Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

CAPÍTULO 11

Gutanabe ne biʼniʼ crebe zaca ni gunábabe

Gutanabe ne biʼniʼ crebe zaca ni gunábabe

1, 2. Xi naquiiñeʼ guni Elías ante guni orar Dios, ne ximodo nga gadxepeʼ Elías de Acab.

CADI xadxí de bicabi Jiobá oración stiʼ Elías. Ne biʼniʼ ni ra bisaba guí de guibáʼ nezalú guiráʼ binni que, ngue runi stale de laacaʼ nuucaʼ guidxíñacaʼ ra nuube ti cuʼbe ndaayaʼ laacaʼ. Peru Elías guizáʼ maʼ nuu cheʼ ique dani Carmelo para ganda chuʼ stubi ne guni orar Bixhoze ni nuu guibáʼ. Peru ante chebe la? nápabe xidé gúnibe ti cosa: guiníʼnebe rey Acab.

2 Elías ne Acab gadxepeʼ laacaʼ. Acab nacu ti lari sicarú ni racu rey, maʼ bidxiidéchebe Dios, rachelube gápabe stale cosa risaca ne rúnibe stale cosa ni gucaacabe laabe gúnibe neca cadi jneza cani. Peru Elías, nacu lari ni racu ca profeta —zándaca ti lari huaxiéʼ risaca ne nachonga de guidi o de guicha ladi camellu o de guicha ladi chiva—, laabe guizáʼ nápabe fe, nadxibalube ne qué huacheenebe Dios. Ne ra mayaca guiluxe dxi riʼ, maʼ bihuinni gadxepeʼ modo naca ca hombre riʼ.

3, 4. 1) Xiñee nabé bituilú Acab ne zaqueca guiráʼ binni ni runi adorar Baal. 2) Xii nga ca guendarinabadiidxaʼ zacábinu.

3 Guizáʼ bituilú Acab dxi riʼ ne laaca bituilú guiráʼ binni ni runi adorar Baal. Guizáʼ nadipaʼ modo biabanáʼ religión ni gundisaʼ Acab ne xheelaʼ, reina Jezabel, lade chii tribu stiʼ Israel. Xiñee yaʼ, purtiʼ qué ñanda ñuni Baal guiráʼ ni guníʼ íquecabe. Neca guidubi dxi bicaacabe ridxi laa, biyaacabe ne bichuuguʼ ca profeta que ládicaʼ casi maca biaacaʼ gúnicaʼ, cumu cadi dxandíʼ ti Dios Baal la? qué ñanda ñuni ti cosa ni cadi liica nagana: nucaa guí ofrenda stícabe. Laaca qué ñanda nulabe tapa gayuaa cincuenta ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ni biiticabe dxi que. Peru cadi ngasi, sínuque laaca chiguihuinni sti cosa ni qué ñanda ñúnibe. Jma de chonna iza, guiráʼ cani ruzaaquiʼ guʼxhuʼ stiʼ Baal huanábacaʼ laabe gusábabe nisaguié ndaaniʼ guidxi Israel, peru Baal qué ganda gúnini. Peru Jiobá qué zandaa diʼ zusaba nisaguié ne zacá zusihuinni gastiʼ sti Dios casi laa (1 Rey. 16:30–17:1; 18:1-40).

4 Peru padxí gusaba Jiobá nisaguié yaʼ. Xi guni Elías laga cabeza guni Jiobá ni yaʼ. Ne xi zanda guizíʼdinu de fe ni gupa hombre riʼ yaʼ. Zadúʼyanu ni ra guiduʼndaʼ chaahuinu relatu riʼ (biindaʼ 1 Reyes 18:41-46).

Ti hombre ni nabé biʼniʼ orar

5. Bizeeteʼ xi gudxi Elías Acab ne bisiene pa bidii rey malu riʼ cuenta cadi jneza cani cayuni.

5 Elías gudxi Acab: «Guyé, gudó ne güeʼ, purtiʼ maʼ zeeda xidxi ti nisaguié naroʼbaʼ». Ñee bidii rey malu riʼ cuenta cadi jneza cani cayuni pur guiráʼ cani maʼ bizaaca dxi riʼ la? Relatu riʼ qué ruzeeteʼ diʼ pa bidiibe cuenta, peru laaca qué rieeteʼ diʼ pa guniʼbe xiixa ni bisihuinni guca arrepentirbe ne laaca qué rieeteʼ diʼ pa gunábabe Elías guiniʼné Jiobá para gutiidilaʼdxiʼ stóndabe. Ni ruzeeteʼ si relatu riʼ nga: «Óraque guyé [Acab] gudó ne güeʼ» (1 Rey. 18:41, 42). Peru xi ruzeeteʼ Biblia biʼniʼ Elías yaʼ.

