Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO MAKUMAWIRI

‘Ine Ndisakhulupira’

‘Ine Ndisakhulupira’

1. Fokotozani kutsukwala kukhali na Marta, pontho thangwi yanji.

MARTA nee akhakwanisa kuduwala nthumbi ya m’bale wace, mphako yakufungwa na mwala. Kutsukwala kwace kukhali kukulu kakamwe. Pikhanentsa kwa iye kutawira kuti Lazaro akhadalowa. Nkati mwa ntsiku zinai m’bale wace mbadamala kufa, Marta akhanentseka kakamwe. Pa ndzidzi unoyu, anthu akhalira kunyumba kwawo na anango akhabwera toera kuabalangaza.

2, 3. (a) Kodi Marta panango apibva tani pidaona iye Yezu? (b) Kodi mafala akufunika a Marta asapangizanji thangwi ya iye?

2 Mbwenye cifupi na Marta pakhali na munthu wakuti akhafuna kakamwe Lazaro. Pidaona iye Yezu, panango kutsukwala kwace kwathimizirika, thangwi akhadziwa kuti ndi Yezu basi pa dziko yonsene mbadakwanisa kupulumusa m’bale wace. Ngakhale tenepo, Marta akhurudzika mukudziwa kuti Yezu akhali penepo toera kumbalangaza. Mu ndzidzi wakucepa udakhala iye na Yezu, Marta abalangazwa, thangwi Yezu akhali munthu wantsisi, wakukoma ntima na waufuni. Yezu acita mibvundzo mingasi kuna Marta yakuti yamphedza toera kuwangisa cikhulupiro cace thangwi yakulamuswa muli akufa. Kucedza kweneku kwacitisa Marta kulonga mafala akufunika kakamwe mu umaso wace: ‘Ine ndisakhulupira kuti ndimwe Kristu, Mwana wa Mulungu, Ule akhadikhirwa kubwera pa dziko yapantsi.’—Jwau 11:27.

3 Mafala anewa asapangiza kuti Marta akhali nkazi wacikhulupiro cakuwanga kakamwe. Bhibhlya nee isalonga pizinji thangwi ya Marta, mbwenye pinalonga iyo pinakwanisa kuwangisa cikhulupiro cathu. Toera kudziwa pyenepi, tendeni tidinge ulendo wakutoma unalongwa Marta m’Bhibhlya.

‘Kudzudzumika na Kupingizika’

4. Kodi Marta akakhala na ani panyumba pawo, pontho ninji cinapangiza kuti banja ineyi ikhabverana na Yezu?

4 Nthanda zizinji nduli, Lazaro akhali maso na ungumi wadidi kunyumba kwace ku Bhetanya mbakadikhira mulendo wakufunika kakamwe, Yezu Kristu. Lazaro, Marta na Mariya akhali panyumba ibodzi ene, maseze kuti onsene akhali akulu. Anyakufufudza anango asalonga kuti Marta panango akhali nkulu wawo, thangwi pisaoneka kuti ndiye akhatambira alendo, pontho midzidzi inango iye asalongwa pakutoma. (Jwau 11:5) Nkhabe kwanisika kudziwa khala m’bodzi wa iwo akhadamanga banja. Ngakhale tenepo, iwo adzakhala axamwali a ponda ndipondembo a Yezu. Nkati mwa utumiki wace ku Yudeya, kudathimbana iye na mipingizo na kutcingwa, midzidzi yonsene Yezu akhafikira kunyumba kwawo. Mwakukhonda penula, Yezu akhapasa ntengo makhaliro antendere na ciphedzo cikhapereka iwo.

5, 6. (a) Thangwi yanji Marta akhali wakudzudzumika kakamwe mu ndzidzi ukhali Yezu panyumba pawo? (b) Kodi Mariya acitanji pidafika Yezu panyumba pawo?

5 Marta akhatsalakana mwadidi panyumba pawo, pontho akhaphedzera toera ikhale yakutambira alendo. Iye akhali nkazi waphinga na wakuphata basa, pontho pisaoneka kuti midzidzi yonsene akhali wakuphatika. Pa ndzidzi udabwera Yezu toera kuaona, Marta acita pibodzi pyene. Mwakukhonda dembuka iye akhunganya cakudya cakusiyana-siyana toera kupasa mulendo wace wakufunika kakamwe na ale akhali pabodzi na iye. Mu ndzidzi unoyu, kutambira alendo kukhali kwakufunika kakamwe. Mulendo angafika panyumba akhampswompswonwa, kudulwa ntsapato, kutsukwa miyendo, na kukhwazwa mafuta akununkhira mu nsolo mwace. (Lerini Luka 7:44-47.) Pontho mwanaciro nyumba akhatsalakana mwacidikhodikho pakugona na cakudya.

