1, 2. a) Ruti tun be baara sifa juman lo kɛ? b) Ruti ye koo ɲuman juman lo lɔn Ala ka sariya n’a ka mɔgɔw koo la?

RUTI ye ɔrizi tusun minw fɛfɛ tile kɔnɔ, a y’u lajɛn ka sonsori u kɔrɔ. Tile be benna Bɛtilehɛmu. Baarakɛla caaman be tagamana dɔɔni dɔɔni ka kɔsegi o dugudennin na min be u gɛrɛfɛ kulu dɔ kan. Baara kɛnin kɔ tile kuru bɛɛ kɔnɔ, Ruti sɛgɛnninba lo sabu kabi sɔgɔma a ma baara dabila. A bele be ɔrizi tusunw gosira ni bere dɔ ye walisa k’u deenw bɔ. O bɛɛ n’a ta, o loon diyara sabu a jigi tun b’a la ka min sɔrɔ, a ye sɔrɔli kɛ ka tɛmɛ o kan.

² Yala o firiyamuso ka koow cogoya y’a daminɛ ka fisaya le wa? I ko an y’a ye kalansen tɛmɛnin na, a nɔrɔla a buranmuso Nawomi la. A y’a daa di ko a bena to n’a ye ani ko Nawomi ka Ala Jehova bena kɛ ale fana ka Ala ye. O firiyamuso fila bɔra Mowabu jamana na ka na Bɛtilehɛmu. A ma mɛɛn, Mowabu muso Ruti y’a mɛn ko labɛn ɲuman dɔ be sɔrɔ Jehova ka sariya kɔnɔ ka ɲɛsin fantanw ni lonanw ma Israɛl jamana na. Ayiwa sisan, a y’a ye ko Jehova ka mɔgɔ dɔw b’o sariya labato ani u b’a yira u tagamacogo n’u ka ɲumanya fɛ ko Jehova koo ka di u ye. O lo ye Ruti dusu saalo.

3, 4. a) Bowazi ye Ruti jija cogo di? b) Bi, wariko ka gwɛlɛ kosɔbɛ, Ruti ka ɲɛyirali be se k’an dɛmɛ cogo di?

³ Bowazi tun ye o ɲɔgɔnna mɔgɔw dɔ ye. Cɛkɔrɔba nafolotigi dɔ tun lo. Ruti ye fɛfɛri kɛ ale lo ka forow kɔnɔ. Bi, a ye Ruti minɛ i n’a fɔ a denmuso yɛrɛ. Bowazi ye Ruti tando sabu a y’a janto Nawomi la ani a y’a latigɛ ka na a yɛrɛ dogo Jehova Ala ka gamanw kɔrɔ. Ni Ruti be miiri o kuma diimanw na, a tɛ se n’a ma yɛlɛ a yɛrɛ kɔnɔ.—Ruti 2:11-14 kalan.

⁴ O bɛɛ n’a ta, a be jɔrɔla a yɛrɛ ka siniɲasigi koo la. Komi ale ye lonanmuso fantan ye, ani cɛɛ ni deenw t’a fɛ, cogo di a bena se k’a janto ale yɛrɛ la ani Nawomi fana na? Yala u bena se ka balo fɛfɛri dɔrɔn fɛ wa? Ani jɔn lo bena a janto ale yɛrɛ la  n’a nana kɔrɔ? A tɛ bari an na n’o haminanko ɲɔgɔnw b’a tɔɔrɔ. Bi, wariko ka gwɛlɛ kosɔbɛ ani Ruti ka hami ɲɔgɔn be mɔgɔ caaman tɔɔrɔla. An k’a filɛ cogo min na Ruti ka limaniya y’a dɛmɛ k’o gwɛlɛyaw muɲu. O la, an bena se k’a ladegi faan caaman fɛ.

5, 6. a) Ruti ye tile fɔlɔ min kɛ fɛfɛri la Bowazi ka foro kɔnɔ, a ye mun lo sɔrɔ o la? b) Nawomi ye Ruti ye tuma min na, o ye mun lo kɛ a la ani a ye mun lo fɔ?

⁵ Ruti y’a ka ɔrizi gosi k’a deenw cɛ ka ban tuma min na, a y’a ye ko a ye fɛfɛri kɛ ka efa ɲɛɛ kelen sɔrɔ, o be bɛn litiri 22 ma. A ka doni gwiliya be se kilo 14 ɲɔgɔn ma! N’a sɔrɔ a y’o siri fani dɔ kɔnɔ, k’o ɲun, ani ka Bɛtilehɛmu sira minɛ. O y’a sɔrɔ suu be ɲini ka ko.—Ruti 2:17.

