1, 2. (a) ?Sa benin yɛ ɔ o Eli i niaan Izraɛlifuɛ’m be su ɔ? (b) ?Eli i kpɔfuɛ benin mun yɛ ɔ nin be yiali Karmɛli oka’n su lɔ ɔ?

SRAN wie’m be su fu Karmɛli oka’n su nglɛmun tutu kpa bé kɔ́ Eli sin. Kɛ mɔ nzue’n jrannin Izraɛli nvle’n su w’a di afuɛ nsan nin sin ti’n, afɛ’n wo sran sɔ’m be su kpa. Eli i ɲin ta be.

² Baali i nuan ijɔfuɛ 450 be o sran sɔ’m be nun wie. Bé kɔ́ nn be ɲinmanɲinman be wun. Eli m’ɔ ti Zoova i nuan ijɔfuɛ’n, tutrefuɛ sɔ’m be kpɔ i tɛtɛ kpa. Famiɛn bla Zezabɛli kunnin Zoova i sufuɛ kaka. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Eli te tanndan Baali i sɔlɛ’n i ɲrun. ?Sanngɛ ɔ́ yó i sɔ lele jú nin? Atrɛkpa’n, Baali ɲrun jranfuɛ sɔ’m be se be wun kɛ Eli su kwlá jranman be sran kaka sɔ’m be ɲrun. (1 Fam. 18:4, 19, 20) Famiɛn Akabu bali wie. Ɔ o i kakaklolo’n nun. I kusu kloman Eli i sa wie.

3, 4. (a) ?Ngue ti yɛ cɛn cinnjin sɔ’n nun’n, srɛ kwla kunnin Eli ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su ɔ?

³ Sa nga Eli su wa wun i’n cɛn ba sɔ’n nun’n, anwlanmannun’n, ɔ nin a wunmɛn i sɔ sa’n wie le. ?Ɲanmiɛn yɛ ɔ le tinmin annzɛ Baali i ɲrun jranfuɛ mun ɔn? Kɛ Eli wun Izraɛlifuɛ mɔ bé fú Karmɛli oka’n su’n, ɔ si kɛ ɔ ka kaan sa’n, bé wá wún kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n weiin. ?Sanngɛ kɛ lika’n kɔ́ i ɲrun’n, wafa sɛ yɛ Eli i wun yoli i ɔ? Sɛ srɛ yɛ ɔ kunnin i’n, ɔ ti su. Afin ɔ “ti sran kɛ e sa.” (An kanngan Zak 5:17 nun.) Nga e si i’n, yɛle kɛ sran nga be lafiman Ɲanmiɛn su’n, ɔ nin be famiɛn’n mɔ i kusu kpacili Ɲanmiɛn’n, ɔ nin be amuɛn’n i ɲrun jranfuɛ mun mɔ be ti sran kunfuɛ’n, be bo sin yiali Eli. I sɔ’n ti’n ɔ yoli i kɛ i kunngba yɛ w’a ka sa.​—1 Fam. 18:22.

⁴ ?Ngue yɛ maan sa kekle sɔ’n wa tɔli Izraɛlifuɛ’m be su ɔ? ?Yɛ ndɛ sɔ’n kwla uka e? Wafa nga Eli lafili Ɲanmiɛn su’n, ɔ nin wafa nga i ajalɛ’n kwla yo e ye andɛ’n, maan e fa e ɲin e sie su e nian.

5, 6. (a) ?Sa benin yɛ ɔ kleli Izraɛlifuɛ’m be yalɛ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ famiɛn Akabu yoli sa nga be yoman Zoova i fɛ’n niɔn?

