1-3. (a) Sambu na nki mbala ya nkaka Estere waka boma sambu na kukwenda na bakala na yandi? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na yina me tala Estere?

ESTERE salaka yonso sambu na kukitisa ntima na yandi ntangu yandi vandaka kupusana pene-pene ya kibansala ya nzo ya ntotila na Suze. Yo vandaka ve pete. Bima yina bo tungilaka nzo yina vandaka ti lukanu ya kuyitukisa bantu—bibaka na yo vandaka ti bifwanisu ya mikubu mingi ya bangombe yina kele ti mapapu, ya bantu yina ke bulaka batolo-tolo, mpi ya bantambu. Mpi nzo yango vandaka na zulu ya kisika mosi ya lelensi pene-pene ya Bangumba ya Zagros, yina nsongi na yo vandaka ya kufuluka ti baneze; nzo yango vandaka mpi na nsi ya nzadi Choapès yina masa na yo vandaka ya mpembe. Bima yina yonso vandaka ti lukanu ya kuyibusa konso muntu yina vandaka kukwenda kutala ngolo ya nene ya muntu yina Estere kwendaka kutala, muntu yina vandaka kudibinga “ntotila ya nene.” Ntotila yango vandaka mpi bakala na yandi.

² Bakala ya Estere? Zeresesi vandaka ve kibeni mutindu ya bakala yina konso mwana-nkento ya kwikama ya Muyuda lendaka kuvingila na kukwela! * Yandi fwanaka ve ata fioti ti bantu bonso Abrahami, bakala ya kudikulumusa yina ndimaka na kuwila Sara, nkento na yandi. (Kuy. 21:12) Ntotila Zeresesi zabaka ve mambu ya me tala Yehowa, Nzambi ya Estere mpi Nsiku na yandi to nkutu yandi zabaka kaka mambu fioti. Kansi, yandi zabaka nsiku ya bantu ya Persia, yika mpi nsiku yina vandaka kubuyisa diambu yina Estere zolaka kusala. Inki kele diambu yango? Nsiku tubaka nde, konso muntu yina ta kwisa na ntwala ya mfumu ya Persia kukonda nde ntotila kubinga yandi, bo fwete fwa yandi. Ntotila bingaka ve Estere, ata mpidina yandi vandaka kukwenda kukutana ti ntotila. Ntangu yandi kumaka pene-pene ya kibansala ya kati, kisika ntotila lendaka kumona yandi tuka na kiti na yandi ya kimfumu, ziku Estere yindulaka nde bo ta fwa yandi.—Tanga Estere 4:11; 5:1.

³ Sambu na nki Estere ndimaka kutula luzingu na yandi na kigonsa? Mpi nki dilongi beto lenda longuka na lukwikilu ya nkento  yai ya kuyituka? Bika beto tadila ntete mutindu Estere kumaka mfumu-nkento na Persia.

4. Inki mambu beto me zaba sambu na Estere, mpi nki mutindu yandi kumaka kuzinga ti kisoni na yandi Mardoke?

⁴ Estere vandaka mwana-nsiona. Beto me zaba ve mambu mingi sambu na bibuti na yandi, yina pesaka yandi zina Adasa, ngogo ya Kiebreo yina ke tendula “mirte,” mwa nti mosi yina ke basisaka bintuntu ya mpembe ya nsudi kitoko. Ntangu bibuti ya Estere fwaka, Mardoke, mpangi na yandi mosi ya dibuta yina vandaka muntu ya ntima-mbote, bakaka yandi. Mardoke vandaka kisoni na yandi, kansi yandi vandaka ti bamvula mingi kuluta yandi. Yandi nataka Estere na nzo na yandi mpi sansaka yandi bonso mwana na yandi.—Est. 2:5-7, 15.

5, 6. (a) Inki mutindu Mardoke sansaka Estere? (b) Estere ti Mardoke vandaka ti luzingu ya nki mutindu na Suze?