6, 7. Xi gunabaʼ Elías Jiobá ora biʼniʼ orar, ne xiñee bíʼnibe ni.

6 Relatu riʼ ruzeeteʼ: «Elías, gudxiʼbaʼ ique dani Carmelo, bizuxibi ne gutagudaa dede yendá ique lade xibi». Ni jma nuu Acab guni nga gó ne guidxá ndaaniʼ, peru Elías la? ni jma nuu guni óraque nga guni orar Bixhoze ni nuu guibáʼ. Cadi dxandíʼ ridxagayaanu gánnanu ni biʼniʼ profeta riʼ ora biʼniʼ orar la? Relatu ca na bizuxíbibe ne gundeteʼ íquebe dede lu xíbibe. Xi canábabe yaʼ. Nanna dxíchinu xi canábabe, purtiʼ Biblia ruzeeteʼ lu Santiago 5:18 biʼniʼ orar Elías ti guiaba nisaguié, ne cumu lu dani Carmelo que nga dxíʼbabe la? zándaca raqué biʼniʼ orarbe.

Ca oración stiʼ Elías bisihuínnicani racaláʼdxibe gúʼyabe gaca ni na Dios

7 Nanna Elías maca guníʼ Jiobá: «Naa maʼ gudixheʼ guiaba nisaguié lu Guidxilayú» (1 Rey. 18:1). Ngue runi, ni canabaʼ Elías nga gaca ni na Dios, ne ngapeʼ nga ni bisiidiʼ Jesús ca discípulo stiʼ chupa mil iza despué (Mat. 6:9, 10).

8. Xi rusietenalaʼdxiʼ ejemplu stiʼ Elías laanu ora guni orarnu.

8 Stale nga ni rizíʼdinu de ejemplu stiʼ Elías ora biʼniʼ orar. Ni jma risaca para Elías nga gaca ni na Jiobá. Zacaca nga naquiiñeʼ gúninu ora guni orarnu Dios, galán guietenaláʼdxinu ni na Biblia: «Intiica guinábanu [Dios] pa gácani xiixa ni riuuláʼdxibe gaca la? zucaadiagabe laanu» (1 Juan 5:14TNM). Nga runi, para gánnanu xi zanda guzéʼtenu lu ca oración stinu la? primé naquiiñeʼ gánnanu xii nga racalaʼdxiʼ Dios gaca, nga runi galán guidúʼndanu Stiidxabe guiráʼ dxi. Laaca zándaca gunabaʼ Elías guiaba nisaguié purtiʼ biiyaʼ pabiáʼ cayacaná binni xquidxi. Ne laaca zándaca biʼniʼ orarbe para gudiibe xquíxepeʼ Jiobá pur milagru biʼniʼ dxi que. Laanu laaca galán gúninu zacá. Ora guni orarnu laaca naquiiñeʼ guihuinni cudiʼnu xquíxepeʼ Dios de guidubi ladxidoʼno purtiʼ nachaʼhuiʼ né laanu ne guinábanu laabe gacanebe xcaadxi binni (biindaʼ 2 Corintios 1:11; Filipenses 4:6).

Biʼniʼ crebe de guidubi ladxidoʼbe ne gutanabe

9. Xi gudxi Elías mozo stiʼ guni, ne xi chupa cosa rizíʼdinu pur ni bíʼnibe ca.

9 Nanna dxichi Elías zusaba Jiobá nisaguié, peru ni qué gánnabe nga padxí gusaba Jiobá ni. Xi biʼniʼ profeta riʼ laga cabeza guni Jiobá ni maʼ guníʼ yaʼ. Relatu riʼ na: «Óraque gúdxibe mozo stibe: “Rinabaʼ lii quíbaluʼ. Biiyadxí ladu nuu nisadóʼ”. Ne laa gudxiʼbaʼ, biiyadxí, ne óraque guníʼ: “Gastiʼ qué liica rihuinni”», óraque «guníʼ [profeta que]: “Gudxiʼbaʼ sti biaje”, ne zaqué bíʼnibe ni gadxe biaje» (1 Rey. 18:43). Lu ejemplu stiʼ Elías riʼ, rizíʼdinu chupa cosa nabé risaca. Primé, naquiiñeʼ guni crenu de guidubi ladxidoʼno zacané Jiobá laanu, ne guiropa naquiiñeʼ gatananu.