⁵ Eli i nguan cɛn’n i dan lika nun’n, kɛ i niaan Izraɛlifuɛ’m bé  kpálo Ɲanmiɛn sulɛ kpafuɛ’n m’ɔ ti Izraɛli lɔ ninnge’m be nun cinnjinfuɛ’n, mɔ bé yó i finfin’n, w’a kwlá yoman sa fi. Sa kun kleli Izraɛlifuɛ’m be yalɛ dan cɛli kpa. Yɛle kɛ be yacili Zoova i sulɛ yɛ be sɔli nvle nga be mantan be’n be amuɛn mun. Eli blɛ su’n, be ayeliɛ tɛ sɔ’n yoli dan tratrali su.

⁶ Famiɛn Akabu yoli sa nga be yoman Zoova i fɛ’n. Yɛle kɛ ɔ jali Sidɔn famiɛn’n i wa bla Zezabɛli. Zezabɛli sɔ’n kunndɛli kɛ ɔ́ trú Baali i sɔlɛ’n naan ɔ́ núnnún Zoova i sulɛ’n Izraɛli nvle wunmuan’n nun. Akabu suli Zezabɛli su ndɛndɛ kpa. Kpɛkun ɔ kplannin Baali i sɔwlɛ sua nin i tɛ yiwlɛ kun. I sin’n, ɔ fali Baali i sɔlɛ’n i nun ta, ɔ kotoli amuɛn sɔ’n i bo sɔli i.​—1 Fam. 16:30-33.

7. (a) ?Ngue ti yɛ Baali i sɔlɛ’n ti like tɛ kpa ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ Eli blɛ su nzue ng’ɔ jrannin’n i su ndɛ wie mun mɔ Biblu’n kannin’n, be sansanman be wun ɔn? (An fa  kuku’n nun ndɛ’n be tɛ su wie.)

⁷ Baali’n i sɔlɛ’n ti tɛ kpa . Afin ɔ laka Izraɛlifuɛ mun maan be kpɔci Zoova. Yɛ i sɔfuɛ’m be yo sa kainkain nin nzaje sa wie mun. I wie yɛle kɛ yasua nin bla’m be si tekle Baali i sɔwlɛ sua’n nun. Yɛ be nun wie’m be yia be kunndɛ be wun. Kpɛkun be yra be mma mun sin nun be fa yi tɛ. Ɔ maan Zoova sunmannin Eli kɛ ɔ ko se Akabu kɛ afuɛ nga bé bá lɛ’n, bɔlɛ su guaman naan se kɛ nzue yɛ ɔ́ tɔ́ ɔ. Saan Eli srɛ́ Ɲanmiɛn kɛ ɔ tɔ nzue yɛ nzue’n ɔ́ tɔ́ ɔ. (1 Fam. 17:1) Kɛ ɔ yoli sɔ’n, i osu cɛli lɔun kpa naan kasiɛn su’n Eli w’a ko wun Akabu i wun ekun, naan w’a se i kɛ ɔ yia nvle’n i nunfuɛ mun ɔ nin Baali i nuan ijɔfuɛ mun Karmɛli oka’n su lɔ. *

8. ?Wafa sɛ yɛ Baali i sɔlɛ’n su ndɛ’n kwla uka e andɛ ɔ?