⁵ Mardoke ti Estere vandaka Bayuda mpi bampika yina kwendaka kuzinga na ntu-mbanza ya Persia, mpi mbala ya nkaka bantu vandaka kumenga bo sambu na dibundu na bo mpi Bansiku yina bo vandaka kusala bikesa sambu na kuzitisa. Kansi, Estere salaka bangwisana ya ngolo ti kisoni na yandi na mutindu Mardoke vandaka kulonga yandi mambu ya me tala Yehowa, Nzambi ya mawa yina gulusaka bantu na yandi na bampasi mbala mingi na bilumbu ya ntama—mpi yandi zolaka kusala yo diaka. (Levi 26:44, 45) Yo kele pwelele nde, Estere ti Mardoke zolanaka ngolo mpi vandaka na bangwisana ya kwikama.

⁶ Yo ke monana nde Mardoke vandaka kusala na nzo ya ntotila na Suze, mpi mbala na mbala yandi vandaka kufonga na kielo ya nene ti bansadi ya nkaka ya ntotila. (Est. 2:19, 21; 3:3) Beto me zaba ve mambu yina Estere vandaka kusala ntangu yandi vandaka kuyela, kansi beto lenda yindula nde yandi vandaka kusadisa kisoni na yandi mpi kukeba nzo na yandi. Ziku bo vandaka kuzinga na kartie mosi ya kinsukami mpi na kutadila nzo ya ntotila, kartie yango vandaka na simu ya nkaka ya nzadi. Mbala ya nkaka, Estere vandaka kusepela kukwenda na zandu na Suze, kisika bantu yina ke salaka bifwanisu ya wolo ti ya arza, mpi bateki ya nkaka vandaka kuteka bima na bo. Estere lendaka ve kuyindula nde kilumbu ya nkaka yandi mpi zolaka kukuma ti bima yina ya ntalu na luzingu na yandi; yandi zabaka mpi ve mutindu luzingu na yandi zolaka kukuma na makwisa.

7. Sambu na nki bo katulaka Vasti bonso mfumu-nkento, mpi nki salamaka na nima?

⁷ Kilumbu mosi, nsangu mosi mwanganaka na Suze ya mvimba sambu na diambu mosi yina salamaka na nzo ya ntotila. Na feti mosi ya nene, yina Zeresesi sadilaka bantu na yandi ya nene mpi yo vandaka ti madia mingi mpi vinu ya kitoko, ntotila bakaka lukanu ya kubingisa Vasti, nkento na yandi yina vandaka kitoko mpi ya vandaka kusala feti ti bankento na kisika ya nkaka. Kansi, Vasti buyaka kukwisa. Ntotila waka nsoni mpi makasi, ebuna yandi yulaka bandongisi na yandi ndola yina yandi fwete pesa Vasti. Inki salamaka? Bo katulaka yandi bonso mfumu-nkento. Bansadi ya ntotila yantikaka kusosa na insi ya mvimba bamwense ya kitoko yina na kati na bo ntotila ta pona mfumu-nkento ya mpa.—Est. 1:1–2:4.

8. (a) Sambu na nki mbala ya nkaka, Mardoke vandaka kudiyangisa mwa fioti sambu na Estere ntangu yandi ke yela? (b) Sambu na nge, inki mutindu beto lenda sadila dibanza ya Biblia ya bukati-kati na yina me tala kitoko ya nitu? (Tala mpi Bingana 31:30.)

⁸ Beto lenda meka kumona na mabanza mutindu Mardoke ke tala-tala Estere na zola yonso mpi me mona nde kisoni na yandi me yela, mpi ntangu yai yandi kele nkento mosi ya kitoko kibeni. Beto ke tanga nde: ‘Estere vandaka mwana-nkento mosi ya kitoko na nitu mpi vandaka na ilungi ya kitoko.’ (Est. 2:7) Biblia ke tubilaka kitoko ya nitu ti bukati-kati—yo kele mbi ve, kansi yo fwete kwenda nzila mosi ti mayele mpi kudikulumusa. Kana ve, yo lenda pusa muntu na kuyedisa lulendo mpi bifu ya nkaka ya mbi. (Tanga Bingana 11:22.) Keti nge me monaka ve nde, diambu yai kele kieleka? Keti kitoko ya Estere ta sadisa yandi to ta kumisa yandi lulendo? Mambu yina ta salama na makwisa ta monisa yo.

