Go na content

Go na table of contents

KAPITEL TINANEIGI

A kibri den, a sorgu den, èn a horidoro

A kibri den, a sorgu den, èn a horidoro

1, 2. (a) Sortu kenki ben kon gi Yosef nanga en osofamiri? (b) Sortu takru nyunsu Yosef ben o abi fu fruteri en wefi?

YOSEF poti ete wan lai na tapu a buriki fu en. Prakseri fa a tanapu e luku a pikin foto Betlehem di dungru ete. A e naki a pikin stampu buriki safri na en seibere. A no de fu taki dati a e prakseri a langa pasi di de na en fesi. Den e go na Egepte! Wan tra pipel, wan tra tongo, nanga tra gwenti. Fa en nanga a pikin osofamiri fu en o man fiti densrefi na ala den kenki dati?

2 A no ben makriki gi Yosef fu fruteri en lobi wefi Maria a takru nyunsu disi. Ma a teki deki-ati èn a fruteri en. A taigi en fu na engel di ben kon na ini en dren fu tyari a boskopu fu Gado: Kownu Herodes, ben wani kiri a pikin boi fu den! Den ben musu gowe wantewante. (Leisi Mateyus 2:13, 14.) Maria ben e broko en ede srefisrefi. Fa wan sma ben kan prakseri fu kiri a pôti pikin fu en di no ben du nowan ogri? Maria nanga Yosef no ben man frustan a sani dati. Ma den ben e frutrow tapu Yehovah èn fu dati ede den sreka densrefi.

3. Fruteri fa a ben de di Yosef nanga en osofamiri gowe libi Betlehem. (Luku sosrefi a prenki.)

3 Den sma na ini Betlehem ben e sribi di Yosef, Maria, nanga Yesus gowe libi a dorpu safrisafri na ini a dungru. Nowan sma ben sabi san ben e pasa. Na a ten di den ben e go na zuidsei, a son ben e opo na owstusei. A ben musu de so, taki Yosef ben e aksi ensrefi fa sani ben o waka. Fa wan pôti temreman ben kan kibri en osofamiri gi sma di ben abi so furu makti? A ben o man tan sorgu gi en osofamiri? A ben o man tan tyari a hebi frantwortu di Yehovah Gado ben gi en fu kweki a pikin disi di ben de tra fasi leki ala tra pikin? A no ben o makriki srefisrefi gi Yosef. Te wi o luku san a du fu pasa ibriwan fu den problema di miti en, dan wi o si fu san ede papa na ini a ten disi, sosrefi wi alamala, musu abi bribi neleki Yosef.

Yosef kibri en osofamiri

4, 5. (a) Fa a libi fu Yosef kenki fu ala ten? (b) Fa wan engel gi Yosef deki-ati fu teki wan hebi frantwortu na en tapu?

4 Wan tu mun na fesi, di Yosef ben de na Nasaret, a foto pe a ben e tan, dan en libi kenki fu ala ten di a meki mofo fu trow nanga na umapikin fu Eli. Yosef ben sabi Maria leki wan reti-ati uma di ben abi wan tranga bribi. Ne a kon yere taki Maria de nanga bere! A ben prakseri fu broko trow nanga Maria kibrikibri, so taki a no ben o kisi syen. * Ma wan engel taigi en na ini wan dren taki na santa yeye ben meki taki Maria de nanga bere. Na engel taigi en tu taki a manpikin na ini Maria en bere ben o „puru den sondu fu en pipel”. A gi Yosef a dyaranti disi tu: „No frede fu tyari yu wefi Maria go na oso.”​—Mat. 1:18-21.

5 Na dati Yosef du, fu di a ben de wan reti-ati man di ben e gi yesi na Gado. A frantwortu di a teki na en tapu ben de a moro hebi frantwortu di wan sma ben kan abi. A ben o kweki wan pikin di no ben de en eigi pikin, ma di ben prenspari srefisrefi gi Gado. Bakaten, Yosef du san a wèt fu a grankownu ben taki èn a tyari en wefi di ben de nanga bere, go na Betlehem fu skrifi den nen na lantibuku. Na drape a pikin gebore.

