Ir al contenido

TLEN TELPOKAMEJ KINEKIJ KIMATISEJ

¿Kenijkatsa nechitaj sekinok?

¿Kenijkatsa nechitaj sekinok?

 ¿Kenke moneki kuali timoiljuis tlake yoyomitl timokentis? Pampa kej moyoyontia se akajya kinextia kenijkatsa eli. ¿Tlake moiljuiaj sekinok kema kiitaj kej timoyoyontia?

 Eyi tlamantli tlen moiljuiaj kema moyoyontiaj uan tlake mitspaleuis amo kiampa tijchiuas

Achtoui tlamantli: Timoyoyontis kej nesi ipan televisión.

 Theresa kiijtoua: “Kemantika miakpa tikitaj ipan televisión kinamakaj se tlamantli uan peua techpaktia. Kema miakpa tikinitas maseualmej katli sanse moyoyontiaj, nojkia kiampa tijnekis timoyoyontis”.

 Tlen kipanoltiaj ipan televisión amo san kichiua ichpokamej ma kinekikaj kiampa moyoyontisej. Nopa amochtli The Everything Guide to Raising Adolescent Boys (Tlen mitspaleuis tikiniskaltis piltelpokatsitsij), kiijtoua: “Telpokamej nojkia kichiuaj tlen nesi ipan televisión [...]. Maseualmej kipanoltiaj ipan televisión tlen kinyoltilana konemej”.

 Tlen nelnelia mitspaleuis: Biblia kiijtoua: “Se tlen uiuitik nimantsi kineltoka nochi tlen iuampoyouaj kiiljuiaj ma kichiua, pero se tlakatl tlen tlalnamiki moiljuia intla kuali para kichiuas se tlamantli o axtle” (Proverbios 14:⁠15). Yeka, ximoiljui kenke ipan televisión tlanamakanij kinextiaj se keski tlamantli. Uan kema tikitas kipanoltiaj yoyomitl tlen uelis kichiuas ma nesi motlakayo, ximoiljui:

  •  “¿Ajkia kipaleuis tlaj kiampa nimoyoyontis?”

  •  “¿Tlake moiljuiskiaj sekinok tlaj nimokentiskia nopa yoyomitl?”

  •  “¿Nelnelia kinextiskia kenijkatsa nieli uan tlake nijneltoka?”

 Ximoiljui ipan ni tlamantli: Ipan se semana, xikita tlake yoyomitl kinextiaj ipan televisión. ¿Kenijkatsa kinekij ximonejnemilti? ¿Timoiljuia kinekij ximoyoyonti kej miakej moyoyontiaj? Se ichpokatl katli itoka Keren, kiijtoua: “Tlauel ouij tijmatis pampa sekinok kinekij kuali xinesi, kuali ximoyoyonti uan kuali ma nesi motlakayo. Katli kipanoltiaj se keski tlamantli ipan televisión, kimatij telpokamej nima kineltokaj tlen kiniljuiaj”.

Ompa tlamantli: Timoyoyontis kej sekinok san pampa tijnekis kuali ma mitsitakaj.

 Se telpokatl katli itoka Manuel, kiijtoua: “Kema yankuik kisa se yoyomitl, nochi kinekij kitekiuisej, uan tlaj amo kiampa timoyoyontis, mitstlaijiljuisej”. Se ichpokatl katli itoka Anna nojkia kiijtoua: “Amo san tijtekiuis se yoyomitl pampa yankuik kistok, tijtekiuis pampa tijnekis mouampoyouaj kuali ma mitsitakaj”.

 Tlen nelnelia mitspaleuis: Biblia kiijtoua: “Ayok xijchiuakaj keja ama kichiuaj tlakamej ipan ni Tlaltipaktli” (Romanos 12:⁠2). Ika tlen kiijtoua ni texto, xikita moyoyo uan ximotlatsintoki:

  •  “¿Tlake nimoiljuia kema nijtlapejpenia tlake yoyomitl nijkouas?”

  •  “¿Nechpaktia nimokouis yoyomitl tlen tlauel patiyo?”

  •  “¿Nijneki sekinok san ma kiitakaj nopa yoyomitl tlen nijpia?”

 Ximoiljui ipan ni tlamantli: Kema tijtlapejpenis moyoyo, amo san ximoiljui tlaj timoyoyontis kej sekinok uajka kuali mitsitasej, uan tlaj amo, uajka amo kinekisej ximouika ininuaya. Ximoiljui ipan seyok tlamantli, timoyoyontis ika tlen kinextis kenijkatsa nelnelia tieli. Tlaj kuali tijyolmatis ika tlen timoyoyontia, amo mitstekipachos tlen sekinok moiljuisej.

Expa tlamantli: Timoiljuis tlauel kuali tlaj nesis motlakayo.

 Jennifer kiijtoua: “Kemantika nijneki nimokentis se keski yoyomitl tlen tlauel tatakatstik, tlen tlauel kototsi o tlen kichiuas ma nesi notlakayo”.

 Tlen nelnelia mitspaleuis: Biblia kiijtoua: “Axtlauel ximokuatotonikaj para se inmoyejyejka tlen inmotlalilisej inmopani. [...] Más kuali xijtemokaj se imoyejyejka tlen eltok ipan inmoyolo” (1 Pedro 3:3, 4). Ika tlen kiijtoua ni texto, ¿tijneki sekinok ma mitsitakaj pampa amo kuali timoyoyontijtok o pampa tijchiua tlen kuali?

 Ximoiljui ipan ni tlamantli: Tlauel kuali tlaj timoyoyontis kej kinamiki. Maske ipan ni tonali maseualmej ayokmo kiampa kichiuaj, ximoiljui ni:

 ¿Tikamanaltitok iuaya se akajya katli san ya kineki kamanaltis? Nopa maseuali amo kimati kiampa kichiuas sekinok ayokmo ma kinekikaj itstosej iuaya.

Yoyomitl eli sanse kej kema tikamanalti, kema tijnekis sekinok san ma mitsitakaj, kichiuas ma mitstlalkauikaj.

 Tlaj timoyoyontia kej amo kinamiki, sekinok nojkia mitstlalkauisej. Tlaj ika moyoyo tijneki tijchiuas sekinok ma mitsitakaj, uelis tijnextis amo tijmati tlake tijneki tijchiuas, timoueyimati o nopa ome tlamantli. Nojkia uelis tijnextis tijneki sekinok ma mitsitakaj, uan nopa uelis kichiuas ma moiljuikaj tlamantli tlen amo kuali tlen ta.

 Amo ximoyoyonti kej sekinok maseualmej, uan amo xijchiua sekinok ma moiljuikaj tlamantli tlen amo kuali tlen ta pampa amo kuali timoyoyontijtok. Se ichpokatl katli itoka Monica, kiijtoua: “Timoyoyontis kej kinamiki amo kiijtosneki timoyoyontis kej moueyinana. Kiijtosneki tijnextis timotlepanita uan tikintlepanita sekinok”.