9. (a) Inki salamaka ntangu bansadi ya ntotila monaka Estere, mpi sambu na nki yo fwete vanda nde kukabwana na yandi ti Mardoke vandaka mpasi? (b) Sambu na nki Mardoke pesaka Estere nzila ya kukwela mumpani? (Tala mpi lupangu.)

⁹ Bansadi ya ntotila monaka Estere. Bo tulaka yandi na kati ya bana-bankento yina bo solaka, bo katulaka Estere na maboko ya Mardoke mpi nataka yandi na nzo ya ntotila, na simu ya nkaka ya nzadi. (Est. 2:8) Ntembe kele ve nde, kukabwana yina vandaka mpasi, sambu bo kumaka bonso tata ti mwana na yandi ya nkento. Mardoke lendaka kuzola ve nde mwana-nkento yina yandi sansaka ya kukumaka bonso mwana na yandi kukwela mumpani, ata nkutu yandi kele ntotila, kansi yandi vandaka ve ti makuki ya kubuyisa diambu yina. * Ntembe kele ve nde, Estere widikilaka na dikebi yonso bandongisila yina Mardoke pesaka yandi na ntwala nde bo nata yandi! Ntangu bo vandaka kunata yandi na nzo ya ntotila na Suze, bangiufula mingi vandaka kutambula na ntu na yandi. Luzingu ya nki mutindu vandaka kuvingila yandi?

10, 11. (a) Inki mutindu luzingu ya mpa ya Estere lendaka kubebisa yandi kukonda mpasi? (b) Inki mutindu Mardoke monisaka nde yandi vandaka kudiyangisa sambu na mambote ya Estere?

¹⁰ Estere kumaka kisika yina mambu yonso vandaka ya mpa kibeni sambu na yandi. Yandi vandaka na kati ya “bana-bankento mingi” yina katukaka na bisika ya kuswaswana ya Kintinu ya Persia. Ntembe kele ve nde, binkulu, bandinga, mpi bikalulu na bo vandaka ya kuswaswana kibeni. Bo pesaka bana-bankento yina na maboko ya Ege, nsadi ya ntotila, sambu na kusadisa bo na kukumisa nitu na bo kitoko kibeni na nsungi ya mvula ya mvimba; mu mbandu kusala bo massage na mafuta ya nsudi ya kitoko. (Est. 2:8, 12) Kisika mpi luzingu ya mutindu yina lendaka kukonda mpasi, kupusa baleke yina ya bankento na kudipesa mingi na kitoko ya nganda, kukuma lulendo mpi ti mpeve ya kutesana. Inki bupusi luzingu yai vandaka ti yo na Estere?

 ¹¹ Ata muntu mosi ve vandaka kudiyangisa mingi sambu na Estere kuluta Mardoke. Biblia ke tuba nde konso kilumbu, yandi vandaka kupusana pene-pene ya nzo ya bankento mpi kusosa kuzaba kana Estere vandaka nki mutindu. (Est. 2:11) Ntembe kele ve nde, mwa bansangu yina yandi vandaka kubaka na nsadisa ya bansadi ya nzo, vandaka kupesa yandi kiese mingi. Sambu na inki?

12, 13. (a) Inki mutindu bantu yina vandaka na nziunga ya Estere vandaka kutadila yandi? (b) Sambu na nki Mardoke vandaka na kiese na kuzaba nde Estere songaka ve bantu nde yandi vandaka Muyuda?