6-8. (a) Sortu sani tyari wan tra kenki kon na ini a libi fu Yosef èn a di fu en pikin osofamiri? (b) San e sori taki na Satan ben seni a „stari”? (Luku sosrefi den sani di skrifi na ondrosei fu bladzijde 190.)

6 Yosef no tyari en osofamiri go baka na Nasaret. Na presi fu dati, den go tan na Betlehem, wan tu kilometer moro fara fu Yerusalem. Den ben pôti, ma Yosef du ala san a man fu sorgu bun gi Maria nanga Yesus, èn fu kibri den gi ogri. Syatu baka dati, den go libi na ini wan pikin oso. Bakaten, den libi kenki baka wantronso. Na a ten dati, Yesus no ben de wan beibi moro, ma kande a ben abi moro leki wán yari kaba.

7 Wan tu man kon na den. Den ben de lukuman fu Owstusei, kande fu farawe Babilon. Den ben meki wan stari tyari den go na a oso fu Yosef nanga Maria, èn den ben e suku wan pikin di ben o tron kownu fu den Dyu. Den man dati tyari densrefi na wan lespeki fasi.

8 Kande den lukuman disi no ben sabi srefi taki den ben kan meki bigi ogri miti a pikin boi Yesus. A „stari” di den ben si, no ben tyari den go na Betlehem fosi, ma na Yerusalem. * Drape den taigi na ogri-ati Kownu Herodes taki den e suku wan pikin di ben musu tron kownu fu den Dyu. A sani dati meki taki a dyarusu kownu disi kisi bigi atibron.

9-11. (a) Fa wan moro bigi krakti tapu pasi gi Herodes nanga Satan? (b) Fa a waka di Yosef nanga en osofamiri ben teki go na Egepte ben de heri tra fasi leki san skrifi na ini den evangelietori di no de wan pisi fu Bijbel?

9 Koloku taki wan sma ben de di ben makti moro Herodes nanga Satan. Fa so? We, di den lukuman doro na a oso fu Yesus èn den si en nanga en mama, dan den gi den kado, sondro fu fruwakti fu kisi wan sani. Kande Yosef nanga Maria ben fruwondru taki wantronso den ben kon abi sani soleki ’gowtu, wierook, nanga mirre’. Den sani disi ben diri trutru! Den lukuman ben wani drai go baka fu go taigi Kownu Herodes pe den ben feni a pikin di den ben e suku. Ma Yehovah kon na ini a tori. Na ini wan dren, a taigi den lukuman fu teki wan tra pasi go baka na oso.​—Leisi Mateyus 2:1-12.

10 Syatu baka di den lukuman gowe, Yosef kisi a warskow disi fu na engel fu Yehovah: „Opo, teki a yongu pikin nanga en mama èn lowe go na Egepte. Tan drape teleki mi piki yu baka. Bika Herodes o suku fu kiri a yongu pikin” (Mat. 2:13). Soleki fa wi si na a bigin fu a kapitel disi, Yosef no draidrai fu gi yesi. Fu di a no ben wani kwetikweti taki wan sani pasa nanga a pikin fu en, meki a tyari en osofamiri go na Egepte. Den diri kado di den heiden lukuman ben gi na osofamiri disi, ben o yepi den fu pai den kostu di den ben o meki te den ben o de na pasi fu go na Egepte èn te den ben o libi drape.

Yosef no draidrai fu sorgu gi en pikin, aladi a no ben makriki gi en

11 Bakaten, evangelietori di no de wan pisi fu Bijbel èn sosrefi tra owruten tori, fruteri ala sortu sani fu a ten di Yosef nanga en famiri ben e go na Egepte. Den tori e taki dati na wan wondru fasi Yesus syatu a pasi go drape, a sorgu taki ogri-ati fufuruman no ben man du den ogri, èn a meki taki palmbon beni kon na gron, so taki en mama ben kan piki den froktu. * Ma fu taki en leti, Yosef nanga en osofamiri ben teki wan langa èn hebi waka go na wan presi di den no ben sabi.

