1. Amun kan ajalɛ nga Zonasi su wa tu’n, i ndɛ. ?Yɛ kɛ ɔ́ bú Ninivu lɔ julɛ’n i akunndan’n, i wun yo i sɛ?

ZONASI su wa fa Ninivu atin’n. Lele naan w’a ju lɔ’n, ɔ kwla di anglo kun tra su atin’n nun bɔbɔ, afin atin’n ti kilo 800. Ɔ maan ɔ́ wá ɲán blɛ kpanngban kpa bú akunndan. Sɛ atin tika mɔ be timan kpa’n annzɛ atin tɛnndɛn mɔ be ti kpa’n yɛ ɔ́ fá o, ɔ dun mmua buli i kwlaa ngalɛ’n i akunndan ka. Yɛ ɔ fali atin’n ɔli ɔ. Kongo nga ɔ́ sín be nun’n, ɔ nin kpɔlɛ nga ɔ́ fú be’n, be kwlá kaman. Atrɛkpa’n, ɔ́ sánsán Siri lika nun lɔ aawlɛ flɛnnɛn kpli’n. Yɛ ɔ́ kpɛ́ nzue ba kpanngban kɛ Efrati nzue ba dan’n sa. Kpɛkun ɔ́ kó síke Sirifuɛ mun nin Mezopotamifuɛ mun ɔ nin Asirifuɛ’m be klɔ kanngan mun nin be klɔ dandan’m be su. Kɛ ɔ́ mántan Ninivu klɔ’n kɔ́’n, nn i klun’n títí i, afin ɔ sroman Ninivufuɛ mun aɔwi.

2. ?Wafa sɛ yɛ Zonasi wunnin i wlɛ kɛ ɔ kwlá kpɛman Zoova i atinsrɛ ɔ?

² Zonasi si kpa kɛ ɔ su kwlá kpɛman Ɲanmiɛn i atinsrɛ kun. Kɛ nga e fa wunnin i ndɛ tre nga ɔ sinnin lɛ nun’n sa’n, Zoova trɛli i awlɛn tuli Zonasi i fɔ, afin ɔ kpɛli i atinsrɛ. Ɔ yoli maan aunngban dan kpa kun fitali jenvie’n su. Kpɛkun ɔ sunmannin jue dan kun kɛ ɔ ko de Zonasi. Kɛ ɔ dili cɛn nsan’n, jue’n fili i guali cenje’n su. Ɔ maan kasiɛn su’n, ɔ wa loli i wun, yɛ i ɲin wa yili Zoova kpa trali laa’n.​—Zonas, ndɛ tre 1 nin 2.

3. ?Nzuɛn benin yɛ Zoova yili i nglo Zonasi i lika ɔ? ?I sɔ ti’n, Zonasi i su kosan benin yɛ e kwla usa ɔ?

³ Kɛ i kpɛ nɲɔn su’n, Zoova seli Zonasi kɛ ɔ wɔ Ninivu’n, ɔ kplinnin su, ɔ ɔli mmuammua wia afiliɛ lɔ. (An kanngan  Zonas 3:1-3 nun.) ?Sanngɛ fɔ nga Zoova tuli Zonasi’n, ɔ sɔli nun klanman? Zoova sili i aunnvuɛ, afin ɔ yili i nzue’n nun fiteli, w’a niɛnmɛn i ɲin kekle’n ti’n w’a klemɛn i ɲrɛnnɛn, kpɛkun ɔ mɛnnin i junman ekun. ?Zonasi niannin Zoova i ayeliɛ’n su sili i wiengu aunnvuɛ wie? Blɛ sunman nun’n, sran aunvuɛ silɛ’n timan pɔpɔ klɔ sran’m be sa nun. Maan e nian wafa nga Zonasi i su sa mun be kwla man e ngwlɛlɛ’n.

4, 5. ?Ngue ti yɛ Ninivu ti “klɔ dan” Zoova i ɲrun ɔn? ?Yɛ ngue yɛ i sɔ’n kle e Zoova su ɔ?

