1, 2. Na ngoi so Jésus afa ye na azo na Capernaüm, Pierre apensé peut-être nyen kozo? Me nyen la asi nyen?

PIERRE ayeke na kodoro ti lo Capernaüm so ayeke na banga ti Kota ngu ti Galilée. Lo yeke sara kua ti gingo susu nga lo yeke kä ni. Lo yeke na gbâ ti akamarade na ndo so, afami nga na azo so lo na ala asara kua lani oko. Lo yeke nga na mbeni da ge. Lo la fadeso na yâ ti synagogue, lo yeke bâ lê ti azo so ayeke na tere ti Jésus, lo yeke gi bê ti lo. Peut-être lo pensé so azo ti kodoro ti lo ni ayeke duti na mara ti bango ndo so lo yeke na ni na ndo ti Jésus. Lo pensé nga so a yeke nzere na ala ti mä tënë ti Royaume ti Nzapa na yanga ti Kota Wafango ye. Ye oko, ala bâ ti ala Jésus tongaso ape.

² Mingi ti azo ni akanga mê ti ala, ala ke ti mä Jésus. Ambeni ayeke diko tënë na popo ti ala, ala ke tënë so Jésus afa na ala so. Me ye so akiri asara Pierre nzoni ape ayeke sarango ye ti ambeni disciple ti Jésus ni mveni. Ngia so ala yeke na ni kozo ti mä apendere tënë so Jésus afa so agirisa kue. A nzere na ala encore ape ti mä ambeni fini tënë na ndo ti Nzapa. Fadeso, ala sara ngonzo. Ambeni alondo atene so atënë ti Jésus so ayeke atënë ti songo bê la. Ala ye ti mä lo encore ape. Tongaso, ala sigigi na yâ ti synagogue ni, na ala zia ti mû peko ti Jésus.—Diko Jean 6:60, 66.

3. Mabe ti Pierre amû maboko na lo lege mingi ti sara nyen?

³ Ye ni ayeke lani ngangu na Pierre nga na amba ti lo abazengele. Tënë so Jésus atene na lango ni so, Pierre amä ti lo yâ ni kue ape. Tongana a fa ndani ape, tënë ni akpa mbeni tënë ti songo bê biani. Me Pierre asara ti lo nyen? Kozo ti tene mbeni ye aga atara mabe ti lo la ape, na ndangba ni nga la ape. Zia e bâ tongana nyen la mabe ti Pierre amû maboko na lo ti luti na lê ti mara ti atara tongaso na ti ngbâ lakue be-ta-zo.

4, 5. Aye wa la Jésus asara so ayeke nde na ti so azo aku fade na mbage ti lo?

⁴ A si ka so Pierre ahinga li ti lo na atënë so Jésus ayeke fa so ape. Na ambeni ngoi Seigneur ti lo ayeke sara ye nga lo yeke sara  tënë na mbeni lege so azo ayeke ku tere ti ala na ni ape. Na tapande, tâ gi lango oko kozo na ni, Jésus amû kobe na azo saki mingi na lege ti miracle. Tongaso, azo ni aye ti sara si lo ga gbia ti ala. Me lo zi tere ti lo na ala, lo hon. Lo tene nga na adisciple ti lo ti mû ngö na ti gue na Capernaüm. Na ndembe so adisciple ti lo ni angbâ na lê ti ngu na bï ni, li ti ala akpe kue ti bâ Jésus atambela na lê ti Kota ngu ti Galilée so kota pupu ayengi ni ngangu so. Ye so afa na lo mbeni kota ye na ndo ti tënë ti mabe.

⁵ Na ndade ni na ndapre, adisciple ni aga ti bâ so gbâ ti azo ni aga awara ala na yanga ti ngu ni. Tâ gi nzara ti tene Jésus amû kobe na ala na lege ti miracle la apusu ala ti mû peko ti lo, me a yeke pëpe afango ye so lo fa na ndo ti Nzapa. Na bango ye so, Jésus asuku na ala ndali ti so ala pensé gi na yâ ti ala (Jean 6:25-27). Tongana ala si na synagogue ti Capernaüm ni, tënë ni so angbâ lakue, na Jésus akiri asara mbeni ye so ala ku tere ti ala na ni ape: lo fa mbeni kota tâ tënë so a yeke ngangu na ala ti yeda na ni.