Yosef kibri en osofamiri gi ogri, aladi a libi no ben o makriki gi en

12. San papa nanga mama di e kweki pikin na ini na ogri grontapu disi kan leri fu Yosef?

12 Papa nanga mama kan leri furu fu Yosef. A no draidrai fu tapu nanga a wroko fu en fu man kibri en osofamiri gi ogri, aladi a libi no ben o makriki gi en. A de krin taki a ben e si en osofamiri leki wan warti gudu di Yehovah ben gi en. Papa nanga mama na ini a ten disi e kweki den pikin fu den na ini wan ogri grontapu di kan meki yonguwan du sani di no bun, di kan pori a denki fu den, noso di kan meki den lasi den libi srefi. Dati meki wi kan prèise den papa nanga mama di de leki Yosef, fu di den no e draidrai fu kibri den pikin fu den gi den sani dati.

Yosef sorgu gi en osofamiri

13, 14. Fa a du kon taki Yosef nanga Maria go kweki na osofamiri fu den na ini Nasaret?

13 Soleki fa a sori, dan na osofamiri no tan langa na ini Egepte, fu di syatu baka dati, na engel taigi Yosef taki Herodes dede. Yosef tyari en osofamiri go baka na a kondre fu den. Wan owru profeititori ben taki dati Yehovah ben o kari en manpikin „komopo na Egepte” (Mat. 2:15). Yosef yepi fu meki a profeititori disi kon tru, ma pe a ben o tyari en osofamiri go now?

14 Yosef ben e luku bun san a ben e du. A ben abi leti fu luku bun nanga Arkelayus, a man di tron kownu baka Herodes. Neleki Herodes, a kownu disi ben de wan ogri-ati man di ben lobi kiri sma. Gado tiri Yosef fu tyari en osofamiri go na noordsei, farawe fu Yerusalem nanga ala den kruktu sani di ben e pasa drape. Iya, Yosef go baka na Galilea, na a foto Nasaret pe a ben e tan fosi. Drape en nanga Maria kweki na osofamiri fu den.​—Leisi Mateyus 2:19-23.

15, 16. Fa a wroko fu Yosef ben de, èn sortu wrokosani a ben e gebroiki kande?

15 Den no ben gudu èn a libi no ben makriki gi den. Te Bijbel e kari Yosef a temreman, dan a e gebroiki wan wortu di abi fu du nanga den difrenti fasi fa sma ben e wroko nanga udu. Fu eksempre, den ben e koti bon, den ben e srepi na udu, èn den ben e sreka en fu bow oso, boto, pikin broki, burikiwagi, wiel, tyatyari, nanga ala sortu sani fu wroko gron (Mat. 13:55). A wroko disi ben de tranga wroko. Na ini Bijbel ten, wan temreman ben gwenti wroko na a mofodoro fu a pikin oso fu en, noso na ini wan wrokope na sei en oso.

16 Yosef ben gebroiki difrenti sortu wrokosani. A kan taki a ben kisi sonwan fu den fu en papa. Kande a ben e gebroiki wan wenkri-aki, wan loto, temreman titei, wan aksi, wan sa, wan desre, difrenti sortu amra, beitri, wan sortu boro, difrenti sortu lijm, èn kande wan tu spikri, aladi den sani dati ben diri.

17, 18. (a) San Yesus ben leri fu en kwekipapa? (b) Fu san ede Yosef ben musu wroko moro tranga now?