¹² Ege sepelaka na Estere mingi kibeni yo yina yandi vandaka kusadila Estere mambu ti ntima-mbote mpi yandi pesaka Estere bansadi ya bankento nsambwadi mpi kisika ya kuluta kitoko na nzo ya bankento. Nkutu, disolo yango ke tuba nde: ‘Na ntangu yina yonso Estere vandaka kundimama na meso ya konso muntu yina vandaka kumona yandi.’ (Est. 2:9, 15) Keti bantu vandaka kusepela na yandi kaka sambu na kitoko na yandi? Ve, Estere vandaka ti mambu mingi ya nkaka.

 ¹³ Mu mbandu, beto ke tanga nde: ‘Estere tubilaka ve ata diambu mosi ya me tala bantu na yandi to bampangi na yandi, sambu Mardoke songaka yandi na kutuba yo ve na bantu.’ (Est. 2:10) Mardoke songaka mwana-nkento yina na kusonga ve bantu nde yandi vandaka Muyuda; mbala ya nkaka yandi monaka nde na nzo ya ntotila ya Persia bantu mingi vandaka ve kuzola Bayuda. Yandi vandaka na kiese kibeni na kuzaba ntangu yai nde, ata Estere kumaka ntama ti yandi, yandi landaka kumonisa mayele mpi bulemfu!

14. Inki mutindu bubu yai, baleke lenda landa mbandu ya Estere?

¹⁴ Mutindu mosi, bubu yai baleke lenda sepedisa bibuti na bo to bantu yina ke sansa bo. Ntangu bo ke vandaka bo mosi—ata na nziunga ya bantu yina ke salaka mambu ya mbi mpi ya mansoni—bo lenda buya bupusi ya mbi mpi kukangama ti minsiku yina bo me zaba nde yo kele mbote. Ntangu bo ke salaka mpidina, bonso Estere, bo ke sepedisaka Tata na bo ya zulu.—Tanga Bingana 27:11.

15, 16. (a) Estere salaka inki sambu na kusimba ntima ya ntotila? (b) Sambu na nki, bansoba yina salamaka na luzingu ya Estere lendaka kuvanda kigonsa?

¹⁵ Ntangu yo lombaka nde Estere kumonana na ntwala ya ntotila, bo pesaka yandi kimpwanza ya kubaka konso kima yina yandi yindulaka nde yandi lendaka kuvanda na mfunu na yo, ziku sambu na kudikumisa diaka kitoko mingi. Kansi na kudikulumusa yonso, yandi lombaka ve kima ya nkaka katula kaka yina Ege zabisaka yandi. (Est. 2:15) Ziku yandi bakisaka nde kitoko mpamba me fwana ve sambu na kusimba ntima ya ntotila; kudikulumusa, kikalulu yina bantu mingi ya nzo ya ntotila kondaka zolaka kuvanda mbote. Keti yandi yindulaka mbote?

¹⁶ Disolo yango ke pesa mvutu yai: ‘Ntotila zolaka Estere mingi kuluta bankento yonso yina vandaka kukwisa na meso na yandi; ntotila ndimaka yandi mingi kuluta bamwense ya nkaka. Yandi lwatisaka Estere mpu ya kimfumu mpi tulaka yandi mfumu-nkento na kisika ya Vasti.’ (Est. 2:17) Ntembe kele ve nde, yo vandaka mpasi sambu na mwana-nkento yai ya Muyuda na kuyikana ti nsoba yina salamaka na luzingu na yandi. Yandi kumaka mfumu-nkento ya mpa mpi nkento ya mfumu yina vandaka ti kiyeka ya mingi kuluta na ntoto ya mvimba na ntangu yina! Keti luzingu yina ya mpa vimbisaka yandi ntu mpi kumisaka yandi lulendo? Ata fioti ve!

17. (a) Inki mambu ke monisa nde Estere landaka kulemfukila tata yina sansaka yandi? (b) Sambu na nki mbandu ya Estere kele mfunu mingi sambu na beto bubu yai?

