဲ ဆ့ကူ​ဆ့ကၤ​လၢ​အ ဖျါဃံ​ဖျါလၤ​ဒိၣ်ကတၢၢ်​ဒီး လဲၤဝဲ​ဆူ စီၤပၤ​အ​အိၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဟ့ၣ်လီၤ​အသး​လၢ အ​က​ဒီသဒၢ​ဝဲ ကစၢ်​ယွၤ​အခ့အပှၤ

၂၅. ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် လဲၤ​လၢ​အဝၤ​အ​အိၣ်​အခါ တၢ်မၤ​အသး​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ် တဲ​ဖျါထီၣ်​တက့ၢ်.

၂၅ ဒ်​တၢ်​မၤလိ​အံၤ​အ​ခီၣ်ထံး ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​အသိး နီၢ်အ့ၤစတၢ်​လဲၤဝဲ​ဆူ စီၤပၤ​အ​အိၣ်​လီၤ. အဝဲ​က​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ်​ထဲလဲၣ်​ဒီး က​ဃ့​ထုကဖၣ်​ဝဲ​လၢ​အသး​ပူၤ​ပှဲၤဘျီလဲၣ်​န့ၣ် ပ​ဆိကမိၣ်​ကွၢ်​သ့ဝဲ​လီၤ. အဝဲ​လဲၤ​နုၤ​လီၤ​ဝဲ​တုၤလၢ စီၤပၤ​အ​တြဲၤ​အမဲာ်​ညါ ဒီး​ထံၣ်စိ​ဝဲ​စီၤပၤ​ဆ့ၣ်နီၤ​လၢ အလီၢ်​ပစိာ်​အ​ဖီခိၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​ကကွၢ်​စိ​ဝဲ စီၤပၤ​အ​မဲာ်သၣ်​ဒ်သိး​က​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​က​အိၣ်ဝဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အခါ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​မ့ၢ်​အိၣ်ခိး​ဝဲ​လၢ စီၤပၤ​က​ထံၣ်​အီၤ​အဂီၢ်​န့ၣ် ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် အဝဲ​တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ​လၢ က​ဘၣ်​အိၣ်ခိး​ဝဲ ဖးယံာ်​ညါ. ဖဲ​စီၤပၤ​ထံၣ်​အီၤ​အခါ​န့ၣ် စီၤပၤ​က​ဖုးဘၣ်​အသး​ဒီး​အ​မဲာ်ချံ​က​ကျိၣ်​ထီၣ်ဝဲ​လီၤ. တ​ကတီၢ်ဃီ​န့ၣ် စီၤပၤ​အ​မဲာ်သၣ်​လၢ​အ​ဖျါကိၤ​ဒီး​အ့န့​အံၤ လီၤ​ကပုာ်​က့ၤဝဲ​လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်​သးကညီၤ​လၢ နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အ​ဖီခိၣ်​ဒီး ယူာ်လီၤ​ဝဲ​အ​နီၣ်ထိး​ထူ​ဆူ​အ​အိၣ်​လီၤ.—အ့ၤစတၢ် ၅:၁, ၂.

၂၆. ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ခရံာ်ဖိ​နီၢ်နီၢ်​တဖၣ် လိၣ်ဘၣ်​တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ ဒ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အသိး​လဲၣ်, ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ တၢ်​လၢ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် မၤဝဲန့ၣ်​မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ​တၢ်​အ​ခီၣ်ထံး​ခီၣ်ဘိ​လဲၣ်.

