Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

 A2

Aka Bibliajj kunjam lurtʼatasa

Machaq Mundon Jakirinakataki Griego Arut Qellqatanakajja 1950 maranwa inglés arut mistüna (aymar arutsti 2017 maranwa misturakïna), Machaq Mundon Jakirinakataki Bibliajja phoqatpachajj 1961 maranwa misturakïna. Ukhat jichhakamajja 200 jila arunakanwa Bibliajj traducisiwayi, fácil liytʼkañakiwa, original qellqatanakarjamaw lurasiwayaraki, uka Biblia liytʼasajja walja waranqa waranqa jaqenakaw beneficiasiwayapjje.

Jaqenakan chuymanakapar purtʼañatakejja kunjamsa jichha tiempon jakiri jaqenakajj parlasipjje ukham traduciñaw wakisi, ukwa Machaq Mundon Jakirinakataki Biblia Traducirinakajj amuyawayapjje. Ukatwa aka Biblia traduciñatakejj kunjamtï jichha tiempon jaqenakajj parlapki uka arunakamp traduciñatak chʼamachasiwayapjjta, jichhajj uka toqet mä qhawqha uñjañäni:

  • Jichha tiempon parlata fácil amuykañ arunakamp luratawa. Amuytʼañataki, aymara arut lurata yaqhep Biblianakanjja wachoqa aruw apnaqasi, ukampis jichha tiempo jaqenakat jilapartejj janiw uka aru uñtʼjjapjjeti ni parljjapjjesa, ukatwa aka Bibliajja wachoqa aru lantejj qʼañu juchanak luraña sasin apnaqasiwayi (Gálatas 5:19). Qollan ajayu aru lantejja espíritu santo aruw apnaqasiwayi (Mateo 28:19). Taripaña aru lantejja juzgaña aruw apnaqasiwayi (Salmo 9:7). Ijma aru lantejj viuda aruw apnaqasiwayi (Lucas 4:26).

  • Biblian yaqhep arunakapajj jukʼamp qhanäjjewa. Amuytʼañataki, aymara Biblianakanjja Jesusarojj mä cruzar chʼakkatasas jiwayapkaspäna ukham traducitawa. Ukampis Jesusarojj mä cruzaruw chʼakktapjjäna siski ukajja, janiw kuntï original qellqatanakajj sañ munkäna ukarjamäkiti. Ukatwa aka Biblianjja Jesusarojj ‘mä lawar chʼakkatasin jiwayapjjäna’ jan ukajj ‘mä lawar warkkatasin jiwayapjjäna’ sasin traducisiwayi (Hechos 2:23; 5:30).

    Hebreo arunjja néfesh, griego arunsti psykhḗ uka arunakajja alma sañ muni. Uka arojja 1) mä jaqeta, 2) mä jaqen jakäwipata, 3) mä animalata, 4) jaqena jan ukajj animalan munañanakapata, jan ukajj 5) mä jiwatat parlañatakiw contextorjam apnaqasi. Yaqha Biblianakajj néfesh ukat psykhḗ arunakjja alma sasaw traducipjje, ukampis jaqenakajj alma aru istʼasajj mä jaqejj jiwjje uka qhepat almapajj jakaskakispas ukhamwa amuyapjje. Ukatwa aka Biblian néfesh ukat psykhḗ arunakajj contextorjam traducisiwayi, jilapartejj alma arojj notanakaruw uchasiwayi (Génesis 1:20; 2:7; Levítico 19:28; Mateo 6:25; notanakap liytʼäta). Ukampis poesianakansa jan ukajj uñtʼat textonakansa yaqhep cheqanakan contextorjamaw alma sasin traducisiwayi, glosario uñjjattʼañatakiw mä nota uchasiwayaraki (Deuteronomio 6:5; Proverbios 2:10; Mateo 22:37).

    Hebreo arunjja Seol, griego arunsti Hades uka arunakajj Biblianjja kawkintejj taqe jiwatanakajj iktʼasipki uka Sepulturat parlañatakiw apnaqasi, ukampis yaqhep Biblianakanjja infierno sasaw uka arunak traduciwayapjje, infierno arojj tʼaqesiyañatak nina aqkir mä lugaräkaspas ukhamwa jaqenakar amuyayaspa. Ukhamasti Seol ukat Hades arunakjja kuntï Biblia qellqerinakajj sañ munapkäna ukarjamaw Sepultura sasin traducisiwayi. Seol ukat Hades arunakajj notanakaruw uchasiwayi (Salmo 16:10; Hechos 2:27).