⁸ ?Wafa sɛ yɛ laa ndɛ sɔ’n kwla uka e andɛ ɔ? Sran wie’m be kwla bu i kɛ Baali i ndɛ’n ti lalafuɛ ndɛ naan ɔ timan cinnjin andɛ. Afin andɛ’n, e wunman kɛ b’a kplan Baali sɔwlɛ sua, ɔ nin i tɛ yiwlɛ lika wie. Sanngɛ nanwlɛ, Baali i ndɛ’n timan lalafuɛ ndɛ sa ngbɛn. (Rɔm. 15:4) Baali i bo’n yɛle “sran nga like’n ti i liɛ’n” annzɛ “siefuɛ.” ?Yɛ kusu amun wunman kɛ andɛ sran’m be yaci Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n lɛ, be su ninnge wie mun kɛ be siefuɛ sa? Ɔ maan sɛ sika annzɛ junman annzɛ ngowa, annzɛ bian nin bla kunndɛlɛ’n yɛ sran’m be fa cici be ti’n, nn ninnge sɔ mun yɛ b’a kaci be siefuɛ ɔ. Sɛ kusu be yaci Zoova lɛ be sɔ amuɛn beblebe nga be o mɛn nga nun’n be nun kun’n, nn amuɛn sɔ’m b’a kaci be siefuɛ wie. (Mat. 6:24; an kanngan Rɔmfuɛ  Mun 6:16 nun.) Ninnge nga Baali i sufuɛ’m be yoli’n, b’a tru mɛn’n nun andɛ wie. I sɔ ti’n, maan e bu Zoova sulɛ’n annzɛ Baali sɔlɛ’n su akplowa m’ɔ kleli Izraɛlifuɛ’m be yalɛ kpa’n i su akunndan. Sɛ e yo sɔ’n, é sí sran nga ɔ fata kɛ e su i’n.

9. (a) ?Ngue ti yɛ Karmɛli oka’n, ɔ ti lika m’ɔ nin Baali i bo yiyilɛ’n fata ɔ? (An nian kuku nun wie.) (b) ?Eli seli Izraɛlifuɛ’m be sɛ?

⁹ Laa’n, sɛ a o Karmɛli oka’n i ti su nglonglo lɔ’n mɔ á nían Kizɔn nzue ba’n i kongo’n nun lɛ’n lele Mediterane jenvie’n m’ɔ o i wun lɛ’n, mɔ á fá jú Liban okaoka mɔ be o Izraɛli nvle’n i nglo lika nun lɔ’n, lika’n yo ɲɛnmɛn. * Sanngɛ cɛn ba sɔ’n i aliɛ njɛnniɛn  su bɔbɔ’n, sran’m be kwla wun kɛ lika kpa sɔ mɔ Zoova fa mannin Abraamu i anunman mun’n w’a saci tɛ dan. Kɛ mɔ wia’n bo dan’n ti’n, lika’n w’a yo kee lele. Nanwlɛ, Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ’m be tete sa’m be ti’n, lika’n w’a yo kain dan! Kɛ sran nga Eli flɛli be’n be kwlaa be ti yiali’n, ɔ wunngeli be wun lɔ naan w’a se be kɛ: “?Naan kɛ amún fá atin nnyɔn su tititi sa? Sɛ [Zoova] yɛ ɔ ti Nyanmiɛn’n, amun su i e! Sɛ kusu Baali yɛ ɔ ti Nyanmiɛn’n, amun su i e!”​—1 Fam. 18:21.

10. ?Wafa sɛ yɛ Eli i nvle’n nunfuɛ’m be ‘fa atin nnyɔn su tititi’ ɔ? ?Yɛ like cinnjin kpa benin yɛ be ɲin kpali su ɔ?

¹⁰ ?Kɛ Eli seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ be ‘fa atin nnyɔn su tititi’n’ i bo’n yɛle benin? Yɛle kɛ Izraɛlifuɛ’m be wunmɛn i wlɛ kɛ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ fata kɛ be su i ɔ. Be bu i kɛ be kunngba’n be kwla su Zoova naan be kunngba’n b’a sɔ Baali. I ti’n be yo tete sa’m be fa sɔ Baali naan i klun jɔ be wun. Kpɛkun be su Zoova naan i klun jɔ be wun naan ɔ yra be su wie. Atrɛkpa’n, be bu i kɛ Baali liɛ’n, ɔ́ yrá be fie’m be su, naan “[Zoova] m’ɔ sie mɛn wunmuan’n” i liɛ’n, ɔ́ sásá be be kpɔfuɛ’m be lika. (1 Sam. 17:45) Sanngɛ be ɲin kpali like cinnjin kpa kun su. Yɛle kɛ Ɲanmiɛn sulɛ nun’n, Zoova kloman kɛ e di e sa nɲɔn nun. Ɔ klo kɛ i kunngba cɛ yɛ e su i ɔ. Yɛ kusu’n i kunngba cɛ yɛ ɔ nin sulɛ’n fata ɔ. Sɛ e su i naan e su like uflɛ’n, ɔ yomɛn i fɛ. Ɔ ti kɛ y’a wɔ i safle sa. I sɔ’n yɛ sran kpanngban wunmɛn i wlɛ andɛ ɔ.​—An kanngan Ezipt Lɔ Tulɛ 20:5 nun.