၂၆ ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် လဲၤနုာ်​ဆူ​အဝၤ​အ​အိၣ်​အခါ အဝၤ​သးအိၣ်​ဒိကနၣ်​ဝဲ တၢ်​လၢ​အ​က​တဲဝဲ​န့ၣ်​လီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ် ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​တၢ်နာ် ဒီး​ပာ်လီၤ​တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်​လၢ​အဂ့ၤ လၢ​ယွၤ​အခ့အပှၤ​တဖၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. အဝဲ​ဆၢထၢၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​ဒီး​အ​ပှၤ​ဂီၢ်မုၢ်​အဂီၢ်​လီၤ. ခရံာ်ဖိ​လၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤ​စ့ၢ်ကီး ပာ်လုၢ်​ပာ်ပှ့ၤ​ဝဲ ပှၤလၢ​အ​ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဒ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အသိး​န့ၣ်​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​စံး​ဘၣ်​အပျဲၢ်​အဘီၣ်​လၢ တၢ်အဲၣ်​လၢ​အ​ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤ​ထီၣ်​ပှၤလၢ ပ​က​တူၢ်ဆါ​ပ​သး​လၢ ပှၤဂၤ​အဂီၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ​ခရံာ်ဖိ​နီၢ်နီၢ်​တဖၣ် အ​တၢ်​ပနီၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄, ၃၅ တက့ၢ်.) ဒ်သိး​ပ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ် တၢ်အဲၣ်​ဒ်အံၤ​က​သ့​အဂီၢ် ပ​လိၣ်ဘၣ်​တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ ဒ်​နီၢ်အ့ၤစတၢ်​အသိး​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်နံၤ​ဖဲ​နီၢ်အ့ၤစတၢ် ဆၢထၢၣ်​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အပှၤကလုာ်​အဂီၢ်​န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ထဲ​တၢ်​အ​ခီၣ်ထံး​ခီၣ်ဘိ​လီၤ. နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​ဘၣ်​တဲဘၣ်​စီၤပၤ​လၢ အ​ပှၤ​ဟ့ၣ်ကူၣ်​ဟ့ၣ်ဖး​တၢ်​လၢ အ​အဲၣ်ဝဲ​ဒိၣ်ကတၢၢ်​တဂၤ​န့ၣ် မ့ၢ်​ပှၤအၢ​ပှၤသီ​လီၤ. ဒ်သိး စီၤပၤ​က​နာ်န့ၢ်​အီၤ​အဂီၢ် နီၢ်အ့ၤစတၢ် က​ဘၣ်​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်. ဒီး​နီၢ်အ့ၤစတၢ် အပှၤကလုာ် ပူၤဖျဲး​က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပ​က​သမံသမိး​ကွၢ် တၢ်​သံကွၢ်​တဖၣ်​အံၤ လၢ​တၢ်​မၤလိ​လၢခံ​တခါ​အ​ပူၤ​န့ၣ်​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 2 ပှၤ​ဃု​သ့ၣ်ညါ​တၢ်​အါတက့ၢ် ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ​စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ် ဒီး Xerxes I မ့ၢ်ဒၣ်​တဂၤဃီ ဒီး​အဝဲ​စးထီၣ်​ပၢဝဲ ဖၢၡၢၣ်​အဘီ​အမုၢ် ဖဲ ချ.ခ.န ၄၉၆ နံၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 9 ကွၢ်​တၢ်လွံၢ်နၢၣ်​လၢ တၢ်​မၤလိ ၁၆ အ​ပူၤ “တၢ်ဂ့ၢ်​ဘၣ်ဃး​ဒီး နီၢ်အ့ၤစတၢ်.”

^ လံာ်အဆၢ. 18 ပှၤ​ဧမၤလ့း​ဖိ​လၢ “အ​အိၣ်လီၤတဲာ်” တဖၣ်​န့ၣ် ဘၣ်​တၢ်​မၤသံ​တ့ၢ်​အဝဲသ့ၣ် ဖဲ​စီၤပၤ​ဃံးစကံယၤ​အ​စိၤ​န့ၣ်​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ် စီၤဟၤမၣ်​န့ၣ် က​မ့ၢ်ဝဲ​ပှၤ​ဧမၤလ့း​ဖိ အစၢၤ​အသွဲၣ် အလီၢ်​ခံ​ကတၢၢ်​တဖၣ်​အကျါ​တဂၤဂၤ​လီၤ.—၁ ကွဲး. ၄:၄၃.