⁴ Zoova bu Ninivu klɔ’n i like cinnjin, sanngɛ Zonasi liɛ’n, ɔ bumɛn i sɔ. Zonas fluwa’n nun’n, kɛ Zoova kán klɔ sɔ’n i ndɛ’n, ɔ flɛli i kɛ “klɔ dan” lele kpɛ nsan. (Zon. 1:2; 3:2; 4:11) ?Ngue ti yɛ klɔ sɔ’n ti dan annzɛ cinnjin Zoova i ɲrun ɔn?

⁵ Ninivu i osu fin Nimurɔdu blɛ su. Kɛ anannganman su nzue dan’n tɔli’n, klɔ klikli nga Nimurɔdu kplannin be’n, be nun kun ɔn. Klɔ akpasuaakpasua wie mun yɛ be kannin be boli nun fa yoli  Ninivu klɔ’n niɔn. Ɔ maan Ninivu klɔ’n cɛnnin kpa. I ti’n, kɛ bé fɛ́ i ja ngua wa mɔ bé fá jú i tiwa lɔ’n, ɔ di cɛn nsan. (Bob. 10:11; Zon. 3:3) Ninivu klɔ’n i nun sua nga be sɔ amuɛn nun’n, be ti dandan kpa, i wun awa’m be ti nglonglo kpa, yɛ be kplannin sua nin ninnge ngblingbli wie mun lɔ ekun. Sanngɛ nán ninnge sɔ mun yɛ be ti Ɲanmiɛn Zoova i cinnjin ɔn. Klɔ’n i nun sran mun yɛ be ti i cinnjin ɔn. Blɛ sɔ nun kusu’n, Ninivu klɔ’n i nun sran’m be sɔnnin kpa liɛ su. Kannzɛ be ti sa tɛtɛ yofuɛ sɛ’n, sanngɛ be ndɛ lo Zoova, afin klɔ sran’m be nguan’n ti i nnana kpa. Ɔ kunndɛ kɛ be nga be yo sa tɛtɛ’n be kaci be ayeliɛ’n naan be yo sa ng’ɔ ti kpa’n.

6. (a) ?Atrɛkpa’n, ngue ti yɛ kɛ Zonasi wunnin Ninivu klɔ’n srɛ kunnin i ɔ? (An nian ndɛ ng’ɔ o ja ngua lɔ’n wie.) (b) ?Jasin nga Zonasi boli i Ninivu lɔ’n, ɔ yili i sran’n i wafa benin i nglo?

⁶ Ninivu klɔ’n i nun sran’m be kwla tra sran 120.000. Ɔ maan kɛ Zonasi wluli klɔ’n nun’n, m’ɔ wunnin i nun sran mun’n, atrɛkpa srɛ kunnin i. * Ɔ fali cɛn ba kun wlanwlannin klɔ’n i klun lɔ kpa. Kɔlɛ ɔ su kunndɛ kan sran’m be dan lika be yia lɛ’n naan w’a bo i jasin’n. ?Sanngɛ aniɛn benin nun yɛ ɔ́ kán ndɛ’n klé be ɔ? ?Ɔ suannin Asirifuɛ’m be aniɛn’n? ?Annzɛ Zoova fali aniɛn sɔ’n wlɛli i nuan kɛ ɔ kan? E siman nun ndɛ. Atrɛkpa Zonasi boli i jasin’n Ebre nun, kpɛkun Ninivufuɛ kun kacili i Asirifuɛ’m be aniɛn’n nun. I kwlaa yoli o, i ndɛ’n i wlɛ wunlɛ timan kekle, yɛ kɔlɛ ndɛ sɔ’n ti’n, i wun su yoman Ninivufuɛ’m be fɛ. Ɔ seli be kɛ: “Ɔ ka cɛn ablanan Niniv’n núnnún.” (Zon. 3:4) Nanwlɛ, ɔ ijɔli juejue su kpa, yɛ ɔ kannin i ndɛ’n flannin nun. I sɔ m’ɔ yoli’n kle kɛ ɔ ti yakpafuɛ naan ɔ lafi Ɲanmiɛn su. Ɔ ti cinnjin kɛ andɛ Klistfuɛ’m be yo sɔ wie.

7, 8. (a) ?Kɛ Ninivufuɛ’m be tili Zonasi i ndɛ’n, ajalɛ benin yɛ be fali ɔ? (b) ?Kɛ Ninivu famiɛn’n tili ndɛ’n, ajalɛ benin yɛ ɔ fali ɔ?

