Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

3 YATICHÄWI

‘Iyawsäwinïpki taqe ukanakan awkipawa’

‘Iyawsäwinïpki taqe ukanakan awkipawa’

1, 2. Noé tiempotjja, ¿kunjamsa taqe kunas mayjtʼawayäna, ukat kunjamsa Abrahamajj jikjjatasïna?

ABRAHAMAJJ uñatattʼasisaw Ur markan utjkäna uka jachʼa torren gradanakap uñtaskäna. * Uka torret jiwqʼe mistunirwa uñjarakïna. Phajjsi diosar yupaychir sacerdotenakaw mayamp sacrificio ukan loqtasipkpachäna. Arnaqasitanakapas markpachanwa istʼasïna. Abrahamajj wali llaktʼataw uk jan uñjañ munasajj mays uñtäna ukat utaparuw sarjjäna. Jaqenak tayp sarkasinjja, kunjamsa idolonakar yupaychañasa ukat kʼari yatichäwinakasa Ur markar qʼal phoqhantjjäna, ukjjatwa lupʼiskpachäna. ¡Janiw Noen urunakapanjamäjjänti!

2 Abrahamajj pä mara janïr naskäna ukhaw Noé chachajj jiwjjäna. Uma Juicio pasatatjja, Diosat jan jitheqtir Noé chachajj arcat mistunisaw mä sacrificio Jehová Diosar loqtäna, Diosajj alajjpachan mä kurmi uñstayasaw uka sacrificio katoqasïna (Gén. 8:20; 9:12-14). Uka urunakanjja, cheqa yupaychäwikiw Oraqpachan utjäna. Ukampis walja maranak qhepatjja, jukʼanikiw Jehová Diosar yupaychjjapjjäna. Taqe cheqanwa jaqenakajj jupanakan uñstayat diosanakaruk yupaychjjapjjäna. Abrahaman Taré awkipas ukhamarakiw luräna, inas jupajj idolonak lurchïna (Jos. 24:2).

¿Kunjamatsa Abrahaman iyawsäwipajj wali yateqaskañajja?

3. ¿Abrahamajj kunjam chuymanïnsa, ukat kunsa sarnaqäwipat yateqsna?

3 Abrahamajj janiw uka jaqenakjamäkänti. Jupajj marat maratjamaw jukʼamp iyawsäwinïna. Ukatwa Diosan amuytʼayatäsajj apóstol Pablojj akham säna: ‘Iyawsäwinïpki taqe ukanakan awkipawa’ sasa (Romanos 4:11 liytʼasiñapawa). Kunjamatsa Diosar taqe chuyma atinispachäna ukat kunjamsa sarnaqäwipat yateqassna, uk jichhajj yatjjatañäni.

Uma Juicio qhepata

4, 5. ¿Khitis Abrahamar Diosat yatichpachäna, ukat kunatsa ukhamäpachaw sistanjja?

4 ¿Khitis Abrahamarojj Diosat yatichpachäna? Diosar taqe chuyma yupaychirinakajj utjaskänwa. Maynejj Sem satänwa. Noen kimsa yoqanakapat janis jilïrïkchïnjja, juparuw Qollan Qellqatanakan nayraqat aytasi. ¡Jupajj wali iyawsäwinïpachänwa! * Uma Juicio pasatatjja, Jehová Diosat parlkasajj ‘Sem chachan Diosapawʼ sasaw Noé chachajj säna (Gén. 9:26, NM). Sem chachajj Diosarusa ukat cheqa yupaychäwirusa wali respetompiw uñjäna.

5 ¿Abrahamajj Sem chachar uñtʼawaypachänti? Inas uñtʼawaychïna. Abrahamajj jiskʼäkän ukhajja, wali yatiñani awkipstat parienteparuw wal uñkattʼirïpachäna. “Jupajj pusi patak jila maranakaw jakawayi” sasaw Abrahamajj wal muspharpachäna. Uma Juicio janïr purinkipanjja, kuna jan walinakas utjawayi ukat kunjamsa jallojj wal purintäna ukanakwa uñjawayäna. Uka qhepatjja, kunjamsa markanakajj jukʼat jukʼat uttʼasiñ qalltapjjäna ukwa uñjawayarakïna. Nimrod sat kutkatasir jaqen jan wali urunakapanwa jakawayäna, jupaw Babel markan mä jachʼa torre lurayäna. Sem chachajj janiw ukar mitiskänti. Diosajj uka torre luririnakan arup mayjtʼayäna ukhajja, janiw Sem chachan familiapana ukat Abrahaman arup mayjtʼaykänti. Jupanakajj Noé awkipan arupwa parlasisipkakïna. Abrahamajj wali respetompiw Sem chachar uñjpachäna. Jupajj walja maranakaw Abrahaman urunakapan jakawayäna, ukhamajj jupaw Jehová Diosat yatichpachäna.

