Aver yem sha atineakaa

MBAMPIN MBA AGUMAIOR A PINEN LA

Aluer m Due Kposo a Ior mba m Lu a Ve la Di Ye?

Aluer m Due Kposo a Ior mba m Lu a Ve la Di Ye?

 “Gba u u lu er ior mbagen nahan, ga yô u lu a azende ga, shi uma wou una lu a inja ga shi mlu wou u ken hemen kpa una wase ga. Ken masejime yô, or môm nana kera umbur kwagh wou ga shi u lu tswen.”—Carl.

 Gumor la kehe a kehe a kwaghôrono? Alaghga tsô. Kpa ior mbagen ka ve nenge ér gba u vea er nyityôkwagh i ve fetyô cii sha er vea palegh kwagh u Carl a kaa ér una er la yô. We kpa u er nahana? Ngeren ne una wase u zuan a gbenda u hemban doon u kôron azende.

 Er nan ve ior ka ve nôngon ér vea due kposo a mbagen ga?

  •   Ka sha ci u ve soo ér i de undun ve ken inya ga. “Yange m nenge a ufoto sha Intanet mba mbayev mbagen due ahumbe a man za er akaa kpa ve lôhôm ga yô. Yange m hide m gba henen kwagh u m er sha mi ga yô, shi m kera lu memen ga sha ci u m lu henen mer m kuma sha a ve ga.”—Natalie.

     HEN SHA KWAGH NE: I lu nahan mba ne lu imôngo er kwagh a we u tesen ér ve soo u hen ijiir i ne lu la ga vee? Yange u er kwagh sha er u nôngo u lu kwaghmôm a ve yôô? Ka nyi yange u ere?

  •   Ka sha ci u ve soo u duen kposo ga. “Mbamaren av venda ér m de lu a hanseeti ga. Mbayev mbagen ka vea kaa ér m na ve namba wam man mea kaa mer m ngu a hanseeti ga yô, ve kaa ér: ‘Uwu? U ngu anyom ame?’ Ka mea kaa a ve mer m ngu anyom 13 yô, ve hide ve kenger mo er kunya kôr ve a mo nahan.”—Mary.

     HEN SHA KWAGH NE: Ka nyi kwagh nahan mbamaren ou ve yange u i u nenge wer i na u ngu kposo a ior mbagene? Ka u er nena sha kwagh shono?

  •   Ka sha ci u ve soo ér i hii ve ga. “Mbayev mba ken makeranta mba soon kwagh u ior mba ieren ve shin iliam gayô mcivir ve a kaha a u ve la ga. Ka wea eren kwagh kposo a ior mbagen yô, ve fa, nahan ve nenge ér vea fatyô u hiin we.”—Olivia.

     HEN SHA KWAGH NE: I lu nahan or er kwagh a we dang sha ci u u due kposo vee? Yange kwagh la er nahan lu u nena?

  •   Ka sha ci u ve soo ér vea lu a azende her. “Yange mea lu vea mbayev mbagen yô, m nôngo mer me eren kwagh er ve nahan. M lamen er m ungwa mbagen ve lu lamen la. Kwagh una hôm ga kpa m se. Je yô, mbayev vea hiin wanye ugen yô mo kpa m gba mi hiin nan, shin er m fa mer kwagh la una vihi nan kpishi nahan kpaa.”—Rachel.

     HEN SHA KWAGH NE: Gba u saa azende a ou aa soo kwagh wou keng keng ne? I lu nahan u gema gbenda u u eren kwagh shin u lamen la wer u lu kwaghmôm a vee?

 Kwagh u i doo u u fa yô

  •   Aluer u ngu nôngon wer u lu kposo a ior mbagen ga, kpa u lu kwaghmôm a ve yô, zayol una fatyô u duen ker. Sha ci u nyi? Ityôkyaa yô, ashighe kpishi ior ka ve nenge er u lu nôngon a nôngo wer u kav ior mbagen yô. Gumor ugen ngu anyom 20, iti na ér Brian. A umbur kwagh u yange za hemen yô. A kaa ér: “Yange mea nôngon mer me kav mbayev mba ken kelase wam yô, m hemban duen kposo cii. M nenge mer kwagh u a hembe doon yô, ka u eren kwagh sha mar wou. Sha ci u aluer u ngu kaven a kav mbagen yô, a lu ior ican u fan ga.”