⁷ Atrɛkpa Zonasi buli i kɛ Ninivufuɛ’m bé fá ya naan bé yó i sa tɛ. Sanngɛ b’a yoman sɔ. Be fali be su sieli i ndɛ’n i bo. I kpa bɔbɔ’n, be yoli sa kun m’ɔ ti abonuan ɔn. Yɛle kɛ be tieli i ndɛ’n, yɛ be fali su. I ndɛ’n truli klɔ wunmuan’n nun kpokpaa. Ninivu i nunnunlɛ mɔ Zonasi boli i jɔ’n, i ndɛ yɛ klɔ wunmuan’n nun’n  be kɛnnin i sa trilili ɔ. (An kanngan Zonas 3:5 nun.) I aɲanbeunfuɛ o, i yalɛfuɛ o, i yasua o, i bla o, i bakan o, i kpɛnngbɛn o, be kwlaa be fali ajalɛ kɛ bé káci be nzuɛn’n. I sɔ’n ti’n, be wa cili nglɛmun. W’a cɛman yɛ like nga be yoli i lɛ’n tɔli famiɛn’n i su nun ɔn.

⁸ Kɛ famiɛn’n tili Zonasi i ndɛ’n, ɔ sɔli nun kpa wie. Srɛ m’ɔ kunnin i dan’n ti’n, ɔ jasoli i famiɛn bia’n su, ɔ yili i famiɛn tralɛ’n, ɔ wlali tralɛ kokloko kɛ i nvle nunfuɛ’m be sa, “ɔ trannin nzuɛn nun.” I sin’n, ɔ nin “be bɔ be mɛntɛn i’n,” yɛle kɛ diewa mun’n, be kpɛli mmla suannin be ajalɛ’n i bo. Famiɛn’n seli kɛ i sran o, i nnɛn o, be kwlaa’n, be wla bajɛ tralɛ. * Ɔ dili i nanwlɛ kɛ ɔ nin i nvle’n nunfuɛ’m be ti sa tɛ yofuɛ nin wlɛfuɛ. Ɔ lafili su kɛ sɛ be kaci be sa’n, Ɲanmiɛn sí be aunnvuɛ, ɔ́ ‘gúa i ya’n i ase, ɔ́ káci aniɛn naan w’a nunnunman be.’​—Zon. 3:6-9.

9. ?Ngue ndɛ yɛ sran wie’m be kɛn i Ninivufuɛ’m be nzuɛn kacilɛ’n i su ɔ? ?Sanngɛ ngue ti yɛ e si kɛ be ndɛ sɔ’n timan su ɔ?

⁹ Sran wie’m be waan be liɛ’n, be lafiman su kɛ Ninivufuɛ’m be kacili ndɛndɛ kɛ Biblu’n fa kan’n sa. Sanngɛ be ndɛ sɔ’n timan su, afin be nga be suan Biblu’n su like’n be waan laa nvle nga be sɔ amuɛn’n, ninnge wie’m be kun be srɛ. Yɛ be ninnge’m be yolɛ’n kpɛnkpɛn. Like nga ti yɛ e kwla fa Biblu’n i ndɛ sɔ’n su kpa ekun’n yɛle kɛ, kasiɛn su’n, Zezi Klist bɔbɔ wa kannin Ninivufuɛ’m be nzuɛn kacilɛ sɔ’n i ndɛ. (An kanngan Matie 12:41 nun.) Zezi si kɛ i sɔ’n juli sakpa, afin kɛ ɔ́ yó sɔ nn i bɔbɔ’n wo ɲanmiɛn su lɔ. Ɔ maan ɔ wunnin i kwlaa sɔ’n nun. (Zan 8:57, 58) Nanwlɛ, sɛ e ɲrun’n, sran’m be ti tɛ lele tra bɔbɔ’n, sanngɛ nán e bu i kɛ be kwlá kaciman le. Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ si klɔ sran’n i awlɛn’n nun lɔ ɔ.

10, 11. (a) ?Kɛ Ninivufuɛ’m be kacili be nzuɛn tɛ’n, ajalɛ benin yɛ Zoova fali ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ, kɛ Zoova fali ajalɛ kɛ ɔ́ dí Ninivufuɛ mun’n be jɔlɛ’n, w’a fɔnman ɔn?