17 Prakseri fa a pikin boi Yesus e luku fa en kwekipapa e wroko. A e piri en ai luku ala sani di Yosef e du, èn a no de fu taki dati a e si fa en papa tranga te a e luku den bradi skowru nanga den steifi anu fu en. A e si a koni fasi tu fa Yosef e wroko nanga en anu èn a fasi fa Yosef e luku e sori taki a sabi san a e du. Kande Yosef bigin sori a yongu boi fu en fa fu du pikinpikin wroko. Kande a leri en fa fu meki udu kon grati nanga drei fisibuba. A kan taki a leri Yesus tu fu kon sabi den difrenti udu, fu eksempre na udu fu a figabon, na eikbon, noso na olèifbon.

Yosef leri en manpikin fu tron wan temreman

18 Yesus leri tu taki den srefi steifi anu fu Yosef di ben e koti bon nanga postu èn di ben e naki pisi udu fasi na makandra, ben kan prei tu nanga en, den ben kan trowstu en, en mama, nanga den brada nanga sisa fu en. Iya, na osofamiri fu Yosef nanga Maria ben e kon moro bigi, bika boiti Yesus, den ben kisi ete siksi pikin, noso moro kande (Mat. 13:55, 56). Yosef ben musu wroko moro tranga now fu sorgu den alamala.

Yosef ben frustan taki a moro prenspari sani ben de fu sorgu taki en osofamiri tan abi wan bun matifasi nanga Gado

19. Fa Yosef sorgu taki en osofamiri tan abi wan bun matifasi nanga Gado?

19 Ma Yosef ben frustan taki a moro prenspari sani ben de fu sorgu taki en osofamiri tan abi wan bun matifasi nanga Gado. Dati meki a ben e teki en ten fu leri den pikin fu en fu Yehovah Gado èn fu den wèt fu En. En nanga Maria ben gwenti tyari den go na a snoga fu a kontren, pe sma ben e leisi èn ben e fruklari a Wèt. Kande Yesus ben poti wan lo aksi gi Yosef bakaten, èn Yosef du ala san a man fu piki den aksi di a boi disi ben abi fu Yehovah èn fu den wèt fu en. Yosef ben e tyari en osofamiri go tu na fesa di ben abi fu du nanga na anbegi èn di ben e hori na ini Yerusalem. Fu man de na a alayari Paskafesa, a kan taki a ben e teki Yosef tu wiki fu naki a pasi fu sowan 120 kilometer go drape, èn fu naki a srefi pasi go baka na oso.

Yosef ben gwenti tyari en osofamiri go na a tempel na ini Yerusalem fu anbegi Gado

20. Fa Kresten osofamiri-edeman kan teki na eksempre fu Yosef?

20 Kresten osofamiri-edeman na ini a ten disi e du den srefi sortu sani disi. Den e du ala san den man fu sorgu den pikin, ma a moro prenspari sani gi den, na fu gi den leri fu Gado. Iya, dati prenspari moro srefi leki fu gi den gudu. Den e du tranga muiti fu tyari den pikin fu den go na den gemeente konmakandra èn na den bigi konmakandra. Neleki Yosef, den sabi taki dati na a moro bigi gudu di den kan gi den pikin fu den.

’Den ben bruya srefisrefi’

21. Fa a ten fu a Paskafesa ben de gi Yosef nanga en osofamiri, èn o ten Yosef nanga Maria kon si taki Yesus no ben de nanga den?

21 Di Yesus ben abi 12 yari, Yosef tyari en osofamiri go baka na Yerusalem, soleki fa a ben gwenti. A ben de na a ten fu a Paskafesa, wan ten te ala sma ben e prisiri. Na a mofoyari te ala den bon ben e gro so moi na den boitipresi, dan bigi grupu sma ben e hari go na Yerusalem. Te den sma ben e doro a kontren krosibei fu Yerusalem, pe furu sani no ben e gro, dan furu fu den ben e singi den psalm di sma ben gwenti singi te den ben e kren go na a foto (Ps. 120-134). A kan taki a foto ben lai nanga dusundusun sma. Bakaten, den osofamiri disi ben e hari go baka na oso. A kan taki na fu di Yosef nanga Maria ben abi furu fu du, meki den ben denki taki Yesus ben e waka nanga tra sma, kande nanga famiriman. Baka di den gowe libi Yerusalem wan heri dei kaba, dan fosi den kisi densrefi taki Yesus no ben de nanga den. Den ben bruya srefisrefi!​—Luk. 2:41-44.