Guyuu Elías listu para guʼyaʼ xiixa ni guluíʼ maʼ chiguni Dios ni na

10, 11. 1) Ximodo bisihuinni Elías biʼniʼ cré cani guníʼ Jiobá chiguni. 2) Xiñee caquiiñeʼ guni crenu Dios cásica biʼniʼ cré Elías.

10 Cumu dxandipeʼ runi cré Elías ni maʼ guníʼ Jiobá chiguni la? ngue runi cabézasibe gúʼyabe xiixa ni gusihuinni maʼ chiguni Jiobá ni. Ngue runi, gúdxibe mozo stibe quibaʼ ti lugar ra nasoo ti ganda guyadxí guiráʼ laadu, ne guʼyaʼ pa rihuinni xiixa seña ni guluíʼ maʼ cadi candaa ziaba nisaguié. Cada biaje guibiguetaʼ mozo stibe dede nin gana rabi laabe: «Gastiʼ qué liica rihuinni». Guizáʼ nayaʼniʼ nuu guibáʼ dxi que. Peru relatu ca ndaʼ na cadi xadxí de gudxi Elías rey Acab: «Maʼ zeeda xidxi ti nisaguié naroʼbaʼ». Yanna, ximodo gusihuínnibe dxandíʼ ni guniʼbe pa qué liica rihuinni nin ti za guibáʼ yaʼ.

11 Nanna dxichi Elías xi maʼ guníʼ Jiobá chiguni. Ne cumu nácabe profeta stiʼ Dios ne riquiiñeʼ laabe para guiniʼbe pur laa la? ngue runi nanna dxíchibe zuni ni maʼ guníʼ. Guizáʼ runi crebe zuni Dios ni maʼ guníʼ, ngue runi para laabe casi ñaca maʼ cayunadiágabe cayaba nisaguié. Zándaca rusietenalaʼdxiʼ ndiʼ laanu ni ruzeeteʼ Biblia de Moisés ra na: «Ne bidxii lú be neza ze be purti casi ñaca cayuuya be Dios neca qué rihuinni». Yanna laanu, ñee zacaca ridúʼyanu Dios la? Ni nánnanu nga maʼ bíʼnibe stale cosa para ganda gápanu fe laabe ne ganda guni crenu zúnibe cani maʼ bizabiruaabe (Heb. 11:1, 27).

12. Ximodo bisihuinni Elías nexhená, ne xi bíʼnibe ora gúnnabe zedayasa ti za huiiniʼ lu nisadóʼ.

12 Yanna, guidúʼyanu modo bisihuinni Elías nexhená. Cadi ti biaje o chupa biaje si biseendaʼ profeta riʼ mozo stiʼ, sínuque gadxe biaje. Cumu zeʼ zeeda mozo stibe la? nanna dxíchinu nabé maʼ bidxaga. Peru Elías qué niree gana ne cabeza guʼyaʼ xiixa seña. Despué, ra bizaa gadxe biaje, hombre ni racané laabe que gudxi laabe: «¡Biiyaʼ! Rihuinni ti za huiiniʼ biaʼ ndaaniʼ batanáʼ ti hombre, ni zedayasa lu nisadóʼ». Ñee ruxuíʼluluʼ nusigaanáʼ mozo stibe neza ra nuu nisadóʼ Roʼbaʼ ne culuíʼ laabe biaʼ ndaaniʼ batanáʼ nga za ni zedayaza que la? Zándaca mozo que cadi cadxagayaapeʼ, peru para Elías nabé risaca za huiiniʼ que. Nagueendaca gúdxibe laa: «Gudxiʼbaʼ ne gudxi Acab: “¡Guluu listu carru stiluʼ! ¡Ne bieeteʼ ti cadi gucueeza nisaguié ca lii!”» (1 Rey. 18:44).