Ur markan idolonakar yupaychäwirojj janipuniw Abrahamajj mitiskänti

6. 1) Kuntï Diosajj Uma Juiciomp yatichañ munkän uk amuyatapjja, ¿kunjamsa Abrahamajj uñachtʼayäna? 2) ¿Abrahamampina Sarampin jakäwipajj kunjamänsa?

6 Kuntï Jehová Diosajj Uma Juiciomp yatichañ munkäna ukjja, wali sumwa Abrahamajj chuymapar katjjasïna. Ukat Noé chachjamarakiw Diosatakjam sarnaqañatak wal chʼamachasïna. Ukatwa idolonakar yupaychañ jan munkänti, jupajj janipuniw jan wali jaqenakjam sarnaqañ munkänti, familiatäskpasa. Ukat Sara sat mä suma chuyman warmiruw uñtʼäna. * Jupajj janiw suma uñnaqtʼanikïkänti, jan ukasti wali iyawsäwinïnwa, ukaw jukʼamp wakiskirïnjja. Abrahamajj jupampiw jaqechasïna ukat janis wawanïpkchïnjja, panpachaniw Diosar wali kusisit yupaychapjjäna. Ukat Lot sobrinopajj wajchäjjän ukhajja, jupanakaw jupar uywasjjapjjäna.

7. ¿Kunatsa Jesusan arkirinakapajj Abrahaman sarnaqäwipat yateqasipjjañapa?

7 Abrahamajj janiw Diosat jitheqtkänti ukat janipuniw Ur markan idolonakar yupaychkänti. Jupasa ukat warmipasa janiw uka markankir jaqenakjamäpkänti. Cheqa iyawsäwinïñatakejja, jupanakjamaw jan akapachankir jaqenakjamäñatak jan ajjsarirïñasa. ‘Jan akapachankirïpjjatam laykuwʼ uñisipjjtam sasaw Jesusajj arkirinakapar säna (Juan 15:19 liytʼasiñapawa). Jehová Diosar yupaychatam layku, familiamasa ukat yaqha jaqenakas uñisipjjätam ukhajja, ak amtasipunim: Diosat jan jitheqtir Abraham ukat Sara servirinakasa ukhamanwa jikjjatasipjjarakïna.

‘Oraqemsa apanukuwayjjamʼ

8, 9. 1) ¿Abrahamajj kuna muspharkañsa mä urojj uñjäna? 2) ¿Kunsa Diosajj Abrahamar yatiyäna?

8 Jan armkaña wali muspharkañapuniw Abrahamar mä urojj pasatayna. ¡Jehová Diosatwa mä yatiyäwi katoqatayna! Kunjamsa Diosajj yatiyäna ukjja, Bibliajj janiw sum qhanañchkiti, “jachʼa chʼamani Diosaw” Abrahamar uñstatayna sasakiw qhanañchi (Hechos 7:2, 3 liytʼasiñapawa). Taqe Kunjjar Munañani Diosajj kunja chʼamanisa ukjja mä ángel toqew Abrahamajj uñjpachäna. Cheqansa, jupajj jakkir Diosaruw servïna, janiw uka markankir jaqenakjamajj jan kunatak servir diosanakar servkänti, uk amuyañaw wal chʼamañchpachäna.

9 ¿Kunsa Jehová Diosajj yatiypachäna? “Oraqemsa, familianakamsa apanukuwayjjam. Ukatsti sarjjam kawkïr oraqtejj uñachtʼaykäma ukkharu” sasaw Diosajj yatiyäna. Kawkharutï sarañapäkäna ukjja janiw Diosajj siskänti, “uñachtʼaykäma” ukaruw saräta sasakiw säna. Nayraqatjja, oraqepa ukat parientenakapwa jaytjjañapäna. Oriente Medio uksa cheqanakanjja, familia taypinkañajj wali wakiskirïnwa. Familiap jaytanukusin mä chachan yaqha cheqar sarjjatapajj jan walipunïnwa. Jiwañat sipansa jukʼampiwa sasaw yaqhepajj amuyapjjäna.