22, 23. San Yosef nanga Maria du di den si taki a boi fu den no ben de nanga den? San Maria taki di den feni a boi te fu kaba?

22 Ne den waka a langa pasi go baka na Yerusalem. Den sukusuku na ala den presi pe den ben go. Prakseri fa den ben e firi di den ben e waka e suku a boi fu den na ini ala den strati, aladi den ben e bari kari en nen. A heri foto ben leigi now èn a ben gersi wan heri tra presi. Pe a boi ben kan de? A kan taki na a di fu dri dei, Yosef bigin aksi ensrefi efu a ben tyari a santa frantwortu di Yehovah ben gi en na wan yoisti fasi. Te fu kaba, den go na a tempel. Drape den suku teleki den doro wan kamra pe furu leriman fu a Wèt ben kon na wán. A yongu boi Yesus ben e sidon na den mindri! Prakseri fa Yosef nanga Maria ben breiti di den feni en!​—Luk. 2:45, 46.

23 Yesus ben e arki den leriman èn a ben e poti ala sortu aksi gi den. Den man ben e fruwondru fu den sani di a boi disi ben sabi èn fu den piki di a ben e gi. Maria nanga Yosef no ben man bribi san den ben e si. A tori e sori taki Yosef no ben taki noti. Ma a sani di Maria taki e sori krin fa den ala tu ben e firi: „Pikin, fu san ede yu du disi nanga wi? Mi nanga yu papa ben e suku yu èn wi ben bruya srefisrefi.”​—Luk. 2:47, 48.

24. Fa Bijbel e sori krin fa a de gi papa nanga mama fu kweki pikin?

24 Na so Gado Wortu e sori syatu èn na wan krin fasi fa a de gi papa nanga mama fu kweki pikin. A sani dati kan gi den furu broko-ede, srefi te a pikin no abi sondu! Na ini na ogri grontapu fu tide, papa nanga mama di e kweki pikin kan „bruya srefisrefi”, ma a kan de wan trowstu gi den fu sabi taki Bijbel e sori taki a no ben o makriki gi den.

25, 26. Fa Yesus piki en papa nanga mama, èn fa Yosef ben e denki fu den sani di en boi ben taki?

25 Yesus ben de na a wan-enkri presi na grontapu pe a ben e firi taki a ben de nanga en hemel Tata, Yehovah, èn pe a ben e breiti fu teki leri fu en. Fu dati ede a piki en papa nanga mama nomo: „Fu san ede unu ben e suku mi? Unu no sabi taki mi musu de na ini na oso fu mi Tata?”​—Luk. 2:49.

26 A no de fu taki dati Yosef ben e prakseri den wortu dati furu leisi. Kande den ben e meki a firi bun srefisrefi. Te yu luku en bun, a ben du tranga muiti fu leri a kwekipikin fu en fu kon abi den firi dati gi Yehovah Gado. Yesus ben de wan boi ete, ma a ben breiti kaba te a ben yere a wortu „papa”. Moro furu dati ben kon fu di Yosef ben de wan bun papa gi en.

27. Efu yu na wan papa, dan sortu grani yu abi, èn fu san ede yu musu memre na eksempre fu Yosef?

27 Kande yu na wan papa tu. Yu e frustan a grani di yu abi fu yepi yu pikin fu kon sabi san a wani taki fu abi wan lobi-ati papa di e kibri en pikin gi ogri? Efu yu abi kwekipikin, dan a bun fu memre na eksempre fu Yosef, èn fu sori ibriwan fu den taki yu e si den leki yu wan-ai karu èn leki wan gudu di warti srefisrefi. Yepi den fu kon moro krosibei na Yehovah Gado, a hemel Tata fu den.​Leisi  Efeisesma 6:4.