⁶ A diyara Nawomi ye k’a buranmuso kanulen ye. N’a sɔrɔ a kabakoyara k’a ye ko Ruti ye ɔrizi caaman sɔrɔ. Bowazi tun ye dumunifɛn min di baaradenw ma, Ruti nana n’o tɔɔ ye fana. Ale ni Nawomi y’o dama dumu ɲɔgɔn fɛ. Nawomi y’a ɲininga ko: “I tagara fɛfɛri kɛ jɔn le fɛ bii? I tagara baara kɛ jɔn ka foro la? Mɔgɔ min y’i minɛ ka ɲa, Ala ka barika don o tigi la.” (Ruti 2:19). Nawomi be se kɔrɔsili la. A y’a faamu ko Ruti tɛ se ka ɔrizi caaman nin ɲɔgɔn sɔrɔ ni mɔgɔ dɔ m’a janto a la ka ɲumanya kɛ a ye.

7, 8. a) Nawomi b’a jati ko Bowazi ka ɲumanya bɔra jɔn lo la, ani mun na do? b) Ruti y’a ka kanuya kantigiman yira a buranmuso la cogo di tugun?

⁷ U fila ye baro daminɛ ani Ruti ye Bowazi ka ɲumanya lakali Nawomi ye. O diyara Nawomi ye kosɔbɛ ani a ko: “Matigi ka duba i ye, katuguni Matigi tɛ a ka ɲumaya dabila mɔgɔ ɲɛnamaw ni mɔgɔ salenw la.” (Ruti 2:20, ABM). Nawomi b’a jati ko Bowazi ka ɲumanya bɔra Jehova lo la. Ale lo b’a sagokɛlaw jija u k’u tɛgɛ labila ka tɔɔw sɔn, ani a b’a daa di ko a bena u sara u ka ɲumanya kosɔn. *—Talenw 19:17 kalan.

⁸ Bowazi y’a fɔ Ruti ye ko a ka to ka na fɛfɛri kɛ ale ka forow kɔnɔ a ka baaraden muso misɛnw gɛrɛfɛ. O la, sumantigɛlaw tɛna a darabɔ. Nawomi ye Ruti ladi ko a ka sɔn Bowazi ka kuma ma. Ruti y’o ladili sira tagama. A fana ‘tora n’a buranmuso ye.’ (Ruti 2:22, 23). Kuma nunu b’a yira an na tugun jogo jɔnjɔn  min be Ruti la: kanuya kantigiman. Ruti ka koo b’an lasun an k’an yɛrɛ ɲininga ko: Yala an b’an mako don sɔbɛ la an ka denbayamɔgɔw la i n’a fɔ Ruti y’a kɛ cogo min na wa? Yala an b’u dɛmɛ ni kanuya ye walisa k’u mako wasa wa? Jehova tɛ ɲinɛ o kanuya kantigiman ɲɔgɔn kɔ abada.

9. An be kalan juman sɔrɔ Ruti ni Nawomi fɛ denbaya koo la?

⁹ Yala a be se ka fɔ Ruti ni Nawomi fila dɔrɔn ma ko u tun ye denbaya ye wa? Dɔw b’a jati ko walisa denbaya ka kɛ denbaya “yɛrɛyɛrɛ” ye, furucɛ ni furumuso, cɛdenw ni musodenw, mamacɛ ni mamamuso ani somɔgɔ wɛrɛw ka kan ka kɛ yen. Nka hali denbayaw bɛɛ la dɔgɔmannin kɔnɔ, Jehova sagokɛlaw be se k’u kɔnɔ gwɛ ɲɔgɔn ye ani k’a to dusudiya, ɲumanya ni kanuya ka kɛ yen. Ruti ni Nawomi ka koo b’o lo yira an na. I be denbaya min kɔnɔ, yala a koo ka gwɛlɛ i ma wa? Yezu y’a ka kalandenw hakili jigi ko hali ni denbaya t’an fɛ, kafodenw be se ka jati an somɔgɔw ye.—Mariki 10:29, 30.