11. ?Wafa sɛ yɛ ndɛ nga Eli kɛnnin i Karmɛli oka’n su lɔ’n, ɔ kwla uka e naan y’a bu ninnge nga be ti e cinnjin tra like kwlaa’n, ɔ nin wafa nga e su Ɲanmiɛn’n be akunndan ɔn?

¹¹ Ɔ maan Izraɛlifuɛ sɔ mɔ be ‘fa atin nnyɔn su tititi’n’ be ti kɛ sran kun mɔ i waan ɔ́ fɛ́ i ɲinma nɲɔn fá nían towa buɛ kunngba nun sa. I sɔ’n wie yɛ sran kpanngban be yo i andɛ ɔ. Be yaci Ɲanmiɛn sulɛ, kpɛkun be su “Baali” uflɛ wie mun. Sɛ e fa e ɲin e sie i ndɛ nga Eli fa wlali Izraɛlifuɛ’m be su nun kpongbongbo kɛ be yaci atin nɲɔn su nantilɛ’n i su’n, i sɔ’n kwlá úka e naan ninnge nga e mɛn dilɛ nun’n be ti e cinnjin tra like kwlaa’n, ɔ nin wafa nga e su Ɲanmiɛn’n, y’a bu be akunndan uflɛ ekun.

12, 13. (a) ?Ngue yɛ Eli seli Baali i ɲrun jranfuɛ mun kɛ be yo ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su kɛ Eli sa ɔ?

¹² Kɛ ɔ ko yo naan b’a wun sran nga ɔ ti Ɲanmiɛn sakpasakpa’n, sɛ Zoova annzɛ Baali’n, Eli seli Baali i sɔfuɛ mun kɛ be flɛ Baali, naan i kusu ɔ́ flɛ́ Zoova. Ɔ seli kɛ: “Be nun kun ng’ɔ́ fá sin tɛ́ flɛlɛ’n su’n, wuun i yɛ ɔ ti Nyanmiɛn-ɔn.” Eli si sran ng’ɔ ti Ɲanmiɛn Kpli’n i kpa. Kɛ m’ɔ lafi Ɲanmiɛn su dan ti’n, ɔ seli Baali i ɲrun jranfuɛ’m  be kɛ be fa be klunklo nannin naan be dun mmua yi be tɛ liɛ’n, naan be flɛ Baali. *​—1 Fam. 18:24, 25.

¹³ Andɛ Zoova yiman atrɛ kun, sanngɛ w’a kaciman. E kwla lafi Zoova su kɛ Eli sa wie. Wienun ɔn, sɛ sran wie’m be lafiman Biblu’n su’n, maan e yaci be nun naan be dun mmua kan be klun ndɛ liɛ’n ka. Nán srɛ kun e. Kɛ Eli fa yoli’n sa’n, maan e lafi Ɲanmiɛn su naan ɔ siesie ndɛ’n, nán e lafi e bɔbɔ e ngwlɛlɛ liɛ’n su. Sanngɛ, maan e lafi Zoova i Ndɛ’n m’ɔ fa mannin kɛ ‘e fa kle sran mun lele be wun nanwlɛ’n,’ i su.​—2 Tim. 3:16.

14. ?Wafa sɛ yɛ Eli yoli Baali i nuan ijɔfuɛ’m be fiaan ɔn? ?Yɛ ngue ti ɔ?