6 Marta na Mariya akhali akuphatika kakamwe toera kutsalakana Yezu. Mariya wakuti anthu akhamuona kukhala wakunyerezera kakamwe, mwakukhonda penula, aphedzera Marta, Yezu mbadzati kufika. Mbwenye pidafika iye, pinthu pyacinja. Yezu aona kuti unoyu ukhali ndzidzi toera kuapfundzisa, natenepa acita pyenepi! Yezu akhali wakusiyana na atsogoleri a mauphemberi a ntsiku zenezi. Iye akhalemedza akazi, pontho nee akhanyinyirika toera kuapfundzisa pya Umambo wa Mulungu, wakuti ukhali nsolo wa utumiki wace. Mariya atsandzaya kakamwe na pikhapfundzisa Yezu, mbakhala cifupi na iye toera kubvesera mwacidikhodikho.

7, 8. Ninji cidacitisa Marta kuipirwa, mphapo apangiza tani kuipirwa kwace?

7 Tinakwanisa kunyerezera kudzudzumika kukhali na Marta. Nakuti akhafunika kukhunganya cakudya cakusiyana-siyana, Marta akhali wakudzudzumika na wakupingizika kakamwe. Mukhaenda iye uku na uku mbaona Mariya adakhala pantsi, kodi iye aipirwa mbamuyang’ana na makhuzi? Nee ndi pyakudzumisa khala iye acita pyenepi. Thangwi iye nee mbadakwanisa kucita pyonsene ekhene!

8 Pakumalisa, Marta nee akwanisabve kupirira. Iye agwandira mafala Yezu mbalonga: ‘Mbuya, nee mukuona kuti m’bale wanga akundisiya ndekha mbindicita mabasa? Mpangeni toera andiphedzembo.’ (Luka 10:40) Mafala anewa akhali akuwanga kakamwe. Natenepa iye aphemba Yezu toera asandike Mariya, pontho ampange kuti amphedze.

9, 10. (a) Kodi Yezu atawira tani Marta? (b) Tisadziwa tani kuti Yezu nee akhasandika Marta thangwi yakukhunganya cakudya cadidi?

9 Ntawiro wa Yezu panango wadzumatirisa Marta, na anyakuleri a Bhibhlya azinji asadzumatirwambo. Mwacitsalakano iye alonga: ‘Marta, Marta ukudzudzumika mbupingizika na pinthu pizinji. Mbwenye pinafunika ndi pinthu pyakucepa, peno cinthu cibodzi. Kukhundu yace, Mariya asankhula cinthu cakufunika kakamwe, natenepa nee anadzakwatirwa cinthu ceneci.’ (Luka 10:41, 42) Kodi Yezu akhafuna kulonganji? Kodi iye akhalonga kuti Marta akhafuna kakamwe pinthu pyampfuma kupiringana Mulungu? Kodi iye akhansandika thangwi yakuphata basa mwaphinga toera kukhunganya cakudya cadidi?

Maseze Marta ‘akhadzudzumika mbapingizika na pinthu pizinji,’ mwakucepeseka iye atawira kusandikwa

10 Nkhabe. Yezu akhadziwa kuti pifuno pya Marta pikhali pyadidi na pikhatsogolerwa na ufuni. Kusiyapo pyenepi, iye nee aona kuti pikhali pyakuipa kutambira alendo. Iye akhadatawira kuenda pa “phwando ikulu” ikhadakhunganya Mateo. (Luka 5:29) Kukhunganya cakudya nee kukhali kwakudawika; mbwenye ndi pinthu pikhaikha Marta pa mbuto yakutoma. Marta akhaikha manyerezero ace ku cakudya cace mbasiya kunyerezera pinthu pyakufunika kakamwe. Ninji pikhali pyakufunika kakamwe?

Yezu apereka takhuta thangwi ya nzimu wakutambira alendo wa Marta, pontho iye akhadziwa kuti pifuno pya Marta pikhali pyadidi

11, 12. Kodi Yezu asandika tani Marta munjira yadidi?