Aka Biblianjj kunanakampis utji:

Aka Biblianjj kunayman notanakas utjkchejja, aka notanakaw jilapartejj uchasiwayi:

  • “Variante” Kunjamtï yaqha lugaranakan parlasipki uka arunakaw “variante” siski uka notarojj uchasiwayi (Génesis 9:20, “ayrurakïna” siski uka aruruw notajj uchasiwayi; Deuteronomio 28:48, “pharjata” siski uka aruruw notajj uchasiwayi).

  • “Jan ukajja” Hebreo, arameo, griego arunakat kunjamsa yaqha arunakamp traducisirakispa ukatakiw apnaqasiwayi, ukampis kuntï Bibliasa notapasa sañ munki ukajj pachpakiwa (Génesis 1:2, “Diosan chʼamapajj” siski uka arunakaruw notajj uchasiwayi; Josué 1:8, “lupʼiñamaraki” siski uka aruruw notajj uchasiwayi).

  • “Ukajja, ... sasaw jaqokipasirakispa” Kuntï Bibliasa notapasa sañ munki ukajj janiw igualäkiti, ukampis kuntï Bibliansa notapans siski ukajj janiw pantjatäkiti, jan ukasti panpachaw walikïski (Génesis 21:6, “nayamp chikaw larusipjjarakini” siski uka arunakaruw notajj uchasiwayi; Zacarías 14:21, “cananeonakajj” siski uka aruruw notajj uchasiwayi).

  • “Hebreo arunjja; arameo arunjja; griego arunjja” Hebreo, arameo jan ukajj griego arunakat arut aru traducitawa, jan ukajj kuntï hebreo, arameo, griego arunakan sañ munki ukarjam traducitarakiwa (Éxodo 4:12, “nayaw jumampïskäjja” siski uka arunakaruw notajj uchasiwayi; Deuteronomio 32:14 “uvasan jugopat” siski uka arunakaruw notajj uchasiwayi).

  • Sutinakajj kamsañsa muni ukat yaqhanakampi Sutinakajj kun sañsa muni ukanaka (Génesis 3:17, “Adán” siski uka sutiruw notajj uchasiwayi; Éxodo 15:23, “Mará” siski uka sutiruw notajj uchasiwayi); pesonakampita medidanakampita jukʼamp yatjjatañataki (Hechos 27:28, “loqanaka” siski uka aruruw notajj uchasiwayi); khititsa parlaski uk yatiñataki (Éxodo 36:8, “jupajj” siski ukaruw notajj uchasiwayi); qhanañchäwinakampi, apéndice ukaru jan ukajj glosarior apir notanakampi (Génesis 2:4, “Jehová” siski uka sutiruw notajj uchasiwayi; Mateo 5:22, “Gehenan” siski uka aruruw notajj uchasiwayi).

Aka Biblia qalltanjja “Diosan Arupat yatjjatañataki” sat mä cheqaw utji, ukanjja Biblian wali importante yatichäwinakapaw utji. Apocalipsis libro tukuyatarojja “Biblian libronakapa”, “Aka Biblian utjir arunaka”, “Glosario” ukanakaw utji. Glosariojja Bibliankir yaqhep arunakajj kamsañs muni uk amuyañatakiw liytʼirinakar yanaptʼi. “Apéndice A” ukanjja akanakaw utji: “Biblia traduciñatakejj kunanakas amuytʼasiwayi”, “ Aka Bibliajj kunjam lurtʼatasa”, “¿Kunjamatsa Bibliajj jichhakam utjaskaki?”, “Diosan sutipajj Hebreo Arut Qellqatanakanwa uñsti”, “Diosan sutipajj Griego Arut Qellqatanakanwa uñsti”, “Israel ukat Judá markanakan profetanakapampi reyinakapampi”, “Jesusan aka oraqen sarnaqatapa”. Tukuyañatakejja “Apéndice B” ukaw utji, ukanjja Bibliat jukʼamp yatjjatañatakejj mapanakampi dibujonakampi yaqha ukham wakiskir yanaptʼanakampiw utji.

Bibliankir sapa libro qalltanjja “Kunanakatsa aka libron parli” sat mä pʼeqeñchäwiw utji, ukanjja sapa capitulojj kunanakatsa parli ukaw qhanañchasi, kawkïr versiculonakans uka toqet parli ukas uñstarakiwa. Sapa paginanjja mä columnaw chika taypin utji, ukanjja referencias marginales ukanakaw uñsti, ukanakajj kawkïr cheqanakansa mä versiculjam parlir yaqha versiculonakajj utji uk jikjjatañatakiw yanaptʼi.