¹⁷ Estere vandaka kaka kulemfukila Mardoke, tata yina sansaka yandi. Yandi zabisaka ve bantu nde yandi vandaka Muyuda. Diaka, ntangu Mardoke bakisaka nde bantu ke sala komplo sambu na kufwa Zeresesi, Estere zabisaka ntotila lukebisu yango na bulemfu yonso mpi komplo yango nungaka ve. (Est. 2:20-23) Yandi landaka kumonisa lukwikilu na Nzambi na yandi na kumonisaka kikalulu ya kudikulumusa mpi ya bulemfu. Yo me fwana mpenza nde beto landa mbandu ya Estere bubu yai, sambu bantu mingi ke monaka nde bulemfu kele mfunu ve, mpi bo ke landaka kumonisa mpeve ya kukonda bulemfu mpi ya  nkolami! Kansi bonso Estere, bantu yina kele ti lukwikilu ya kieleka ke bakaka bulemfu na mbalu mingi.

18. (a) Sambu na nki yo lombaka nde Mardoke kubuya kufukamina Amani? (Tala mpi noti na nsi ya lutiti.) (b) Inki mutindu bubu yai, babakala mpi bankento ya lukwikilu ke landaka mbandu ya Mardoke?

¹⁸ Bakala mosi na zina Amani, kumaka ti kiyeka ya mingi na nzo ya ntotila Zeresesi. Ntotila tulaka yandi ministre ya ntete, mpi kumisaka yandi ndongisi na yandi ya ntete-ntete mpi muntu ya zole na kintinu ya mvimba. Nkutu, ntotila basisaka nsiku nde bantu yonso yina ta mona Amani fwete fukamina yandi. (Est. 3:1-4) Nsiku yina vandaka diambu ya mpasi sambu na Mardoke. Yandi vandaka kundima kulemfukila ntotila kansi ve kana yo ke lomba nde yandi konda bulemfu na Nzambi. Nkaka ya Amani vandaka Agagi. Yo ke tendula nde, yandi vandaka mutekolo ya Agagi, ntotila ya Amaleki yina profete Samuele fwaka. (1 Sam. 15:33) Bantu ya Amaleki vandaka bantu ya mbi kibeni, yo yina bo kudikumisaka bambeni ya Yehowa mpi ya Izraele. Nzambi pesaka bantu yonso ya Amaleki ndola. * (Kul. 25:19) Inki mutindu Muyuda ya kwikama lendaka kufukamina muntu ya Amaleki? Mardoke lendaka kusala yo ve. Yandi buyaka. Tii bubu yai, babakala mpi bankento ya lukwikilu ke tulaka luzingu na bo na kigonsa sambu na kuzitisa munsiku yai: “Beto fwete lemfukila Nzambi bonso mfumu na kisika ya kulemfukila bantu.”—Bis. 5:29.

19. Amani zolaka kusala inki, mpi nki yandi salaka sambu na kundimisa ntotila?

¹⁹ Amani waka makasi. Kansi, yandi monaka nde kufwa Mardoke mpamba fwanaka ve sambu na yandi. Yandi vandaka na mfunu ya kufwa dikanda ya mvimba ya Mardoke! Amani solulaka ti ntotila mpi kusilaka Bayuda mambu ya luvunu. Kukonda kutanga zina na bo, yandi tubaka nde bo kele na mfunu ve mpi bo kele bantu yina “me panzanaka” mpi me kabwanaka na kati ya bantu ya makanda. Diambu ya mbi kuluta, yandi tubaka nde bo ke lemfukilaka ve bansiku ya ntotila na mutindu yina bo kele bankolami. Yandi zabisaka ntotila nde, yandi ta tula mbongo mingi na kesi sambu bo sadila yo na lufwa ya Bayuda yonso ya kintinu yina. * Zeresesi pesaka Amani mutaku na yandi ya kutula kashe sambu yandi tula diboko na konso nsiku yina yandi ke kana kubasisa.—Est. 3:5-10.

20, 21. (a) Nsangu ya Amani salaka inki na Bayuda yina vandaka na Kintinu ya mvimba ya Persia, yika mpi Mardoke? (b) Mardoke lombaka Estere na kusala inki?