10. Ur markat mistuñajja, ¿kunatsa Abrahamatakisa ukat Saratakis jan faciläkpachäna?

10 Abrahamatakejj oraqep jaytanukuñajj janiw faciläkpachänti. Ur markajj wali qamiri ukat suma uttʼayat markanwa sasaw yatjjatasiwayi (“ Abrahamampi ukat Sarampi jaytapkän uka marka” sat recuadro uñjjattʼäta). Wali suma jachʼa utanakanwa yaqhep familianakajj uywatanakapampi jakasipjjäna, sasaw arqueología toqet yatjjattʼatanakajj sapjje. Uka jachʼa utanakajj patior muyuntata 12 jila cuartonakanïpjjänwa. Ukanjja qʼoma umasa, jarisiñatak cuartonakasa ukat alcantarilladosa utjarakïnwa. Ukat Abrahamajj 70 maranëjjänwa ukat Sarajj 60 maranëjjarakïnwa. Ukhamajj Saran sum jakasiñapatakiw Abrahamajj wal llakispachäna. ¿Kawkirutï sarapkani ukanjja sumti warmiparojj uñjpachäni? Llakinakapatjja walj kutiw parltʼasipjjpachäna. “¿Kunjamakis jakasiñäni?” sasajj jisktʼasipjjarakpachänwa. Ukat Sarajj jumamp chikaw sarä sasin Abrahamar siskäna ukhajja, wal jupajj kusispachäna. Sarajj chachapjamarakiw suma jakäwip jaytañ amtäna.

11, 12. 1) ¿Kunsa Abrahamampi ukat Sarampejj wakichapjjañapäna, ukat kuna amtarus puripjjañäpäna? 2) ¿Kunjamsa Abrahamampi Sarampejj Ur markat sarjjapjjpachäna?

11 Abrahamampi Sarampejj markat mistuñatakiw wakichasjjapjjäna. Cheqansa, ¡walja lurañanakaw utjäna! ¿Jan uñtʼat cheqar sarañatakejj kunanaksa apapjjañapäna ukat kunanaksa jan apapjjañaparakïna? Ukat ¿khitinakarus familiapatsa ukat servirinakapatsa apapjjañapäna? Abrahaman Taré awkipajj chuymankipstatäjjänwa. Ukhamajj ¿jupanakamp sarañapajj walikïskasapänti? Abrahamampi Sarampejj jiwañapkamaw jupar sum uñjañ munapjjäna, ukhamajj “walikïskaniw” sapjjänwa. Ukhatakejj Taré awkipajj janiw idolonakar yupaychjjänti ukat taqe chuymaw jupanakamp saräna. Ur markatjja, Taré chachaw familiapar irpsüna sasaw Bibliajj qhanañchi. Abrahaman Lot sobrinopas jupanakamp chikaw sararakïna (Gén. 11:31).

12 Uñjksnas ukham amuytʼañäni. Wali suyat sarjjañ uröjjewa. Abrahaman familiapasa ukat servirinakapasa marka anqäjjankasipkiwa, sarjjañatakis wali wakichrantata. Taqe uywanakapwa anthapipjjäna, camellonakasa asnonakas suma khumuntatäpjjänwa. * ¡Wali kusiskañäpachänwa! Abrahamajj “sarjjapjjañäni” sasin siskäna ukhajja, taqeniw jupar uñtapjjpachäna. Ukat ukspachaw Ur marka jaytanukuwayasajj sarjjapjjäna. Jan mayamp kuttʼaniñataki.

13. ¿Kunjamsa walja jilat kullakanakajj Abrahamat yateqasipjje?

13 Jichhürunakanjja, walja jilat kullakanakaw kawkhantï jukʼamp yatiyirinakajj munaski uka cheqanakar sarapjje. Yaqhepajj jukʼamp jaqenakar Diosan Reinopat yatiyañatakejja, yaqha aru parlañ yateqapjje. Ukat janis ukar yatitäpjjchi ni faciläkchisa, yaqha toqenakatwa yatiyañ yantʼapjjaraki. ¡Ukham lurañatakejj wal chʼamachasipjjañapawa! Abrahamjama ukat Sara warmjamaw suma jakasiñap jaytapjje. ¡Ukham lurapjjatapajj wali askipuniwa! Ukham iyawsäwinïñänejja, Jehová Diosajj bendicistaniwa ukat jiwasajj jupar churktan ukat sipansa jukʼampwa churistani (Heb. 6:10; 11:6). Abrahaman iyawsäwinïtapatjja, ¿kunjamsa Diosajj bendispachäna?

