Mateo 5:1-48

  • SERMON SA BUKID (1-48)

    • Nagtudlo si Jesus sa bukid (1, 2)

    • Siam ka kalipay (3-12)

    • Asin kag kapawa (13-16)

    • Si Jesus nagtuman sa Kasuguan (17-20)

    • Laygay parte sa kaakig (21-26), panghilahi (27-30), diborsio (31, 32), panumpa (33-37), pagbalos (38-42), gugma sa mga kaaway (43-48)

5  Sang makita niya ang madamo nga tawo, nagtaklad sia sa bukid; kag sang nakapungko sia, nagpalapit ang iya mga disipulo sa iya.  Kag gintudluan niya sila:  “Malipayon ang mga mahunahunaon sa ila espirituwal nga kinahanglanon,*+ kay ila ang Ginharian sang langit.  “Malipayon ang mga nagalalaw, kay lugpayan sila.+  “Malipayon ang mga malulo,*+ kay magapanubli sila sang duta.+  “Malipayon ang mga ginagutom kag ginauhaw+ sa pagkamatarong, kay busgon sila.+  “Malipayon ang mga maluluy-on,+ kay pakitaan sila sing kaluoy.  “Malipayon ang mga putli sing tagipusuon,+ kay makita nila ang Dios.  “Malipayon ang mga makihidaiton,*+ kay tawgon sila nga mga anak sang Dios. 10  “Malipayon ang mga ginahingabot tungod sa pagkamatarong,+ kay ila ang Ginharian sang langit. 11  “Malipayon kamo kon ginapakahuy-an kamo+ kag ginahingabot+ kag ginabutangbutangan sang tanan nga sahi sang kalautan tungod sa akon.+ 12  Magkasadya kamo kag magkalipay,+ kay daku ang inyo padya+ sa langit, bangod amo man sina ang paghingabot nila sa mga manalagna nga nauna sa inyo.+ 13  “Kamo ang asin+ sang duta, apang kon ang asin indi na maparat, paano ini mapaparat liwat? Wala na ini sing pulos. Ihaboy ini sa gua+ agod tapakan sang mga tawo. 14  “Kamo ang kapawa sang kalibutan.+ Ang siudad nga yara sa ibabaw sang bukid indi matago. 15  Ang mga tawo nagasindi sang suga kag wala ini ginabutang sa idalom sang alat,* kundi sa ibabaw sang tulungtungan, kag nagaiwag ini sa tanan nga yara sa balay.+ 16  Subong man, paiwaga ang inyo kapawa sa atubangan sang mga tawo,+ agod makita nila ang inyo maayong mga buhat+ kag maghimaya sa inyo Amay nga yara sa langit.+ 17  “Indi kamo maghunahuna nga nagkari ako sa pagdula sa Kasuguan ukon sa sinulatan sang mga Manalagna. Wala ako nagkari sa pagdula sini, kundi sa pagtuman sini.+ 18  Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, bisan pa madula ang langit kag duta, wala sing bisan pinakagamay nga letra ukon bisan isa ka bahin sang letra sang Kasuguan nga madula tubtob ang tanan matuman.+ 19  Gani, ang bisan sin-o nga maglapas sa isa sining mga sugo kag magtudlo sa iban nga maglapas man mangin indi takus sa Ginharian sang langit. Apang ang bisan sin-o nga nagatuman kag nagatudlo sini mangin mataas sa Ginharian sang langit. 20  Kay nagasiling ako sa inyo nga kon indi kamo mas matarong pa sangsa mga escriba kag mga Fariseo,+ indi gid kamo makasulod sa Ginharian sang langit.+ 21  “Nabatian ninyo nga ginsiling sa ila sang una: ‘Indi ka magpatay,+ kay ang bisan sin-o nga magpatay manabat sa hukmanan.’+ 22  Apang, nagasiling ako sa inyo nga ang bisan sin-o nga padayon nga nagakaakig+ sa iya utod manabat sa hukmanan; kag ang bisan sin-o nga nagatamay sa iya utod manabat sa Pinakamataas nga Hukmanan; kag ang bisan sin-o nga nagasiling, ‘Ikaw wala sing pulos nga buangbuang!’ mahimo hukman sa kalayuhon nga Gehenna.*+ 23  “Gani, kon nagadala ka sang imo dulot sa halaran+ kag madumduman mo nga ang imo utod may malain nga buot sa imo, 24  ibilin ang imo dulot sa atubangan sang halaran, kag maglakat ka. Makighidait ka anay sa imo utod, kag sa pagbalik mo, ihalad ang imo dulot.+ 25  “Makighusay ka gilayon sa nagasumbong sa imo sa kasuguan samtang nagapakadto kamo sa hukmanan. Basi pa lang indi ka niya pag-isumbong sa hukom, kag itugyan ka sang hukom sa guardia agod bilangguon.