11 Yezu, Mwana m’bodzi ekha wa Yahova Mulungu akhali n’nyumba ya Marta toera kupfundzisa undimomwene. Nkhabepo cinthu cikhali cakufunika kakamwe kupiringana kupfundzisa. Mwakukhonda penula, Yezu atsukwala kakamwe kuona Marta mbakaluza mwai wakuwangisa cikhulupiro cace, mbwenye ansiya toera acite pikhafuna iye. * Natenepa Yezu aona kuti nee pikhali pyadidi kubvera phembo ya Marta toera kukakamiza Mariya kuti aluzembo mwai unoyu wakupfundziswa.

12 Natenepa, munjira yadidi Yezu asandika Marta, mbacemera dzinace kawiri toera kunkhurudza. Pontho ampasa cinyindiro cakuti nee pakhali na mathangwi toera ‘kudzudzumika na kupingizika na pinthu pizinji.’ Cakudya cakucepa mbacidakwana pa ndzidzi unoyu thangwi pakhali na cakudya cakunjipa cauzimu. Na thangwi ineyi, Yezu nee mbadakwatira Mariya “phindi yadidi” idasankhula iye—kubvesera pikhapfundzisa Yezu!

13. Tinapfundzanji na njira idaphatisira Yezu toera kusandika Marta?

13 Cakucitika ceneci cinakwanisa kupfundzisa pizinji atowereri a Kristu lero. Cipo tisafunika kutawirisa cinthu consene kukhala cakufunika kakamwe kupiringana ‘pyakufuna pyathu pyauzimu.’ (Mat. 5:3) Tisafunika kutowezera kupasa mwakudzala manja kwa Marta, mbwenye nee tisafunika kukhala ‘akudzudzumika mbitipingizika’ kakamwe thangwi yakutambira alendo mpaka kuluza pinthu pyakufunika kakamwe. Pakucedza na anyakukhulupira andzathu, cifuno cathu cisafunika kukhala cakuwangisana mwauzimu, tayu toera kupasa peno kupaswa cakudya ca ntengo ukulu. (Lerini Aroma 1:11, 12.) Ngakhale cakudya ndi cakucepa, kucedza kunakwanisa kukhala kwakuwangisa.

Kulamuswa Muli Akufa Kwa M’bale Wawo Wakufunika

14. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti Marta asiya citsandzo cadidi mukubvera uphungu?

14 Kodi Marta abvera uphungu udapaswa iye na Yezu? Bhibhlya isatawira. Mukulonga cakucitika cakutsandzayisa ca m’bale wa Marta, mpostolo Jwau alonga: ‘Yezu akhafuna Marta, Mariya na Lazaro.’ (Jwau 11:5) Pakhadapita nthanda zizinji Yezu mbadamala kale kuenda ku Bhetanya. Marta nee akhala wakuipirwa nee akoya pinthu muntima thangwi ya uphungu wa Yezu. Iye aubvera mbasiya citsandzo cadidi kakamwe cacikhulupiro kwa ife, thangwi midzidzi inango tisafunikambo kusandikwa.

15, 16. (a) Kodi Marta acitanji pikhaduwala m’bale wace? (b) Thangwi yanji pikhadikhira Marta na Mariya nee pyakwanirisika?

15 Pikhaduwala m’bale wace, mwakukhonda penula Marta antsalakana. Marta acita pyonsene pidakwanisa iye toera kumbalangaza na kumphedza kuti awange. Mwakukhonda tsalakana kuwangisira kweneku, ungumi wa Lazaro wadzatekera kakamwe. Ntsiku zonsene Marta na Mariya apitiriza kutsalakana Lazaro. Kazinji kene Marta akhayang’ana nkhope ya m’bale wace, yakuti ikhapasa ntsisi, pontho iye akumbuka ntsiku zadidi na zakuipa zidakhala iwo pabodzi!

16 Mu ndzidzi ukhaoneka Lazaro kuti ali cifupi na kulowa, Marta na Mariya atumiza mphangwa kuna Yezu. Iye akhamwaza mphangwa ku cisa ca nsindzo wa ntsiku ziwiri. Mphangwa zawo zikhali zakucepa: ‘Mbuya, munthu anafuna imwe ali kuduwala.’ (Jwau 11:1, 3) Iwo akhadziwa kuti Yezu akhafuna m’bale wawo, pontho akhali na cikhulupiro cakuti Yezu mbadacita pyonsene pinakwanisa iye toera kuphedza xamwali wace. Kodi iwo akhadikhira kuti Yezu mbadabwera mwakucimbiza kakamwe? Khala iwo akhanyerezera tenepo, pidikhiro pyawo nee pyakwanirisika, thangwi Lazaro adzalowa.