¹⁴ Baali i nuan ijɔfuɛ’m be boli be tɛ’n i yilɛ bo. Be kpannin flɛli be amuɛn’n. Be seli kɛ: “Baal, tɛ e su!” B’a yaciman kpanlɛ. Be kpannin cɛli kpa. Biblu’n se kɛ: “Sanngɛ be ti-man be fuɛn, be ti-man be trɛ.” Kɛ wia jrannin be ti afiɛn’n, Eli yoli be fiaan. Ɔ seli be kɛ kɔlɛ Baali su bu like wie akunndan, annzɛ i sa ti mianwa. Annzɛ wienun-ɔn, ɔ su lafi, yɛ ɔ fata kɛ be tinnge i. Ɔ seli be ekun kɛ be “kpan kekle!” Eli yoli be fiaan afin ɔ si kɛ nán Ɲanmiɛn yɛ Baali i sɔfuɛ’m be su i ɔ, yɛ ɔ kunndɛ kɛ Izraɛlifuɛ’m be wun i sɔ weiin.​—1 Fam. 18:26, 27.

15. ?Wafa sɛ yɛ Baali i ɲrun jranfuɛ’m be ndɛ’n kle kɛ sɛ e fa like uflɛ wie e yo e siefuɛ e fa uka Zoova su’n, ɔ timan ngwlɛlɛ ayeliɛ ɔ?

¹⁵ Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Baali i nuan ijɔfuɛ mun be usuli kɛ like wie w’a fu be sa. “Be kpannin kekle kpa trali laa liɛ’n. Be fali tokofi, nin cua be kpɛkpɛli be wun, afin ɔ ti be nzuɛn. Mmoja’n sonjili be wunnɛn’n su.” Sanngɛ ɔ yoli ngbɛn! “B’a ti-man be fuɛn, b’a ti-man be trɛ.” (1 Fam. 18:28, 29) Afin ato like yɛle Baali, yɛ Satan fa sacili sran mun nin Zoova be afiɛn. Ɔ maan nanwlɛ, sɛ e fa like uflɛ wie e yo e siefuɛ e fa uka Zoova su’n, ɔ su yoman ye manman e, yɛ é wún ɲannzuɛn.​—An kanngan Jue Mun 25:3; 115:4-8 nun.

16. (a) ?Kɛ Eli siesieli Zoova i tɛ yiwlɛ’n i ye Karmɛli oka’n su lɔ’n, ngue yɛ atrɛkpa’n Izraɛlifuɛ’m be wla kpɛnnin su ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Eli kleli kɛ ɔ lafi i Ɲanmiɛn’n su dan ɔn?

¹⁶ Nnɔsua wia nun’n, Eli boli i tɛ liɛ’n i yilɛ bo. Ɔ dun mmua  siesieli Zoova i tɛ yiwlɛ’n m’ɔ sacili’n i ye, afin atrɛkpa’n, Zoova i kpɔfuɛ mun yɛ be bubuli i ɔ. Ɔ fali yɛbuɛ blu nin nɲɔn yɛ ɔ fa kplannin ɔn. Kɔlɛ ɔ yoli sɔ naan ɔ́ kpɛ́n Izraɛli akpasua blu’n be nun sran kpanngban nga be o lɛ wie’n be wla kɛ mmla nga Moizi mannin Izraɛli akpasua blu nin nɲɔn mun’n, ɔ ti be liɛ wie. I sin’n, ɔ fali yie siesieli i tɛ yiwlɛ’n su. Kpɛkun ɔ kpɛkpɛli nnɛn’n nun guali su naan w’a gua su nzue. Atrɛkpa’n, Mediterane jenvie m’ɔ nin lɛ nunman mmua’n, lɔ yɛ ɔ sali nzue sɔ’n niɔn. I kpa’n, ɔ kpɛli kunman kun sin yiali tɛ yiwlɛ’n, ɔ guali nun nzue yili i piɛ. I sɔ m’ɔ yoli’n, ɔ kle kɛ ɔ lafi Zoova su.​—1 Fam. 18:30-35.

