Xeen tiʼ baʼax ku taasik

¿Baʼax le espíritu santooʼ?

¿Baʼax le espíritu santooʼ?

Baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ

 Le espíritu santooʼ letiʼe u poder wa u muukʼ Diosoʼ (Miqueas 3:8; Lucas 1:​35). Dioseʼ ku meyajtiʼ u poder utiaʼal u béeykuntik le baʼax u kʼáatoʼ (Salmo 104:30; 139:7).

 Teʼ Bibliaoʼ le tʼaan «espírituoʼ» ich hebreoeʼ rúaj yéetel ich griegoeʼ néuma. Lelaʼ maases táan u tʼaan tiʼ le kéen meyajnak u poder Dios utiaʼal u beetik wa baʼaxoʼ (Génesis 1:2). Chéen baʼaleʼ yaan uláakʼ bix u meyaj le tʼaanaʼ:

 Tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-aʼalikaʼ maʼ chíikaʼan u yilaʼaloʼobiʼ, pero yaʼab baʼaxoʼob eʼesik jach tu jaajil yanoʼob. Junpʼéel diccionarioeʼ ku yaʼalikeʼ u espíritu Dioseʼ «bey jeʼex le iikʼoʼ, maʼ tu páajtal u yilaʼal, maʼ tu páajtal u maʼachal pero jach yaan u muukʼ» (Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de William E. Vine).

 Teʼ Bibliaoʼ yaan kʼiineʼ ku yaʼalaʼaleʼ le espíritu santooʼ bey jeʼex u kʼaboʼob wa u dedoʼob Dioseʼ (Salmo 8:3, nota; 19:1; Lucas 11:20; ket yéetel Mateo 12:28). Juntúul artesanoeʼ ku meyaj u kʼaboʼob yéetel u dedoʼob utiaʼal u beetik u meyaj. Dios xaneʼ tsʼoʼok u meyajtiʼ u espíritu santo utiaʼal u beetik le baʼaloʼobaʼ:

Le espíritu santooʼ maʼ juntúul máakiʼ

 Kéen u yaʼal le Biblia le espíritu santo bey jeʼex u kʼaboʼob, u dedoʼob wa u múus iikʼ Diosoʼ ku yeʼesikeʼ le espíritu santooʼ maʼ juntúul máakiʼ (Éxodo 15:​8, 10). Juntúul artesanoeʼ letiʼ nuʼuktik u kʼaboʼob utiaʼal u beetik le baʼax u kʼáatoʼ. Bey túun xanoʼ Dios nuʼuktik u espíritu santo utiaʼal u beetik le baʼax u kʼáatoʼ (Lucas 11:13). Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ ku ketik le espíritu santo yéetel le jaʼoʼ wa yéetel uláakʼ baʼaloʼob maʼ kuxaʼanoʼob jeʼex le fejoʼ wa le kʼaj óolaliloʼ (Isaías 44:3; Hechos 6:5; 2 Corintios 6:6).

 Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ Jéeoba, yéetel u kʼaabaʼ u Hijoeʼ Jesucristo, chéen baʼaleʼ mix tuʼux ku yaʼalaʼal wa yaan u kʼaabaʼ le espíritu santooʼ (Isaías 42:8; Lucas 1:​31). Juntéenjeakeʼ tiʼ le discípulo Estebanoʼ tsʼaʼab u yil kaʼatúul máakoʼob teʼ kaʼanoʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Estebaneʼ tumen chuup yéetel espíritu santoeʼ paakatnaj kaʼaneʼ ka tu yilaj u kiʼichkelmil Dios, ka tu yilaj xan waʼalakbal Jesús tu x-noʼoj kʼab Dios» (Hechos 7:​55). Le espíritu santooʼ letiʼe poder meyajnaj tiʼ Dios utiaʼal ka u yil Esteban le náayoʼ.

Baʼaloʼob maʼ jaajtak ku kaʼansaʼal yoʼolal le espíritu santooʼ

 Baʼax ku creertaʼal: Le espíritu santooʼ juntúul máak yéetel táakaʼan ichil le Trinidadoʼ. Lelaʼ bey u tsʼáaik naʼatbil jujunpʼéel Bibliaʼob jeʼex le Torres Amat yéetel le Reina-Valera teʼ 1 Juan 5:​7, 8.