6. (a) Tapande wa Jésus amû na azo ni? (b) Tapande ni so asara nyen na ndo ti azo ni so?

⁶ Jésus aye si azo ni so amû peko ti lo gi ndali ti kobe pëpe, me lo ye si ala bâ lo tongana lo so si Nzapa atokua lo ti kui ande ndali ti ala, si tongana ala mä na bê na lo, ala wara fini ti lakue lakue. Ndali ni, lo mû mbeni tapande na ala. Lo tene na ala so lo yeke tongana manne, mapa so alondo na yayu si atï na sese na ngoi ti Moïse ândö. Na mango tënë so, ambeni zo ni adiko tënë. Tongaso, Jésus akiri atene na ala so tongana ala ye ti wara fini ti lakue lakue, a lingbi ala te nyama ti tere ti lo nga ala nyon mênë ti lo si. Li ti azo ni akpe kue na tënë ni so, na ala yeke tene na popo ti ala, ala tene: “So ayeke tënë ti songo bê. Zo wa si alingbi ti mä ni?” Tongaso, gbâ ti adisciple ti Jésus azia ti mû peko ti lo. *—Jean 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Nyen la ade Pierre ahinga nzoni ape na ndo ti ye so Jésus aga ti sara? (b) Tënë ti nyen la Pierre atene na ngoi so Jésus ahunda tënë na abazengele ti lo?

⁷ Ka Pierre, lo yeke sara ti lo nyen? Lo nga kue, lo hinga li ti lo na tënë ti Jésus ni so ape. Ade lo hinga nzoni ape so a yeke ti Jésus ti kui tongana ti so Nzapa aye. Pierre atï na peko ti azo ni so? lo dö Jésus, lo zia lo? Oko ape. Mbeni sarango ye ti Pierre ayeke dä so ayeke tâ nde mingi na ti azo ni so. Sarango ye ni so ayeke so wa?

⁸ Jésus abâ abazengele ti lo na lo hunda ala: “Ala nga, ala ye ti  gue?” (Jean 6:67) Lo sara tënë ni na abazengele ti lo 12 ni, me Pierre la azi yanga hio, na kozo ti tene lo sara tongaso la ape. Hinga ape lo la lo yeke kota zo ti ala kue. Me atâa a yeke so wa, lo la lo yeke fa ka tënë ti bê ti lo mingi na gigi. A yeke ngangu na lo ti kanga yanga ti lo ti fa pëpe ye so ayeke na yâ ti li ti lo. Ti so ni so, lo fa tënë ti bê ti lo na lege ti pendere tënë so, so a yeke ti girisango ni ape, lo tene: “Seigneur, e gue ande na mbage ti zo wa? Mo yeke na atënë so amû na zo fini ti lakue lakue.”—Jean 6:68.

9. Pierre asara nyen so afa so lo ngbâ be-ta-zo na Jésus?

⁹ Atënë so andu bê mingi, ni ape? Mabe so Pierre ayeke na ni na mbage ti Jésus amû maboko na lo ti ngbâ be-ta-zo, na so ayeke kota ye mingi. Pierre abâ polele so salut alingbi ti ga na mbeni zo nde ape me gi na lege ti Jésus oko. Lo bâ nga so atënë ti Jésus so lo fa na ndo ti Royaume ti Nzapa asö zo. Pierre ahinga so même tongana lo mä yâ ti ambeni fango ye ni ape, gi na mbage ti Jésus oko la lo lingbi ti nzere na lê ti Nzapa na ti wara fini ti lakue lakue.

10. E lingbi ti sara nyen ti fa so e yeke be-ta-zo tongana Pierre?

¹⁰ Mo kue mo bâ ye ni tongaso? Mawa ni ayeke so azo mingi laso atene so ala ye Jésus, me tongana tara asi na ala, ala ngbâ be-ta-zo na lo ape. Ye oko, ti tene e ngbâ be-ta-zo na Christ, a yeke nzoni e ye afango ye ti lo tongana ti Pierre. A lingbi e manda ni, e mä yâ ni nga e sara ye ague oko na ni, même si ambeni tënë ni ahon gbungo li ti e wala ayeke nde na ye so e ye. Tongana e ye ti wara fini ti lakue lakue so Jésus aye ndali ti e, zia e ngbâ be-ta-zo.—Diko  Psaume 97:10.