17. ?Wafa sɛ yɛ Eli i Ɲanmiɛn srɛlɛ’n yi ninnge nga be ti i cinnjin’n be nglo ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e bɔbɔ e Ɲanmiɛn srɛlɛ nun’n, e kwla yo kɛ i sa ɔ?

¹⁷ Kɛ Eli wieli i kwlaa sɔ’n yo’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn. Ndɛ ng’ɔ kannin’n ti weiin yɛ ɔ yi ninnge nga be ti i cinnjin’n be nglo. I klikli nun’n, ɔ kunndɛli kɛ sran kwlaa si kɛ Zoova yɛ ɔ ti “Izraɛl Nyanmiɛn nin-ɔn,” naan nán Baali ɔ. Yɛ i nɲɔn su’n, ɔ kunndɛli kɛ sran kwlaa si kɛ i bɔbɔ Eli’n, ɔ ti Zoova i sufuɛ, naan Zoova yɛ maan ɔ yoli like sɔ’n kwlaa ɔ. Kpɛkun i agualiɛ su’n, ɔ kleli kɛ i niaan Izraɛlifuɛ’m be ndɛ te lo i, afin ɔ kunndɛ kpa kɛ Zoova yo naan ‘be mɛntɛn i ekun kɛ laa’n sa.’ (1 Fam. 18:36, 37) Kannzɛ Izraɛlifuɛ’m be tete sa’m be ti’n, ɲrɛnnɛn tɔli be su’n, sanngɛ Eli te klo be. E kusu kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, maan e bu i dunman’n i akunndan yɛ maan e kan e wun ase. Kpɛkun e wiengu nga be mian ukalɛ wun’n, maan e srɛ be ti.

18, 19. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zoova tɛli Eli i srɛlɛ’n su ɔ? (b) ?Ngue yɛ Eli seli Izraɛlifuɛ mun kɛ be yo ɔ? ?Yɛ ngue ti yɛ ɔ nin i fataman kɛ be si Baali i ɲrun jranfuɛ’m be aunnvuɛ ɔ?

¹⁸ Ka naan Eli w’a srɛ Ɲanmiɛn’n, sran nga be yiali lɛ’n be usali be wun sɛ Zoova su yoman gblɛfuɛ kɛ Baali sa o. Sanngɛ kɛ Eli wieli Ɲanmiɛn srɛ’n, sa ng’ɔ juli’n boli be nuan. Biblu’n waan: ‘Yɛ [Zoova] maan sin’n jrali-ɔ, ɔ nɔnnɔnnin nzue’n m’ɔ yi kunman’n. Ɔ wa yrali i sraka o, i yie o, i yɛbuɛ’n nin o, i asiɛ ba’n nin o.’ (1 Fam. 18:38) Zoova tɛli Eli su klanman! ?Yɛ i sin’n, ngue yɛ Izraɛlifuɛ’m be yoli ɔ?