     KWAGH U I HEMBE DOON U U ER YÔ: Hide hen sha akaa a a hembe lun we hange hange la. Bibilo kaa ér: “Fa akaa a a hembe lun a inja yô.” (Mbafilipi 1:10) Nahan pine iyol you wer, ‘Ka nyi i hembe lun mo hange hange, ka u nôngon mer me lu kwaghmôm a ior mba uma ve a kaha a u wam la shin ka u lun or u m lu la jim jim?’

     “Kwagh u nôngon wer u lu kwaghmôm a mbagen la ngu a iwasen i môm ga. U ngu wer ka kwagh una na ior vea hemba soon kwagh wou la ga, shi una wase u u seer hingir or u injaa kpaa ga.”—James.

  •   Kwagh la una fatyô u nan yô, u kera fa kwagh u u lu sha mi ga. Kwagh ne una na u shi sha u nôngon wer “i doo ior a we” tseegh; hanma shighe u eren kwagh u ior mbagen ve soo ér we u er tseegh. Gumor ugen iti na ér Jeremy, a umbur kwagh u yange er yô. A kaa ér: “Yange m er nyityôkwagh i i gbe u me er cii sha er me lu kwaghmôm a ma nongo yô, a lu akaa a a nam iti i bo je kpaa. Yange m de mer, i lu ve, ve tesen mo hanma kwagh u me ôr shi me er cii ye.”

     KWAGH U I HEMBE DOON U U ER YÔ: Fa kwagh u ú lumun a mi wer ka u injaa la shi eren un, de luun er hum u ka a geman kala sha er una lu kwaghmôm a kwagh u a lu ikyua a mi la ga. Ka nahan ve mkaanem ma Bibilo man ma gbe ken inya ga ye; ma kaa ér: “De gbe eren kwagh sha ci u hanma or nan ngu eren kwagh shon tsô ga.”—Ekesodu 23:2, Holy Bible—Easy-to-Read Version.

     “Yange m nôngo mer hanma kwagh u a doo ve cii mo kpa a doom. Akaa er ityogholough man ugyeem man akondo man anumbe a sha televishen kua akaa a shighen sha ishi kpaa cii. M lu nôngon mer me lu er ve nahan gedee. Kam er yange ve fa er m lu nôngon a nôngo mer me kav ve yô. Beem hanmaor yange nan fa kwagh ne, mo iyol yam je kpaa m fa. Ken masejime yô, m ure shi i huan mo, m kera fa inja kwase i m lu kpaa ga. Yange m kera fa kwagh u m soo shin m lu sha mi kpaa ga. M va mase kaven mer, u fatyô u lun kwaghmôm a hanma or ga, shi ka hanma or nana soo kwagh wou ga. Kpa kwagh ne tese ér gba u ú de u nôngon wer u lu a azende ga. Nahan wa ishima shi umbur wer shighe ngu a kar cii ve u zua a azende shi u fa or u u lu la jim ye.”—Melinda.

  •  Kwagh la una fatyô u geman ieren you. Gumor ugen iti na ér Chris; ka kwagh u yange er anmgbian na vough je la. A kaa ér: “Yange hii u eren akaa a vanden eren ga yô er u man mcimbim ma bom nahan sha er una lu kwaghmôm a ior mbagen yô. Mcimbim mara maa va kôr un kpan, nahan kwagh ne nôngo u vihin uma na.”

     KWAGH U I HEMBE DOON U U ER YÔ: Palegh ior mba iliam ve kua ieren ve i tese ér mba a inja i dedoo ga yô. Bibilo kaa ér: “Zende a mbafankwagh imôngo, nahan we kpaa ú hingir orfankwagh, kpa ijende i abumeaior yô, ia zua a ican.”—Anzaakaa 13:20.

     “Ashighe agen yô, ka i doo u u nôngo wer u lu kwaghmôm a ior mbagen. Kpa mayange de za eren kwagh u u fe dedoo wer ka u shami ga sha er u lu kwaghmôm a ior ga. Ior mba ve lu azende a dedoo yô, vea lumun inja or i u lu jim jim la.”—Melanie.

     Kwaghwan: Shighe u u lu keren azende a he yô, de keren di ior mba ve eren akaa a we kpa a doo u la tsô ga. Ker ior mba ve eren akaa a we kpa u fe wer ka a dedoo yô, a lu sha vegher u mcivir shin inja ve shin aeren a ityôô kpaa.

    Ka hanma ikyondo cii u hua ve ia kuma u ga, nahan ka hanmaor nana wase u u lun a aeren a dedoo ga