¹⁰ ?Kɛ Ninivufuɛ’m be kacili be nzuɛn tɛ’n, ajalɛ benin yɛ Zoova fali ɔ? Zonasi klɛli i kɛ: “Anannganman wunnin kɛ be su nanti  sɔ. Ɔ́ nían-an, be su kaci be nzuɛn tɛ’n. Yɛ i kusu kacili aniɛn-ɔn. Ɔ maan w’a yo-man ng’ɔ guguli kɛ ɔ́ yó’n kun.”​—Zon. 3:10.

¹¹ ?Jɔlɛ nga Zoova waan ɔ́ dí Ninivufuɛ mun’n, ɔ buli i kɛ ɔ timan su ti ɔ? Cɛcɛ, nɛ́n i sɔ ɔ. Biblu’n se kɛ Zoova yo sa’n i nuan su sɛsɛsɛ, naan i atin’m be ti seiin. (An kanngan Mmla’n 32:4 nun.) Ya nga Zoova fɛli i Ninivufuɛ’m be wun’n, yɛ ɔ guɛli i ase ɔ. Ɔ wunnin kɛ Ninivufuɛ’m be kacili be nzuɛn’n naan i sɔ’n ti’n, ɔ fataman kɛ ɔ nunnun be, sanngɛ ɔ nin i fata kɛ ɔ si be aunnvuɛ.

12, 13. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ ɔ ti wɛtɛɛfuɛ, ɔ kɛn i wun ase naan ɔ yaci sa cɛ ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ndɛ nga Zonasi kannin’n, ɔ timan ato ɔ?

¹² Ɲanmiɛn sulɛ wafa ng’ɔ timan su’n be su kpɛnngbɛn’m be ninnge nga be kle’n ti’n, sran’m be bu i kɛ Ɲanmiɛn i like yolɛ yo ya, naan sran’m be ndɛ lomɛn i. Nanwlɛ, Zoova timan sɔ mlɔnmlɔn. Ɔ ti wɛtɛɛfuɛ, ɔ kɛn i wun ase, yɛ ɔ yaci sa cɛ. Sɛ ɔ fa ajalɛ kɛ ɔ́ núnnún klunwifuɛ mun’n, ɔ dun mmua bo su kle i janunfuɛ nga be o asiɛ’n su wa’n kɛ be bo i jɔ, afin like ng’ɔ kunndɛ’n yɛle kɛ klunwifuɛ’m be kaci be nzuɛn’n kɛ Ninivufuɛ mun sa. (Eze. 33:11) Zoova seli i nuan ijɔfuɛ Zeremi kɛ: “Ɔ ju blɛ wie-ɔ n kan kɛ ń tú nvle wie annzɛ kusu famiɛn diwlɛ wie bo kɛ waka sa, wie ju kusu-ɔ, n kan kɛ ḿ búbú i annzɛ ń núnnún i. Sanngɛ sɛ nvle nga n kɛnnin i ndɛ sɔ’n i nunfuɛ’m be yaci sa tɛ yolɛ’n, n kaci aniɛn’n, sa nga min waan ń fá yó be’n, n fa fli be.”​—Zer. 18:7, 8.

¹³ ?Ato ndɛ yɛ Zonasi kannin ɔn? Cɛcɛ, afin sɛ Ninivufuɛ’m b’a kaciman be nzuɛn tɛ’n, sa nga ɔ́ ɲán be’n, ɔ boli su kleli be. Kusu be wa kacili be nzuɛn tɛ’n. Sanngɛ sɛ be sa be sin be tɔ sa tɛtɛ yolɛ nun ekun’n, Ɲanmiɛn dí be jɔlɛ kɛ ɔ fa kannin’n sa. Kɛ i osu cɛli’n, i sɔ yɛ ɔ wa yoli ɔ.​—Sof. 2:13-15.

14. ?Kɛ Zoova yacili Ninivufuɛ’m be wun sa’n cɛli be’n, ɔ yoli Zonasi sɛ?