Eufrates jawir makatapjjäna

14, 15. ¿Ur markat Harán markakam viajiñajj kunjamänsa, ukat kunatsa Abrahamajj Harán markan qheparañ amtpachäna?

14 Jupanakajj jan saytʼasaw sarantapjjäna, ukham sarañarojj yatitäjjapjjänwa. Abrahamampi ukat Sarampejj kayuk sarasa, jan ukajj khumuñ uywanakar sarjjatasaw parlakiptʼasipjjpachäna. Ukampis uywanakan utjki uka campanillanakan chholloqetapatjja, janiw arunakapas istʼasjjänti. Carpanak uttʼayañsa ukat apthapiñsa sum yateqapjjäna. Ukat mayamp sartasajja, Taré achachilajj asno patan, jan ukajj camell patan suma qontʼatäskit janicha sasaw llakisipjjpachäna. Eufrates jawir jakʼanjamwa, inti jalanta alay toqer sarapjjäna. Urut urutjamaw wali sum sarantapjjäna.

15 Ukat 960 kilometronak sarkasajja, jiskʼa utanakani Harán sat qamir markaruw puripjjäna. Inti jalsu toqeta ukat inti jalanta toqenakatwa alakipanakajj uka markar puripjjerïna. Taré awkipajj wali chuymanëjjasajj janiw viajirjamäjjpachänti, ukatwa Abrahamajj uka markan mä qawqha tiempo qheparañ amtpachäna.

16, 17. 1) ¿Kuna arustʼäwsa Diosajj Abrahamamp luräna? 2) Abrahamajj Harán markankkän ukhajja, ¿kunjamsa Diosajj bendicïna?

16 Mä qawqha tiempotjja, 205 maranëjjän ukhaw Taré chachajj jiwjjäna (Gén. 11:32). ¡Abrahamajj wali llaktʼatäpachänwa! Ukampis ukhaw Jehová Diosajj kuntï Ur markan yatiykäna uk yatiyarakïna ukat kuna bendicionanaktï katoqkani ukwa qhanañchtʼarakïna. Abrahamatjja, ‘mä jachʼa markaw mistuñapäna’ ukat taqe jaqenakaw uka taypejj bendicitäpjjañaparakïna (Génesis 12:2, 3 liytʼasiñapawa). ¡Uka arunakajj Abrahamar wal chʼamañchtʼpachäna! Kuna arustʼäwtï Diosajj jupamp lurkäna uk yatisajj wali kusisitaw mayamp viajiñar uchasïna.

17 Ukampis jukʼamp wakichasiñanakaw utjäna. Harán markankkän ukhajja, Jehová Diosajj wal Abrahamar bendicïna, yänakapsa waljaptayänwa. ‘Taqe yänakapata, ukhamarak qawqha jaqenaktejj Harán lugaran jikjjatkatayna’ ukanakatwa Bibliajj parli (Gén. 12:5). Cheqas mä jachʼa markäñatakejja, Abrahamajj walja servirinakani ukat yänakanïñapänwa. Ukampis Diosaw yupaychirinakaparojj qamiriptayani sasajj janiw sisksnati, kunatï munañap phoqhañatakejj munaski uk niyas churaspawa. Abrahamajj janis kawkïr sarañap yatkchïnjja, wali chʼamañchtʼatäsaw mayamp viajiñ qalltäna.

Ur markan sum jakasiñ jaytañajj Abrahamatakisa ukat Saratakisa janiw faciläkänti

18. 1) ¿Diosan markapatakejj kuna jan armkañas pasäna? 2) Nisán phajjsit 14 urunak saraqatarojja, ¿kunanakas qhepa maranakan pasawayi? (“ Jan armkañ uru” sat recuadro uñjjattʼäta.)

18 Carquemis sat markaw walja urunak sarañankäna, ukhanwa viajirinakajj Eufrates jawir makatapjjerïna. Amuyatatjja, Diosan markapatakejj uka markanwa mä jan armkañajj pasäna. ¿Kunänsa? 1943 nayrïr pacha marana, nisán sat sutimp uñtʼatäjjäna uka phajjsin 14 urunak saraqataruw Abrahamajj Eufrates sat jawir makatäna (Éxo. 12:40-43). Kawkïr oraqtï Diosajj “uñachtʼayamaw” sasin Abrahamar siskän ukaw aynach toqen uñjasïna. Uka uruw Abrahamampi Diosajj arustʼäw lurkän ukajj qalltäna.

