¿Bix a wuʼuyikaba ken aʼalaʼak 21 tiʼ diciembre tiʼ 2012, le kʼiin teʼ calendario maya tuʼux aʼalaʼab yaan bin u jach kʼexpajal yóokʼol kaaboʼ? ¿Kiʼimak a wóol, lubaʼan a wóol, wa maʼ a kʼáat a wojéelt mix baʼal tu yoʼolaliʼ? ¿Kaʼa fallarnaj wa le máakoʼob úuchik u sen aʼalikoʼob yaan u xuʼulul yóokʼol kaaboʼ?

¿Kux túun le «u xuul yóokʼol kaab» ku yaʼalik le Bibliaoʼ? (Mateo 24:3, Le Tumben Nuptʼan.) Yanoʼobeʼ saajkoʼob u tóokaʼal le Luʼumaʼ. Uláakʼoʼobeʼ chéen uts tu tʼaan u máansik tu tuukuloʼob baʼax wal kun úuchul teʼ kʼiin jeʼeloʼ. Yaʼab xaneʼ tsʼoʼok u náakal u yóol u yuʼub jach taʼaytak u xuʼulul yóokʼol kaab. ¿Baʼaxten bey u yuʼubkubaʼoboʼ? ¿Maʼ wa ta tʼaan tumen chéen ku creertikoʼob baʼax ku yaʼalik u maasil tu lugar u yilkoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?

Maʼ xaaneʼ jeʼel u jaʼakʼal a wóol wa ka a wojéelt baʼax jach tu jaajil ku yaʼalik le Biblia yoʼolal u xuul yóokʼol kaaboʼ. Le Bibliaoʼ maʼ chéen ku yeʼesik u kʼaʼanaʼanil k-tuukul tiʼ u xuul yóokʼol kaabiʼ, baʼaxeʼ ku tsolik xaneʼ yaan máax kun lúubul u yóol ken u yil maʼ tu séeb kʼuchul le kʼiin jeʼeloʼ. Koʼox ilik jujunpʼéel baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal u xuul yóokʼol kaaboʼ.

LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «[In Dios,] le luʼumaʼ ta tsʼáaj yóokʼol u chuunpakʼiloʼob utiaʼal mix bikʼin ka péeknak tu kúuchil» (SALMO 104:5).

Le Luʼumaʼ mix bikʼin kun xuʼulsbil, mix yéetel kʼáakʼ mix yéetel uláakʼ baʼaliʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik teʼ Salmo 37:29: «Le utsil máakoʼoboʼ bíin u tiaʼalintoʼob le luʼumaʼ; tiʼ bíin kajlakoʼob utiaʼal jaʼaboʼob minaʼan u xuul» (Salmo 115:16; Isaías 45:18).

Ka tsʼoʼok u beetik le Luʼumaʼ, Dioseʼ tu yilaj «sen maʼalob», yéetel bejlaʼeʼ láayliʼ bey u tuukuloʼ (Génesis 1:31). Maʼ táan u tuklik u xuʼulsikiʼ, baʼaxeʼ u kanáantik. Le oʼolal yaan u «xuʼulsik le máaxoʼob loobiltik le luʼum[aʼ]» (Apocalipsis 11:18).

Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ jeʼel a tuukul tiʼ 2 Pedro 3:7: «Le kaʼanoʼob yéetel le luʼum yanoʼob bejlaʼeʼ, kanáantaʼanoʼob utiaʼal le kʼáakʼoʼ». ¿Maʼ wa túun ku yeʼesik lelaʼ yaan u tóokaʼal le Luʼumaʼ? Yaan horaeʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik «kaʼanoʼob», «luʼum», «yóokʼol kaab» wa «kʼáakʼ» chéen bey simboloʼobeʼ. Jeʼex teʼ Génesis 11:1, ku yaʼalik: «Tuláakal yóokʼol kaabeʼ ku tʼanik kaʼach chéen junpʼéeliliʼ tʼaan». Teʼelaʼ ku yaʼalaʼal «yóokʼol kaab» utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ tuláakal wíinik.

Le uláakʼ baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal naatsʼ tiʼ 2 Pedro 3:7, ku yeʼesikeʼ le kaʼanoʼob, le luʼum, le yóokʼol kaab yéetel le kʼáakʼ ku yaʼalaʼaloʼ chéen táan u meyaj bey simboloʼobeʼ. Jeʼex le versículo 5 yéetel 6, ku yaʼalikeʼ yaan u yúuchul óoliʼ jeʼex teʼ Búulkabal tu kʼiinil Noeoʼ. Teʼ kʼiinoʼoboʼ xuʼulsaʼab le úuchben yóokʼol kaaboʼ, baʼaleʼ u jaajileʼ le Luʼum tuʼux yanoʼonaʼ maʼ xuʼulsaʼabiʼ. ¿Baʼax túun le «yóokʼol kaab» xuʼulsaʼaboʼ? Letiʼe kʼasaʼan máakoʼoboʼ. Le «kaʼanoʼob» xuʼulsaʼab xanoʼ letiʼe máakoʼob ku gobernaroʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ (Génesis 6:11). Le beetik túuneʼ, le ken u yaʼal 2 Pedro 3:7 yaan u tóokaʼal le luʼum yéetel le kaʼanoʼoboʼ u kʼáat u yaʼaleʼ letiʼe kʼasaʼan máakoʼob yéetel u gobernanteʼob kun xuʼulsbiloʼob utiaʼal mix bikʼinoʼ.

LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «Le yóokʼol kaaboʼ táan u bin u xuʼulul [...] baʼaleʼ le máax ku beetik baʼax u kʼáat Jajal Dioseʼ ku pʼáatal utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u xuul» (1 JUAN 2:17).

Le «yóokʼol kaab» táan u bin u xuʼululoʼ maʼ letiʼe Luʼumaʼ, baʼaxeʼ letiʼe máakoʼob maʼ táan u kuxtaloʼob jeʼex u yaʼalik Diosoʼ. Jeʼex  juntúul doctor ku luʼsik le tumor yaan tu wíinklil máak utiaʼal u tsʼakik le canceroʼ, Dioseʼ yaan xan u luʼsik le kʼasaʼan máakoʼob way Luʼum utiaʼal ka kuxlak ich kiʼimak óolal le utsoʼoboʼ (Salmo 37:9). Bey túunoʼ «u xuul yóokʼol kaabeʼ» junpʼéel baʼal maʼalob.

Le bix tsʼoʼok k-tsolikaʼ bey xan u tsʼaʼabal naʼatbil tumen jejeláas bibliaʼob. Jeʼex le Traducción del Nuevo Mundo ich españoloʼ ku yaʼalik «u xuul tiʼ u baʼalubaʼob le yóokʼol kaabaʼ» yéetel le Biblia Textual xanoʼ ku yaʼalik «u xuul le jaʼaboʼoboʼ» (Mateo 24:3). Bey túunoʼ wa maʼ kun xuʼulsbil wíinik mix le Luʼumaʼ, ¿u kʼáat wa túun u yaʼal yaan u yantal junpʼéel túumben káajbal? Beyoʼ, tumen le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ «le kʼiinoʼob bíin taalakoʼ» (Lucas 18:30).

Jesuseʼ tu yaʼaleʼ letiʼe «kʼiin ken túumbenchajak tuláakal baʼa[loʼ]». Wíinikeʼ yaan u pʼáatal jach jeʼex u tukultmil Dios desde tu káajbaloʼ (Mateo 19:28). Tiʼ túun ken jach kiʼimakchajak k-óol yéetel le baʼaloʼobaʼ:

• Maʼalob kuxtal ich junpʼéel Paraíso way Luʼumeʼ (Isaías 35:1; Miqueas 4:4).

• Meyaj ku taasik kiʼimak óolal (Isaías 65:21-23).

• U tsʼaʼakal tuláakal kʼojaʼanil (Isaías 33:24).

• U kaʼa táankelemtal máak (Job 33:25).

• U kaʼa kuxkíintaʼal le kimenoʼoboʼ (Juan 5:28, 29).

Wa k-beetik «baʼax u kʼáat Jajal Dioseʼ», maʼ ken k-chʼaʼ saajkil tiʼ u xuul yóokʼol kaab, baʼaxeʼ yaan k-páaʼtik yéetel kiʼimak óolal.

LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «Le ken a wileʼex táan u yúuchul le baʼaloʼobaʼ, ojéelteʼex u [Reino] Jajal Dioseʼ naatsʼ yanil» (LUCAS 21:31).

Tiʼ junpʼéel libroeʼ le profesor Richard Kyleoʼ ku yaʼalikeʼ le u «téek kʼexpajal le baʼaloʼob yéetel u yaʼabtal le talamiloʼoboʼ ku tsʼáaik tuʼux u yúuchul tʼaan tiʼ u xuul yóokʼol kaab», maases wa maʼ ojéelaʼan baʼax oʼolal ku yúuchul le baʼaloʼobaʼ (Last Days Are Here Again).

Maʼ xaaneʼ beyoʼ, baʼaleʼ u profecíailoʼob le Bibliaoʼ maʼ tsʼíibtaʼaboʼob yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak ku yúuchul kaʼach teʼ kʼiinoʼoboʼ, baʼaxeʼ Dios tsʼáa tu tuukul le profetaʼob utiaʼal ka u tsʼíibtoʼob baʼaxoʼob kun ilbil le jach taʼaytak u xuʼulul le yóokʼol kaabaʼ. A tuklikeʼ ¿maʼ wa jach táan u béeytal le profecíaʼobaʼ?