11. Jésus na adisciple ti lo ague na ndo wa?

¹¹ Kete na peko ti ye so asi so, Jésus na abazengele ti lo nga na ambeni disciple ni ayeke tambela, ala yeke gue na mbage ti banga. Hoto ti Hermon ayeke na yanga ti Sese ti Zendo ni kâ yongoro. Nga, na ambeni ngoi, tongana zo ayeke na lê ti Kota ngu ti Galilée, lo lingbi ti bâ ni même. Tongana Jésus na adisciple ti lo ni ayeke montê ti gue na akete kodoro ti Césarée ti sese ti Philippe, hoto ni ayeke yo gi yongo na nduzu na lê ti ala. Ndo ni ayeke pendere mingi na zo alingbi ti ngbâ na ndo so ti bâ kota mbage ti Sese ti Zendo ni ti mbage ti mbongo. Ge la si Jésus ahunda na adisciple ti lo mbeni kpengba tënë.

12, 13. (a) Ngbanga ti nyen Jésus ahunda ti hinga ye so azo apensé na ndo ti lo? (b) Na lege ti tene so Pierre atene na Jésus, lo fa tongana nyen la mabe ti lo ayeke kota?

¹² Jésus ahunda ala, lo tene: “Gbâ ti azo ayeke tene ti ala so mbi yeke zo wa?” Peut-être Pierre abâ yâ ti lê ti Jésus na lo bâ ndoye  so Seigneur ti lo ayeke na ni nga kota hingango ndo so lo yeke na ni so. Jésus aye ti hinga tënë ti bê ti azo ti lo na ndo ti ye so ala bâ na ala mä fade. Tongaso, adisciple ti lo akiri tënë na lo, ala fa gi peko ti ambeni pensé so azo mingi ayeke na ni na ndo ti Jésus, apensé so ayeke na lege ni ape so. Me Jésus aye ti hinga gi so ape. Lo ye ti bâ wala adisciple ti lo wani nga kue ayeke na mara ti a-oko pensé so, ni la lo hunda ala, lo tene: “Me ti ala, ala tene mbi yeke zo wa?”—Luc 9:18-20.

¹³ Ti so ni so nga kue, Pierre akiri tënë hio. Lo fa polele nga na kite pëpe atënë so ayeke na yâ ti bê ti mingi ti ala, lo tene: “Mo yeke Christ, Molenge ti Nzapa so ayeke na fini.” Peut-être Jésus ahe ngia kete na Pierre, na lo gonda lo ndali ti tënë ti lo ni. Lo tene na Pierre so tënë ni so alondo na zo ape, me Jéhovah Nzapa la azia ni na yanga ti lo, si azo so amä na bê ahinga ni mbilimbili. Biani, Pierre awara lege ti mä yâ ti mbeni kota tâ tënë so Jéhovah aye ti fa ni na azo. Na lo, Jésus ayeke Messie ni, wala Christ ni so azo ayeke ku lo kungo so.—Diko Matthieu 16:16, 17.

14. Akota kusala wa Jésus amû na Pierre ti sara?

¹⁴ A yeke Christ ni so la si mbeni prophétie atene ândö atene lo yeke tênë so azo ti lekengo da abi ni so (Ps. 118:22; Luc 20:17). Tongaso, Jésus afa nda ti prophétie so, lo tene Jéhovah ayeke leke gere ti congrégation na ndo ti tênë ni so, so lo Pierre afa atene a yeke ni Jésus. Na pekoni, lo mû na Pierre ambeni kota kusala ti sara na yâ ti congrégation ni so. Lo tene pëpe so Pierre ayeke duti kota ahon amba ti lo, tongana ti so ambeni zo atene so, me lo mû na lo ambeni kusala ti sarango ni. Lo mû na Pierre “akelele ti royaume”. (Mat. 16:19). Pierre la ayeke zi ande lege na mara ti azo ota ti wara beku ti lï ande na yâ ti Royaume ti Nzapa. Kozo ni ayeke na aJuif, use ni na azo ti Samarie, na ota ni ayeke na aGentil, wala azo so ayeke aJuif ape.