17. Ninji cidadzudzumisa Marta, pontho acitanji pidabva iye kuti Yezu akhali cifupi na nzinda?

17 Marta na Mariya alira pidalowa m’bale wawo, pontho iwo atsalakana kuikhiwa kwace mbatambira anthu onsene akhabuluka ku Bhetanya na n’cisa consene. Mbwenye Yezu akhadzati kufika. Pikhapita ndzidzi Marta akhadzudzumika kakamwe na kudembuka kwa Yezu. Pakumalisa, ntsiku zinai Lazaro mbadamala kufa kale, Marta abva kuti Yezu akhali cifupi na nzinda. Maseze akhadatsukwala, Marta aenda mwakucimbiza kaonana na Yezu mwakukhonda kudziwisa Mariya.—Lerini Jwau 11:18-20.

18, 19. Ndi cidikhiro cipi cikhali na Marta, pontho thangwi yanji cikhulupiro cace cikhali cakuwanga?

18 Pidaona iye Mbuyace, Marta alonga kutsukwala kukhabva iye na Mariya mu ntsiku zizinji: ‘Mbuya, mbamudakhala pano m’bale wanga nee mbadafa.’ Mbwenye Marta akhali na cikhulupiro na cidikhiro cakuti Yezu mbadacita pinthu. Iye alonga pontho: ‘Mbwenye cincino ndisadziwa kuti Mulungu anadzakupasani pyonsene pinamphemba imwe.’ Mwakucimbiza Yezu alonga pinthu toera kuwangisa cikhulupiro cace: ‘M’bale wako anadzalamuka.’—Jwau 11:21-23.

19 Marta akhanyerezera kuti Yezu akhalonga pyakulamuswa muli akufa kwa ntsogolo, natenepa iye atawira: ‘Ndisadziwa kuti iye anadzalamuswa muli akufa pa ntsiku yakumalisa.’ (Jwau 11:24) Cikhulupiro cace mu cipfundziso ceneci cikhali cakuwanga kakamwe. Atsogoleri anango a mauphemberi Aciyuda, akhacemerwa Asaduki nee akhakhulupira pyakulamuswa muli akufa, ngakhale kuti cipfundziso ceneci cikhagumanika m’Malemba akupumirwa. (Dan. 12:13; Mark. 12:18) Mbwenye Marta akhadziwa kuti Yezu apfundzisa pyenepi, pontho iye alamusa anthu muli akufa—maseze nee akhadalamusa munthu wakuti akhadalowa mu ntsiku zizinji ninga Lazaro. Marta nee akhadziwa pikhafuna kucitika.

20. Fokotozani mabvekero a mafala akukhonda duwalika a Yezu na ntawiro wa Marta pinagumanika pa Jwau 11:25-27.

20 Buluka penepo, Yezu alonga mafala akukhonda duwalika: ‘Ine ndine kulamuka muli akufa na umaso.’ Mwandimomwene, Yahova Mulungu apasa Mwanace mphambvu zakudzalamusa anthu muli akufa pa dziko yonsene. Yezu abvundza Marta: ‘Usakhulupira pyenepi?’ Buluka penepo, Marta atawira mwakubverana na mafala a nsolo unadinga ife. Iye akhakhulupira kuti Yezu akhali Kristu peno Mesiya, Mwana wa Yahova Mulungu, pontho kuti iye akhali ule akhadalongweratu na aprofeta kuti mbadabwera pa dziko yapantsi.—Jwau 5:28, 29; lerini Jwau 11:25-27.

21, 22. (a) Kodi Yezu apangiza tani mabvero ace kwa ale anaferwa? (b) Fokotozani kulamuswa muli akufa kwa Lazaro.

21 Kodi Yahova Mulungu na Mwanace, Yezu Kristu asapasa ntengo cikhulupiro ninga ca Marta? Pinthu pidacitika kutsogolo pisatawira pakweca mbvundzo unoyu. Marta athamanga toera kadziwisa Mariya. Buluka penepo, iye aona kuti Yezu akhali wakutsukwala kakamwe mukhalonga iye na Mariya, pontho anthu azinji akhalira. Marta aona Yezu mbakalira thangwi yakutsukwala kunabweresa kufa. Natenepa, Marta abva Yezu mbakapanga anthu toera abuluse mwala pa nthumbi ya m’bale wace.—Jwau 11:28-39.