²⁰ Kukonda kusukinina, binati-nsangu yantikaka kutambula  nswalu na bampunda na kintinu yina ya mvimba sambu na kuzabisa lufwa ya Bayuda yonso. Yindula bupusi ya nsangu yina ntangu yo kumaka tii na Yeruzalemi, kisika ndambu ya Bayuda yina bikalaka ya kukatukaka na kimpika na Babilone vandaka kunwana sambu na kutunga diaka mbanza yina vandaka diaka ve ti bibaka sambu na kutanina yo. Ziku ntangu Mardoke waka nsangu yina ya mbi, yandi yindulaka Bayuda yina, banduku na yandi mpi bampangi na yandi na Suze. Yandi lembaka nitu, pasulaka bilele na yandi, lwataka saki, tulaka putulu na ntu na yandi, mpi dilaka ngolo na kati-kati ya mbanza yina. Kansi, Amani ti ntotila vandaka kunwa malafu, yandi vandaka ve ata fioti na mawa sambu na mpasi yina yandi basisilaka Bayuda mpi banduku na bo yina vandaka na Suze.—Tanga Estere 3:12–4:1.

²¹ Mardoke zabaka nde yandi fwete kanga ve maboko. Kansi yandi lendaka kusala inki? Estere waka nde Mardoke kele na mawa, ebuna yandi tindilaka Mardoke bilele kansi yandi buyaka ndembikilu. Ziku, banda ntama yandi vandaka kudiyula kikuma yina Yehowa, Nzambi na yandi bikaka nde bo katula Estere yina yandi vandaka kuzola mingi na maboko na yandi mpi kukumisa yandi mfumu-nkento ya mfumu mosi ya mumpani. Ntangu yai, yandi bakisaka kikuma yango. Mardoke tindilaka mfumu-nkento Estere nsangu, mpi lombaka yandi na kubondila ntotila sambu na “bantu na yandi.”—Est. 4:4-8.

22. Sambu na nki Estere vandaka kuwa boma ya kukwenda na ntotila yina vandaka bakala na yandi? (Tala mpi noti na nsi ya lutiti.)

²² Ntembe kele ve nde, Estere kudiyangisaka mingi ntangu yandi  waka nsangu yina. Yo vandaka kumekama ya kuluta ngolo sambu na lukwikilu na yandi. Yandi waka boma, mutindu yandi monisaka yo pwelele na mvutu yina yandi pesaka Mardoke. Yandi yibusaka Mardoke nsiku ya ntotila. Kumonana na ntwala ya ntotila kukonda nde yandi bingisa nge, vandaka kutendula nkanu ya lufwa. Muntu yango lendaka kuguluka kaka kana ntotila tandudila yandi nti na yandi ya kimfumu ya wolo. Keti Estere vandaka ti kikuma ya kuvingila nde, ntotila lendaka kuwila yandi mawa mutindu yina, mingi-mingi na kutadila mambu yina kuminaka Vasti ntangu yandi buyaka kukwisa ntangu ntotila bingaka yandi? Estere songaka Mardoke nde, tuka bilumbu 30 ntotila bingaka yandi ve sambu na kumona yandi! Yo pesaka Estere bikuma mingi ya kuyindula nde, ziku ntotila yai ya ke soba-sobaka mabanza vandaka diaka ve kuzola yandi. *—Est. 4:9-11.

23. (a) Mardoke tubaka nki sambu na kukumisa lukwikilu ya Estere ngolo? (b) Sambu na nki yo me fwana na kulanda mbandu ya Mardoke?

²³ Mardoke vutudilaka Estere mvutu na kikesa yonso sambu na kukumisa lukwikilu na yandi ngolo. Yandi zabisaka Estere nde kana yandi sala kima ve, luguluku ya Bayuda ta katuka na kisina ya nkaka. Kansi, yandi mosi ta guluka nki mutindu kana mbangika yina kukuma ngolo? Na bangogo yina, Mardoke monisaka lukwikilu na yandi ya ngolo na Yehowa, yina zolaka ve ata fioti kubika nde bo manisa bantu na yandi yonso, mpidina balusilu na yandi kulungana ve. (Yoz. 23:14) Na nima, Mardoke songaka Estere nde: ‘Nani kuzaba, mbala ya nkaka na ntangu ya mpidyai nge ta kuma ti lukumu ya kuvanda mfumu-nkento.’ (Est. 4:12-14) Keti yo me fwana ve nde, beto landa mbandu ya Mardoke? Yandi tulaka ntima ya mvimba na Yehowa, Nzambi na yandi. Keti beto mpi ke salaka mpidina?—Bing. 3:5, 6.