13, 14. 1) Ximodo zanda gusihuínninu nexhenanu cásica gutaná Elías. 2) Xi razón nápanu para gúninu xhiiñaʼ Jiobá nagueendaca.

13 Raríʼ ridúʼyanu bisaana Elías sti ejemplu galán para laanu. Cásica ca dxi bibani Elías, laaca nabáninu ti tiempu ra maʼ cadi candaa para gaca ni na Dios. Gupa xidé guleza Elías dede ora biaba nisaguié, yanna laanu cabézanu guiluxe guidxilayú malu riʼ (1 Juan 2:17). Laga cabézanu guedandá dxi ca, naquiiñeʼ gatananu cásica gutaná Elías. Sicaríʼ gudxi Jesús, Xiiñipeʼ Dios, ca discípulo stiʼ: «Lagataná purti qué ganna tu pora gueeda Señor stitu» (Mat. 24:42). Ñee gucalaʼdxiʼ Jesús niníʼ qué liica zanna ca discípulo stiʼ padxí guiluxe guidxilayú riʼ la? Coʼ, purtiʼ laabe bisiene chaahuibe ximodo zabani binni lu ca últimu dxi riʼ. Ne ca dxi stinu riʼ cadúʼyanu cayaca guiráʼ ni bizeeteʼ Jesús ni rusihuinni mayaca «iluxe guidx[i]layú riʼ» (biindaʼ Mateo 24:3-7).

Ti za huiiniʼ si biʼyaʼ Elías bidiica cuenta maʼ chiguni Jiobá ni na. Ñee cadi nápanu razón para gúninu xhiiñaʼ Jiobá ora guidúʼyanu seña ni cusihuinni maʼ nabáninu lu ca últimu dxi la?

14 Cada tobi de ca cosa ni bizeeteʼ Jesús cadúʼyanu dxandíʼ cayaca cani ne nuu stale razón para guni crenu cani. Ñee caquiiñeʼ guidúʼyanu xcaadxi seña para gucaacani laanu gúninu xhiiñaʼ Jiobá nagueendaca la? Elías qué nibeza ñuuyaʼ stale seña, ti za huiiniʼ si bíʼyabe bidiicabe cuenta mayaca guni Jiobá ni na. Peru ñee guca cani cabeza profeta riʼ gaca la?

Racané Jiobá binni ne riguube ndaayaʼ laacaʼ

15, 16. Xi bizaaca laga cayabi mozo que Acab xiná Elías, ne xi guníʼ ique Elías ñuni Acab.

15 Relatu riʼ na: «Bicahui guibáʼ ne bihuinni za ne bindubi bi, ne biaba dxacha nisaguié. Ne Acab dxiʼbaʼ lu carru stiʼ ne qué ñaanadxí neza zeʼ Jezreel» (1 Rey. 18:45). Nagueendaca guca guiráʼ ni. Laga cayabi mozo que Acab xiná Elías, ziroobaʼ za huiiniʼ que, dede biteeguʼ ti gueelacahui guibáʼ, ne guizáʼ reciu bindubi bi. Despué de chonna iza arondaʼ biaba nisaguié ndaaniʼ guidxi Israel. Nagueendaca güeʼ Guidxilayú nisa biaba que. De raqué, bizulú biaba dxacha nisaguié que dede zidxá guiiguʼ Cisón ne ziné ni rini stiʼ ca profeta stiʼ Baal ni guti raqué. Ora biʼyaʼ ca israelita ni qué ruzuubaʼ diidxaʼ maʼ biʼniʼ Jiobá ni guníʼ, naquiiñeʼ nusaanacaʼ de ñuni adorarcaʼ Baal ndaaniʼ guidxi Israel ne ninábacaʼ Jiobá nutiidilaʼdxiʼ stóndacaʼ. Peru ñee bíʼnicabe ni la?

«Ne biaba dxacha nisaguié»

16 Nanna dxíchinu nga nga ni guleza Elías ñúnicabe. Zándaca laaca caníʼ íquebe xi guni rey Acab, pa zaca arrepentir ne gusaana de guni guiráʼ ca cosa yuudxuʼ ni runi binni ora runi adorar Baal. Biiyaʼ si Acab guiráʼ ni bizaaca dxi que, cadi dxandíʼ ñanda nucaacani laabe nuchaabe la? Qué gánnanu xipeʼ caníʼ ique Acab despué de biiyaʼ guiráʼ ni bizaaca que, peru relatu riʼ na: «Dxiʼbaʼ [Acab] lu carru stiʼ ne qué ñaanadxí neza zeʼ Jezreel». Ñee biziidibe xi naquiiñeʼ gúnibe la? Ñee gudixhe íquebe guchaabe la? Ni bizaaca despué bisihuinni qué nuchaabe. Peru chiguihuínniruʼ xi chiguni Elías ne Acab.