10. Nawomi tun b’a fɛ ka Ruti dɛmɛ cogo juman na?

¹⁰ K’a ta ɔrizi tigɛwagati ma awirilikalo la ka taga se alikama tigɛwagati ma zuwɛnkalo la, Ruti tora ka fɛfɛri kɛ Bowazi ka forow kɔnɔ. Wagati be tɛmɛna, ani Nawomi be miirila ale bena se ka min kɛ a buranmuso kanulen ye. K’u to Mowabu jamana na, Nawomi kɔni tun lanin b’a la ko ale tɛ se ka Ruti dɛmɛ cogo si la a ka cɛɛ wɛrɛ sɔrɔ (Ruti 1:11-13). Nka, sisan kɔni, miiriya wɛrɛ lo b’a kɔnɔ. A y’a fɔ Ruti ye ko: “Ne denmuso, ne man kan ka sigiyɔrɔɲuman ɲini i ye wa”? (Ruti 3:1). O wagati la, mɔgɔw delinanko tun lo ka furuɲɔgɔnma ɲini u deenw ye. Ruti do be se ka jati Nawomi denmuso yɛrɛyɛrɛ ye. A b’a fɛ ka “sigiyɔrɔɲuman” ɲini a ye. O kɔrɔ, a b’a fɛ Ruti ka cɛɛ sɔrɔ min bena a tanga ani ka lafiya di a ma. Nka Nawomi bena se k’o kɛ cogo di do?

11, 12. a) Nawomi y’a fɔ ko “kunmabɔli jo” be Bowazi fɛ. A kaan tun be Ala ka sariya labɛn ɲuman juman ma? b) Ruti y’a buranmuso ka ladili ta cogo di?

¹¹ Loon fɔlɔ min na Ruti ye Bowazi kofɔ, Nawomi y’a fɔ ko: “Nin cɛ ka surun an na. Kunmabɔli jo bɛ a fɛ.” (Ruti 2:20, AMB). O kumaw kɔrɔ ko di? Labɛn ɲuman dɔ tun be Musa ka sariya kɔnɔ min be se ka denbayaw dɛmɛ n’a y’a sɔrɔ dɛsɛ b’u kan  fantanya kosɔn, wala u ka somɔgɔ dɔ saya kosɔn. Ni muso dɔ cɛɛ tun sara k’a sɔrɔ a ma deen wolo fɔlɔ, o tun be kɛ dusukasiba ye a fɛ sabu a cɛɛ tɔgɔ tun be tunu bɔnsɔn nataw cɛma, o kɔrɔ, a tun tɛna mamadenw sɔrɔ. Nka, Ala ka sariya tun be sira di banbagatɔ balimacɛ ma a k’o firiyamuso furu walisa cɛɛntabaga ka sɔrɔ banbagatɔ la ani a tɔgɔ ka to. *—Deter. 25:5-7.

¹² Nawomi y’a ɲɛfɔ Ruti ye a ka ɲi ka min kɛ. Nawomi ye fɛɛrɛ min labɛn, i ka miiri k’a filɛ o ye Ruti kabakoya cogo min na. Israɛldenw ka sariya ye fɛɛn kura ye Ruti fɛ, a bele tɛ u ka landaw bɛɛ lɔn fɔlɔ. Nka komi a be Nawomi bonya kosɔbɛ, a y’a tulo malɔ ka mɛnni kɛ a fɛ koɲuman. Nawomi ye Ruti ladi ko a ka min kɛ, n’a sɔrɔ o tun ye koo kura ye a ɲɛɛ na, wala maloyako tun lo. N’a sɔrɔ a yɛrɛ tun b’a jati k’o b’ale mafiɲɛya, nka a sɔnna k’o kɛ. A y’a yɛrɛ majigi k’a fɔ ko: “I ye min fɔ, n bena o bɛɛ kɛ.”—Ruti 3:5.

13. Ruti sɔnna mɔgɔkɔrɔbaw ka ladiliw ma, an be kalan juman lo sɔrɔ o koo la? (Job 12:12 fana lajɛ.)

¹³ Tuma dɔw la, a man nɔgɔ kanbelew ni sunguruw fɛ ka sɔn mɔgɔw ka ladiliw ma minw ka kɔrɔ n’u ye ani u be koo lɔn ka tɛmɛ u kan. U ka teli k’a miiri ko gwɛlɛya minw b’olu kan, mɔgɔkɔrɔbaw tɛ o faamu ka ɲɛ. Ruti ka majigilenya b’an hakili  jigi ko an koo ka di mɔgɔkɔrɔba minw ye ani u b’an ka ɲɛ fɛ, n’an b’olu ka hakilitigiya kumaw lamɛn, o bena an nafa kosɔbɛ (Zaburuw 71:17, 18 kalan). Nka, Nawomi ye ladili juman lo di Ruti ma? Yala o ladili ye Ruti nafa wa?