¹⁴ ?Kɛ cɛn nga Zonasi buli i kɛ bé wá núnnún Ninivufuɛ mun’n juli’n mɔ b’a nunnunman be’n, i sɔ’n yoli i sɛ? Biblu’n se kɛ: “I sɔ’n w’a jɔ-man Zonas klun mlɔnmlɔn. Ɔ fali ya dan kpa.” (Zon. 4:1) Yɛ ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ su ijɔ i sa. Ɔ seli i kɛ, ɔ si sɔ nn ɔ kɛli i klɔ lɔ, naan ɔ dun mmua wunnin i kɛ Zoova su faman sa yaya yiman Ninivu klɔ’n su, naan i sɔ’n ti yɛ i waan ɔ́ wánndi kó fía Tarsisi’n niɔn. Ɔ maan ɔ srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ kun i, afin sɛ ɔ wu’n, ɔ flunman kɛ ɔ tran nguan nun’n.​—An kanngan Zonas 4:2, 3 nun.

15. (a) ?Atrɛkpa ngue ti yɛ Zonasi fali ya ɔ? (b) ?Kɛ Zonasi i wla’n boli i wun’n, Zoova yoli sɛ?

¹⁵ ?Ngue yɛ ɔ yo Zonasi i ya ɔ? E siman akunndan nga Zonasi buli’n i kwlaa. Nga e si i’n, yɛle kɛ ɔ boli Ninivu i nunnunlɛ’n i ndolo kleli nvle’n i nunfuɛ’m be kwlaa. Be fɛli i ndɛ’n su. Kpɛkun ɔn, b’a nunnunman be. ?Zonasi buli i kɛ i sɔ’n ti’n, sran’m  bé yó i finfin? ?Annzɛ ɔ buli i kɛ bé sé kɛ ɔ bua ato, naan ɔ timan Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ? I kwlaa yoli o, kɛ Ninivufuɛ’m be kacili be nzuɛn’n, yɛ kɛ Zoova yacili be wun sa’n cɛli be’n, w’a yoman Zonasi i fɛ. I bɔbɔ i ti kokolɛ’n, nin aklunfian’n be kunnin i kpo. Kɛ mɔ Zonasi i Ɲanmiɛn’n ti aunnvuɛ sifuɛ dan’n ti’n, i nuan ijɔfuɛ mɔ i wla’n w’a bo i wun’n, i nzuɛn kpa’n i su yɛ ɔ fɛli i ɲin sieli ɔ. W’a tumɛn i fɔ kekle su, sanngɛ ɔ usɛli i kosan kun amanniɛn su naan ɔ bu i sin. Ɔ usɛli i kɛ: “?Ya nga a fɛ i yɛ’n ɔ ti i su?” (Zon. 4:4) ?Zonasi tɛli i su? Biblu’n w’a kanman nun ndɛ w’a kleman e.

16. ?Ninnge benin wie mun yɛ Ɲanmiɛn yo be m’ɔ jɔman sran wie’m be klun ɔn? ?Yɛ afɔtuɛ benin yɛ Zonasi i ndɛ’n man e ɔ?

¹⁶ Zonasi i ayeliɛ sɔ’n ti’n, sran wie’m be kwla kpli be di i jɔlɛ tɛ. Sanngɛ nán e wla fi su kɛ ɔ ju wie’n, fɔ m’ɔ o klɔ sran’m be nun’n ti’n, be klun jɔman ninnge wie mɔ Ɲanmiɛn yo be’n, be su. I wie yɛle kɛ sran wie’m be waan ɔ fataman kɛ Zoova yaci sanvuɛsa mun lɛ naan be ju. Annzɛ kusu ɔ fataman kɛ Zoova trɛ i awlɛn klunwifuɛ’m be wun. Be wie mun ekun be waan mɛn tɛ nga i nunnunlɛ’n w’a cɛ ngboko. Sanngɛ Zonasi i ndɛ’n kle e kɛ sɛ Ɲanmiɛn Zoova yo like wie m’ɔ timan e liɛ su’n, maan e si kpa kɛ nán sa nga ɔ yo’n yɛ ɔ timan su ɔ. E bɔbɔ e akunndan nga e bu’n yɛ ɔ timan su ɔ. Ɔ maan ɔ fata kɛ e tinngɛ i.