^ လံာ်အဆၢ. 19 စီၤဟၤမၣ် တဲဘၣ်​စီၤပၤ​လၢ က​ဟ့ၣ်လီၤ​အီၤ​လၢ​စ့​အ​ကံကၢ် ၁၀,၀၀၀ န့ၣ်​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​ထိၣ်သတြီၤ​လၢ မုၢ်မဆါ​တနံၤ​အံၤန့ၣ် အလုၢ်​အပှ့ၤ​က​အိၣ်ဝဲ ဒီလၣ်​အ​ကကွဲၢ် လၢ​အ​ကယၤ​တဖၣ်​လီၤ. စီၤပၤ​အဃၤၡဝ့ရိၣ် မ့မ့ၢ်​ပှၤ​တဂၤဃီ​ဒီး Xerxes I န့ၣ် အဝဲ​က​သးအိၣ်​တူၢ်လိာ်ဝဲ စီၤဟၤမၣ်​အ​တၢ်ဟ့ၣ်​အံၤ​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အခါ စီၤပၤ Xerxes လိၣ်ဘၣ်​ဝဲ​စ့​ဒီဒူၣ်​ဒီထၢ မ့ၢ်​လၢ​အဝဲ​အဲၣ်ဒိး​ဒုးတၢ်​ဒီး​ပှၤ​ကြံးဖိ​အဃိ​လီၤ.

^ လံာ်အဆၢ. 22 စီၤပၤ Xerxes I န့ၣ်​အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး ဆီတလဲ​အသး​ချ့​ဒိၣ်မး ဒီး​အသး​ချ့​ဝဲ​လီၤ. ပှၤလၢ​အ​ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ​တဂၤ​လၢ​အ​မံၤ​မ့ၢ် Herodotus န့ၣ်​ကွဲးနီၣ်​ကွဲးဃါ​ဝဲ စီၤပၤ Xerxes အ​တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​တနီၤ ဖဲ​အ​ဒုးတၢ်​ဒီး​ပှၤ​ကြံးဖိ​အဆၢ​ကတီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် စီၤပၤ​မၢ​ပှၤ စၢဃာ်​ဝဲ​ကဘီ​တဖၣ်​ဒီ​တဂ့ၢ် ဒ်သိး​က​ကဲထီၣ်​ဝဲ​တိၤ​တဘိ လၢ​ပှၤ​က​ခီဂာ်ဝဲ Hellespont ပီၣ်လဲၣ်​ထံ​အကျိၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ​ကလံၤမုၢ်​လီၤ​ဒီး တိၤ​ဟးဂီၤ​ဝဲ​အခါ အဝဲ​မၢလီၤဝဲ​လၢ ပှၤ​က​ကျီတူာ်ကွံာ် ပှၤ​အံၣ်ကၠနယၢၢ်​ဖိ​တဖၣ်​အခိၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​မၢဝဲ​အခ့အပှၤ ကတိၤ​ဒုၣ်ဒွဲၣ်​စံးအၢ​ဒီး​ဖျ့ဝဲ​ထံ ဒ်သိး​က “သိၣ်ဃီၣ်” ဝဲ Hellespont ပီၣ်လဲၣ်​ထံ​အကျိၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ဒီး​ဘၣ်​တဘျီ​န့ၣ် ပှၤ​ကဲဒိၣ်​ကဲပှၢ်​တဂၤ ဃ့ကညး​ဝဲ​ဒ်သိး အ​ဖိခွါ သု​တဘၣ်​ကဲ​သုး​တဂ့ၤ​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် Xerxes မၢဝဲ​ပှၤ​ဒီၣ်တဲာ်​ကွံာ်ဝဲ ပှၤ​ကဲဒိၣ်​ကဲပှၢ်​တဂၤ​အံၤ အ​ဖိခွါ​ခံ​ကူာ် ဒီး​ပာ်ဝဲ​အစိၣ်​လၢ ပှၤ​ထံၣ်​အီၤ​သ့​အလီၢ် ဒ်သိး​က​ကဲထီၣ်​တၢ်​ဟ့ၣ်ပလီၢ်​လၢ ပှၤဂၤ​တဖၣ်​အဂီၢ်​န့ၣ်​လီၤ.