14. Gendege ye mun lo ye, ani baara juman lo be kɛ a kan?

¹⁴ O loon sufɛ, Ruti tagara gendege kan. Yɔrɔ dɔ lo foro kɔnɔ u ye min gosi ka ja k’a kɛ sumangosikɛnɛ ni suman fiyɛyɔrɔ ye. A tun ka teli ka kɛ kulu gɛrɛ na wala a sanfɛ, yɔrɔ min na fɔɲɔ be fiɲɛ kosɔbɛ tileben wagati la. Walisa ka sumankisɛ woloma ka bɔ ɲagaw la, sɛnɛkɛlaw tun b’u bɛɛ cɛ ni pɛlu wala minan sifa dɔ ye k’u fili sanfɛ. O la, fɔɲɔ tun be taga ni ɲaga ye ani kisɛw tun be ben duguma sabu olu ka gwili.

15, 16. a) Koo min kɛra gendege kan Bowazi ka baara banni kɔ sufɛ, i k’o lakali. b) Bowazi bɔra a kala ma cogo di ko Ruti lanin be ale seen kɔrɔ?

¹⁵ Baara be ɲini ka ban. Ruti be leeru ka filɛri kɛ. Bowazi be baara kɔrɔsira, a ka sumankisɛw be tonna ɲɔgɔn kan. A ye dumuni kɛ ni ninsɔndiya ye, o kɔ a tagara la suman gɛrɛfɛ. Mɔgɔw tun be to k’o lo kɛ walisa soonw kana na sumankisɛ cɛ. Ruti ɲɛɛ be Bowazi la a be lara. Nawomi tun ye min fɔ a ye, wagati sera a fɛ k’o kɛ sisan.

¹⁶ Ruti gwɛrɛla Bowazi la, a dusukun be panpanna. A ɲɛɛ b’a la ko Bowazi be sinɔgɔra kosɔbɛ. A gwɛrɛla ka birifani bɔ Bowazi seenw kan ani ka la u kɔrɔ i ko Nawomi tun y’a fɔ a ye cogo min na. O kɔ, a ye kɔnɔni kɛ. Wagati be tɛmɛna.  A kɔrɔtɔninba lo. A laban, dugutilama, Bowazi y’a yɛrɛ sama. Nɛnɛ y’a minɛ, a yɛrɛyɛrɛtɔ wulila ko a b’a seenw datugu. Nka, a y’a kɔrɔsi ko mɔgɔ dɔ be yen. Bibulu b’a fɔ ko: “A y’a ye ko muso dɔ lanin be a seen kɔrɔ.”—Ruti 3:8.

17. Minw b’a miiri ko Ruti ka kɛtaw bɛnnin tɛ, olu tɛ koo jɔnjɔn fila juman lo kala ma?

¹⁷ Bowazi ye ɲiningali kɛ ko: “Jɔn don?” N’a sɔrɔ Ruti yɛrɛyɛrɛtɔ y’a jaabi ko: “Ne ye i ka jɔnmuso Ruti ye. I ka birifini biri i ka jɔnmuso la, katuguni ne kunmabɔli jo bɛ i fɛ.” (Ruti 3:9, ABM ). Bi, dɔw b’a miiri ko Ruti ka kɛtaw n’a ka kumaw b’a yira ko a tun b’a fɛ ka la ni Bowazi ye le. Nka o mɔgɔw tɛ koo jɔnjɔn fila kala ma: Fɔlɔ, Ruti y’o koo kɛ ka kɛɲɛ n’a ka wagati la landaw ye. O landaw fanba tununa kabi wagati jan. O kama, a bɛnnin tɛ ka Ruti ka kɛtaw suma ni bi mɔgɔw ka tagamacogo nɔgɔnin ye. Filanan, Bowazi y’o koo jati cogo min na, o b’a yira ko ale fɛ Ruti ma koo nɔgɔnin si kɛ, nka a yɛrɛ ka kan ni tandoli ye.