24. Inki mutindu Estere monisaka lukwikilu mpi kikesa?

²⁴ Sambu na Estere, ntangu lungaka sambu na kubaka lukanu. Yandi songaka Mardoke na kuzabisa Bayuda yonso na kubuya madia bonso yandi na nsungi ya bilumbu tatu, mpi yandi sukisaka nsangu na yandi ti bangogo ya pete yina monisaka lukwikilu mpi kikesa na yandi; bangogo yango ke simbaka ntima na beto tii bubu yai: “Kana mono fweti fwa sambu mono me sala mpidina, mambu ve mono ta fwa.” (Est. 4:15-17) Ntembe kele ve nde, yandi sambaka na kikesa kibeni bilumbu yina tatu kuluta bilumbu yonso ya nkaka ya luzingu na yandi. Kansi, nsuka-nsuka, ntangu lungaka. Yandi lwataka bilele na yandi ya kitoko kibeni ya kimfumu mpi salaka yonso sambu nde ntotila kusepela ti yandi. Ebuna yandi kwendaka.

25. Tendula mutindu mambu salamaka ntangu Estere kwendaka na ntwala ya bakala na yandi.

²⁵ Mutindu beto tubilaka yo na luyantiku ya kapu yai, Estere kwendaka na nzo ya ntotila. Beto lenda meka kumona na mabanza mutindu bangindu ya kudiyangisa mpi bisambu ya masonga yonso me fuluka na mabanza mpi na ntima na yandi. Yandi me kota na kibansala, kisika yandi lendaka kumona Zeresesi na kiti na yandi ya kimfumu. Ziku yandi mekaka kutala kana luse ya ntotila kele ya kiese to ya makasi. Kana yo lombaka nde yandi vingila, ntembe kele ve nde Estere zolaka kumona bonso nde ntangu ke sukinina. Kansi ntangu lutaka mpi bakala na yandi monaka yandi. Ntembe kele ve nde bakala na yandi yitukaka, kansi luse na yandi kangukaka. Yandi tandudilaka yandi nti na yandi ya kimfumu ya wolo!—Est. 5:1, 2.

26. Sambu na nki Bakristu ya kieleka kele ti mfunu ya kikesa bonso Estere, mpi sambu na nki kisalu na yandi vandaka kaka na luyantiku?

²⁶ Ntotila ndimaka kuwidikila yandi. Estere monisaka lukwikilu na Nzambi mpi tulaka luzingu na yandi na kigonsa sambu na bantu ya Nzambi; mpidina yandi bikaka mbandu ya mbote ya lukwikilu sambu na bansadi yonso ya Nzambi banda na ntangu yina. Bubu yai, Bakristu ya kieleka ke bakaka na mbalu bambandu ya mutindu yina. Yezu tubaka nde, balongoki na yandi ya kieleka ta zabana na zola na bo ya kuditambika. (Tanga Yoane 13:34, 35.) Mbala mingi, kumonisa zola yina ke lombaka kumonisa kikesa bonso Estere. Kansi, ata na nima ya kutula luzingu na yandi na kigonsa sambu na bantu ya Nzambi na kilumbu yina, kisalu na yandi vandaka kaka na luyantiku. Inki mutindu yandi ta ndimisa ntotila nde Amani, ndongisi yina yandi ke zolaka mingi, muntu salaka komplo yina ya mbi? Yandi lendaka kusala nki sambu na kugulusa bantu na yandi? Beto ta tadila bangiufula yai na kapu yina ke landa.