 U jaajil: Le Biblia Torres Amatoʼ teʼ 1 Juan 5:7, 8, ku yaʼalik: «Óoxtúul le yanoʼob kaʼan ku yeʼeskoʼob jach jaaj le baʼax ku yaʼalaʼaloʼ: le Taataoʼ, le Verbooʼ yéetel le Espíritu Santooʼ; le óoxtúuloʼobaʼ, juntúuliliʼob. Óoxtúul le yanoʼob luʼum ku yeʼeskoʼob jach jaaj le baʼax ku yaʼalaʼaloʼ». Chéen baʼaleʼ le máaxoʼob ku xakʼaltikoʼob u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ tsʼoʼok u yilkoʼobeʼ maʼ bey úuchik u tsʼíibtik le apóstol Juan le tʼaanoʼobaʼ, le oʼolal maʼ bey unaj u chíikpajal teʼ Bibliaoʼ. Le biblista Bruce M. Metzgeroʼ, tu yaʼalaj: «Le tʼaanoʼobaʼ maʼ jaajtakiʼ [maʼ bey úuchik u tsʼíibtaʼaloʼ], le oʼolal [...] maʼ unaj u yantal teʼ Nuevo Testamentooʼ» (libro Un comentario textual al nuevo testamento griego).

 Baʼax ku creertaʼal: Le Bibliaoʼ ku tsʼáaik naʼatbileʼ le espíritu santooʼ bey juntúul máakeʼ.

 U jaajil: Yaan horaeʼ teʼ Bibliaoʼ ku yaʼalaʼaleʼ le espíritu santooʼ ku beetik jujunpʼéel baʼaloʼob jeʼex u beetik juntúul máakeʼ. Jesús tu yaʼaleʼ le espíritu santooʼ ku yáantik máak (paráclito). Tu yaʼaleʼ le espíritu santooʼ yaan u yeʼesik u jaajil, yaan u nuʼuktaj, yaan u kaʼansaj, yaan u yaʼalik le baʼaxoʼob ku yuʼubikoʼ, yaan u tsʼáaik ojéeltbil le baʼaxoʼob ku taal u kʼiiniloʼ yéetel yaan u alabartik Jesús (Juan 16:7-15). Chéen baʼaleʼ leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa le espíritu santooʼ juntúul wíinik. Teʼ Bibliaoʼ láayliʼ xan bey u yúuchul tʼaan tiʼ le naʼatoʼ, le kíimiloʼ yéetel le kʼebanoʼ (Proverbios 1:​20; Romanos 5:​17, 21). Ku yaʼalikeʼ le kʼebanoʼ bey juntúul máak ku táabsik u maasileʼ, ku péeksik máak u yantal kʼaakʼas tsʼíibolaloʼob tiʼ yéetel ku kíimsik (Mateo 11:19; Lucas 7:​35; Romanos 7:​8, 11).

 Baʼax ku creertaʼal: Le okjaʼoʼ ku tsʼaʼabal tu kʼaabaʼ le espíritu santooʼ, leloʼ ku yeʼesikeʼ juntúul máak.

 U jaajil: Le tʼaan «tu kʼaabaʼ» yaan teʼ Bibliaoʼ yaan horaeʼ ku meyaj utiaʼal u yeʼesaʼal táan u beetaʼal junpʼéel baʼal yéetel u poder wa u autoridad wa máax (Deuteronomio 18:​5, 19-​22; Ester 8:​10). Ich españoleʼ suuk u yaʼalaʼal le tʼaan «tu kʼaabaʼ le leyoʼ» pero leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa le leyoʼ juntúul máakiʼ. Bey túunoʼ kéen okjaʼanak máak «tu kʼaabaʼ» le espíritu santooʼ u kʼáat u yaʼaleʼ ku naʼatik le poder yéetel bix u meyaj u espíritu santo Dios utiaʼal u béeykuntik le baʼax u kʼáatoʼ (Mateo 28:19).

 Baʼax ku creertaʼal: U yáax discípuloʼob Jesús bey xan le apóstoloʼoboʼ ku creerkoʼob kaʼacheʼ le espíritu santooʼ juntúul máak.

 U jaajil: Leloʼ maʼ bey kaʼansik le Bibliaoʼ mix le baʼaloʼob tsʼoʼok u xakʼaltaʼaloʼ. Le Encyclopædia Britannicaoʼ ku yaʼalikeʼ tu Concilio Constantinopla, beetaʼab tu añoil 381 le ka tsʼoʼok u kíimil Jesúsoʼ, tiʼ aʼalaʼab le espíritu santooʼ juntúul máak jach yaan bin u poder yéetel bey juntúul Dioseʼ. Lelaʼ chʼaʼtuklaʼab kex 250 años tsʼoʼokok u kíimil le u tsʼook apóstoloʼ.