18. Bowazi ye mun lo fɔ walisa ka Ruti hakili sigi? Bowazi kaan be Ruti ka kanuya kantigiman kɛcogo fila juman ma?

¹⁸ Bowazi ye Ruti jaabi ni dususuman ni kaan diiman ye ko: “Masaba k’i ta ɲa, ne denmuso! I ye fɛɛn min kɛ, o be i ka mɔgɔsɔbɛya yira ka tɛmɛ fɔlɔta kan. I ma tugu kanbelen si kɔ, a fantan walima nafolotigi.” (Ruti 3:10). N’a sɔrɔ o kumaw ye Ruti hakili sigi. Bowazi be “fɔlɔta” min kofɔra, o ɲɛsinna Ruti ka kanuya kantigiman koo ma tuma min na a tugura Nawomi kɔ ka na Israɛl jamana na ani a y’a janto a la. Ruti y’a ka kanuya kantigiman yira siɲɛ filanan na a kɛtɔ ka sɔn ka furu cɛkɔrɔba dɔ ma walisa Nawomi n’a cɛɛ sanin tɔgɔw kana tunu. Bowazi b’a lɔn ko Ruti ma kɔrɔ fɔlɔ. O ɲɔgɔnna muso ka teli ka ɲɛbɔ kanbele lo fɛ, a fantan walima nafolotigi. Nka Ruti b’a fɛ ka ɲumanya kɛ Nawomi n’a cɛɛ sanin fana ye. A b’a fɛ banbagatɔ tɔgɔ kana tunu a faso la. Bowazi kabakoyara k’a ye ko Ruti t’a yɛrɛ dɔrɔn nafa ɲini.

19, 20. a) Mun na Bowazi ma sin ka Ruti furu kelen? b) Cogo juman na Bowazi y’a janto Ruti tɔgɔ koo la ani a ye ɲumanya juman kɛ a ye?

¹⁹ Bowazi y’a fara a kan ko: “Sisan, ne denmuso, i kana siran. I mana fɛɛn o fɛɛn ɲini, ne bena o kɛ i ye, bari ne ka  mɔgɔw bɛɛ y’a lɔn ko i ye musoɲuman ye.” (Ruti 3:11). A diyara Bowazi ye k’a ye ko Ruti b’a fɛ ale k’a furu k’a kunmabɔ. N’a sɔrɔ o koo ma bari a la. Nka komi Bowazi ye mɔgɔ tilennin ye, a t’a fɛ k’a yɛrɛ diyanyeko dɔrɔn kɛ. A y’a fɔ Ruti ye ko kunmabɔli joo be cɛɛ wɛrɛ fɛ min ka surun Nawomi cɛɛ la ka tɛmɛ ale kan. Bowazi bena taga o koo fɔ o cɛɛ ye fɔlɔ walisa ka sababu di a ma a ka Ruti furu.

²⁰ Bowazi y’a ɲini Ruti fɛ ko a ka segi ka la ka lafiɲɛ fɔɔ kɛnɛbɔda fɛ, o kɔ a ka wuli ka taga mɔgɔw kana a ye. A t’a fɛ Ruti tɔgɔ n’ale yɛrɛ tɔgɔ ka tiɲɛ, mɔgɔw kana na a miiri ko u fila ye kakalayako dɔ kɛ. Ruti segira ka la Bowazi seenw kɔrɔ. N’a sɔrɔ a hakili siginin lo sisan sabu Bowazi y’a jaabi ni kaan diiman ye. Sanni dugu ka gwɛ kosɔbɛ, Ruti wulila. Bowazi y’a ka fani fa ni ɔrizi sumankisɛ ye. O kɔ, Ruti kɔsegira Bɛtilehɛmu.—Ruti 3:13-15 kalan.

21. Mun lo y’a to Ruti tɔgɔ bɔra ko a ye “musoɲuman” ye? An be se k’a ladegi cogo di?

²¹ A kɛra dusudiyako ye Ruti fɛ k’a mɛn Bowazi daa la ko jama bɛɛ b’a lɔn ko ale ye “musoɲuman” ye! A tun ka di Ruti ye ka Jehova lɔn ani k’a bato minkɛ, siga t’a la o lo kɛra sababu ye a y’o tɔgɔɲuman sɔrɔ. A fana ye ɲumanyaba kɛ Nawomi n’a ka siyamɔgɔw ye ani a’ y’a mako don u la. A diyara a ye k’a yɛrɛ degi Israɛldenw ka koo kɛcogow n’u ka landaw la a tun tɛ minw lɔn. N’an b’a fɛ ka Ruti ka limaniya ɲɔgɔn ladegi, an ka ɲi ka bonyaba la mɔgɔw kan, u ka koo kɛcogow n’u ka landaw mana kɛ min o min ye. N’an y’o kɛ, an fana bena tɔgɔ ɲuman sɔrɔ.