¹⁹ Be kwlaa be kpannin be seli kɛ: “[Zoova] yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn! [Zoova] yɛ ɔ ti Nyanmiɛn nin-ɔn!” (1 Fam. 18:39) Izraɛlifuɛ’m b’a wun nanwlɛ’n siɛn’n. Sanngɛ be nin a yimɛn i nglo weiin kɛ be lafi Ɲanmiɛn su. Nanwlɛ sɛ sin m’ɔ finnin ɲanmiɛn su jrali’n,  i ti yɛ be seli kɛ Zoova yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn nanwlɛfuɛ’n, i sɔ’n kleman kɛ be lafi i su sakpa. Ɔ maan Eli seli be kɛ be yi be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i nglo kpa weiin. Yɛle kɛ be ɲin yi Zoova i Mmla’n. Like ng’ɔ fata kɛ be yo i lalaa’n mɔ b’a yoman’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. Mmla sɔ’n kusu se kɛ ɔ fata kɛ be kun be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n, ɔ nin be nga be sɔ amuɛn’n. (Mml. 13:6-10) Baali i ɲrun jranfuɛ’m be nin kunlɛ fata, afin be ɲinfu be tanndannin Ɲanmiɛn Zoova i klun sa yolɛ’n i ɲrun. Kpɛkun be bɔbɔ b’a siman be mma mun be aunnvuɛ, be yrali ba sɔ’m be fa sɔli Baali. ?Ɔ maan ɔ nin i fata kɛ be si sran kɛ nga sa’m be aunnvuɛ bɔɔ kaan sa? (An kanngan Nyanndra Mun 21:13 nun; Zer. 19:5) Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! I sɔ’n ti’n, Eli seli kɛ be kun be. Yɛ be kunnin be ɔ.​—1 Fam. 18:40.

20. ?Ngue ti yɛ be nga be kan kunlɛ mɔ be kunnin Baali i sɔfuɛ mun’n i wun ndɛ tɛ’n, be ndɛ yoman fɛ ɔ?

²⁰ Sran wie’m be kwla kan kunlɛ mɔ be kunnin Baali i sɔfuɛ mun Karmɛli oka’n su lɔ’n i wun ndɛ tɛ. Afin be sro kɛ be nga be fa Ɲanmiɛn i dunman’n be yo sa tɛtɛ mun’n, be jran sa sɔ’n su be kle Ɲanmiɛn i sulɛ wafa uflɛ wie’m be nunfuɛ’m be ɲrɛnnɛn. Nga sran kpanngban be yo i andɛ kusu’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. Sanngɛ Eli liɛ’n, nán kɛ ɔ ti sɔ ɔ. Zoova yɛ ɔ mɛnnin i atin kɛ ɔ kun amuɛn sɔfuɛ sɔ mun ɔn. Klistfuɛ nanwlɛfuɛ’m be si kɛ Zoova w’a manman be atin kɛ be kun klunwifuɛ mun kɛ Eli fa yoli’n sa. Sanngɛ be nanti ndɛ nga Zezi kan kleli Piɛli’n su. Ɔ seli i kɛ: “Fa ɔ tokofi’n wlɛ i bua’n nun, sran kwlaa ng’ɔ tra tokofi nun’n, tokofi’n i nuan yɛ ɔ́ kɔ́-ɔ.” (Mat. 26:52) Zezi i ndɛ sɔ’n ti i sɔnnzɔnfuɛ’m be kwlaa be liɛ. Ɔ ka kaan, Zoova wá fɛ́ i Wa’n yó naan sa tɛtɛ kwlaa nga be yo i asiɛ’n su’n, ɔ wie.

21. ?Ngue ti yɛ Eli i ajalɛ’n ti kpa man Klistfuɛ nanwlɛfuɛ mun andɛ ɔ?

²¹ E mɔ e ti Klistfuɛ nanwlɛfuɛ’n, e ninnge’m be yolɛ nun’n, maan e kle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su. (Zan 3:16) Kpɛkun maan e su Zoova kunngba cɛ kɛ Eli sa. Eli wlali i wiengu’m be su nun kpongbongbo kɛ be yo sɔ wie. Baali i sɔlɛ’n mɔ Satan fa lakali sran mun naan be kpɔci Zoova’n, Eli yiyili i bo yakpa su. Yɛ ɔ lafili su kɛ Zoova yɛ ɔ kwla siesie ndɛ mun ɔn, w’a lafimɛn i bɔbɔ i wun su. Eli jrannin Ɲanmiɛn i sulɛ kpafuɛ’n i sin. Maan e kwlakwla e niɛn i liɛ’n su e yo sɔ wie.