22 Marta akhondesa pyenepi mukulonga kuti Lazaro panango akununkha, thangwi akhali mu nthumbi ntsiku zinai. Yezu ankumbusa: “Sine tayu adakupanga kuti ungakhulupira unadzaona mbiri ya Mulungu?” Iye akhulupira mbaona mbiri ya Yahova Mulungu. Mu ndzidzi ubodzi ene, Yahova apasa mphambvu Mwanace toera kulamusa Lazaro muli akufa! Nyerezerani pidacitika pa ndzidzi unoyu, pyakuti panango Marta nee apiduwala mu umaso wace. Iye abva Yezu mbacemera, “Lazaro, buluka panja!”; nakutali ikhabveka dzumbi mukhabuluka Lazaro mu nthumbi mwapang’ono-pang’ono, manungo ace akhadapyangirirwa na nguwo; Yezu alonga ‘nsudzuleni, mulekeni aende pyace’; mwakukhonda penula, Marta na Mariya athamanga mwakukomerwa toera kakhumbatira m’bale wawo. (Lerini Jwau 11:40-44.) Kutsukwala konsene kukhali na Marta kwamala.

Thangwi yakukhulupira Yezu, Marta na Mariya apaswa nkhombo yakulamuswa kwa m’bale wawo

23. Kodi Yahova na Yezu asafuna kucitanji kwa imwe, pontho musafunika kucitanji?

23 Cakucitika ceneci cisapangiza kuti kulamuswa muli akufa si cithankano tayu, thangwi ndi cipfundziso ca m’Bhibhlya. Pontho cisapangiza kuti anyakufa anadzalamukadi. (Yobe 14:14, 15) Yahova na Mwanace asafuna kakamwe kupasa nkhombo atumiki anapangiza cikhulupiro, ninga pidacita iwo kwa Marta, Mariya na Lazaro. Iwo anadzakupasanimbo nkhombo mungakhala na cikhulupiro cakuwanga.

‘Marta Akhatumikira’

24. Ndi mafala api akumalisa analonga Bhibhlya thangwi ya Marta?

24 Bhibhlya isalonga pontho pya Marta pa ulendo wakumalisa. Kukhali kutoma kwa sumana yakumalisa ya Yezu pa dziko yapantsi. Mukudziwa kuti mwakukhonda dembuka mbadathimbana na nyatwa, Yezu atonga kuenda ku Bhetanya, kunyumba kwa axamwali ace. Buluka penepo, mbadafamba makilometru matatu toera kuenda ku Yerusalemu. Yezu na Lazaro akhadya panyumba ya Simoni, nyamatanya, pontho ndi ndzidzi unoyu unalonga Bhibhlya pya Marta pa ulendo wakumalisa: ‘Marta akhatumikira.’—Jwau 12:2.

25. Thangwi yanji mipingo lero iri na nkhombo yakukhala na akazi ninga Marta?

25 Marta akhali nkazi waphinga kakamwe! Ulendo wakutoma unalongwa iye m’Bhibhlya, akhaphata basa; ulendo wakumalisa, akuphata pontho basa, mbacita pyonsene pinakwanisa iye toera kutsalakana anthu. Lero, mipingo Yacikristu iri na nkhombo yakukhala na akazi ninga Marta, akuti ndzidzi onsene asapangiza cikhulupiro cawo kuna Yahova mukuphata basa mwaphinga kwa iye na kuphedza anango. Kodi Marta apitiriza kucita pyenepi? Pisaoneka tenepo. Khala ndi tenepo, iye acita pinthu mwandzeru, thangwi mbadathimbana na pinentso pinango.

26. Kodi cikhulupiro ca Marta camphedza toera kucitanji?

26 Pidapita ntsiku zingasi, Marta atsukwala kakamwe na kulowa kwa Mbuyace wace wakufunika, Yezu. Kusiyapo pyenepi, asumankha adapha Yezu akhafunambo kupha Lazaro, thangwi kulamuswa kwace muli akufa kukhacitisa anthu azinji kukhulupira Yezu. (Lerini Jwau 12:9-11.) Mukupita kwa ndzidzi kufa kwamwaza Marta na abale ace. Ife nkhabe dziwa kuti pyacitika tani peno lini, mbwenye pinadziwa ife ndi pyakuti cikhulupiro ca Marta camphedza kupirira mpaka kunkhomo. Ndi thangwi yace Akristu lero asafunika kutowezera cikhulupiro ca Marta.

^ ndima 11 Mu ndzidzi wa Ayuda m’pyaka dzana yakutoma, kazinji kene akazi nee akhatawiriswa kukhala pakhapfundziswa amuna. Makamaka iwo akhapfundziswa mabasa apanyumba. Natenepa, Marta akhaona ninga pyacilendo nkazi kukhala cifupi na nyakudziwisa toera kupfundza.