22, 23. a) Bowazi ye suman hakɛ min di Ruti ma, kɔrɔ juman be se ka sɔrɔ o la? (Jukɔrɔla kunnafoni lajɛ fana). b) Nawomi ye ladili juman di Ruti ma?

²² Ruti senin soo kɔnɔ, Nawomi y’a ɲininga ko: “N denmuso, e ye jɔn lo ye?” Komi dugu tun ma gwɛ ka ɲɛ fɔlɔ, n’a sɔrɔ o lo y’a to a y’o ɲiningali kɛ. Nka a be se ka kɛ ko Nawomi tun b’a fɛ k’a lɔn fana ni Ruti ka koow cogoya b’a nɔɔ na wala ni cɛɛ bɔra a la. Koo minw kɛra Ruti ni Bowazi cɛ, a sinna k’u bɛɛ lakali Nawomi ye. Bowazi ye ɔrizi caaman min di a ma ko a k’u di Nawomi ma, a y’o yira Nawomi la fana. *—Ruti 3:16, 17, ABM.

 ²³ Nawomi ye ladili ɲuman di Ruti ma ko a ka sigi yɔrɔ kelen soo kɔnɔ o loon na, a kana taga fɛfɛri kɛ forow kɔnɔ. A ye Ruti hakili sigi ko: “Cɛɛ nin tena lafiɲɛ n’a ma koo nin ɲanabɔ bii yɛrɛ.”—Ruti 3:18.

24, 25. a) Bowazi y’a yira cogo di ko ale ye cɛɛ tilennin ye min t’a yɛrɛ nafa dɔrɔn ɲini? b) Jehova ye Ruti duga cogo juman na?

²⁴ Nawomi ma fili Bowazi koo la. Bowazi tagara sigi dugu donda la, yɔrɔ min na cɛkɔrɔbaw ka teli ka ɲɔgɔn lajɛn. A tun ye cɛɛ min kofɔ Ruti ye, a ye kɔnɔni kɛ fɔɔ ale ka na. Seerew ɲɛɛ na, Bowazi y’o cɛɛ ɲininga n’a b’a fɛ ka Ruti furu k’a kunmabɔ. Nka, o cɛɛ banna. A y’a fɔ ko ale t’a fɛ k’a ka cɛɛn nagasi. Seerew ɲɛɛ na dugu donda la, Bowazi y’a fɔ ko ale bena kɛ kunmabɔbaga ye ka Nawomi cɛɛ Elimelɛki ka forow san ani ka firiyamuso Ruti furu, o min tun ye Elimelɛki dencɛ Malɔn ka muso ye. Bowazi ko ale jigi b’a la ko o bena kɛ sababu ye ka “denkɛ salen tɔgɔ lawuli a ciyɛn na.” (Ruti 4:1-10, ABM ). Tiɲɛn na, Bowazi ye cɛɛ tilennin ye min t’a yɛrɛ nafa dɔrɔn ɲini.

²⁵ Bowazi ye Ruti furu. Bibulu b’a fɔ ko: “Masaba [Jehova] y’a hakili to Uruti la, a ye kɔnɔ ta ka dencɛ wolo.” Bɛtilehɛmu musow ye duga kɛ Nawomi ye ani ka Ruti tando ko a ka fisa Nawomi fɛ ni dencɛ wolonfila ye. Ruti dencɛ nana kɛ masacɛba Dawuda mamacɛ ye (Ruti 4:11-22). Dawuda nana kɛ Yezu Krista bɛnba ye.—Mat. 1:1. *

26. Ruti ni Nawomi ka koo b’an hakili jigi mun lo la?

²⁶ Tiɲɛn na, Jehova ye Ruti duga. Nawomi ye Ruti dɛmɛ k’o deen lamɔ i n’a fɔ a yɛrɛ dencɛ lo, ani Jehova ye ale fana duga. O muso fila ka koow be ladili barikamanw di an ma. U b’a yira ko mɔgɔ minw b’u majigi ka baara kɛ sɔbɛ la walisa k’u ka balo sɔrɔ, Jehova b’u kɔrɔsi. Minw fana be jɛn n’a ka mɔgɔw ye k’ale bato kantigiya la, a tɛ ɲinɛ olu kɔ. Minw ye mɔgɔ kantigimanw ye i n’a fɔ Bowazi, Nawomi ani Ruti, a tɛ ɲinɛ fana abada k’olu sara.