17, 18. (a) ?Kɛ Zonasi fin Ninivu lɔ fiteli’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ? (b) ?Like kɛ towa nɲa sa’n, i wun atrɛ nga Zoova yili’n, ɔ yoli Zonasi sɛ?

¹⁷ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zonasi mɔ i wla w’a bo i wun’n, ɔ fin Ninivu klɔ’n nun fiteli. W’a tomɛn i ti i klɔ lɔ, sanngɛ Ninivu klɔ’n i wia afiliɛ lɔ okaoka’m be nun lɔ yɛ ɔ toli i ti ɔ. Ɔ kplannin kpata kun, yɛ ɔ trɛnnin i fɔnvɔ’n i bo lɛ minndɛli. Ɔ ti lɛ nían Ninivu klɔ’n. Kɔlɛ ɔ te bu i kɛ klɔ sɔ’n núnnún i ɲin bo lɛ. ?Wafa sɛ yɛ Zoova klé awlɛn fufufuɛ sɔ’n i sran aunnvuɛ silɛ ɔ?

¹⁸ Kɔnguɛ afiɛn’n, Zoova maan like kun m’ɔ ti kɛ towa sa’n, ɔ fifili Zonasi i wun lɛ. Zonasi tínnge ɔ, i nɲa’n w’a bua w’a kpɛ fɔnvɔ kpa sa w’a tratra i kpata’n i liɛ’n lele. I sɔ’n yoli i fɛ dan. I ti’n, “i klun jɔli kpa.” Atrɛkpa’n, ɔ buli i kɛ Ɲanmiɛn yili atrɛ sɔ’n fa kleli i kɛ ɔ yrɛ i su naan i klun jɔ i wun. Sanngɛ nán fɔnvɔ nin aklunjuɛ ngunmin yɛ Zoova kunndɛli kɛ ɔ́ mɛ́n i ɔ. Like nga Zoova kunndɛli i kpa sa’n, yɛle kɛ i waan ɔ́ kɛ́n i awlɛn’n. I sɔ’n ti’n, ɔ wa yili atrɛ uflɛ wie mun ekun. Ɔ yoli maan kakaa kun sannin towa sɔ’n i ɲanman’n naan w’a wu kee. I sin’n, ɔ yoli maan “aunngban wie fitali. Aunngban sɔ’n fin wia afiliɛ lɔ, i sɔ’n ti ɔ lo kɛ sin sa.” Wia sɔ’n boli Zonasi kekle kpa. “Ɔ ka kaan naan i nyrun  w’a blu.” Zonasi i wla’n boli i wun. Ɔ maan ɔ seli Ɲanmiɛn ekun kɛ ɔ kun i.​—Zon. 4:6-8.

19, 20. ?Kɛ ɔ ko yo naan Zonasi w’a kaci i nzuɛn’n, Zoova seli i sɛ?

¹⁹ Zoova wa usali Zonasi ekun kɛ nɲa nga ɔ wuli kee’n i ti ya nga ɔ fali’n, ɔ ti i su. Kɛ ɔ yo naan Zonasi kaci i nzuɛn’n, w’a yoman sɔ. Ɔ buli i kɛ ya ng’ɔ fɛli i lɛ’n, ɔ ti su. I ti’n, ɔ tɛli Zoova su kɛ: “Ɛɛn! N kpa’n n waan ń fá ya lele naan wie’n kun min.” Like kpa nga Zoova kunndɛ kɛ Zonasi wun i wlɛ’n, ɔ su wa yi i nglo kle i siɛn’n.​—Zon. 4:9.

²⁰ Ɔ kannin ndɛ’n naan Zonasi bu akunndan. Ɔ seli i kɛ like kɛ towa sa’n mɔ w’a fɛmɛn i wun’n, mɔ nɛ́n i yɛ ɔ tali’n, m’ɔ fifili kɔnguɛ kunngba’n, Zonasi su koko i. Kpɛkun Ɲanmiɛn guɛli i ndɛ’n i bo kɛ: “?Niniv b’ɔ ti klɔ dan, bɔ sran akpi-akpi ya sran akpi-akpi ablaɔn (120.000) [tra su] bɔ be wun-man sa wlɛ’n, be o su’n, ɔ nin nnɛn beblebe’n, yɛ min yɛ n ko si-man be aunnvuɛ-ɔ?”​—Zon. 4:10, 11. *

21. (a) ?Sunnzun ase benin yɛ Zoova fa tuli Zonasi i fɔ ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ Zonasi i su ndɛ’n kwla uka e naan y’a nian akunndan nga e bu’n su kpa ɔ?