+ 26  Sa pagkamatuod nagasiling ako sa imo, indi ka gid makagua didto tubtob mabayaran mo ang katapusan nga sensilyo.* 27  “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una: ‘Indi ka magpanghilahi.’+ 28  Apang nagasiling ako sa inyo nga ang bisan sin-o nga nagatulok sa isa ka babayi+ kag nagahandum sa pagpakighilahi sa iya, nakapakighilahi na sa iya tagipusuon.+ 29  Gani kon ang imo tuo nga mata nagapasandad sa imo, lukata ini kag ihaboy.+ Kay maayo pa nga madula ang isa ka bahin sang imo lawas sangsa ang imo bug-os nga lawas ihaboy sa Gehenna.*+ 30  Subong man, kon ang imo tuo nga kamot nagapasandad sa imo, utda ini kag ihaboy.+ Kay maayo pa nga madula ang isa ka bahin sang imo lawas sangsa ang imo bug-os nga lawas makadto sa Gehenna.*+ 31  “Kag nabatian man ninyo nga ginsiling sang una: ‘Ang bisan sin-o nga nagadiborsio sa iya asawa, hatagan niya sia sing papeles sa diborsio.’+ 32  Apang, nagasiling ako sa inyo nga ang nagadiborsio sa iya asawa nga wala makahimo sing seksuwal nga imoralidad,* nagabutang sa iya asawa sa katalagman nga magpanghilahi, kag ang bisan sin-o nga magpangasawa sa sini nga babayi nagapanghilahi.+ 33  “Sa liwat nabatian ninyo nga ginsiling sa ila sang una: ‘Indi kamo magpanumpa sang indi ninyo paghimuon,+ kundi dapat ninyo tumanon ang inyo mga panaad kay Jehova.’*+ 34  Apang, nagasiling ako sa inyo: Indi kamo magpanumpa nga nagasiling,+ ‘saksi ko ang langit’ kay amo ini ang trono sang Dios; 35  ukon ‘saksi ko ang duta’ kay amo ini ang palatungan sang iya mga tiil;+ ukon ‘saksi ko ang Jerusalem’ kay amo ini ang siudad sang gamhanan nga Hari.+ 36  Indi man kamo magpanumpa paagi sa inyo ulo, kay indi ninyo mapaputi ukon mapaitom bisan ang isa ninyo ka buhok. 37  Dapat nga ang inyo ‘Huo’ mangin huo, ang inyo ‘Indi,’ indi,+ kay ang labi pa sa sini halin sa isa nga malauton.+ 38  “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una: ‘Mata sa mata kag ngipon sa ngipon.’+ 39  Apang, nagasiling ako sa inyo: Indi pagbalusi ang malauton. Kon tampaon ka sa tuo nga guya, itaya man ang imo wala.+ 40  Kon may magsumbong sa imo sa hukmanan kag kuhaon ang imo nasulod nga panapton, ihatag man sa iya ang imo kunop;+ 41  kag kon may magpilit sa imo nga maglakat sing isa ka milya,* updi sia bisan sing duha ka milya. 42  Hatagi ang nagapangayo sa imo, kag indi pagbalibari ang luyag maghulam* sa imo.+ 43  “Nabatian ninyo nga ginsiling sang una: ‘Higugmaa ang imo isigkatawo+ kag dumti ang imo kaaway.’ 44  Apang, nagasiling ako sa inyo: Padayon nga higugmaa ang inyo mga kaaway+ kag padayon nga ipangamuyo ang mga nagahingabot sa inyo,+ 45  agod mangin anak kamo sang inyo Amay nga yara sa langit,+ kay ginapabutlak niya ang iya adlaw sa mga malauton kag sa mga maayo. Ginahatagan niya sing ulan ang mga matarong kag mga indi matarong.+ 46  Kay kon ginahigugma ninyo ang mga nagahigugma lamang sa inyo, ano ang inyo padya?+ Indi bala ginahimo man ini sang mga manugsukot sing buhis? 47  Kag kon ang inyo lamang mga utod ang inyo ginabugno, ano nga pinasahi nga butang ang ginahimo ninyo? Indi bala ginahimo man ini sang mga tawo sang mga pungsod? 48  Gani dapat kamo mangin himpit* kaangay sang inyo langitnon nga Amay, kay sia himpit.+

Footnote

Ukon “ang mga nagapakilimos sang espiritu.”
Ukon “mahagop.”
Ukon “mahidaiton.”
Ukon “sulukban nga alat.”
Ang duog sa gua sang Jerusalem nga ginasunugan sang basura. Tan-awa ang Glossary.
Sa literal, “ang katapusan nga quadrans.” Tan-awa ang Apendise B14.
Tan-awa ang Glossary.
Tan-awa ang Glossary.
Sa Griego, por·neiʹa. Tan-awa ang Glossary.
Tan-awa ang Apendise A5.
Tan-awa ang Apendise B14.
Maghulam nga wala sing saka.
Ukon “bug-os.”