“Kon kaisa makontrol ko man ang akon dila, pero may tion gid nga daw nagapataka na lang ko hambal nga wala na nagapamensar!”—James.

 “Kon nakulbaan ’ko, nagahambal ako nga wala na nagapamensar, kag kon relaks ako, ka palahambal sa akon. Buot silingon, pirme lang ko makasala.”—Marie.

 Ang Biblia nagasiling: “Ang dila . . . kalayo” kag, “Tuman kagamay lang nga kalayo ang kinahanglan agod masunog ang daku nga kagulangan!” (Santiago 3:5, 6) Pirme ka lang bala makasala sa imo ginahambal? Kon huo, makabulig ini nga artikulo sa imo.

•  Ngaa sala ang akon mahambal?

•  Pagpugong sang dila

•  Ang ginasiling sang iban

 Indi perpekto. Ang Biblia nagasiling: “Kita tanan nagakasandad sing madamong beses. Kon ang bisan sin-o wala nagakasandad sa pulong, himpit sia nga tawo.” (Santiago 3:2) Bangod indi kita perpekto, wala lang kita nagakasandad sa paglakat kundi makasala man kita sa aton ginahambal.

 “Bangod indi perpekto ang akon utok kag indi man perpekto ang akon dila, indi gid husto nga magsiling ako nga makontrol ko gid ini pirme.”—Anna.

 Palahambal. Ang Biblia nagasiling: “Kon madamo sing hambal, indi malikawan ang sala.” (Hulubaton 10:19) Ang mga tawo nga palahambal—kag wala maayo nagapamati—madali makasakit sa iban kay makahambal sila sing indi maayo.

 “Indi buot silingon nga maalam ang isa kon palahambal sia. Si Jesus ang pinakamaalam nga tawo nga nagkabuhi sa duta, pero kon kaisa nagahipos man sia.”—Julia.

 Pagpang-insulto. Ang Biblia nagasiling: “Ang paghambal nga wala ginahunahuna sing maayo kaangay sang buno sang espada.” (Hulubaton 12:18) Ang isa ka halimbawa sang panghambal nga wala ginahunahuna amo ang pagpang-insulto—mga masakit nga tinaga nga nagapakanubo sa iban. Ang mga nagapang-insulto mahimo magsiling, “Lahog man lang to!” Pero ang pagpakahuya sa iban indi lahog. Ginsilingan kita sang Biblia nga likawan naton ang “masakit nga hambal, kag ang tanan nga kalainan.”—Efeso 4:31.

 “Gusto ko maglahog kag magpakadlaw—mga batasan nga nagaresulta sa pagpang-insulto, kag bangod sini pirme ako makasala.”—Oksana.

 Mahimo indi mahapos ang pagkontrol sang dila, pero makabulig ang mga prinsipio sa Biblia. Halimbawa, pamensari ang masunod.

 “Magpakalinong kamo, . . . magpamalandong sa inyo tagipusuon.”—Salmo 4:4.

 Kon kaisa, ang pinakamaayo nga sabat amo nga indi ka magsabat. “Ang akon ginabatyag kon akig ako mahimo indi na pareho kon paligaron ko ini,” siling sang pamatan-on nga si Laura. “Kon kalmado na ako, nalipay gid ko nga wala ko ginhambal ang gusto ko ihambal.” Bisan ang paghipos sing pila lang ka segundo makabulig para indi ka makasala sa imo ihambal.

 “Indi bala ginapamatian sang dulunggan ang mga tinaga subong nga ginatilawan sang dila ang pagkaon?”—Job 12:11.

 Malikawan mo nga makasala sa imo ginahambal kon usisaon mo anay ang imo ginapensar paagi sa masunod nga mga pamangkot:

•   Matuod bala ini? Maayo bala ini? Importante gid bala ini?—Roma 14:19.

•   Ano ang akon batyagon kon isiling ini sang iban sa akon?—Mateo 7:12.

•   Ginarespeto bala sini ang pagtan-aw sang iban?—Roma 12:10.

•   Nagakaigo bala ang sitwasyon nga ihambal ko ini?—Manugwali 3:7.

 “Mapainubuson nga kabiga ang iban nga labaw sa inyo.”—Filipos 2:3.

 Ini nga laygay makabulig sa imo nga mangin positibo ang imo pagtan-aw sa iban, gani mas makontrol mo ang imo dila kag mapamensaran mo anay ang imo ihambal. Bisan nakahambal ka na sing masakit, ang pagkamapainubuson makabulig sa imo nga mangayo sing pasaylo, kag himuon ini dayon! (Mateo 5:23, 24) Dayon mangin determinado nga sa masunod kontrolon mo na ang imo dila.