17, 18. 1) Xi bizaaca Elías ora zeʼ neza Jezreel. 2) Xiñee nabé ridxagayaanu ni bizaaca Elías que. (Biiyaʼ ni cá ñee yaza.)

17 Óraque, profeta stiʼ Jiobá riʼ zeʼ laaca neza zeʼ Acab. Nabé zitu ra cá íquebe chindabe, nacahui nuu guibáʼ ne cayaba dxacha nisaguié; peru óraque bizaaca xiixa ni bidxagayaabe.

18 Relatu riʼ na: «Ne óraque gucané Jiobá Elías, ne bixhii dxita xaʼnaʼ ne ziguxooñeʼ nezalú Acab dede yendá Jezreel» (1 Rey. 18:46). Dxandipeʼ, guizáʼ ridxagayaanu modo gucané Jiobá Elías. Jezreel riaana 30 kilómetru de ra nuu Elías, ne Elías cadi ti hombre huiiniʼ diʼ laa para ganda guxooñeʼ. * Bixuiʼlú cutopa Elías xhaba ne cundiibi ni biaʼ lu dxita xaʼnaʼ, ti cadi guchiiñani laa ne óraque ziguxooñeʼ lu nisaguié que. ¡Nanna pabiáʼ bidxagayaabe ora bíʼyabe guizáʼ reciu ziguxooñebe dede bigaandabe carru stiʼ rey que ne gudíʼdibe lú!

19. 1) Gunáʼ nga ca diidxaʼ riguixhená ni rietenaláʼdxinu ora ridúʼndanu ni bizaaca Elías. 2) Xi gunna dxichi Elías laga ziguxooñeʼ neza zeʼ Jezreel.

19 ¡Ti ndaayaʼ naroʼbaʼ nga gucuaa Elías! Guizáʼ bidxagayaabe ora biʼniʼ sentirbe nápabe stale stipa ne cadi cadxágabe, ne zándaca jma gúpabe stipa dxi riʼ que dxi gúcabe nahuiiniʼ. Ni bizaacabe riʼ zándaca rusietenalaʼdxiʼ ni laanu ni rieeteʼ lu ca diidxaʼ riguixhená ni zeeda lu Biblia ra cusiene zapa ca xpinni Jiobá stipa ne zácacaʼ binni nazaaca ne zabánicaʼ ndaaniʼ Paraísu lu Guidxilayú riʼ (biindaʼ Isaías 35:6; Luc. 23:43). Peru ni jma naquiiñeʼ gánnanu nga laga ziguxooñebe gunna dxíchibe cayuulaʼdxiʼ Jiobá, tobi lucha Dios ni dxandíʼ, ni cayúnibe.

20. Xi naquiiñeʼ gúninu pa racaláʼdxinu guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá.

20 Stale ndaayaʼ racalaʼdxiʼ Dios gudii laanu, ne galán gúninu stipa para guicaanu cani. Cásica Elías, naquiiñeʼ gatananu ne guiduʼyaʼ chaahuinu guiráʼ ni cayaca ca dxi nabé nagana riʼ ni rusihuinni maʼ cadi candaa zuni Jiobá ni maʼ guníʼ. Ne cásica biʼniʼ profeta riʼ, laaca nápanu stale razón para guni crenu zuni Jiobá cani maʼ bizabiruaa, purtiʼ laa nga «Dios ni dxandíʼ» (Sal. 31:5).

^ párrafo 18 Cadi xadxí de bizaaca ndiʼ, gudxi Jiobá Elías gusiidiʼ Eliseo para gaca profeta, ne binibiáʼcabe Eliseo casi «Ni ruchá nisa lu naʼ Elías» (2 Rey. 3:11). Ndiʼ rusihuinni zándaca maʼ nagólabe ne caquiiñeʼ gacané Eliseo laabe.