•   Baʼatelil, wiʼijil, kíilbal luʼum, kʼaakʼas kʼojaʼaniloʼob (Mateo 24:7; Lucas 21:11).

• U jach yaʼabtal le kʼasaʼaniloʼ (Mateo 24:12).

• U kʼaskúuntaʼal le Luʼum tumen wíinikoʼ (Apocalipsis 11:18).

• U tsʼuʼuttal le máakoʼoboʼ, u yaabiltikoʼob taakʼin yéetel u kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob tu lugar u yaabiltikoʼob Dios (2 Timoteo 3:2, 4).

• U júubul le familiaʼoboʼ (2 Timoteo 3:2, 3).

• Maʼ u creertaʼal wa tsʼoʼok u náatsʼal u xuul (Mateo 24:37-39).

• U kʼaʼaytaʼal le maʼalob péektsil tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ (Mateo 24:14).

Jeʼex tu yaʼalil Jesusoʼ, ken k-il u yúuchul «tuláakal le baʼaloʼobaʼ» yaan k-ojéeltik jach taʼaytak u xuʼulul yóokʼol kaab (Mateo 24:33). Toʼon u j-jaajkunajoʼob Jéeobaeʼ k-creertikeʼ tsʼoʼok u náatsʼal u xuul, le oʼolal táan k-kʼaʼaytaj ich maas tiʼ 236 luʼumoʼob utiaʼal k-tsʼáaik ojéeltbil le baʼaxoʼob k-creertikoʼ.

LE BIBLIAOʼ KU YAʼALIK: «Ken u yaʼal máakoʼob: Tuláakal jejetsʼkil yéetel maʼalob yanileʼ, letiʼ le ken téek taalak tu yóokʼoloʼob le xuʼulsajoʼ jeʼel bix le kʼiʼinamil ku taal tiʼ juntúul koʼolel ku yalankiloʼ; maʼ tu páajtal u púutsʼloʼob» (1 TESALONICAILOʼOB 5:3).

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ u xuul yóokʼol kaabeʼ bey jeʼex u kʼiʼinamil juntúul koʼolel nukaʼaj yantal u chaambaleʼ: chéen ken jáan taalak. Le jach taʼaytak u kʼuchul u kʼiiniloʼ, le koʼoleloʼ jach táan u páaʼtik le jejeláas baʼaxoʼob kun eʼesik nukaʼaj síijil le chaambaloʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u yaʼalaʼaltiʼ bey baʼax kʼiin kun síijileʼ; baʼaleʼ kex wa maʼ síij teʼ kʼiin aʼalaʼabtiʼoʼ u yojel chéen maʼ kʼuchuk u yorailiʼ. Bey túun xanoʼ, kex maʼ kʼuchuk u xuuleʼ, tu yoʼolal le baʼaxoʼob táan k-ilik u yúuchloʼ k-ojel jach tu jaajil kuxaʼanoʼon tu tsʼook jaʼabiloʼob le yóokʼol kaabaʼ (2 Timoteo 3:1).

Maʼ xaaneʼ jeʼel a waʼalikeʼ: «Wa jach tu jaajil tsʼoʼok u náatsʼal u xuuleʼ, ¿baʼaxten túun yaʼab máak maʼ tu tsʼáaik cuenta?». Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ, le jach taʼaytak u kʼuchul u xuuleʼ yaʼab máakeʼ maʼ ken u creerte. Le ken aʼalaʼaktiʼob jach táan u yilaʼal u chíikulal u tsʼook jaʼaboʼobeʼ, chéen ken u cheʼejtoʼob yéetel yaan u yaʼalikoʼob: «¿Baʼax úuch yéetel u tsʼaa tʼaanil bíin taalak Cristo?  Tumen líikʼbal tu kʼiinil ka kíim le k-úuchben taataʼob tak bejlaʼeʼ tuláakal baʼal keet yanil jeʼel bix u yanil kaʼach le ka beetaʼab yóokʼol kaabeʼ» (2 Pedro 3:3, 4). Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, kex jach chíikaʼan u yilaʼal tsʼoʼok u náatsʼal u xuuleʼ yaʼab máak maʼ tu beetik u cuentail (Mateo 24:38, 39).

Le baʼaxoʼob táant a xokikaʼ chéen jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Biblia kun eʼesik tsʼoʼok u náatsʼal u xuuloʼ. * Wa a kʼáat a wojéelt u maasileʼ, jeʼel u páajtal a waʼalik tiʼ juntúul u j-jaajkunaj Jéeoba ka u tsʼáatech xook yéetel le Biblia ta wotoch wa teʼ tuʼux ken a waʼaloʼ, tak tiʼ teléfono jeʼel u páajtaleʼ. Mix baʼal ken a boʼote, baʼaleʼ jach yaʼab utsil ken a kʼame; chéen kʼaʼabéet a jóoʼsik u súutukil.