 ²¹ ?Ndɛ nga Zoova waan ɔ́ kán klé Zonasi’n, amun wun i wlɛ kpa? Yɛle kɛ Zonasi w’a diman like kɛ towa sa’n m’ɔ fifili’n i wun junman kaan sa le. Sanngɛ Zoova liɛ’n, i yɛ ɔ mannin Ninivufuɛ’m be nguan ɔn, yɛ ɔ niannin be lika kɛ ɔ fa nian ninnge kwlaa nga ɔ yili be asiɛ’n su’n be lika’n sa ɔ. ?Like kɛ towa ngbɛn sa’n, ngue ti yɛ Zonasi kwla bu i like kpa tra klɔ sran 120.000 ɔ nin be nnɛn mun be nguan’n niɔn? ?Nán Zonasi i ngunmin i wun akunndan m’ɔ bu’n ti ɔ? Nanwlɛ, ye mɔ like kɛ towa sa’n i fɔnvɔ’n yoli Zonasi’n, i ti yɛ ɔ fɛfɛli ɔ. ?Nɛ́n i ngunmin i wun akunndan m’ɔ bu’n, ɔ nin ɲannzuɛn m’ɔ kunndɛman kɛ ɔ wun i’n, ɔ nin atofuɛ m’ɔ kunndɛman kɛ be bu i’n, be ti yɛ ɔ fali Ninivufuɛ’m be wun ya’n niɔn? Nanwlɛ, Zonasi i su ndɛ’n kwla uka e naan y’a nian akunndan nga e bu’n su kpa, afin ɔ leman e nun sran kun sa m’ɔ nin a buman i ngunmin i wun akunndan le ɔ. Sanngɛ Zoova trɛ i awlɛn, ɔ kle e sran’m be akunndan bulɛ nin be aunnvuɛ silɛ, ɔ nin be wun sa yaci cɛlɛ kɛ i bɔbɔ fa yo’n sa. I ti’n, e lɛ i ase!

22. (a) ?Ngue yɛ ɔ kle weiin kɛ afɔtuɛ nga Zoova mannin Zonasi’n, ɔ sɔli nun klanman ɔn? (b) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e kwlakwla e suɛn i yolɛ ɔ?

²² ?Afɔtuɛ nga Zoova mannin Zonasi’n, ɔ sɔli nun klanman? Kosan nga Zoova usali Zonasi’n yɛ ɔ ti Zonas fluwa’n i nun ndɛ’n i atabo’n niɔn. I sɔ’n kwla yo sran wie’m be ya, afin be waan Zonasi w’a tɛman kosan sɔ’n su le. Sanngɛ nanwlɛ, ɔ tɛli su. Zonas fluwa’n bɔbɔ yɛ ɔ ti Zoova i kosan’n i su tɛlɛ’n niɔn. Ɔ ti weiin kɛ Zonasi bɔbɔ yɛ ɔ klɛli fluwa sɔ’n mɔ i dunman o su’n niɔn. Maan ɔ yo e kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ sɔ’n w’a sɛ i sin i klɔ lɔ naan ɔ su klɛ i fluwa’n sa. Maan ɔ yo e ekun kɛ w’a yo kpɛnngbɛn naan ngwlɛlɛ’n w’a ti i kpa naan w’a yo wun ase kanfuɛ sa. Kɛ ɔ́ kɛ́n i fɔnlɛ mun nin i Ɲanmiɛn atinsrɛ kpɛlɛ’n, ɔ nin sran wun sa mɔ i waan ɔ yaci cɛman mlɔnmlɔn’n be ndɛ’n, atrɛkpa ɔ keje i ti’n, afin i ayeliɛ sɔ’m be yo i nsisɔ. Nanwlɛ, Zonasi sɔli fɔ nga Zoova tuli i’n i nun klanman. Ɔ suannin sran aunnvuɛ silɛ. ?É yó kɛ i sa?​—An kanngan Matie 5:7 nun.