Yosef tan horidoro

28, 29. (a) San den wortu di skrifi na Lukas 2:51, 52 e sori fu Yosef? (b) Fa Yosef yepi a boi fu en fu kon abi moro koni?

28 Bijbel no e fruteri furu sani moro fu Yosef en libi, ma toku a bun fu luku den tori dati finifini. Wi e leisi taki Yesus ’tan saka ensrefi na ondro’ en papa nanga mama. Wi e leisi tu taki „Yesus kon moro koni, a gro kon bigi, èn Gado nanga libisma ben kon lobi en moro nanga moro”. (Leisi Lukas 2:51, 52.) San den wortu dati e sori wi fu Yosef? Difrenti sani. Den e sori wi taki Yosef tan teki fesi na ini en osofamiri, fu di a manpikin fu en di no ben abi sondu, tan sori lespeki gi en papa leki edeman èn a tan saka ensrefi na en ondro.

29 Wi e kon si tu taki Yesus kon moro koni. A no de fu taki dati na Yosef ben yepi Yesus fu kon abi a koni dati. Na ini a ten dati, den Dyu ben abi wan owru odo di ben e taki dati soso sma di abi furu ten kan tron trutru koni sma, ma sma soleki temreman, gronman, nanga smeti „no man taki san reti èn den no man koti krutu. Boiti dati, den no de fu feni na mindri den wan di e gi leri.” Bakaten, Yesus srefi sori taki na odo dati no ben tru kwetikweti. Leki pikin boi, Yesus ben gwenti yere fa en kwekipapa di ben de wan temreman nomo, ben e gi en bun leri fu a fasi fa Yehovah ben e ’taki san reti èn ben e koti krutu’! A musu fu de so taki a ben yere dati furu leisi.

30. Fa Yosef de wan bun eksempre gi papa nanga mama na ini a ten disi?

30 Tra buweisi de tu di e sori taki Yosef yepi Yesus fu gro kon bigi. Fu di Yosef ben e sorgu bun gi a boi fu en, meki Yesus gro kon tron wan tranga gosontu man. Boiti dati, Yosef leri a boi fu en fu tron wan koni wrokoman. Sma no ben sabi Yesus soso leki a manpikin fu a temreman, ma sosrefi leki „a temreman” (Mark. 6:3). Sobun, Yosef ben kweki a boi fu en bun. A bun te osofamiri-edeman e teki na eksempre fu Yosef èn e leri den pikin fu den sani di o yepi den fu sorgu densrefi bakaten.

31. (a) San wi sabi fu a kabapisi fu Yosef en libi? (Taki sosrefi fu a  faki.) (b) Sortu eksempre Yosef libi gi wi?

31 Te wi e leisi a pisi na ini Bijbel pe Yesus e teki dopu te a abi 30 yari, dan wi e si taki Bijbel no e taki moro fu Yosef. Buweisi e sori taki Maria no ben abi masra moro na a ten di Yesus bigin nanga a diniwroko fu en. (Luku a faki „ O ten Yosef dede?”) Toku a ben de krin taki Yosef ben de wan bun papa di ben kibri en osofamiri, di ben sorgu den, èn di ben horidoro te na a kaba. A ben o bun te ala papa, ala famiri-edeman, nanga ala Kresten e sori a srefi bribi leki Yosef.

^ paragraaf 4 Na ini a ten dati, a ben de so taki te tu sma ben meki mofo fu trow, dan sma ben e si en leki na trow den sma trow kaba.

^ paragraaf 8 A „stari” disi no ben de wan trutru stari, èn a no Gado ben seni en. A de krin taki Satan ben gebroiki a stari disi na wan triki fasi fu pruberi fu kiri Yesus.

^ paragraaf 11 Bijbel e sori krin taki a fosi wondru di Yesus du, ben de baka di a teki dopu.​—Yoh. 2:1-11.