19. ¿Kunsa Diosajj Abrahamar säna, ukat kunsa Abrahamajj amtaspachäna?

19 Aynach toqer sarkasajja, Siquem markan More sat cheqan jachʼa qoqanakajj utjkäna uka cheqanwa mä rat qheparapjjäna. Ukanwa Jehová Diosajj wasitampi Abrahamar parläna. Aka oraqenwa wawanakamajj jakapjjani sasaw säna. Edén jardinan Jehová Diosajj jaqenakar qhespiyir mä wawat parlkäna, ¿uka toqettï Abrahamajj amtaspachäna? (Gén. 3:15; 12:7.) Inas ukhamächïna, kuntï Diosajj aka Oraqetak amtkäna uk phoqhasiñapatakiw Abrahamajj yanaptʼaskäna, ukwa jupajj amuytʼaspachäna.

20. ¿Kunjamsa Abrahamajj Diosajj churkäna uka luräwi wali askit uñjatap uñachtʼayäna?

20 Kuna luräwtï Jehová Diosajj churkäna ukjja, wali askitwa Abrahamajj uñjäna. Uka oraqenjja cananeonakaw jakasipkäna, ukhamajj wali amuyumpi sarasaw Diosatak altaranak wakichapjjäna. Nayraqatjja, More cheqana ukat Betel cheqa jakʼanakana. Abrahamajj Jehová Diosaruw artʼasïna sasaw Bibliajj qhanañchi. ¿Kunjamsa uk lurpachäna? Diosajj wawanakamar churä sasin siskän uka oraq uñjasaw Diosar wal yuspärpachäna. Ukat ukankirinakarojj yatiyarakpachänwa (Génesis 12:7, 8 liytʼasiñapawa). Abrahaman iyawsäwipajj wali yantʼataw uñjasiñapäna. Ukampis janipuniw qhep uñtkänti, ni Ur markan sum jakkäna uksa amtkänti. Kuntï jutïrin utjkani ukaruw chuym churäna. “Abrahamajj suytʼaskarakïnwa suma uttʼayata marka, uka markan luriripajja Diosawa” sasaw Hebreos 11:10 qellqatajj qhanañchi.

21. ¿Kunsa Diosan Reinopat yattanjja, ukat kun lurañsa amtanjja?

21 Jichhürunakanjja, Hebreos 11:10 qellqatan parlki uka markata, mä arunjja, Diosan Reinopat jukʼamp sumwa yattanjja. Uka Reinojj alajjpachanwa apnaqjje ukat niyaw aka ñanqha pacharojj qʼal tukjani. Uka Reinon apnaqeripajja, Jesucristowa, uka wawatwa wali jayäkipan yatiyasïna. Kunjamsa Diosan amtapajj wali sum phoqhasiwayi uk uñjañajj Abrahamatakejj wali askipunïniwa. ¿Kunjamsa Diosajj taqe arsutanakap phoqhani uk uñjañ munasmati? Ukhamächejja, Abrahamat yateqasiskakim. ¿Kunjamatsa? Jehová Diosajj kuna luräwtï churkistu uk wali askit uñjasa, Jupar taqe kunan istʼasa ukat Diosar serviskakiñatak wal chʼamachasisa. Abrahamajj ‘iyawsäwinïpki taqe ukanakan awkipawa’ sasaw jupar uñtʼasi, chʼamachasiñäni ukhajja, jiwasan awkisäkaspas ukhamarakïniwa.

^ tʼaqa 1 Uka tiemponjja, Abraham chachajj Abran satakïnwa. Qhepatwa Diosajj Abraham sas sutiyäna, ukajj “walja markanakan awkipa” sañ muni (Gén. 17:5).

^ tʼaqa 4 Abrahamampejj ukhamarakiwa, janis Taré chachan jilïr yoqapäkchïnjja, Bibliajj juparuw nayraqat ayti.

^ tʼaqa 6 Uka tiemponjja, Sara warmejj Sarai satänwa. Diosajj qhepatwa Sara sasin sutiyäna, ukajj “Princesa” sañ muni (Gén. 17:15).

^ tʼaqa 12 Abrahaman tiempopanjja, “camellonakajj janiw uywañ animaläpkänti” sasaw yaqhep yatjjatatanakajj sapjje. Ukampis ukhamätapjja janiw uñachtʼayapkiti. Cheqansa, Abrahamajj camellonakanïnwa sasaw Bibliajj walja kut qhanañchi (Gén. 12:16; 24:35).