15. Nyen la apusu Pierre ti sara tënë na Jésus, na atënë wa la lo tene na lo?

¹⁵ Me na pekoni, Jésus atene so azo so a mû ye mingi na ala, a yeke hunda nga ye mingi na ala ande (Luc 12:48). Ye so asi na Pierre nga la. Jésus angbâ afa na ala ambeni ye so ayeke si ande na Messie ni, so fade a yeke sara pasi na lo nga a yeke fâ lo ande na Jérusalem. Tënë ni so asara Pierre nzoni ape. Tongaso, lo gboto Jésus yongoro kete si lo tene na lo: “Zia a zi mo na yâ ti ye so, Seigneur; ye tongaso ayeke si ande na mo oko pëpe.”—Mat. 16:21, 22.

16. (a) Tënë ti nyen la Jésus atene na Pierre ti fa so lo yeke na nzoni pensé ape? (b) Nzoni wango wa e wara na yâ ti atënë ti Jésus ni so?

 ¹⁶ Pierre apensé so nzoni la ni yeke sara na Jésus so. Me, tënë so Jésus ayeke tene na lo ande so, lo yeke gi li ti lo na ni gbä. Jésus aturnê peko ti lo na Pierre, lo bâ tanga ti adisciple ni, so peut-être ala nga kue ayeke na mara ti pensé tongana ti Pierre, na lo tene: “Hon na peko ti mbi kâ, Satan! Mo yeke mbeni tênë ti pikango gere ndali ti mbi, ngbanga ti so mo yeke na abibe ti Nzapa pëpe, me mo yeke na abibe ti azo.” (Mat. 16:23; Marc 8:32, 33). Anzoni wango ayeke na yâ ti atënë ti Jésus so ndali ti e kue. E azo, a yeke ngangu ka na e ape ti zia si apensé ti e ahon ndo ti apensé ti Nzapa. Tongana a si so e sara tongaso, même si e pensé so a yeke ndali ti nzoni ti zo ni, e yeke sara mbeni ye so anzere na Satan la me na Nzapa ape. Tongaso, Pierre asara nyen?

17. Tongana Jésus atene na Pierre, “Hon na peko ti mbi kâ,” lo ye ti tene nyen la?

¹⁷ Pierre ahinga so Jésus airi tâ lo na iri ti Satan mveni ape. Tongana a bâ ni nzoni, tënë so Jésus atene na lo so ayeke nde na ti so lo tene lani na Satan. Na Satan, lo tene: “Hon kâ,” me na Pierre, lo tene: “Hon na peko ti mbi kâ”. (Mat. 4:10). Jésus atomba Pierre na tere ti lo ape. Lo yeke mbeni disciple so Jésus abâ anzoni ye mingi na mbage ti lo, me lo ye gi ti tene Pierre aduti na mbeni bango ndo nde na ndo ti tënë so. Ahon ti tene Pierre aluti na devant ti Jésus tongana mbeni tênë so zo ayeke pika gere ti lo na ni, a lingbi lo kiri na peko lo mû maboko na lo.

18. (a) Nyen la Pierre asara so afa so lo ngbâ lakue be-ta-zo? (b) E lingbi ti sara ye tongana lo tongana nyen?

¹⁸ Pierre asuku ngbangba na Jésus? Lo papa na lo? Lo sara ngonzo na tere ti lo? Oko ape. Na tâ be-ti-molenge, lo yeda na sengo ndo so na lo ngbâ be-ta-zo. Azo kue so amû peko ti Christ, a si ka so a se ala. Me tongana e yeda na sengo ndo ni na tâ be-ti-molenge na e manda ye dä, e yeke ngbâ lakue ti duti na kota songo na Jésus Christ nga na Babâ ti lo, Jéhovah Nzapa.—Diko aProverbe 4:13.

19. (a) Kpengba tënë wa Jésus atene ni? (b) Ye so asara si Pierre apensé peut-être na nyen?

¹⁹ Kete na pekoni, Jésus atene mbeni kpengba tënë, lo tene:  “Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Na popo ti azo so aluti ge so, fade ambeni ayeke kui ande pëpe juska ala bâ Molenge ti zo aga na yâ ti royaume ti lo kozoni si.” (Mat. 16:28). Hinga ape Pierre ahunda tere ti lo atene Jésus aye ti tene nyen la? Peut-être lo tene na bê ti lo so ni kpa ti wara pasa so ape, ndali ti ngangu sengo ndo so Jésus ase na lo so.

20, 21. (a) Nyen la Pierre abâ nyen? (b) Lisoro so azo use so asara na Jésus amû maboko na Pierre ti bâ nyen?

²⁰ Ye oko, yenga oko tongaso na pekoni, Jésus amû Jacques, Jean na Pierre na tere ti lo, ala gue na “mbeni hoto so ayo na nduzu mingi.” Ala gue peut-être na Hoto ti Hermon, so ayo kilomètre 25 na ndo so ala yeke dä. Âmanke na bï la, teti so akoli ota so ayeke tiri na lango. Me na ndembe so Jésus ayeke sambela, mbeni ye asi so asara si lango akpe na lê ti ala kue.—Mat. 17:1; Luc 9:28, 29, 32.

²¹ Ala bâ so tere ti Jésus ayeke changé. Lê ti lo ayeke za yeke yeke ngbii aza ngangu tongana sungo ti lâ. Bongo ti lo nga kue  avuru ngangu. Na pekoni, azo use aluti na tere ti lo, mbeni oko akpa Moïse na mbeni akpa Élie. Ala yeke sara lisoro na lo na ndo ti “hongo ti lo so a fa kozo awe a tene a yeke si na Jérusalem.” Tënë ni andu mbilimbili kuâ ti Jésus nga na zingongo ti lo ande na kuâ ni. Pierre aga ti bâ so lo yeke fade na raison ape ti pensé so ye ti ngangu ayeke si ande na Jésus ape.—Luc 9:30, 31.

22, 23. (a) Nyen la Pierre asara so afa so lo yeke lakue nduru ti sara mbeni ye? (b) Mbeni ye nde wa la akiri asi na Pierre, na Jacques nga na Jean na bï ni so?

²² Pierre abâ gbä, lo yôro yanga ti lo na yâ ti ye so asi so. Peut-être lo bâ so Moïse na Élie aye ti hon, ni la lo tene tënë so hio, lo tene: “Wafango ye, a yeke nzoni e ngbâ gi ge. Zia e leke atente ota, oko ti mo, oko ti Moïse na oko ti Élie.” Me, azo so akpa awakua ti Jéhovah use so akui aninga mingi awe so ayeke na bezoin ti tente ge ape. Ti tâ tënë ni, Pierre ahinga tënë so lo yeke tene so ape. Me atâa so kue, sarango ye ti lo anzere na e mingi, ndali ti so lo yeke lakue nduru ti sara mbeni ye.—Luc 9:33.

²³ Mbeni ye akiri asi na bï ni so na Pierre, na Jacques nga na Jean. Mbinda aga angoro ala kue. Na pekoni, ala mä mbeni go asara tënë. Go ti Jéhovah Nzapa la! Lo tene: “So ayeke Molenge ti mbi, lo so mbi soro lo. Ala mä lo.” Mo ye ti bâ! aye ni kue agirisa. Gi Jésus na ala la angbâ na ndo ti hoto ni so.—Luc 9:34-36.

24. (a) Suma ni so asara nyen na ndo ti Pierre? (b) E nga kue e lingbi ti bâ nzoni na lege ti suma so tongana nyen?

²⁴ So pendere pasa si Pierre ayeke na ni ti bâ suma so! E nga kue e bâ nzoni dä. Angu mingi na pekoni, Pierre asara ni na mbeti, lo fa pasa so lo wara na bï ni so. Lo tene so “lo bâ gloire ti [Jésus] tâ na lê ti lo”, lo bâ kete yanga ti ngoi so Jésus ayeke duti ande Gbia na yayu kâ. Suma so afa so mingi ti aprophétie ti Bible ayeke tâ tënë na ye so akpengba mabe ti Pierre mingi si atara so ayeke ga ande, lo lingbi ti luti na lê ni nganganga. (Diko 2 Pierre 1:16-19.) Tongana e sara ye tongana Pierre, e ngbâ be-ta-zo na Jésus so Jéhovah azia lo na li ti e, e manda ye na mbage ti lo, e yeda na sengo ndo so lo se na e na e mû peko ti lo lâ na lâ na tâ be-ti-molenge, mabe ti e nga kue ayeke kpengba.